اعمال ام داوود: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(افزودن 1 رده)
 
سطر ۱: سطر ۱:
ام داود خدمت حضرت [[امام صادق]] علیه السلام رسید و راه چاره‌ای برای آزادی فرزندش از زندان منصور دوانیقی خواست «او از سادات حسنی و برادر رضاعی امام بود».
+
'''«اعمال ام داوود»''' از عبادات و ادعیه نیمه ماه [[رجب]] است که [[امام صادق]] علیه‌السلام به «ام داوود» برای آزادی فرزندش از زندان [[منصور (خلیفه عباسی)|منصور دوانیقی]] آموزش داد. علمای [[شیعه]]، ماجرای ام داوود را از نظر [[سند حدیث|سند]] معتبر و از نظر تأثیر براى رسیدن به حاجت، رفع گرفتاریها و برطرف شدن ظلم ظالمان، مجرّب دانسته‌اند.
  
حضرت [[امام صادق]] علیه السلام فرمود: ایام البیض ماه [[رجب]] را [[روزه]] بگیر. روز پانزدهم در جای خلوتی پس از نماز ظهر و عصر و نوافل آنها و خواندن صد مرتبه حمد و ده مرتبه [[آیه الكرسی]] و قرائت سوره‌هایی از قرآن كه «امام تعیین فرمود» این دعا را بخوان و ام داود به دستور امام عمل نمود و خداوند همان شب پسرش را نجات داد و با شتر سریع السیر او را به مادرش رسانیدند.
+
==ام‌داوود==
  
==نظر سید بن طاووس در مورد ام داوود==
+
ام داوود فاطمه بنت عبدالله، معروف به ام خالد البربریه، زن صالحی از نوادگان [[امام حسین]](علیه السلام) بود.<ref>شیخ صدوق، فضائل الاشهر الثلاثه، ص ۳۲.</ref> وی مادر رضاعی [[امام صادق علیه السلام|امام صادق]](علیه السلام) بود؛ در نتیجه پسرش داوود بن [[حسن مثنی|حسن]] بن [[امام حسن علیه السلام|حسن بن علی]](علیه السلام)، برادر رضاعی حضرت صادق(ع) به شمار می‌رود.<ref>الاقبال بالاعمال الحسنة، ج ‏۲، ص ۶۵۸.</ref>
  
محدث بزرگوار على بن موسى بن جعفر بن طاووس حسنى حسينى معروف به سيد بن طاووس و متوفى 664 هجرى، نويسنده كتاب عظيم اقبال الاعمال، ام داوود را با كنيه ام خالد ياد كرده او را از جده هاى صالح و مومن و شايسته خود دانسته و در باب اعمال نيمه رجب خصوصيات و شرح اعمال ام داوود را آورده است.  
+
محدث بزرگوار [[سید بن طاووس|سید بن طاووس]] (متوفى ۶۶۴ ق)، ام داوود را با [[کنیه]] ام خالد یاد کرده و او را از جده هاى مومن و شایسته خود دانسته و در باب اعمال نیمه [[رجب]] خصوصیات و شرح اعمال ام داوود را آورده است.  
  
==ماجرای دعاى ام داوود==
+
==ماجرای ام‌داوود==
  
داستان اعمال نيمه [[رجب]] و دعاى معروف به ام داوود كه [[شيخ صدوق]]، [[شيخ طوسى]]، [[علامه مجلسى]] و [[سيد بن طاووس]] آن را از نظر سند معتبر و از نظر تاثير براى رسيدن به حاجت، رفع گرفتاریها و برطرف شدن ظلم و ستم ديگران تجربه شده، شناخته اند بدين قرار است.
+
[[منصور (خلیفه عباسی)|منصور عباسی]] تعدادی از [[سادات]] حسنی را به همراه [[عبدالله محض|عبداللّه محض]]، و دو فرزندش [[نفس زکیه|محمد نفس زکیه]] و ابراهیم دستگیر و به زندان انداخت که داوود بن [[حسن مثنی|حسن بن حسن]](ع) هم در میان آنان بود. منصور آنها را از [[مدینه]] به [[بغداد]] منتقل نمود و به زندان انداخت.
  
