المعجم الموضوعی لأحادیث الإمام المهدی (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
سطر ۱: سطر ۱:
[[پرونده:Ketab132.jpg|بندانگشتی|المعجم الموضوعي لإحادیث الإمام المهدي (عجل الله فرجه الشریف)]]
+
کتاب '''«المعجم الموضوعى لأحادیث الإمام المهدى علیه‌السلام»''' تألیف على کورانى عاملی (متولد ۱۳۶۳ ق) محقق [[لبنان|لبنانی]]، فرهنگ‌نامه‌اى موضوعى به زبان عربى مشتمل بر [[حدیث|احادیث]] مربوط به [[امام زمان عجل الله فرجه الشریف|امام مهدى]] (عجّل الله تعالی فرجه) و مبحث [[مهدویت]] است.
 +
{{مشخصات کتاب
  
'''المعجم الموضوعى لاحاديث الامام المهدى(عج)'''، اثر [[کورانی، علی|على كورانى]]، فرهنگ‌نامه‌اى موضوعى از احاديث مربوط به امام مهدى(عج) است كه به مفاهيم و فصل‌هاى متعدد تقسيم شده است.
+
|عنوان=
  
این كتاب به زبان عربى و در سال 1430ق نوشته شده است.
+
|تصویر= [[پرونده:Ketab132.jpg|240px|وسط]]
==انگیزه تالیف==
 
آنچه انگيزه نوشتن كتاب بوده، نيازى است كه نويسنده در پرداختن به احاديث مربوط به موضوع مهدويت، در خويش احساس كرده است.
 
  
شمول و گسترگى روايات مطرح‌شده به همراه بررسى سندى و دلالى آن‌ها، باعث اهميت هرچه بيشتر كتاب شده است.
+
|نویسنده=  على کورانى عاملی
  
== ساختار ==
+
|موضوع= روایات مهدویت
  
كتاب با مقدمه مؤلف در اشاره به انگيزه تأليف آغاز و مطالب در چهل فصل ارائه گرديده است.
+
|زبان= عربی
  
احاديث به‌صورت مسلسل و با سند نقل شده‌اند و موضوعات مربوط به امام عصر(عج) و مهدويت را پوشش داده است؛ مانند ظهور، غيبت، نشانه‌هاى ظهور، توقيعات، نواب و سفيران، حكومت و قيام، اصحاب، صفات و فضايل، ادعيه و زيارات.
+
|تعداد جلد= ۱
  
در هر فصل، پس از توضيح و تبيين مختصرى از مطالب، احاديث نقل و برخى روشنگرى‌هاى مفيد در حاشيه آن‌ها ذكر شده است.
+
|عنوان افزوده1=
  
== گزارش محتوا ==
+
|افزوده1=
  
 +
|عنوان افزوده2=
  
در فصل اول، احاديثى ذكر گرديده كه بزرگ‌ترين خطر امت اسلامى را روى كار آمدن پيشوايان گمراه‌كننده دانسته‌اند. اين احاديث، رواياتى است كه نويسنده معتقد است راويان مرتبط با دستگاه خلافت قريشى، تمايل به نقل آن‌ها نداشته و آن‌ها را تكذيب كرده‌اند؛ درحالى‌كه به باور وى، اين روايات، صحيح و متواتر مى‌باشند. در اكثر اين روايات، مردم از تقرب و نزديك شدن به امراى جور، يارى كردن ايشان و خوردن اموال آن‌ها، تحذير شده‌اند.
+
|افزوده2=
  
اوصافى كه براى اين پيشوايان، در اين روايات ذكر شده است، عبارتند از:
+
|لینک=
 +
}}
 +
==معرفی کتاب==
 +
مى‌توان چنین ادعا نمود که کتاب «المعجم الموضوعی لأحادیث الإمام المهدی»، مجموعه‌اى کم‌نظیر و پربها، از [[حدیث|احادیث]] مربوط به حوزه [[مهدویت|مهدویت]] مى‌باشد که همراه با بررسى‌ها و بحث‌هاى گران‌بهاى نویسنده، ارائه گردیده است. آنچه انگیزه نوشتن کتاب بوده، نیازى است که نویسنده در پرداختن به احادیث مربوط به موضوع مهدویت، در خویش احساس کرده است.
  
1. هم‌طرازى ايشان با دجال؛
+
احادیث به‌صورت مسلسل و با [[سند حدیث|سند]] نقل شده‌اند و موضوعات مربوط به [[امام زمان عجل الله فرجه الشریف|امام عصر]] (عجل الله تعالی فرجه) مانند ظهور، [[غیبت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه)|غیبت]]، [[نشانه های ظهور امام زمان (عج)|نشانه‌هاى ظهور]]، [[توقیعات امام زمان علیه السلام|توقیعات]]، [[نواب اربعه]] و سفیران، حکومت و قیام امام، اصحاب امام، صفات و فضایل امام، [[دعا|ادعیه]] و [[زیارت|زیارات]] را پوشش داده است.
  
