تیسیر الکریم الرحمن (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز (مهدی موسوی صفحهٔ تيسير الكريم الرحمن (کتاب) را به تیسیر الکریم الرحمن (کتاب) منتقل کرد)
 
(یک نسخهٔ میانیِ همین کاربر نمایش داده نشده است)
سطر ۵: سطر ۵:
 
|تصویر= [[پرونده:تيسير الكريم الرحمن.jpg|240px|وسط]]
 
|تصویر= [[پرونده:تيسير الكريم الرحمن.jpg|240px|وسط]]
  
|نویسنده= عبد الرحمن بن ناصر السعدی
+
|نویسنده= عبدالرحمن بن ناصر السعدی
  
 
|موضوع= تفسیر اهل سنت
 
|موضوع= تفسیر اهل سنت
سطر ۱۱: سطر ۱۱:
 
|زبان= عربی  
 
|زبان= عربی  
  
|تعداد جلد= 1
+
|تعداد جلد= ۱
  
 
|عنوان افزوده1= مصحح
 
|عنوان افزوده1= مصحح
  
|افزوده1= محمد عبد الرحمن مرعشلى
+
|افزوده1= محمد عبدالرحمن مرعشلى
  
 
|عنوان افزوده2=
 
|عنوان افزوده2=
سطر ۲۴: سطر ۲۴:
  
 
}}
 
}}
تفسير« تيسير الكريم الرحمان» معروف به« تفسير السعدى» تفسيرى مختصر با نثرى روان به زبان عربى در يك مجلد بوده كه شامل تمام قرآن مى‌باشد. در آن به حل الفاظ لغوى و تبيين معناى مراد بسنده كرده به اقوال علماى سلف در حل الفاظ قرآنى و تفسير آن اكتفا كرده است. روش وى بر مبناى علماى سلف اهل سنت و اصحاب ابن تيمية، ابن قيم و محمد بن عبد الوهاب مى‌باشد.
+
کتاب '''«تیسیر الکریم الرحمن فی تفیسر کلام المنّان»''' معروف به «تفسیر السعدى» تألیف عبدالرحمن بن ناصر السعدی (م، ۱۳۷۶ ق) از علمای [[وهابیت|وهابی]] سده اخیر، [[تفسیر قرآن|تفسیرى]] مختصر به زبان عربى در یک مجلد بوده که شامل تمام [[قرآن]] مى‌باشد. این تفسیر با عنوان «تفسیر راستین» به فارسی ترجمه شده است.  
  
==انگيزه تأليف تفسير==
+
==انگیزه تألیف ==
  
مؤلف در مقدمه آورده كه هدف او از نگارش اين تفسير اين بوده كه برخى تفاسير اطناب گرايى را پيش گرفته كه به رغم ارزش علمى براى خواص، براى عموم ملال آور است، و برخى چنان مختصرند كه فقط به حل مسائل لغوى پرداخته، از معنى غفلت كرده‌اند، بدون توجه به اين نكته كه لفظ وسيله‌اى است براى در نظر گرفتن و بررسى معنا و اصل همان معناى مقصود است، سعى من در اين تفسير بررسى معنا است و از اشتغال به الفاظ لغوى و حل معضل آنها دورى گزيدم زيرا مفسرين ديگر به آن پرداخته‌اند.
+
مؤلف در مقدمه کتاب خود آورده که هدف او از نگارش این [[تفسیر]] این بوده که برخى تفاسیر، اطناب گرایى را پیش گرفته که به رغم ارزش علمى براى خواص، براى عموم ملال آور است، و برخى چنان مختصرند که فقط به حل مسائل لغوى پرداخته، از معنى غفلت کرده‌اند، بدون توجه به این نکته که لفظ وسیله‌اى است براى در نظر گرفتن و بررسى معنا و اصل همان معناى مقصود است. سعى من در این تفسیر بررسى معنا است و از اشتغال به الفاظ و حل معضل آنها دورى گزیدم، زیرا مفسرین دیگر به آن پرداخته‌اند.
  