فاطمه، مادر داوود پسر زاده [[امام حسن]] مجتبى علیه السلام و مادر رضاعى [[امام صادق]] علیه السلام روايت كرده است:  منصور دوانيقى لشكرى به مدينه فرستاد و با محمد بن عبداللّه بن حسن مثنى جنگيد، او را و برادر او ابراهيم را كشت، عبداللّه محض، پدر محمد و ابراهيم را با تعدادى از سادات حسنى دستگير و اسير كردند و به بند و زنجير كشيده بودند و فرزند من داوود هم در ميان آنان بود كه او را از مدينه به بغداد منتقل نمودند و به سياه چال زندان انداختند!
+
فاطمه بنت عبدالله (ام داوود) از سرنوشت فرزندش اطلاعی نداشت و گاهی هم خبر کشته‌شدنش را به وی می‌دادند. این امر برای فاطمه بسیار تلخ و دردناک بود و روزگار را با گریه و ناله می‌گذراند؛ و گاهی برای رفع مشکل خود از اشخاص صالح و مؤمن می‌خواست برای رفع مشکل وی دعا کنند، اما مشکل او همچنان برقرار بود.
  
حادثه دستگيرى و زندانى بودن فرزندم كه از او اطلاعى نداشتم و گاهى هم خبر مرگ او را به من مى دادند، برايم بسيار تلخ و دردناك بود و روزگارم با اشك و آه و گريه و ناله مى گذشت و حتى براى رفع مشكل خود و اندوه جانكاهى كه با آن دست به گريبان بودم، از اشخاص صالح و مومن درخواست مى كردم براى رفع ناراحتيم دعا كنند.
+
روزی ام داوود در جریان بیماری [[امام صادق علیه السلام|امام صادق]](ع) به [[عیادت بیماران|عیادت]] آن حضرت‌ رفت. هنگام خداحافظی بود که امام(ع) فرمود: از داوود خبر تازه‌‌ای نداری؟ با شنیدن نام داوود داغ فاطمه تازه شد و اشکش سرازیر گردید و گفت: مدت زیادی است از او خبری ندارم. فرزندم در عراق زندان است و من از دوری او و سرنوشت نامعلومش سخت ناراحتم، از شما که برادر رضاعی او هستی تقاضا می‌کنم برای آزادی‌اش دعا کنی.
  
اما از دعاى آنان هم نتيجه اى نگرفتم در حالى كه از فرزند اسير و زندانيم هر روز خبر تلخ و دردناكى دريافت مى داشتم ، يك روز مى گفتند: او را كشته اند، روز ديگر خبر مى آوردند او را لاى ديوار گذاشته اند و پيوسته بر غم و ناراحتى فرساينده من افزوده مى شد و مصيبت از دست دادن فرزند جوانم مرا فرتوت و عليل ساخت و ديگر از ديدن روى او قطع اميد كردم!
+
امام صادق(ع) با مشاهده وضع نگران‌کننده وی فرمود: چرا از دعای استفتاح غفلت کرده‌‌ای؟ فاطمه با شنیدن چنین مژده‌ای از آن‌حضرت(ع)، کیفیت انجام این دعا را از ایشان سؤال کرد. آن‌گاه امام(ع) دستور کامل اعمال و آداب دعای مخصوص را به وی تعلیم داد.
  
به هر حال، روزگار من با سختى و تلخى دردناكى دست به گريبان بود و شب و روزى نداشتم و براى ديدار فرزندم دنبال هر راه چاره اى مى گشتم. يك روز باخبر شدم [[امام صادق]] علیه السلام كه با فرزندم داوود از من شير خورده بود، بيمار شده است به ديدن او شتافتم، از آن حضرت عيادت كردم هنگامى كه مى خواستم از حضورش مرخص شوم، فرمود: از داوود، خبر تازه اى ندارى؟
+
با فرا رسیدن [[ماه رجب]]، فاطمه اعمالی را که امام صادق(ع) فرمود انجام داد. در همان ایام منصور دوانیقی، [[امام علی]](ع) را در خواب دیده بود و آن‌حضرت(ع) به منصور فرمود: اگر فرزند مرا آزاد نکنی تو را در آتش خواهم انداخت. منصور هم در حالی که شعله‌‌های آتش را نزد خود مشاهده می‌کرد، به ناچار وی را آزاد کرد.<ref>فضائل الأشهر الثلاثة، ص ۳۶-۳۷.</ref> ام داوود مى گوید: از امام صادق علیه السلام سوال کردم: اى مولاى من! آیا این دعا را در غیر ماه رجب هم مى توان خواند؟ آن حضرت فرمود: «اگر [[روز عرفه]] با [[جمعه]] هماهنگ شود، این دعا را مى توان خواند... . هر کس به این دعا اقدام کند، پس از پایان، خداوند او را مشمول غفران و آمرزش خود قرار مى دهد. به واسطه این دعا درهای آسمان گشوده می‌شود و فرشتگان الهی، دعاکننده را مژده اجابت می‌دهند و خداوند هم پاداش خواننده این دعا را بهشت قرار داده است».<ref>فضائل الأشهر الثلاثة، ص ۳۴؛ الاقبال بالاعمال الحسنة، ج ‏۱، ص ۴۲۱.</ref>
  
