سوره هود

<<یونس	هود	یوسف>>
شماره: ۱۱ جزء : ۱۱و۱۲ محل نزول: مکه ترتيب نزول : ۵۲ تعداد آیه : ۱۲۳ متن و ترجمه سوره فهرست سوره‌های قرآن

سوره هود یازدهمین سوره قرآن کریم است.

نزول

بر طبق گفته بيشتر مفسرين: تمامى اين سوره در مکه نازل شده و مكى است ولى قتاده گفته: تنها يك آيه آن يعنى آيه «أَقِمِ الصَّلاةَ طَرَفَيِ النَّهارِ...» در مدينه نازل شده است.

این سوره در ترتیب مصحف یازدهمین سوره و در ترتیب نزول پنجاه و دومین سوره قرآن کریم است که پیش از آن سوره یونس و پس از آن سوره یوسف نازل شده است.

شماره آيات

به گفته قراء كوفه: يكصد و بيست و سه آيه است و بنابر قول شاميان و پيشينيان از قراء مدينه (و به اصطلاح مدنى اول) يكصد و بيست و دو آيه و نزد ديگران يكصد و بيست و يك آيه است.

فضيلت اين سوره

أبى بن كعب از رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله روايت كرده كه فرمود: هر كس اين سوره را بخواند بشماره هر كس كه به حضرت نوح و حضرت هود و حضرت صالح و حضرت شعیب و حضرت لوط و حضرت ابراهيم و حضرت موسى علیهم السلام ايمان آورده و يا آنها را تكذيب كرده است، ده حسنه به او عطا شود و روز قيامت از سعيدان باشد.

و ثعلبى به سند خود از أبى جحيفه حديث كرده كه به رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله عرض شد: اى رسول خدا! پيرى زود در شما اثر كرده!؟ حضرت فرمود: (آرى) سوره هود و امثال آن (يعنى) سوره الحاقة و سوره واقعه و «عَمَّ يَتَسَاءَلُونَ» و «هَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ الْغَاشِيَةِ» مرا پير كرد.

و عياشى از امام باقر علیه السلام روايت كرده كه فرمود: هر كس سوره هود را در هر جمعه بخواند خداوند در روز قيامت او را در زمره پيامبران محشور سازد و حسابش آسان گردد و در آن روز عمل خطايى براى او باقى نماند.

هدف سوره

اين سوره همه معارف قرآنى را نخست در اين چهار آيه اول بطور اجمال ذكر نموده، سپس در طول سوره به تفصيل آن مى‌پردازد، البته آن تفصيل را در قالب انذار و تبشير ريخته، انذار و تبشيرى كه با ذكر سنت جارى خدا در بندگان و ايراد اخبار امتهاى گذشته و داستان اقوام نوح و هود و صالح و لوط و شعيب و موسى، و سرنوشتى كه استكبار از پذيرفتن دعوت الهى و نيز افساد در زمين و اسراف در اين فساد انگيزى دارد صورت گرفته، و نيز به توصيف وعده‌هاى الهى براى مؤمنين و صاحبان اعمال صالح و توصيف تهديدهايى كه خدا به طبقه كفار و تكذيبگران آياتش داده پرداخته و در خلال اين مسائل امور ديگرى از معارف الهى راجع به توحيد، نبوت و معاد نيز خاطر نشان شده است.

اشكالى كه به نظر بعضى از مفسرين بر غرض اين سوره وارد است روشن مى‌شود، آن مفسر در مقام بيان غرض اين سوره گفته است:

اين سوره از نظر معنا و موضوع بحث، نظير سوره يونس است كه متعرض عقايد اسلام است از الهيات و نبوتها و مساله بعث و جزاء و اعمال صالح، با اين تفاوت كه در سوره يونس داستانهايى كه آمده بطور اجمال آمده بود، و در اين سوره بطور مفصل ذكر شده.در حالی که اين دو سوره در مقام بيان دو غرض مختلفند، دو غرضى كه اصلا ربطى به هم ندارند و برگشت هيچيك از آن دو به ديگرى نيست، سوره يونس در مقام بيان اين معنا است كه سنت جارى خداى تعالى در بين هر رسولى با امتش اين بوده كه اگر امتش او را تكذيب مى‌كرد بين آن رسول و امتش حكمى كرده كه لازمه‌اش هلاك آن امت بود، و امت اسلام هم از اين سنت كلى مستثناء نيست، اين امت هم اگر تكذيب كند بر سرش همان مى‌آيد كه بر سر امتهاى ديگر آمد. ولى سوره مورد بحث اين هدف را دنبال مى‌كند كه بفهماند معارف قرآنى طورى است كه اگر تحليل شود سر از توحيد خالص در می ‌آورد، بطورى كه اگر توحيد را هم بخواهيم تجزيه و تركيب كنيم سر از همان معارف اصولى و فروعى دين در می ‌آورد

منابع

• فضل بن حسن طبرسی، ترجمه مجمع البيان في تفسير القرآن، ج‌12، ص3.
• محمد حسین طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان،ج‌10، ص: 201، قم 1374
• ترتیب نزول سوره ها، در همین دانشنامه

پیوست

سوره هود/متن و ترجمه

قرآن
متن و ترجمه قرآن
اوصاف قرآن	(اسامی و صفات قرآن، اعجاز قرآن، عدم تحریف در قرآن)
اجزاء قرآن	آیه، سوره، جزء، حزب، حروف مقطعه
ترجمه و تفسیر قرآن	تاریخ تفسیر، روشهای تفسیری قرآن، سیاق آیات، اسرائیلیات، تاویل، فهرست تفاسیر شیعه، فهرست تفاسیر اهل سنت، ترجمه های قرآن
علوم قرآنی	تاریخ قرآن: نزول قرآن، جمع قرآن، شان نزول، کاتبان وحی، قراء سبعه
	دلالت الفاظ قرآن: عام و خاص، مجمل و مبین، مطلق و مقید، محکم و متشابه، مفهوم و منطوق، نص و ظاهر، ناسخ و منسوخ
تلاوت قرآن	تجوید، آداب قرائت قرآن، تدبر در قرآن
رده ها: سوره های قرآن * آیات قرآن * واژگان قرآنی * شخصیت های قرآنی * قصه های قرآنی * علوم قرآنی * معارف قرآن