==مقدمه تفسير==
+
==محتوای تفسیر==
  
مفسر پيش از آغاز تفسير سوره حمد، مقدمه‌اى در چند بخش ارائه داده‌اند، در بخش اول هدف از نگارش و شيوه خود را توضيح مى‌دهد، در بخش دوم اصول و كلياتى درباره تفسير، فضل قرآن و فوائد مهمى مربوط به تفسير قرآن از كتاب« بدائع الفوائد» ابى قيم، مطرح نموده و در بخش سوم، به شرح اسماء حسناى الهى كه به تكرار در قرآن آمده‌اند، پرداخته است.
+
مفسر پیش از آغاز تفسیر [[سوره حمد]]، مقدمه‌اى در چند بخش ارائه داده‌ است. در بخش اول هدف از نگارش و شیوه خود را توضیح مى‌دهد، در بخش دوم اصول و کلیاتى درباره [[تفسیر قرآن|تفسیر]]، فضل [[قرآن|قرآن مجید]] و فوائد مهمى مربوط به تفسیر قرآن از کتاب «بدائع الفوائد» ابن قیم، مطرح نموده و در بخش سوم، به شرح [[اسماء حسنی|اسماء حسناى]] خداوند که به تکرار در قرآن آمده‌اند، پرداخته است.
  
==روش تفسير==
+
روش مفسر در ارائه مطالب این است که بدون هیچ مقدمه‌اى و بدون اطلاعاتى کلى درباره [[سوره|سوره‌ها]]، از [[آیه]] شروع مى‌کند، بخشى از آیه را برمى‌گزیند و پیرامون معناى آن توضیحاتى مفید و مختصر می دهد، لغات آن را بطور اجمال بیان مى‌دارد، ترکیبات عبارات قرآنى را شرح مى‌دهد، بحث [[علم نحو|نحوى]]، اعرابى، اختلاف قرائات و دیگر مباحث علمى در آن دیده نمى‌شود. وی زمینه را با عبارتى مناسب (نه طولانى و نه کاملا مختصر) و روشن ادا مى‌نماید.
  
روش كلى وى در ارائه مطالب اين است كه بدون هيچ مقدمه‌اى و حتى بدون اطلاعاتى كلى درباره سوره‌ها، از آيه شروع مى‌كند، بخشى از آيه را برمى‌گزيند و پيرامون معناى آن توضيحاتى مفيد و مختصر آورده است، لغات آن را بطور اجمال بيان مى‌دارد، تركيبات عبارات قرآنى را شرح مى‌دهد، بحث نحوى، اعرابى، اختلاف قرائات و ديگر مباحث علمى در آن ديده نمى‌شود.- و زمينه را با عبارتى مناسب( نه طولانى و نه كاملا مختصر) و روشن- ادا مى‌نمايد. در نقل روايات و آثار مأثور و آراى تفسيرى نيز اختصار را رعايت مى‌نمايد امّا به منابع هيچ يك از آنها اشاره‌اى نشده است، كما اينكه در مباحث تفسيرى و لغوى نيز مصادر را متعرض نمى‌شود.
+
مفسر در نقل روایات و آثار مأثور و آراى تفسیرى نیز اختصار را رعایت مى‌نماید اما به منابع هیچ یک از آنها اشاره‌اى نشده است، کما اینکه در مباحث تفسیرى و لغوى نیز مصادر را متعرض نمى‌شود. در مباحث [[علم کلام|کلامى]]، به تناسب آیه وارد مى‌شود و مخالفان را نیز رد مى‌نماید و در این موارد بر مذهب سلفى [[اهل سنت]] رفتار نموده است. در اختلافات [[فقه|فقهى]] نیز [[تعصب|تعصبى]] از خود نشان نمى‌دهد و به تفصیل به مسائل فقهى نمى‌پردازد و هیچ نظرى را مستدل نمى‌سازد، بلکه بر اساس مذهب اهل سنت و جماعت تا آنجا که براى فهم آیات لازم بوده به آنها پرداخته است. مفسر در آیات اخلاقی _ تربیتی (مخصوصا [[قصص قرآن|قصص قرآنی]])، به­ صورت نسبتا مفصل به بحثهای اخلاقی پرداخته و نکات زیادی را از آنها استفاده نموده است.  
  