يا شنيدن نام داوود داغ من تازه شد، اشكم سرازير گرديد و يا آه دردآلودى ناله سردادم: مولاى من! فدايت شوم، داوود كجاست؟ مدت زيادى است از او خبرى ندارم، فرزندم در عراق زندان است و من از دورى او و سرنوشت نامعلوم او سخت در عذاب و ناراحتى گرفتارم. از شما كه برادر رضاعى او هستى تقاضا مى كنم براى نجات و آزادى او دعا كنى.
+
== نحوه انجام اعمال ام‌داوود ==
 +
برای انجام اعمال ام‌ داوود - مطابق سخن [[امام صادق]] علیه السلام به ام داوود - سفارش شده است که در [[ایام البیض]] (روزهای سیزده، چهارده و پانزده) ماه [[رجب]]، [[روزه]] گرفته شود. سپس نزدیک زوال (هنگام ظهر) روز پانزدهم، [[غسل]] انجام شود و [[نماز]] ظهر و عصر را با [[رکوع]] و [[سجود]] نیکو و در مکان خلوتی که کسی وی را مشغول نسازد و با وی سخن نگوید، انجام دهد. بعد از پایان نماز رو به [[قبله]] نشسته و صد مرتبه [[سوره حمد]] و [[سوره توحید|اخلاص]] و سپس ده مرتبه [[آیة الکرسی|آیة ‌الکرسی]] خوانده ‌شود. سپس سوره‌های [[سوره انعام|انعام]]، [[سوره اِسراء|اسراء]]، [[سوره کهف|کهف]]، [[سوره لقمان|لقمان]]، [[سوره یس (یاسین)|یس]]، [[سوره صافات|صافّات]]، [[سوره فصلت|فصّلت]]، [[سوره شوری|شوری]]، [[سوره دخان|دخان]]، [[سوره فتح|فتح]]، [[سوره واقعه|واقعه]]، [[سوره ملک|ملک]]، [[سوره قلم|قلم]]، [[سوره انشقاق|انشقاق]] و سوره‌های بعد از آن تا آخر [[قرآن]] خوانده شود.  
  
بارى، امام صادق علیه السلام با مشاهده وضع نگران كننده من فرمود: چرا تاكنون از دعاى استفتاح غفلت كرده اى؟ مگر نمى دانى كه بوسيله اين دعا، درهاى آسمان گشوده مى شود؟ و فرشتگان الهى دعاكننده را مژده اجابت مى دهند، هيچ حاجتمند و دردمند و دعاكننده اى مايوس نمى شود و خداوند هم پاداش خواننده اين دعا را [[بهشت]] قرار داده؟
+
پس از پایان قرائت [[سوره|سوره‌های]] قرآنی، در همان حال که رو به قبله نشسته، این [[دعا]] را بخواند:
  
آرى با شنيدن چنين مژده اى كه با خواندن آن دعا دريافت داشتم از حضرت سوال كردم: اى مولاى من! واى فرزند خاندان پاك و معصوم آن دعا چيست؟ و آداب آن چگونه است؟
+
«صَدَقَ اللَّهُ الْعَظِیمُ الَّذِی لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْحَی الْقَیومُ ذُو الْجَلالِ وَ الْإِکرامِ الرَّحْمنُ الرَّحِیمُ الْحَلِیمُ الْکرِیمُ الَّذِی لَیسَ کمِثْلِهِ شَی‏ءٌ وَ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ الْبَصِیرُ الْخَبِیرُ شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ وَ الْمَلائِکةُ وَ أُولُوا الْعِلْمِ قائِماً بِالْقِسْطِ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکیمُ وَ بَلَّغَتْ رُسُلُهُ الْکرَامُ وَ أَنَا عَلَی ذَلِک مِنَ الشَّاهِدَین‏ ...».<ref>مشاهده کامل دعا در: [https://ahlolbait.com/content/1730/%D8%B9%D9%85%D9%84-%D9%88-%D8%AF%D8%B9%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D9%85-%D8%AF%D8%A7%D9%88%D8%AF-%D9%85%D9%81%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%86%D8%A7%D9%86 عمل و دعای ام داود (مفاتیح الجنان)].</ref>
  
امام صادق علیه السلام فرمود: اى مادر داوود ماه محترم [[رجب]] نزديك است (ماههاى حرام كه در [[قرآن كريم]] به عنوان ماههاى مقدس و محترم مطرح گرديده در بيان [[امام باقر]] علیه السلام [[شوال]]، [[ذی القعده]]، [[ذی الحجه]] و ماه [[رجب]] معرفى شده اند) و در اين ماه مبارك دعا مستجاب مى گردد، همين كه ماه رجب رسيد، سيزدهم و چهاردهم و پانزدهم آن را كه ايام بيض و شبانه روز نورانى نام دارد، روزه بگير. نزديك ظهر روز پانزدهم غسل كن هشت ركعت نماز با ركوع و سجود دقيق و حساب شده انجام بده. آنگاه حضرت دستور كامل اعمال و آداب دعاى مخصوص را به او تعليم داد.
+
بعد از خواندن این دعا [[سجده]] کند و دو طرف صورت خود را بر روی خاک (روی مهر) بگذارد و بگوید: «اَللّهُمَّ لَکَ سَجَدْتُ، وَ بِکَ آمَنْتُ، فَارْحَمْ ذُلّی وَ فاقَتی، وَ اجْتِهادی وَ تَضَرُّعی، وَ مَسْکَنَتی وَ فَقْری اِلَیْکَ یا رَبِّ».<ref>شیخ طوسی، مصباح المتهجد، ج ۲، ص ۸۰۷-۸۱۲.</ref>
 
 
ام داوود، مى گويد: من دستور آن حضرت را درباره آن دعا و اعمال بطور دقيق يادداشت كردم و محضر او را ترك گفتم تا اين كه ماه [[رجب]] فرارسيد و دستورهاى امام را طبق آنچه فرموده بود، در همان روزها عملى كردم، شب شانزدهم از نيمه گذشته بود، پيغمبر صلی الله علیه و آله و جمعى از فرشتگان و پيامبران و صالحانى را كه براى آنها دعا و رحمت فرستاده بودم در خواب ديدم.
 
 
 
[[رسول خدا]] صلی الله علیه و آله به من فرمود: اى ام داوود اين جماعتى را كه مشاهده مى كنى، شفيعان تو هستند. براى تو دعا كرده اند و مژده مى دهند كه حاجت تو برآورده شده است، خداوند تو را مشمول رحمت خود قرار داده، محفوظ مى دارد، فرزند تو را هم حفظ مى كند و او را سالم به آغوش تو برمى گرداند.
 
 
 
آرى، خواب خوش و لذت بخشى ديده بودم. پيامبر و اوليا الهى را در خواب ملاقات كردم آنان به من وعده آزادى و آمدن فرزندم را دادند، همين كه سياهى شب از پهنه زمين دامن جمع كرد و طلوع خورشيد به چهره هستى نور طلائى پاشيد، بخاطر وعده پيامبر و نور اميدى كه در دل غمزده ام روشن گرديده بود، حال و حيات تازه اى يافته بودم. ساعتها پس از ديگرى بر روزگارم مى گذشت و همچنان نور اميد وجودم را گرمترمى كرد و از فاصله زمانى كه پيغمبر صلی الله علیه و آله به من مژده آمدن فرزندم را داده بود، به اندازه اي كه يك سوار تيزرو بتواند از عراق به مدينه آيد، گذشته بود كه ناگاه در خانه باز شد و فرزندم به من وارد گرديد!
 
