جامعیت مقاله متوسط
مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

کوثر: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز (8پروژه: رتبه بندی، اولویت بندی ، سنجش کیفی)
سطر ۱: سطر ۱:
 
{{متوسط}}
 
{{متوسط}}
{{مدخل دائرة المعارف|[[فرهنگ قرآن]]}}
+
==لغت کوثر==
 +
كوثر مبالغه در كثرت است و به قول زمخشرى «المفرط الكثرة» يعنى چيزي كه بسیاری آن فزون از حدّ است‏.<ref>قاموس قرآن، ج6، ص93</ref>
 +
 
 +
==سوره کوثر==
 +
لغت کوثر لغتی است که در [[سوره کوثر]] یعنی کوچکترین سوره قرآن آمده است:
 +
 
 +
{{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ}}
 +
 
 +
{{متن قرآن|إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ ﴿١﴾ فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرْ ﴿٢﴾ إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ ﴿٣﴾}}
 +
 
 +
به نام خداوند بخشنده مهربان
 +
 
 +
ما تو را کوثر دادیم. (۱) پس [به شکرانه آن] برای پروردگارت نماز بخوان و شتر قربانی کن. (۲) یقیناً آنکه به تو زخم زبان می زند خود بدون تبار و نسل است. (۳)
 +
 
 +
==مراد از کوثر در سوره کوثر==
 +
کوثر در روایات نهری در بهشت معرفی و توصیف شده است روایات بیان کننده با نقل های متفاوتی در منابع متعدد روایی و تفسیری شیعه و اهل سنت آمده است. به عنوان نمونه حاکم حسکانی به سند خود از انس بن مالك نقل می کند که گفت:
 +
 
 +
:دَخَلْتُ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ ص فَقَالَ: قَدْ أُعْطِيتُ الْكَوْثَرَ. قُلْتُ: وَ مَا الْكَوْثَرُ قَالَ: نَهَرٌ فِي الْجَنَّةِ عَرْضُهُ وَ طُولُهُ مَا بَيْنَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ، لَا يَشْرَبُ أَحَدٌ مِنْهُ فَيَظْمَأَ، وَ لَا يَتَوَضَّأُ مِنْهُ أَحَدٌ أَبَداً فَيَشْعَثَ  لَا يَشْرَبُهُ إِنْسَانٌ خَفَرَ ذِمَّتِي وَ لَا [مَنْ‏] قَتَلَ أَهْلَ بَيْتِي.
 +
 
 +
:انس بن مالك گفت: خدمت پيامبر خدا رسيدم، گفت: به من كوثر داده شده است، گفتم: كوثر چيست؟ گفت: نهرى در بهشت است كه عرض و طول آن ميان مشرق و مغرب است، هر كس از آن بنوشد هرگز تشنه نمی‌شود و هر کس از آن وضو بگيرد پريشان نگردد. اما آنکه پيمان مرا بشكند از آن نمى‌‏نوشد و همچنین آنكه‏ اهل بيت مرا بكشد.<ref>حسکانی، شواهد التنزيل لقواعد التفضيل، ج‏2، ص487</ref>
 +
 
 +
مفسرین قرآن در مورد اینکه مراد از کوثر چیست؟ سخنان دیگری نیز دارند از جمله: خیر بسیار زیاد، نهرى در [[بهشت]]، [[قرآن]]، [[نبوت]]، کثرت اصحاب و پیروان، مقام [[شفاعت]]، کثرت نسل و ذریه [[پیامبر اسلام|پیامبر]] صلى الله علیه و آله که از [[حضرت فاطمه]] علیهاالسلام پدیدار شده و...<ref>فرهنگ قرآن، ج24، ص388.</ref><ref>البته گاهی این اقوال در مقام بیان اینکه این نهر بهشتی تمثیل چه حقیقتی است گفته شده است. به عنوان نمونه آیت الله طالقانی در تفسیر پرتوی از قرآن، آن را تمثیلی از شفاعت دانسته است. (پرتوى از قرآن، ج‏4، ص278)</ref>
 +
 
 +
به نظر علامه طباطبائی با در نظر گرفتن اينكه كلمه"ابتر" در ظاهر به معناى اجاق كور است، چنين به دست مى‏‌آيد كه منظور از كوثر، تنها و تنها كثرت ذريه‏‌اى است كه خداى تعالى به آن جناب ارزانى داشته است. شاهد دیگر علامه بر این معنا روایاتی است که بیان می دارد سوره مورد بحث در پاسخ كسى نازل شده كه رسول خدا (ص) را به اجاق كورى زخم زبان زد و اين زخم زبان هنگامى بود كه قاسم و عبد اللَّه دو فرزندان رسول خدا (ص) از دنيا رفتند.ا<ref>لميزان في تفسير القرآن، ج‏20، ص370</ref>
  
کوثر از کثرت به معانى متعددی آمده است از جمله: خیر بسیار زیاد،<ref>معجم مقاييس اللّغه، ج5، ص160، «كثر».</ref> نهرى در [[بهشت]]، [[قرآن]]، [[نبوت]]، کثرت اصحاب و پیروان، مقام [[شفاعت]]، کثرت نسل و ذریه [[پیامبر اسلام|پیامبر]] صلى الله علیه و آله که از [[حضرت فاطمه]] علیهاالسلام پدیدار شده و...، که تمام اقوال مذکور تفصیل خیر کثیر در دنیا و [[آخرت]] می باشد.<ref>مجمع البيان، ج9-10، ص835-837؛ روح المعانى، ج16، جزء 30، ص441.</ref>
 
  
 
==پانویس==
 
==پانویس==
 
{{پانویس}}
 
{{پانویس}}
  
==منابع==
 
 
* فرهنگ قرآن، جلد 24، صفحه 388.
 