در مباحث كلامى، به تناسب آيه، وارد مى‌شود، و مخالفان را نيز رد مى‌نمايد. و در اين موارد بر مذهب سلفى اهل سنت رفتار نموده است. در اختلافات فقهى تعصبى از خود نشان نمى‌دهد و به تفصيل به مسائل فقهى نمى‌پردازد و هيچ نظرى را مستدل نمى‌سازد. بلكه بر اساس مذهب اهل سنت و جماعت تا آنجا كه براى فهم آيات لازم بوده به آنها پرداخته است.
+
روش کلى السعدی بر مبناى علماى سلف [[اهل سنت]] و اصحاب [[ابن تیمیه]]، ابن قیم جوزی و محمد بن عبدالوهاب مى‌باشد.
  
==نسخه شناسى==
+
در نقد این تفسیر گفته شده است: تأکید بر فهم ظاهرگرایانه، مرجعیت [[نص و ظاهر|نص]] در مقابل [[عقل]] و سطحی­نگری او در [[آیه|آیات]]، موجب اثبات صفات جسم­گرایانه برای [[خداوند]] شده که علاوه بر مخالفت با عقل، با مبنای حجیت روایات سلف نیز ناسازگار است؛ همچنین در آیات [[ولایت]]، با چشم­پوشی از روایات معتبرِ بسیار، روشی برخلاف مبانی خود در حجیت روایات پیش گرفته است. [[آیات الاحکام|آیات فقهی]] را نیز بدون ذکر دلیل، با تأثیر­پذیری از دیدگاه مذهبی خویش، تفسیر می­ نماید.
  
اين تفسير تاكنون چندين نوع چاپ به خود ديده است.
+
==وضعیت کتاب==
  
1- سال 1365 ق دمشق از طرف چاپخانه ترقى، كه توسط مؤلف رايگان توزيع گشت.
+
این تفسیر تاکنون چندین نوع چاپ به خود دیده است. نسخه حاضر: نسخه مصحح با اضافات به اشراف دکتر محمد عبدالرحمن مرعشلى و [[تقریظ|تقریظ]] سه تن از علماى [[عربستان|عربستان سعودى]]، توسط دار احیاء التراث العربى و مؤسسه التاریخ العربى به طور مشترک در بیروت، به چاپ رسید که نوبت سوم آن به سال ۱۴۲۱ ق، در یک مجلد به قطع وزیرى در ۱۱۳۵ صفحه، انجام گرفته است.
  
2- قاهره، چاپخانه سلفيه 1374- 1377 ق، 8 جلد در 5 مجلد.
+
در این نسخه، مصحف شریف در وسط صفحه و تفسیر متناسب با آن هماهنگ شده است. مقدمه‌اى از طرف ناشر به همراه تفریظهاى سه گانه و مقدمه‌اى نیز در شرح حال مصنف، آثار و جایگاه علمى و اخلاقى وى توسط یکى از شاگردان ایشان، ابتداى نسخه حاضر آورده شده است. در پایان آن نیز فهرستى از موضوعات تفسیر بر اساس [[سوره|سوره‌هاى]] قرآن راهنماى محققان خواهد بود.
  
3- در سال 1408 ق با تحقيق محمد زهرى النجار در لبنان، بيروت، توسط عالم الكتب و مكتبة النهضة العربيه به طور مشترك به طبع رسيده است.
+
کتاب «تیسیر الکریم الرحمن» توسط محمدگل گمشادزهی با عنوان «تفسیر راستین» در سه جلد به فارسی ترجمه شده است.  
  
4- نسخه حاضر: نسخه مصحح با اضافات به اشراف دكتر محمد عبد الرحمن مرعشلى و تقريظ سه تن از علماى عربستان سعودى، توسط دار احياء التراث العربى و مؤسسة التاريخ العربى به طور مشترك در بيروت، به چاپ رسيد كه نوبت سوم آن به سال 1421 ق، 2001 م در يك مجلد به قطع وزيرى در 1135 صفحه، انجام گرفته است.
+
==منابع==
 
 
در اين نسخه مصحف شريف در وسط صفحه و تفسير متناسب با آن هماهنگ شده است. مقدمه‌اى از طرف ناشر به همراه تفريظهاى سه گانه و مقدمه‌اى نيز در شرح حال مصنف، آثار و جايگاه علمى و اخلاقى وى توسط يكى از شاگردان ايشان، ابتداى نسخه حاضر آورده شده است. در پايان آن نيز فهرستى از موضوعات تفسير بر اساس سوره‌هاى قرآن راهنماى محققان خواهد بود.
 