2. ريخته شدن خون اهل بيت(ع) به دست آن‌ها؛
+
شمول و گسترگى روایات مطرح‌شده در این کتاب -که در سال ۱۴۳۰ ق. نوشته شده- به همراه بررسى سندى و دلالى آن‌ها، باعث اهمیت هرچه بیشتر کتاب شده است.
  
3. اين گروه، چيزى مى‌گويند كه خود به آن عمل نمى‌كنند و اعمالى انجام مى‌دهند كه خود به آن امر نمى‌كنند؛
+
==محتوای کتاب==
  
4. اگر مردم از آن‌ها اطاعت كنند، مردم را گمراه كرده و اگر عصيان كنند، به دست آنان به قتل مى‌رسند؛
+
مطالب کتاب حاضر در چهل فصل ارائه گردیده و در هر فصل، پس از توضیح و تبیین مختصرى از مطالب، [[حدیث|احادیث]] نقل گردیده و برخى روشنگرى‌هاى مفید در حاشیه آن‌ها ذکر شده است.
  
5. تصريح پيامبر(ص) به اينكه پيشوايان گمراه‌كننده، از صحابه ايشان مى‌باشند؛
+
* در فصل اول، احادیثى آمده که بزرگ‌ترین خطر امت اسلامى را روى کار آمدن پیشوایان گمراه‌کننده دانسته‌اند. این احادیث، روایاتى است که نویسنده معتقد است راویان مرتبط با دستگاه خلافت [[قریش|قریشى]]، تمایل به نقل آن‌ها نداشته و آن‌ها را تکذیب کرده‌اند؛ درحالى‌که به باور وى، این روایات، [[حدیث صحیح|صحیح]] و [[خبر متواتر|متواتر]] مى‌باشند. در اکثر این روایات، مردم از تقرب و نزدیک شدن به امراى جور، یارى کردن ایشان و خوردن اموال آن‌ها، نهی شده‌اند.
  
