آیه مودت
آیه 23 سوره شورى که اجر و مزد رسالت پیامبر اسلام صلى الله علیه وآله را «مَودّت قُربى» دانسته است، به «آیه مودّت»[۱] یا «آیه قُربى»[۲] مشهور است:
روایات و مفسران شیعه، مقصود از «قُربى» در این آیه را خویشاوندان و نزدیكان پیامبر صلى الله علیه وآله دانسته‌اند.[۳] به گفته طبرى، در بسیارى از روایات اهل سنت، «قُربى» به نزدیكان پیغمبر تفسیر شده است و او خود نیز همین نظر را برمى‌گزیند و برخى از این روایات را نقل مى‌كند.[۴] سیوطى نیز روایاتى را در این زمینه آورده است.[۵]
محمد بن مسلم گوید: از امام باقر علیه‌السلام شنیدم که مى فرمود: انصار نزد رسول خدا صلى الله علیه وآله آمدند و گفتند: یا رسول الله ما به وسیله تو هدایت یافته ایم، از تو می‌خواهیم که مقدارى از اموال ما را که مورد احتیاج شما باشد، بگیرید؛ سپس این آیه نازل گردید و فرمود که من براى رسالت و نبوت اجر و مزدى نمی‌خواهم جز مودت و دوستى با اهل بیت من.[۶]
محمد بن یعقوب کلینى با سه واسطه از اسماعیل بن عبدالخالق نقل کند که گفت: از امام صادق علیه‌السلام شنیدم که از ابوجعفر الاحول سؤال فرمود که مردم بصره درباره این آیه چه مى گویند؟ ابوجعفر گفت: قربانت گردم، مى گویند: این آیه براى (همه) خویشاوندان پیامبر نازل شده است. فرمود: دروغ مى گویند، این آیه درباره ما به خصوص یعنى اهل بیت رسول خدا و امام على و حضرت فاطمه و امام حسن و امام حسین اصحاب کساء (علیهم‌السلام) نازل گردیده است.[۷]
سعید بن جبیر از عبدالله بن عباس نقل کند که هنگامى که پیامبر به مدینه وارد شد و دین اسلام به استحکام و محکمى خود رسید، انصار گفتند: نزد رسول خدا می‌رویم و به او مى گوئیم که اموال ما در اختیار او خواهد بود. هر قدر بخواهد مى تواند بدون هیچ رنج و زحمتى از اموال ما برگیرد. لذا نزد پیامبر آمدند و درخواست خویش را معروض داشتند، پس آیه 23 نازل گردید و پیامبر آن را براى انصار قرائت کرد و فرمود: از شما مزد رسالت و نبوت جز دوستى اقربا و اهل بیتم نمی‌خواهم.
عقل انسان از اينكه مودّت قُربى پاداش پيامبر اکرم قرار گرفته، مى‌فهمد كه قُربى و كسانى كه مورد مودّت هستند، برترين افراد بشر و معصوم اند؛ زيرا هرگز مودّت گنهكار پاداش پيامبر معصوم قرار نمى‌گيرد. نمى‌توان باور كرد كه مودّت افرادى گنهكار بر مسلمانان جهان در طول تاريخ واجب باشد و هيچ فرقه‌اى از مسلمانان (غير از شيعه) رهبران خود را معصوم نمى‌داند و هيچ فرد يا گروهى تاكنون نه براى امامان معصوم گناهى نقل كرده و نه براى آن بزرگواران استادى نام برده است.
پانویس
منابع
- دائرة المعارف قرآن کریم، علی خراسانی، ج1، ص402-403.
- نمونه بينات در شأن نزول آيات، محمدباقر محقق.
- تفسیر نور، محسن قرائتی، ج8، ص395.