 
 
==منابع مقاله==
 
 
 
1- مقدمات تفسير« تيسير الكريم الرحمان» و خود تفسير
 
 
 
2- دانشنامه قرآن و قرآن پژوهى به كوشش بهاء الدين خرمشاهى ج 1 ص 689 و ص 46
 
 
 
3- المفسرون حياتهم و منهجهم سيد محمد على ايازى ص 395
 
 
 
4- تفسير و تفاسير جديد بهاء الدين خرمشاهى صفحه 19
 
 
 
==منبع==
 
 
 
نرم افزار جامع التفاسیر ، بخش کتابشناسی
 
  
 +
* [[نرم افزار جامع تفاسیر نور|نرم افزار جامع التفاسیر]]، بخش کتابشناسی، مرکز تحقیقات کامپیوتری نور.
 +
* "رهیافتی تحلیلی به آرای تفسیری عبدالرحمن سعدی در تیسیر الکریم الرحمن"، نشریه سلفی‌پژوهی، شماره ۱۱، فروردین ۱۳۹۹.
 
{{تفسیر قرآن}}
 
{{تفسیر قرآن}}
 
[[رده: تفاسیر]]
 
[[رده: تفاسیر]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۱۷

تيسير الكريم الرحمن.jpg
نویسنده عبدالرحمن بن ناصر السعدی
موضوع تفسیر اهل سنت
زبان عربی
تعداد جلد ۱
مصحح محمد عبدالرحمن مرعشلى

کتاب «تیسیر الکریم الرحمن فی تفیسر کلام المنّان» معروف به «تفسیر السعدى» تألیف عبدالرحمن بن ناصر السعدی (م، ۱۳۷۶ ق) از علمای وهابی سده اخیر، تفسیرى مختصر به زبان عربى در یک مجلد بوده که شامل تمام قرآن مى‌باشد. این تفسیر با عنوان «تفسیر راستین» به فارسی ترجمه شده است.

انگیزه تألیف

مؤلف در مقدمه کتاب خود آورده که هدف او از نگارش این تفسیر این بوده که برخى تفاسیر، اطناب گرایى را پیش گرفته که به رغم ارزش علمى براى خواص، براى عموم ملال آور است، و برخى چنان مختصرند که فقط به حل مسائل لغوى پرداخته، از معنى غفلت کرده‌اند، بدون توجه به این نکته که لفظ وسیله‌اى است براى در نظر گرفتن و بررسى معنا و اصل همان معناى مقصود است. سعى من در این تفسیر بررسى معنا است و از اشتغال به الفاظ و حل معضل آنها دورى گزیدم، زیرا مفسرین دیگر به آن پرداخته‌اند.

محتوای تفسیر

مفسر پیش از آغاز تفسیر سوره حمد، مقدمه‌اى در چند بخش ارائه داده‌ است. در بخش اول هدف از نگارش و شیوه خود را توضیح مى‌دهد، در بخش دوم اصول و کلیاتى درباره تفسیر، فضل قرآن مجید و فوائد مهمى مربوط به تفسیر قرآن از کتاب «بدائع الفوائد» ابن قیم، مطرح نموده و در بخش سوم، به شرح اسماء حسناى خداوند که به تکرار در قرآن آمده‌اند، پرداخته است.

روش مفسر در ارائه مطالب این است که بدون هیچ مقدمه‌اى و بدون اطلاعاتى کلى درباره سوره‌ها، از آیه شروع مى‌کند، بخشى از آیه را برمى‌گزیند و پیرامون معناى آن توضیحاتى مفید و مختصر می دهد، لغات آن را بطور اجمال بیان مى‌دارد، ترکیبات عبارات قرآنى را شرح مى‌دهد، بحث نحوى، اعرابى، اختلاف قرائات و دیگر مباحث علمى در آن دیده نمى‌شود. وی زمینه را با عبارتى مناسب (نه طولانى و نه کاملا مختصر) و روشن ادا مى‌نماید.

