آیه سابقون

آیه 100 سوره توبه را «آیه سابقون» نام ‌گذاشته‌اند. این آیه مهاجرین و انصار را مى‌ستاید كه پیش از دیگران به اسلام گرویدند (سابقون)؛ خداى از ایشان راضى است و آن‌ها از خدا خشنودند:

«وَالسَّابِقُونَ الأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهَاجِرِينَ وَالأَنصَارِ وَالَّذِينَ اتَّبَعُوهُم بِإِحْسَانٍ رَّضِيَ اللّهُ عَنْهُمْ وَرَضُواْ عَنْهُ...»

پیشگامان نخستین از مهاجران و انصار و کسانی که به نیکی و درستی از آنان پیروی کردند، خدا از ایشان خشنود است و آنان هم از خدا راضی هستند؛ برای ایشان بهشت هایی آماده کرده که از زیرِ [درختانِ] آن نهرها جاری است، در آنجا برای ابد جاودانه اند؛ این است کامیابی بزرگ.

[9–100] (مشاهده آیه در سوره)

شیخ طوسى گوید: درباره کسى که این آیه نازل شده، اختلاف است؛ سعید بن مسیب و ابن سیرین و قتادة گویند: درباره کسانى نازل گردیده که به هر دو قبله، نماز خوانده اند.

شعبى گوید: درباره كسانى نازل شده كه در بیعت رضوان (صلح حديبيه) حضور داشتند و با رسول خدا صلى الله علیه وآله بیعت كردند؛ و گوید کسانى که بعد از این بیعت مسلمان شدند و مهاجرت کردند از مهاجرین اولین نمى باشند. ابوعلى جبائى گوید: درباره کسانى نازل گردیده که قبل از هجرت مسلمان شده اند.

بر اساس روایتى از، «سابقون» بر امام علی علیه السلام و سلمان تطبیق شده است. در تفسیر البرهان از مالک بن انس او از ابوصالح و او از ابن عباس نقل نموده که این آیه درباره امیرالمومنین على علیه‌السلام نازل شده، زیرا ایمان او به پیامبر اسلام جلوتر از همه مردم بوده و نیز به دو قبله نماز گذارده و در بیعت بدر و بیعة الرضوان با رسول خدا بیعت نموده است.

منابع

• دائرة المعارف قرآن کریم، علی خراسانی، ج1، ص386.
• نمونه بینات در شأن نزول آیات، محمدباقر محقق،‌ ص435.

قرآن
متن و ترجمه قرآن
اوصاف قرآن	(اسامی و صفات قرآن، اعجاز قرآن، عدم تحریف در قرآن)
اجزاء قرآن	آیه، سوره، جزء، حزب، حروف مقطعه
ترجمه و تفسیر قرآن	تاریخ تفسیر، روشهای تفسیری قرآن، سیاق آیات، اسرائیلیات، تاویل، فهرست تفاسیر شیعه، فهرست تفاسیر اهل سنت، ترجمه های قرآن
علوم قرآنی	تاریخ قرآن: نزول قرآن، جمع قرآن، شان نزول، کاتبان وحی، قراء سبعه
	دلالت الفاظ قرآن: عام و خاص، مجمل و مبین، مطلق و مقید، محکم و متشابه، مفهوم و منطوق، نص و ظاهر، ناسخ و منسوخ
تلاوت قرآن	تجوید، آداب قرائت قرآن، تدبر در قرآن
رده ها: سوره های قرآن * آیات قرآن * واژگان قرآنی * شخصیت های قرآنی * قصه های قرآنی * علوم قرآنی * معارف قرآن