6. تطبيق داشتن آنان با شجره خبيثه‌اى كه در قرآن ذكر شده است؛
+
* فصل دوم، روایاتى است که در آن‌ها به بیان خصوصیات و برخى از اوصاف [[دجال|دجّال]] اشاره شده است، از جمله اینکه دجال، فردى [[یهود|یهودى]] الاصل مى‌باشد که مخالف حرکت [[امام زمان عجل الله فرجه الشریف|امام مهدى]](عج) و [[حضرت عیسی علیه السلام|حضرت عیسى]](ع) بوده و اکثر اتباع وى نیز از یهودیان و [[ناصبی|نواصب]] مى‌باشند. وى با استفاده از برخى علوم از قبیل شعبده، مردم را به دور خود جمع کرده و ادعاى ربوبیت خواهد کرد.
 +
* در فصل سوم، روایاتى آمده است که به ثابت بودن طایفه‌اى در [[ایمان|ایمان]] خود تا ظهور حضرت مهدى(عج) اشاره دارند. مضمون این روایات، چنین مى‌باشد که [[پیامبر اسلام|پیامبر]](ص) فرموده‌اند: [[اسلام]] در ابتدا غریب بوده و در آینده نیز، غریب خواهد شد، اما گروه و طایفه‌اى خواهند آمد که بر حق ثابت بوده و تکذیب کذابان، بر ایشان اثر نخواهد گذاشت تا اینکه [[قیامت|قیامت]] برپا شود. اکثر این روایات، تقریبا مانند هم مى‌باشند، با این تفاوت که فراز آخر، در برخى متفاوت است.
 +
* فصل چهارم، [[فتنه|فتنه‌هایى]] که امت اسلامى را گرفتار خواهد کرد، بیان نموده است. عدد این فتنه‌ها در روایات مختلف است، به‌گونه‌اى که در برخى به سه، چهار، پنج و هفت مورد از آن‌ها اشاره شده است که برخى از آن‌ها عبارتند از: حلال شمرده شدن خون و مال و آبروى مردم، آمدن دجال و فتنه‌هایى که در [[مدینه]]، [[مکه]]، [[یمن]] و [[شام]] اتفاق خواهد افتاد.
 +
* در فصل پنجم، روایاتى آمده است که در آن‌ها، برخى از حکام و علماى [[آخر الزمان|آخرالزمان]]، نکوهش گردیده‌اند. برخى از اوصاف این گروه که در این روایات به آن‌ها اشاره شده است، عبارتند از تبعیت آنان از پیشوایان گمراه‌کننده.
 +
* روایاتى که پیامبر(ص) در آن‌ها به آمدن حضرت مهدى(عج) بشارت داده‌اند، در فصل ششم، آمده است. در این روایات، پیامبر(ص)، به برخى از ویژگى‌هاى آن حضرت، اشاره کرده است، از جمله اینکه: مهدى(ع) از [[عترت]] ایشان و هم‌نام و هم‌ [[کنیه|کنیه]] با رسول الله(ص) است، ظهور آن حضرت و تشکیل حکومت جهانى واحد به دست ایشان حتمى است، ایشان پیشواى حق بوده و از اولاد [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت فاطمه]](س) مى‌باشند و... . در این فصل، روایاتى نیز نقل شده‌اند که پیامبر(ص) در آن‌ها، ظهور حضرت مهدى(عج) را به حضرت فاطمه(ع)، [[امام على(ع)|امام على]](ع) و [[امام حسین علیه السلام|امام حسین]](ع) بشارت داده‌اند.
 +
* فصل هفتم، روایاتى را در خود جاى داده است که به خاتم الاوصیا بودن حضرت مهدى(عج) تصریح کرده‌اند.
 +
* در فصل هشتم، روایاتى که بشارت پیامبر(ص) به حضرت مهدى(عج) را تحریف نموده‌اند، بررسى شده است.
 +
* فصل نهم، به روایاتى اختصاص یافته است که در آن‌ها، به ویژگى‌ها و صفات بدنى و معنوى حضرت مهدى(عج) تصریح شده است؛ از جمله صفات معنوى ایشان عبارت است از: تطبیق [[قرآن]] و تعلیم آن به مردم همان گونه که نازل شده است، همراه داشتن پرچم و میراث پیامبر اسلام(ص) و دیگر انبیا(ع)، آوردن قرآن با دست‌خط امام على(ع)، ساقى بودن ایشان در محشر براى [[ائمه اطهار|ائمه]](ع)، [[صراط]] مستقیم بودن ایشان، صاحب [[شب قدر|لیلة القدر]]، [[بقیة الله|بقیة الله]] بودن در زمین، ستاره درخشان و نور هدایت بودن، اجتماع بنى الزهرا(س) از سراسر دنیا براى تأیید ایشان، جنگیدن آن حضرت طبق [[سنت]] رسول الله(ص) و...
 +
* در فصل دهم، روایاتى آمده است که مقام حضرت مهدى(عج) را نزد خداوند، بیان مى‌کنند. برخى از این مقامات عبارتند از: یکى از هفت سید اهل بهشت بودن، مختار و مصطفى بودن ایشان از جانب خداوند، محدثى که ملائکه از ایشان نقل حدیث مى‌کنند، پیمان بستن خداوند با آن حضرت، یکى از چهار امرى که خداوند پیامبر(ص) را به حب آن‌ها سفارش کرده است، سایه افکندن ابرى بر ایشان که ملکى بر روى آن قرار گرفته است و اتفاق افتادن برخى از معجزات پیامبران(ع) به دست ایشان.
 +
* روایاتى که به مدت حکومت حضرت مهدى(عج) و اتفاقات پس از آن اشاره دارند، در فصل یازدهم، آمده است. نویسنده پس از بررسى این روایات، مشهورترین آن‌ها را حکومت کردن آن حضرت به مدت هفت یا نه سال دانسته است. در این فصل، روایاتى نیز بیان شده است که در آن‌ها، به عظمت ملک و حکومتى که خدواند به آن حضرت اعطا خواهد فرمود، تصریح شده است.
 +
* روایاتى که ناظر به اوصاف و ویژگى اصحاب خاص امام مهدى(عج) هستند، در فصل دوازدهم آمده است. از جمله اصحابى که نویسنده توضیحات مفصلى پیرامون آن‌ها داده است، عبارتند از: [[حضرت خضر علیه السلام|حضرت خضر]](ع)، [[حضرت الیاس علیه السلام|حضرت الیاس]](ع) و [[اصحاب کهف|اصحاب کهف]].
 +
* روایات مربوط به [[ابدال]]، در فصل سیزدهم آمده‌اند.
 +
* فصل چهاردهم، به روایاتى اختصاص یافته است که در آن‌ها به یارى شدن آن حضرت به‌وسیله [[فرشتگان|ملائکه]] و فرشتگان الهى اشاره شده است.
 +
* فضایل مؤمنینى که در غیبت آن حضرت ثابت‌قدم بمانند، در روایاتى آمده که در فصل پانزدهم، ذکر گردیده است. در روایتى از امام باقر(ع) که در این قسمت ذکر شده، فضیلت منتظر واقعى آن حضرت، مانند کسى دانسته شده است که در رکاب ایشان، در حال مجاهدت مى‌باشد.
 +
* در فصل شانزدهم، وضعیت بلاد عرب در عصر ظهور بیان شده است.
 +
* فصل هفدهم به بیان اوضاع [[مصر]] اختصاص یافته است. نویسنده، این روایات را که برخى از آن‌ها ضعیف مى‌باشند، به چند دسته تقسیم کرده است، از جمله روایاتى که به حرکت فاطمیون و دخول آن‌ها به مصر و بلاد شام اشاره دارند که البته برخى، آن‌ها را با روایات [[خروج سفیانی|خروج سفیانى]] و ظهور حضرت مهدى(عج) مخلوط کرده‌اند.
 +
* در فصل هجدهم و نوزدهم، روایات مربوط به بیان ویژگى‌هاى بلاد [[شام]] و [[حجاز]] در عصر ظهور بیان شده است.
 +
* فصل بیستم، به روایاتى اختصاص دارد که شرایط حرکت مقدس امام زمان(عج) را بیان کرده‌اند.
  
