سوره زخرف
| <<شوری | زخرف | دخان>> | ||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||
سوره زخرف چهل و سومین سوره از قرآن است و دارای 89 آیه است.
نزول
سوره زخرف تمام آياتش در مکه نازل شده است، امّا از مقاتل نقل شده است كه يك آيه از اين سوره مکی نيست و در بيت المقدس نازل شده و آن آيه اين است «وَ سْئَلْ مَنْ أَرْسَلْنا...».(آیه 45) این سوره در ترتیب مصحف چهل و سومین سوره و در ترتیب نزول شصت و سومین سوره قرآن کریم است که پیش از آن سوره شوری و پس از آن سوره دخان نازل شده است.
تعداد آيات
بنظر شامى اين سوره هشتاد و هشت آيه دارد و به نظر بقيه هشتاد و نه آيه. اختلاف در دو آيه «حم» كوفى و «...هُوَ مَهِينٌ...».(آيه 52) حجازى بصرى است.
ثواب قرائت
ابن ابى كعب از رسول خدا صلی الله عله و آله نقل مي كند كه فرمودند: هر كس سوره «زخرف» را بخواند جزء كسانى خواهد بود كه روز قيامت به آنان گفته مى‌شود: «اى بندگان من امروز باكى نداشته، اندوهى بخود راه ندهيد» (سوره زخرف، آیه68) و بدون حساب وارد بهشت شويد.
و از ابوبصير نقل شده است كه امام صادق علیه السلام فرمودند: «هر كس سوره حم را بسيار بخواند خداوند بدن او را در قبر از آزار حشرات زمين و ساكنان قبور حفظ كند، تا روز قيامت كه زير نظر لطف الهى و بفرمان خدا همين سوره او را وارد بهشت مي كند».[۱]
محتوا و هدف سوره
اين سوره بطورى كه آغاز و انجام آن و نيز مطالبى كه بين اين آغاز و انجام فاصله شده شهادت مى‌دهد، در مقام انذار و هشدار دادن بشر است، مگر شش آيه آن كه از جمله" إِلَّا الْمُتَّقِينَ يا عِبادِ لا خَوْفٌ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَ" آغاز مى‌شود، كه اين شش آيه استطرادى (و از باب حرف حرف مى‌آورد) در وسط آيات سوره قرار گرفته. در اين سوره اين معنا را خاطر نشان مى‌سازد كه سنت الهى بر اين جريان يافته كه انبياء و رسولانى برگزيند، و كتاب و ذكرى بر آنان نازل كند، و هيچگاه اسراف و افراط مردم در قول و فعلشان او را از اين كار باز نمى‌دارد، بلكه همواره رسولان و انبيايى فرستاده، و استهزاء كنندگان و تكذيب كنندگان ايشان را هلاك نموده، و سپس به سوى آتشى جاودانهسوق داده است. و در اين بيان نخست مساله ارسال رسل را به طور اجمال ذكر مى‌كند، و سپس از بين آنان ابراهيم و سپس موسى و آن گاه عيسى (ع) را نام مى‌برد، و مطالبى از اسراف كفار نقل نموده، از آن جمله يكى از مهمترين گفتار آنان را كه مى‌گفتند خداى سبحان فرزند گرفته، و ملائكه دختران او هستند ذكر مى‌كند. و اين بدان جهت است كه نسبت به خصوص اين عقيده و رد آن عنايت داشته، و به همين جهت آن را مكرر نقل مى‌كند و جواب مى‌گويد، و گويندگان آن را به عذاب تهديد مى‌كند، البته در اين سوره حقايق متفرق ديگرى نيز هست [۲]
پانویس
منابع
- فضل بن حسن طبرسی، ترجمه مجمع البيان في تفسير القرآن، ج22، ص: 177
- محمد حسین طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان،ج18، ص: 122، قم 1374
- ترتیب نزول سوره ها، در همین دانشنامه
پیوست