 
 
بارى، داوود زندانى و دور از وطن به آغوشم بازگشت و آنگاه كه از وضع روزگار و نحوه آزادى او جويا شدم، برايم توضيح داد: مادر! من در زندان [[بغداد]] بودم، دست و پايم را به بند كشيده بودند. در فشار بندهاى آهنين و زندان تنگ و تاريك روزگار تلخ و دردناكى داشتم اما همين كه نيمه رجب گذشت، شب شانزدهم در خواب ديدم بلندي ها و ناهمواري هاى زمين برايم هموار شده و تو را كه روى قطعه حصيرى نشسته بودى و نماز مى خواندى و برايم دعا مى كردى و اطراف تو را چند نفر گرفته و با دست و سر بسوى آسمان در حال تسبيح و ذكر خدا بودند، مى توانم ببينم.
 
 
 
به هر حال من آن صحنه را در خواب ديدم و آن شخصيت نورانى را هم كه فهميدم جد ما رسول خداست مشاهده كردم و به من هم فرمود: اى پسر پيرزن صالح! ناراحت نباش، خداوند دعاى مادرت را در حق تو مستجاب گردانيده است.
 
 
 
همين كه از خواب بيدار شدم، ماموران منصور دوانيقى به زندان آمدند، سراغ مرا گرفتند همان شبانه مرا نزد او بردند. او دستور داد غل و زنجير را از دست و گردنم باز كردند، مبلغ ده هزار دينار به من داد. مهربانى و شفقت كرد، ماموران او همان شبانه مرا به شترى سوار كردند و به مدينه رسانيدند!
 
 
 
فاطمه، يعنى ام داوود مى گويد: آنگاه داوود را نزد [[امام صادق]] علیه السلام بردم و آن حضرت براى فرزندم توضيح داد: علت آزادى تو از زندان اين بود كه منصور دوانيقى، على علیه السلام را در خواب ديده بود و آن حضرت فرموده بود: اگر فرزند مرا آزاد نكنى تو را در آتش خواهم انداخت، منصور هم در حالى كه لهيب آتش را نزد خود مشاهده مى كرد، ناچار به آزادى تو اقدام كرد.
 
 
 
بعد از آزادى فرزند، ام داوود مى گويد: از امام صادق علیه السلام سوال كردم: اى مولاى من! آيا اين دعا را در غير ماه رجب هم مى توان خواند؟ آن حضرت فرمود: اگر [[روز عرفه]] با [[جمعه]] هماهنگ شود، اين دعا را مى توان خواند، و هر كس هم به اين دعا اقدام كند پس از پايان خداوند او را مشمول غفران و آمرزش خود قرار مى دهد.
 
 
 
اين بود سرگذشت فاطمه دختر عبداللّه معروف به ام داوود يا ام خالد و حديثى كه از امام صادق علیه السلام روايت كرده و نتيجه اي كه از دعا و آموزش آن حضرت بدست آورده بود.
 
  
 +
==پانویس==
 +
{{پانویس}}
 
==منابع==
 
==منابع==
* ماجرای اعمال نيمه رجب و دعاى ام داوود،[http://www.mashreghnews.ir/fa/news/125984/%D9%85%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%B9%D9%80%D9%85%D9%80%D8%A7%D9%84-%D9%86%D9%80%D9%8A%D9%80%D9%85%D9%87-%D8%B1%D8%AC%D8%A8-%D9%88-%D8%AF%D8%B9%D8%A7%D9%89-%D8%A7%D9%85-%D8%AF%D8%A7%D9%88%D9%88%D8%AF مشرق نیوز]، بازیابی: 24 اردیبهشت 1393.
+
*"دستورالعمل اعمال ام داوود و اعتبار روایی آن‌"، [https://www.islamquest.net/fa/archive/fa113699 سایت اسلام کوئست].
* چرا می‌گویند اعمال امّ داود؟،[http://www.andisheqom.com/Files/doa.php?idVeiw=909&level=4&subid=909 اندیشه قم]، بازیابی: 24 فروردین 1393.
+
*"ماجرای اعمال نيمه رجب و دعاى ام داوود"، [http://www.mashreghnews.ir/fa/news/125984/%D9%85%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%B9%D9%80%D9%85%D9%80%D8%A7%D9%84-%D9%86%D9%80%D9%8A%D9%80%D9%85%D9%87-%D8%B1%D8%AC%D8%A8-%D9%88-%D8%AF%D8%B9%D8%A7%D9%89-%D8%A7%D9%85-%D8%AF%D8%A7%D9%88%D9%88%D8%AF مشرق نیوز]، بازیابی: ۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۳.
 
+
*"چرا می‌گویند اعمال ام داود؟"، [http://www.andisheqom.com/Files/doa.php?idVeiw=909&level=4&subid=909 اندیشه قم]، بازیابی: ۲۴ فروردین ۱۳۹۳.
[[رده:ماه رجب]]
 
[[رده:اصحاب امام صادق علیه السلام]]
 
 
[[رده:اعمال ماه رجب]]
 
[[رده:اعمال ماه رجب]]
 +
[[رده:دعا]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۵ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۴۹

«اعمال ام داوود» از عبادات و ادعیه نیمه ماه رجب است که امام صادق علیه‌السلام به «ام داوود» برای آزادی فرزندش از زندان منصور دوانیقی آموزش داد. علمای شیعه، ماجرای ام داوود را از نظر سند معتبر و از نظر تأثیر براى رسیدن به حاجت، رفع گرفتاریها و برطرف شدن ظلم ظالمان، مجرّب دانسته‌اند.

ام‌داوود

ام داوود فاطمه بنت عبدالله، معروف به ام خالد البربریه، زن صالحی از نوادگان امام حسین(علیه السلام) بود.[۱] وی مادر رضاعی امام صادق(علیه السلام) بود؛ در نتیجه پسرش داوود بن حسن بن حسن بن علی(علیه السلام)، برادر رضاعی حضرت صادق(ع) به شمار می‌رود.[۲]

محدث بزرگوار سید بن طاووس (متوفى ۶۶۴ ق)، ام داوود را با کنیه ام خالد یاد کرده و او را از جده هاى مومن و شایسته خود دانسته و در باب اعمال نیمه رجب خصوصیات و شرح اعمال ام داوود را آورده است.

ماجرای ام‌داوود

منصور عباسی تعدادی از سادات حسنی را به همراه عبداللّه محض، و دو فرزندش محمد نفس زکیه و ابراهیم دستگیر و به زندان انداخت که داوود بن حسن بن حسن(ع) هم در میان آنان بود. منصور آنها را از مدینه به بغداد منتقل نمود و به زندان انداخت.

فاطمه بنت عبدالله (ام داوود) از سرنوشت فرزندش اطلاعی نداشت و گاهی هم خبر کشته‌شدنش را به وی می‌دادند. این امر برای فاطمه بسیار تلخ و دردناک بود و روزگار را با گریه و ناله می‌گذراند؛ و گاهی برای رفع مشکل خود از اشخاص صالح و مؤمن می‌خواست برای رفع مشکل وی دعا کنند، اما مشکل او همچنان برقرار بود.

روزی ام داوود در جریان بیماری امام صادق(ع) به عیادت آن حضرت‌ رفت. هنگام خداحافظی بود که امام(ع) فرمود: از داوود خبر تازه‌‌ای نداری؟ با شنیدن نام داوود داغ فاطمه تازه شد و اشکش سرازیر گردید و گفت: مدت زیادی است از او خبری ندارم. فرزندم در عراق زندان است و من از دوری او و سرنوشت نامعلومش سخت ناراحتم، از شما که برادر رضاعی او هستی تقاضا می‌کنم برای آزادی‌اش دعا کنی.

امام صادق(ع) با مشاهده وضع نگران‌کننده وی فرمود: چرا از دعای استفتاح غفلت کرده‌‌ای؟ فاطمه با شنیدن چنین مژده‌ای از آن‌حضرت(ع)، کیفیت انجام این دعا را از ایشان سؤال کرد. آن‌گاه امام(ع) دستور کامل اعمال و آداب دعای مخصوص را به وی تعلیم داد.

با فرا رسیدن ماه رجب، فاطمه اعمالی را که امام صادق(ع) فرمود انجام داد. در همان ایام منصور دوانیقی، امام علی(ع) را در خواب دیده بود و آن‌حضرت(ع) به منصور فرمود: اگر فرزند مرا آزاد نکنی تو را در آتش خواهم انداخت. منصور هم در حالی که شعله‌‌های آتش را نزد خود مشاهده می‌کرد، به ناچار وی را آزاد کرد.[۳] ام داوود مى گوید: از امام صادق علیه السلام سوال کردم: اى مولاى من! آیا این دعا را در غیر ماه رجب هم مى توان خواند؟ آن حضرت فرمود: «اگر روز عرفه با جمعه هماهنگ شود، این دعا را مى توان خواند... . هر کس به این دعا اقدام کند، پس از پایان، خداوند او را مشمول غفران و آمرزش خود قرار مى دهد. به واسطه این دعا درهای آسمان گشوده می‌شود و فرشتگان الهی، دعاکننده را مژده اجابت می‌دهند و خداوند هم پاداش خواننده این دعا را بهشت قرار داده است».[۴]

نحوه انجام اعمال ام‌داوود

برای انجام اعمال ام‌ داوود - مطابق سخن امام صادق علیه السلام به ام داوود - سفارش شده است که در ایام البیض (روزهای سیزده، چهارده و پانزده) ماه رجب، روزه گرفته شود. سپس نزدیک زوال (هنگام ظهر) روز پانزدهم، غسل انجام شود و نماز ظهر و عصر را با رکوع و سجود نیکو و در مکان خلوتی که کسی وی را مشغول نسازد و با وی سخن نگوید، انجام دهد. بعد از پایان نماز رو به قبله نشسته و صد مرتبه سوره حمد و اخلاص و سپس ده مرتبه آیة ‌الکرسی خوانده ‌شود. سپس سوره‌های انعام، اسراء، کهف، لقمان، یس، صافّات، فصّلت، شوری، دخان، فتح، واقعه، ملک، قلم، انشقاق و سوره‌های بعد از آن تا آخر قرآن خوانده شود.

پس از پایان قرائت سوره‌های قرآنی، در همان حال که رو به قبله نشسته، این دعا را بخواند:

«صَدَقَ اللَّهُ الْعَظِیمُ الَّذِی لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْحَی الْقَیومُ ذُو الْجَلالِ وَ الْإِکرامِ الرَّحْمنُ الرَّحِیمُ الْحَلِیمُ الْکرِیمُ الَّذِی لَیسَ کمِثْلِهِ شَی‏ءٌ وَ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ الْبَصِیرُ الْخَبِیرُ شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ وَ الْمَلائِکةُ وَ أُولُوا الْعِلْمِ قائِماً بِالْقِسْطِ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکیمُ وَ بَلَّغَتْ رُسُلُهُ الْکرَامُ وَ أَنَا عَلَی ذَلِک مِنَ الشَّاهِدَین‏ ...».[۵]

بعد از خواندن این دعا سجده کند و دو طرف صورت خود را بر روی خاک (روی مهر) بگذارد و بگوید: «اَللّهُمَّ لَکَ سَجَدْتُ، وَ بِکَ آمَنْتُ، فَارْحَمْ ذُلّی وَ فاقَتی، وَ اجْتِهادی وَ تَضَرُّعی، وَ مَسْکَنَتی وَ فَقْری اِلَیْکَ یا رَبِّ».[۶]

پانویس

  1. شیخ صدوق، فضائل الاشهر الثلاثه، ص ۳۲.
  2. الاقبال بالاعمال الحسنة، ج ‏۲، ص ۶۵۸.
  3. فضائل الأشهر الثلاثة، ص ۳۶-۳۷.
  4. فضائل الأشهر الثلاثة، ص ۳۴؛ الاقبال بالاعمال الحسنة، ج ‏۱، ص ۴۲۱.
  5. مشاهده کامل دعا در: عمل و دعای ام داود (مفاتیح الجنان).
  6. شیخ طوسی، مصباح المتهجد، ج ۲، ص ۸۰۷-۸۱۲.

منابع

  • "دستورالعمل اعمال ام داوود و اعتبار روایی آن‌"، سایت اسلام کوئست.
  • "ماجرای اعمال نيمه رجب و دعاى ام داوود"، مشرق نیوز، بازیابی: ۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۳.
  • "چرا می‌گویند اعمال ام داود؟"، اندیشه قم، بازیابی: ۲۴ فروردین ۱۳۹۳.