7. استمرار حكومت اين پيشوايان و اتباعشان تا ظهور حضرت مهدى(عج).
+
عناوین دیگر فصول کتاب به اجمال عبارتند از:
  
فصل دوم، رواياتى است كه در آن‌ها به بيان خصوصيات و برخى از اوصاف دجال اشاره شده است، از جمله اينكه دجال، فردى يهودى الاصل مى‌باشد كه مخالف حركت امام مهدى(عج) و حضرت عيسى(ع) بوده و اكثر اتباع وى نيز از يهوديان و نواصب مى‌باشند. وى با استفاده از برخى از علوم از قبيل شعبده، مردم را به دور خود جمع كرده و ادعاى ربوبيت خواهد كرد.
+
[[عراق]] در عصر ظهور، [[قساوت قلب]] دشمنان امام زمان(عج) و نحوه برخورد آن حضرت با آنان، وضعیت و ویژگى [[ایران|ایرانیان]] در عصر ظهور، اقدامات اهل [[یمن]] در رابطه با ظهور امام زمان(عج)، [[فلسطین]] و معرکه [[بیت المقدس|قدس]] در دوران ظهور، [[یهود|یهودیان]] و جنگ با آنان، نزول حضرت عیسى(ع) و یارى رساندن به حضرت مهدى(عج)، اوضاع ممالک روم در عصر ظهور و پس از آن، برخورد طوایف ترک با مسئله ظهور، ویژگى‌هاى دولت عدل الهى به دست امام مهدى(عج)، چگونگى آمادگى و زمینه‌سازى پیامبر(ص) و [[ائمه]](ع) براى غیبت امام(ع)، تکذیب وقّاتون، [[ولادت امام زمان علیه السلام|ولادت امام مهدى]](عج)، بررسى احادیث صحیح السند پیرامون ولادت آن حضرت، سیره امام(عج) در [[غیبت صغری]]، [[نشانه های ظهور امام زمان (عج)|علامات ظهور]]، [[رجعت]] پیامبر(ص) و بعضى از انبیا(ع) و امامان(ع)، بررسى بعضى از آیات [[قرآن]] که به امام مهدى(عج) [[تفسیر قرآن|تفسیر]] شده‌اند، ادعیه و زیارات مربوط به آن حضرت و سفراى امام(ع) و مدعیان دروغین سفارت.
  
در فصل سوم، رواياتى آمده است كه به ثابت بودن طايفه‌اى در ايمان خود تا ظهور حضرت مهدى(عج) اشاره دارند. مضمون اين روايات، چنين مى‌باشد كه پيامبر(ص) فرموده‌اند: اسلام در ابتدا غريب بوده و در آينده نيز، غريب خواهد شد، اما گروه و طايفه‌اى خواهند آمد كه بر حق ثابت بوده و تكذيب كذابان، بر ايشان اثر نخواهد گذاشت تا اينكه قيامت برپا شود. اكثر اين روايات، تقريبا مانند هم مى‌باشند، با اين تفاوت كه فراز آخر، در برخى متفاوت است؛ به اين صورت كه در برخى چنين آمده است: «... تا اينكه امر خداوند بيايد»، «... تا اينكه عيسى بن مريم(ع) نازل شود» و «... تا اينكه امام مهدى(عج) ظهور كند».
+
==منابع==
  
فصل چهارم، فتنه‌هايى كه امت اسلامى را دچار خواهد كرد، بيان نموده است. عدد اين فتنه‌ها در روايات، مختلف است به‌گونه‌اى كه در برخى به سه، چهار، پنج و هفت مورد از آن‌ها اشاره شده است كه برخى از آن‌ها عبارتند از: حلال شمرده شدن خون، مال و آبروى مردم، آمدن دجال و فتنه‌هايى كه در مدينه، مكه، يمن و شام اتفاق خواهد افتاد.
+
* [[نرم افزار جامع الاحادیث ۵ / ۳|نرم افزار جامع الاحادیث]]، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
  
در فصل پنجم، رواياتى آمده است كه در آن‌ها، برخى از حكام و علماى آخرالزمان، نكوهش گرديده‌اند. برخى از اوصاف اين گروه كه در اين روايات به آن‌ها اشاره شده است، عبارتند از تبعيت آنان از پيشوايان گمراه‌كننده.
+
[[رده:کتابهای با موضوع امام مهدی (عج)]][[رده:منابع تاریخ زندگی امام مهدی(عج)]]
 
 
رواياتى كه پيامبر(ص) در آن‌ها به آمدن حضرت مهدى(عج) بشارت داده‌اند، در فصل ششم، آمده است. در اين روايات، پيامبر(ص)، به برخى از ويژگى‌هاى آن حضرت، اشاره كرده است، از جمله اينكه: مهدى(ع) از عترت ايشان و هم‌نام و هم‌كنيه با رسول الله(ص) است، ظهور آن حضرت و تشكيل حكومت جهانى واحد به دست ايشان حتمى است، ايشان پيشواى حق بوده و از اولاد حضرت فاطمه(س) مى‌باشند و...
 
 
 
در اين فصل، رواياتى نيز نقل شده‌اند كه پيامبر(ص) در آن‌ها، ظهور حضرت مهدى(عج) را به حضرت فاطمه(ع)، [[امام على(ع)]] و امام حسين(ع) بشارت داده‌اند.
 
 
 
فصل هفتم، رواياتى را در خود جاى داده است كه به خاتم الاوصيا بودن حضرت مهدى(عج) تصريح كرده‌اند.
 
 
 
در فصل هشتم، رواياتى كه بشارت پيامبر(ص) به حضرت مهدى(عج) را تحريف نموده‌اند، بررسى شده است. اين تحريفات عبارتند از:
 
 
 
1. تحريف «من عترتى» به «من امتى»؛
 
 
 
2. «اسمه اسمى» به «يواطى اسمه اسمى»؛
 
 
 
3. اضافه كردن «و اسم ابيه اسم ابى» به نص نبوى؛
 
 
 
4. قرار دادن «من ولد الحسين(ع)» به جاى «من ولد الحسن(ع)»؛
 
 
 
5. ادعاى معاوية بن ابى‌سفيان، موسى بن طلحه ثانى و محمد بن عبدالله بن حسن مثنى، به مهدى موعود بودن؛
 
 
 
6. تكذيب شدن روايات پيامبر(ص) توسط عباسيون و ادعاى اينكه مهدى(عج) از ايشان خواهد بود.
 
 
 
فصل نهم، به رواياتى اختصاص يافته است كه در آن‌ها، به ويژگى‌ها و صفات بدنى و معنوى حضرت مهدى(عج) تصريح شده است؛ از جمله صفات معنوى ايشان عبارت است از: تطبيق قرآن و تعلم آن به مردم همان گونه كه نازل شده است، همراه داشتن پرچم و ميراث پيامبر(ص) اسلام و ديگر انبيا(ع)، آوردن قرآن دست‌خط [[امام على(ع)]]، ساقى بودن ايشان در محشر براى ائمه(ع)، صراط مستقيم بودن ايشان، صاحب ليلة القدر، بقية الله بودن در زمين، ستاره درخشان و نور هدايت بودن، اجتماع بنى الزهرا(س) از سراسر دنيا براى تأييد ايشان، جنگيدن آن حضرت طبق سنت رسول الله(ص) و...
 
 
 
در فصل دهم، رواياتى آمده است كه مقام حضرت مهدى(عج) را نزد خداوند، بيان مى‌كنند. برخى از اين مقامات عبارتند از: يكى از هفت سيد اهل بهشت بودن، مختار و مصطفى بودن ايشان از جانب خداوند، محدثى كه ملائكه از ايشان نقل حديث مى‌كنند، پيمان بستن خداوند با آن حضرت، يكى از چهار امرى كه خداوند پيامبر(ص) را به حب آن‌ها سفارش كرده است، سايه افكندن ابرى بر ايشان كه ملكى بر روى آن قرار گرفته است و اتفاق افتادن برخى از معجزات پيامبران(ع) به دست ايشان.
 
 
 
رواياتى كه به مدت حكومت حضرت مهدى(عج) و اتفاقات پس از آن اشاره دارند، در فصل يازدهم، آمده است. نويسنده پس از بررسى اين روايات، مشهورترين آن‌ها را حكومت كردن آن حضرت به مدت هفت يا نه سال دانسته است. در اين فصل، رواياتى نيز بيان شده است كه در آن‌ها، به عظمت ملك و حكومتى كه خدواند به آن حضرت اعطا خواهد فرمود، تصريح شده است.
 
 
 
رواياتى كه ناظر به اوصاف و ويژگى اصحاب خاص امام مهدى(عج) هستند، در فصل دوازدهم و روايات مربوط به ابدال، در فصل سيزدهم آمده‌اند. از جمله اصحابى كه نويسنده توضيحات مفصلى پيرامون آن‌ها داده است، عبارتند از: حضرت خضر(ع)، حضرت الياس(ع) و اصحاب كهف.
 
 
 
فصل چهاردهم، به رواياتى اختصاص يافته است كه در آن‌ها به يارى شدن آن حضرت به‌وسيله ملائك و فرشتگان الهى اشاره شده است.
 
 
 
فضيلت مؤمنينى كه در غيبت آن حضرت ثابت‌قدم بمانند، در رواياتى آمده كه در فصل پانزدهم، ذكر گرديده است. در روايتى از امام باقر(ع) كه در اين قسمت ذكر شده، فضيلت منتظر واقعى آن حضرت، مانند كسى دانسته شده است كه در ركاب ايشان، در حال مجاهدت مى‌باشد.
 
 
 
در فصل شانزدهم، وضعيت بلاد عرب در عصر ظهور بيان شده و فصل هفدهم به بيان اوضاع مصر اختصاص يافته است. نويسنده، اين روايات را كه برخى از آن‌ها ضعيف مى‌باشند، به چند دسته تقسيم كرده است، از جمله رواياتى كه به حركت فاطميون و دخول آن‌ها به مصر و بلاد شام اشاره دارند كه البته برخى، آن‌ها را با روايات خروج سفيانى و ظهور حضرت مهدى(عج) مخلوط كرده‌اند.
 
 
 
در فصل هجدهم و نوزدهم، روايات مربوط به بيان ويژگى‌هاى بلاد شام و حجاز در عصر ظهور بيان شده و فصل بيستم، به رواياتى اختصاص دارد كه شرايط حركت مقدس امام زمان(عج) را بيان كرده‌اند.
 
 
 
عراق در عصر ظهور، قساوت قلب دشمنان امام زمان(عج) و نحوه برخورد آن حضرت با آنان، وضعيت و ويژگى ايرانيان در عصر ظهور، اقدامات اهل يمن در رابطه با ظهور امام زمان(عج)، فلسطين و معركه قدس در دوران ظهور، يهوديان و جنگ با آنان، نزول حضرت عيسى(ع) و يارى رساندن به حضرت مهدى(عج)، اوضاع ممالك روم در عصر ظهور و پس از آن، برخورد طوايف ترك با مسئله ظهور، ويژگى‌هاى دولت عدل الهى به دست امام مهدى(عج)، چگونگى آمادگى و زمينه‌سازى پيامبر(ص) و ائمه(ع) براى غيبت امام(ع)، تكذيب وقّاتون، ولادت امام مهدى(عج)، بررسى احاديث صحيح السند پيرامون ولادت آن حضرت، سيره امام(عج) در غيبت صغرى، علامات ظهور، رجعت پيامبر(ص) و بعضى از انبيا(ع) و امامان(ع)، بررسى بعضى از آيات كه به امام مهدى(عج) تفسير شده‌اند، ادعيه و زيارات مربوط به آن حضرت و سفراى امام(ع) و مدعيان دروغين سفارت، عناوين ديگر فصول كتاب مى‌باشند.
 
 
 
در پايان مى‌توان چنين ادعا نمود كه كتاب، مجموعه‌اى كم‌نظير و پربها، از احاديث و روايات مربوط به حوزه مهدويت مى‌باشد كه همراه با بررسى‌ها و بحث‌هاى گران‌بهاى نويسنده، ارائه گرديده است.
 
 
 
== وضعيت كتاب ==
 
 
 
فهرست مطالب در انتهاى كتاب آمده است.
 
 
 
كتاب، فاقد پاورقى و پى‌نوشت مى‌باشد.
 
 
 
== منابع مقاله ==
 
 
 
مقدمه و متن كتاب.
 
 
 
== منبع ==
 
ویکی نور
 
[[رده:کتابهای با موضوع امام مهدی (عج)]]
 
 
[[رده:منابع حدیثی]]
 
[[رده:منابع حدیثی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۳۱ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۴۷

کتاب «المعجم الموضوعى لأحادیث الإمام المهدى علیه‌السلام» تألیف على کورانى عاملی (متولد ۱۳۶۳ ق) محقق لبنانی، فرهنگ‌نامه‌اى موضوعى به زبان عربى مشتمل بر احادیث مربوط به امام مهدى (عجّل الله تعالی فرجه) و مبحث مهدویت است.

Ketab132.jpg
نویسنده على کورانى عاملی
موضوع روایات مهدویت
زبان عربی
تعداد جلد ۱

معرفی کتاب

مى‌توان چنین ادعا نمود که کتاب «المعجم الموضوعی لأحادیث الإمام المهدی»، مجموعه‌اى کم‌نظیر و پربها، از احادیث مربوط به حوزه مهدویت مى‌باشد که همراه با بررسى‌ها و بحث‌هاى گران‌بهاى نویسنده، ارائه گردیده است. آنچه انگیزه نوشتن کتاب بوده، نیازى است که نویسنده در پرداختن به احادیث مربوط به موضوع مهدویت، در خویش احساس کرده است.

احادیث به‌صورت مسلسل و با سند نقل شده‌اند و موضوعات مربوط به امام عصر (عجل الله تعالی فرجه) مانند ظهور، غیبت، نشانه‌هاى ظهور، توقیعات، نواب اربعه و سفیران، حکومت و قیام امام، اصحاب امام، صفات و فضایل امام، ادعیه و زیارات را پوشش داده است.