مفسر در نقل روایات و آثار مأثور و آراى تفسیرى نیز اختصار را رعایت مى‌نماید اما به منابع هیچ یک از آنها اشاره‌اى نشده است، کما اینکه در مباحث تفسیرى و لغوى نیز مصادر را متعرض نمى‌شود. در مباحث کلامى، به تناسب آیه وارد مى‌شود و مخالفان را نیز رد مى‌نماید و در این موارد بر مذهب سلفى اهل سنت رفتار نموده است. در اختلافات فقهى نیز تعصبى از خود نشان نمى‌دهد و به تفصیل به مسائل فقهى نمى‌پردازد و هیچ نظرى را مستدل نمى‌سازد، بلکه بر اساس مذهب اهل سنت و جماعت تا آنجا که براى فهم آیات لازم بوده به آنها پرداخته است. مفسر در آیات اخلاقی _ تربیتی (مخصوصا قصص قرآنی)، به­ صورت نسبتا مفصل به بحثهای اخلاقی پرداخته و نکات زیادی را از آنها استفاده نموده است.

روش کلى السعدی بر مبناى علماى سلف اهل سنت و اصحاب ابن تیمیه، ابن قیم جوزی و محمد بن عبدالوهاب مى‌باشد.

در نقد این تفسیر گفته شده است: تأکید بر فهم ظاهرگرایانه، مرجعیت نص در مقابل عقل و سطحی­نگری او در آیات، موجب اثبات صفات جسم­گرایانه برای خداوند شده که علاوه بر مخالفت با عقل، با مبنای حجیت روایات سلف نیز ناسازگار است؛ همچنین در آیات ولایت، با چشم­پوشی از روایات معتبرِ بسیار، روشی برخلاف مبانی خود در حجیت روایات پیش گرفته است. آیات فقهی را نیز بدون ذکر دلیل، با تأثیر­پذیری از دیدگاه مذهبی خویش، تفسیر می­ نماید.

وضعیت کتاب

این تفسیر تاکنون چندین نوع چاپ به خود دیده است. نسخه حاضر: نسخه مصحح با اضافات به اشراف دکتر محمد عبدالرحمن مرعشلى و تقریظ سه تن از علماى عربستان سعودى، توسط دار احیاء التراث العربى و مؤسسه التاریخ العربى به طور مشترک در بیروت، به چاپ رسید که نوبت سوم آن به سال ۱۴۲۱ ق، در یک مجلد به قطع وزیرى در ۱۱۳۵ صفحه، انجام گرفته است.

در این نسخه، مصحف شریف در وسط صفحه و تفسیر متناسب با آن هماهنگ شده است. مقدمه‌اى از طرف ناشر به همراه تفریظهاى سه گانه و مقدمه‌اى نیز در شرح حال مصنف، آثار و جایگاه علمى و اخلاقى وى توسط یکى از شاگردان ایشان، ابتداى نسخه حاضر آورده شده است. در پایان آن نیز فهرستى از موضوعات تفسیر بر اساس سوره‌هاى قرآن راهنماى محققان خواهد بود.

کتاب «تیسیر الکریم الرحمن» توسط محمدگل گمشادزهی با عنوان «تفسیر راستین» در سه جلد به فارسی ترجمه شده است.

منابع

  • نرم افزار جامع التفاسیر، بخش کتابشناسی، مرکز تحقیقات کامپیوتری نور.
  • "رهیافتی تحلیلی به آرای تفسیری عبدالرحمن سعدی در تیسیر الکریم الرحمن"، نشریه سلفی‌پژوهی، شماره ۱۱، فروردین ۱۳۹۹.
***
تفسیر قرآن
درباره تفسیر قرآن: تفسیر قرآن -تاریخ تفسیر - روشهای تفسیری قرآن
اصطلاحات: اسباب نزول -اسرائیلیات -سیاق آیات
شاخه های تفسیر قرآن:

تفسیر روایی (تفاسیر روایی) • تفسیر اجتهادی (تفاسیر اجتهادی) • تفسیر فقهی ( تفاسیر فقهی) • تفسیر ادبی ( تفاسیر ادبی) • تفسیر تربیتی ( تفاسیر تربیتی) • تفسیر كلامی ( تفاسیر كلامی) • تفسیر فلسفی ( تفاسیر فلسفی ) • تفسیر عرفانی (تفاسیر عرفانی ) • تفسیر علمی (تفاسیر علمی)

روشهای تفسیری قرآن:
تفاسیر به تفکیک مذهب مولف: