سنت
اصطلاح «سنت» یکی از پرکاربردترین اصطلاحات در کنار حدیث است و برای آن از دیدگاه های مختلف تعاریف مختلفی بیان شده است. اصولی ها سنت را یکی از منابع اجتهاد می دانند. از نگاه فقهاء شیعه، سنت هر آن چیزى است که از پیامبر و اهل البیت علیهم السلام نقل شده، و گاهی آن را در مقابل بدعت به کار می برند.
سنت در لغت
سنت در لغت به معناى شیوه و روش است، اعم از آن که نیکو یا بد باشد. ابن منظور مى نویسد: «السنة: السیرة، حسنة کانت أو قبیحة ...»؛ سنت به معناى سیره و شیوه است، اعم از آن که نیک باشد یا بد.
سنت در اصطلاح
سنّت در اصل عبارت است از آن چه به جز قرآن از پیامبر اسلام (صلى الله علیه وآله) صادر شده، چه قول باشد (که شامل کتاب و نوشته نیز مى شود) و چه فعل یا تقریر، مشروط به آن که مربوط به احکام شرعیه باشد.
اما فقهای مکتب اهل بیت (علیهم السلام) سنّت را تعمیم داده و گفته اند: سنّت عبارت است از قول و فعل و تقریر معصوم، (پیامبر و امامان اهل بیت).
اصولی ها سنت را یکی از منابع تشریع می دانند و آن را چنین تعریف کرده اند: «هر آنچه که از پیامبر صادر شده باشد، اعم از آن که قول باشد یا فعل و یا تقریر.» همه اصولیون (شیعه و سنی) این تعریف را قبول دارند؛ ولی اختلاف در توسعه آن است که اهل سنت، سنت صحابه نیز داخل در آن دانسته و احکام آن را -که حجیت باشد- بر سنت صحابه مترتب کرده اند؛ ولی شیعه سنت را به سنت اهل بیت (علیهم السلام) تعمیم داده اند.
منابع
- آیت الله مکارم شیرازی، دائرة المعارف فقه مقارن، ج۱.
- سید محمد جعفر سبحانی، پژوهشی درباره پنج اصطلاح «حدیث؛ خبر؛ سنت؛ روایت و اثر»، سایت موسسه آموزش پژوهشی مذاهب اسلامی، بازیابی: 1 اسفند 1391.
- علی نصیری، آشنائی با علوم حدیث، در دسترس در سایت مرکز تعلیمات اسلامی واشنگتن، بازیابی: 1 اسفند 1391.
فقه/اصول فقه | ||
اصول فقه | مبحث الفاظ: مشتق، اوامر، نواهی، مفاهیم، عام و خاص ، مطلق و مقید ، مجمل و مبین | منابع اصول فقه |
ملازمات عقلیه: مستقلات عقلیه و غیر مستقلات عقلیه | ||
مباحث حجت: کتاب، سنت، اجماع، حجیت ظواهر، شهرت، سیره ، قیاس، تعادل و تراجیح | ||
مباحث اصول عملیه :اصل برائت، اصل احتیاط، اصل تخییر، اصل استصحاب | ||
پیوندهای مرتبط: | رده:اصول فقه | رده:اصولیون | رده:منابع اصول فقه | رده:اصطلاحات اصول فقه | قواعد فقهی | احکام |