شمول و گسترگى روایات مطرح‌شده در این کتاب -که در سال ۱۴۳۰ ق. نوشته شده- به همراه بررسى سندى و دلالى آن‌ها، باعث اهمیت هرچه بیشتر کتاب شده است.

محتوای کتاب

مطالب کتاب حاضر در چهل فصل ارائه گردیده و در هر فصل، پس از توضیح و تبیین مختصرى از مطالب، احادیث نقل گردیده و برخى روشنگرى‌هاى مفید در حاشیه آن‌ها ذکر شده است.

  • در فصل اول، احادیثى آمده که بزرگ‌ترین خطر امت اسلامى را روى کار آمدن پیشوایان گمراه‌کننده دانسته‌اند. این احادیث، روایاتى است که نویسنده معتقد است راویان مرتبط با دستگاه خلافت قریشى، تمایل به نقل آن‌ها نداشته و آن‌ها را تکذیب کرده‌اند؛ درحالى‌که به باور وى، این روایات، صحیح و متواتر مى‌باشند. در اکثر این روایات، مردم از تقرب و نزدیک شدن به امراى جور، یارى کردن ایشان و خوردن اموال آن‌ها، نهی شده‌اند.
  • فصل دوم، روایاتى است که در آن‌ها به بیان خصوصیات و برخى از اوصاف دجّال اشاره شده است، از جمله اینکه دجال، فردى یهودى الاصل مى‌باشد که مخالف حرکت امام مهدى(عج) و حضرت عیسى(ع) بوده و اکثر اتباع وى نیز از یهودیان و نواصب مى‌باشند. وى با استفاده از برخى علوم از قبیل شعبده، مردم را به دور خود جمع کرده و ادعاى ربوبیت خواهد کرد.
  • در فصل سوم، روایاتى آمده است که به ثابت بودن طایفه‌اى در ایمان خود تا ظهور حضرت مهدى(عج) اشاره دارند. مضمون این روایات، چنین مى‌باشد که پیامبر(ص) فرموده‌اند: اسلام در ابتدا غریب بوده و در آینده نیز، غریب خواهد شد، اما گروه و طایفه‌اى خواهند آمد که بر حق ثابت بوده و تکذیب کذابان، بر ایشان اثر نخواهد گذاشت تا اینکه قیامت برپا شود. اکثر این روایات، تقریبا مانند هم مى‌باشند، با این تفاوت که فراز آخر، در برخى متفاوت است.
  • فصل چهارم، فتنه‌هایى که امت اسلامى را گرفتار خواهد کرد، بیان نموده است. عدد این فتنه‌ها در روایات مختلف است، به‌گونه‌اى که در برخى به سه، چهار، پنج و هفت مورد از آن‌ها اشاره شده است که برخى از آن‌ها عبارتند از: حلال شمرده شدن خون و مال و آبروى مردم، آمدن دجال و فتنه‌هایى که در مدینه، مکه، یمن و شام اتفاق خواهد افتاد.
  • در فصل پنجم، روایاتى آمده است که در آن‌ها، برخى از حکام و علماى آخرالزمان، نکوهش گردیده‌اند. برخى از اوصاف این گروه که در این روایات به آن‌ها اشاره شده است، عبارتند از تبعیت آنان از پیشوایان گمراه‌کننده.
  • روایاتى که پیامبر(ص) در آن‌ها به آمدن حضرت مهدى(عج) بشارت داده‌اند، در فصل ششم، آمده است. در این روایات، پیامبر(ص)، به برخى از ویژگى‌هاى آن حضرت، اشاره کرده است، از جمله اینکه: مهدى(ع) از عترت ایشان و هم‌نام و هم‌ کنیه با رسول الله(ص) است، ظهور آن حضرت و تشکیل حکومت جهانى واحد به دست ایشان حتمى است، ایشان پیشواى حق بوده و از اولاد حضرت فاطمه(س) مى‌باشند و... . در این فصل، روایاتى نیز نقل شده‌اند که پیامبر(ص) در آن‌ها، ظهور حضرت مهدى(عج) را به حضرت فاطمه(ع)، امام على(ع) و امام حسین(ع) بشارت داده‌اند.
  • فصل هفتم، روایاتى را در خود جاى داده است که به خاتم الاوصیا بودن حضرت مهدى(عج) تصریح کرده‌اند.
  • در فصل هشتم، روایاتى که بشارت پیامبر(ص) به حضرت مهدى(عج) را تحریف نموده‌اند، بررسى شده است.
  • فصل نهم، به روایاتى اختصاص یافته است که در آن‌ها، به ویژگى‌ها و صفات بدنى و معنوى حضرت مهدى(عج) تصریح شده است؛ از جمله صفات معنوى ایشان عبارت است از: تطبیق قرآن و تعلیم آن به مردم همان گونه که نازل شده است، همراه داشتن پرچم و میراث پیامبر اسلام(ص) و دیگر انبیا(ع)، آوردن قرآن با دست‌خط امام على(ع)، ساقى بودن ایشان در محشر براى ائمه(ع)، صراط مستقیم بودن ایشان، صاحب لیلة القدر، بقیة الله بودن در زمین، ستاره درخشان و نور هدایت بودن، اجتماع بنى الزهرا(س) از سراسر دنیا براى تأیید ایشان، جنگیدن آن حضرت طبق سنت رسول الله(ص) و...
  • در فصل دهم، روایاتى آمده است که مقام حضرت مهدى(عج) را نزد خداوند، بیان مى‌کنند. برخى از این مقامات عبارتند از: یکى از هفت سید اهل بهشت بودن، مختار و مصطفى بودن ایشان از جانب خداوند، محدثى که ملائکه از ایشان نقل حدیث مى‌کنند، پیمان بستن خداوند با آن حضرت، یکى از چهار امرى که خداوند پیامبر(ص) را به حب آن‌ها سفارش کرده است، سایه افکندن ابرى بر ایشان که ملکى بر روى آن قرار گرفته است و اتفاق افتادن برخى از معجزات پیامبران(ع) به دست ایشان.
  • روایاتى که به مدت حکومت حضرت مهدى(عج) و اتفاقات پس از آن اشاره دارند، در فصل یازدهم، آمده است. نویسنده پس از بررسى این روایات، مشهورترین آن‌ها را حکومت کردن آن حضرت به مدت هفت یا نه سال دانسته است. در این فصل، روایاتى نیز بیان شده است که در آن‌ها، به عظمت ملک و حکومتى که خدواند به آن حضرت اعطا خواهد فرمود، تصریح شده است.
  • روایاتى که ناظر به اوصاف و ویژگى اصحاب خاص امام مهدى(عج) هستند، در فصل دوازدهم آمده است. از جمله اصحابى که نویسنده توضیحات مفصلى پیرامون آن‌ها داده است، عبارتند از: حضرت خضر(ع)، حضرت الیاس(ع) و اصحاب کهف.
  • روایات مربوط به ابدال، در فصل سیزدهم آمده‌اند.
  • فصل چهاردهم، به روایاتى اختصاص یافته است که در آن‌ها به یارى شدن آن حضرت به‌وسیله ملائکه و فرشتگان الهى اشاره شده است.
  • فضایل مؤمنینى که در غیبت آن حضرت ثابت‌قدم بمانند، در روایاتى آمده که در فصل پانزدهم، ذکر گردیده است. در روایتى از امام باقر(ع) که در این قسمت ذکر شده، فضیلت منتظر واقعى آن حضرت، مانند کسى دانسته شده است که در رکاب ایشان، در حال مجاهدت مى‌باشد.
  • در فصل شانزدهم، وضعیت بلاد عرب در عصر ظهور بیان شده است.
  • فصل هفدهم به بیان اوضاع مصر اختصاص یافته است. نویسنده، این روایات را که برخى از آن‌ها ضعیف مى‌باشند، به چند دسته تقسیم کرده است، از جمله روایاتى که به حرکت فاطمیون و دخول آن‌ها به مصر و بلاد شام اشاره دارند که البته برخى، آن‌ها را با روایات خروج سفیانى و ظهور حضرت مهدى(عج) مخلوط کرده‌اند.
  • در فصل هجدهم و نوزدهم، روایات مربوط به بیان ویژگى‌هاى بلاد شام و حجاز در عصر ظهور بیان شده است.
  • فصل بیستم، به روایاتى اختصاص دارد که شرایط حرکت مقدس امام زمان(عج) را بیان کرده‌اند.

عناوین دیگر فصول کتاب به اجمال عبارتند از:

عراق در عصر ظهور، قساوت قلب دشمنان امام زمان(عج) و نحوه برخورد آن حضرت با آنان، وضعیت و ویژگى ایرانیان در عصر ظهور، اقدامات اهل یمن در رابطه با ظهور امام زمان(عج)، فلسطین و معرکه قدس در دوران ظهور، یهودیان و جنگ با آنان، نزول حضرت عیسى(ع) و یارى رساندن به حضرت مهدى(عج)، اوضاع ممالک روم در عصر ظهور و پس از آن، برخورد طوایف ترک با مسئله ظهور، ویژگى‌هاى دولت عدل الهى به دست امام مهدى(عج)، چگونگى آمادگى و زمینه‌سازى پیامبر(ص) و ائمه(ع) براى غیبت امام(ع)، تکذیب وقّاتون، ولادت امام مهدى(عج)، بررسى احادیث صحیح السند پیرامون ولادت آن حضرت، سیره امام(عج) در غیبت صغری، علامات ظهور، رجعت پیامبر(ص) و بعضى از انبیا(ع) و امامان(ع)، بررسى بعضى از آیات قرآن که به امام مهدى(عج) تفسیر شده‌اند، ادعیه و زیارات مربوط به آن حضرت و سفراى امام(ع) و مدعیان دروغین سفارت.

منابع