 
{{تفسیر قرآن}}
 
{{تفسیر قرآن}}
  

نسخهٔ ‏۱۹ ژانویهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۳:۱۶

لغت کوثر

كوثر مبالغه در كثرت است و به قول زمخشرى «المفرط الكثرة» يعنى چيزي كه بسیاری آن فزون از حدّ است‏.[۱]

سوره کوثر

لغت کوثر لغتی است که در سوره کوثر یعنی کوچکترین سوره قرآن آمده است:

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ

إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ ﴿١﴾ فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرْ ﴿٢﴾ إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ ﴿٣﴾

به نام خداوند بخشنده مهربان

ما تو را کوثر دادیم. (۱) پس [به شکرانه آن] برای پروردگارت نماز بخوان و شتر قربانی کن. (۲) یقیناً آنکه به تو زخم زبان می زند خود بدون تبار و نسل است. (۳)

مراد از کوثر در سوره کوثر

کوثر در روایات نهری در بهشت معرفی و توصیف شده است روایات بیان کننده با نقل های متفاوتی در منابع متعدد روایی و تفسیری شیعه و اهل سنت آمده است. به عنوان نمونه حاکم حسکانی به سند خود از انس بن مالك نقل می کند که گفت:

دَخَلْتُ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ ص فَقَالَ: قَدْ أُعْطِيتُ الْكَوْثَرَ. قُلْتُ: وَ مَا الْكَوْثَرُ قَالَ: نَهَرٌ فِي الْجَنَّةِ عَرْضُهُ وَ طُولُهُ مَا بَيْنَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ، لَا يَشْرَبُ أَحَدٌ مِنْهُ فَيَظْمَأَ، وَ لَا يَتَوَضَّأُ مِنْهُ أَحَدٌ أَبَداً فَيَشْعَثَ لَا يَشْرَبُهُ إِنْسَانٌ خَفَرَ ذِمَّتِي وَ لَا [مَنْ‏] قَتَلَ أَهْلَ بَيْتِي.
انس بن مالك گفت: خدمت پيامبر خدا رسيدم، گفت: به من كوثر داده شده است، گفتم: كوثر چيست؟ گفت: نهرى در بهشت است كه عرض و طول آن ميان مشرق و مغرب است، هر كس از آن بنوشد هرگز تشنه نمی‌شود و هر کس از آن وضو بگيرد پريشان نگردد. اما آنکه پيمان مرا بشكند از آن نمى‌‏نوشد و همچنین آنكه‏ اهل بيت مرا بكشد.[۲]

مفسرین قرآن در مورد اینکه مراد از کوثر چیست؟ سخنان دیگری نیز دارند از جمله: خیر بسیار زیاد، نهرى در بهشت، قرآن، نبوت، کثرت اصحاب و پیروان، مقام شفاعت، کثرت نسل و ذریه پیامبر صلى الله علیه و آله که از حضرت فاطمه علیهاالسلام پدیدار شده و...[۳][۴]

به نظر علامه طباطبائی با در نظر گرفتن اينكه كلمه"ابتر" در ظاهر به معناى اجاق كور است، چنين به دست مى‏‌آيد كه منظور از كوثر، تنها و تنها كثرت ذريه‏‌اى است كه خداى تعالى به آن جناب ارزانى داشته است. شاهد دیگر علامه بر این معنا روایاتی است که بیان می دارد سوره مورد بحث در پاسخ كسى نازل شده كه رسول خدا (ص) را به اجاق كورى زخم زبان زد و اين زخم زبان هنگامى بود كه قاسم و عبد اللَّه دو فرزندان رسول خدا (ص) از دنيا رفتند.ا[۵]


پانویس

  1. قاموس قرآن، ج6، ص93
  2. حسکانی، شواهد التنزيل لقواعد التفضيل، ج‏2، ص487
  3. فرهنگ قرآن، ج24، ص388.
  4. البته گاهی این اقوال در مقام بیان اینکه این نهر بهشتی تمثیل چه حقیقتی است گفته شده است. به عنوان نمونه آیت الله طالقانی در تفسیر پرتوی از قرآن، آن را تمثیلی از شفاعت دانسته است. (پرتوى از قرآن، ج‏4، ص278)
  5. لميزان في تفسير القرآن، ج‏20، ص370


***
تفسیر قرآن
درباره تفسیر قرآن: تفسیر قرآن -تاریخ تفسیر - روشهای تفسیری قرآن
اصطلاحات: اسباب نزول -اسرائیلیات -سیاق آیات
شاخه های تفسیر قرآن:

تفسیر روایی (تفاسیر روایی) • تفسیر اجتهادی (تفاسیر اجتهادی) • تفسیر فقهی ( تفاسیر فقهی) • تفسیر ادبی ( تفاسیر ادبی) • تفسیر تربیتی ( تفاسیر تربیتی) • تفسیر كلامی ( تفاسیر كلامی) • تفسیر فلسفی ( تفاسیر فلسفی ) • تفسیر عرفانی (تفاسیر عرفانی ) • تفسیر علمی (تفاسیر علمی)

روشهای تفسیری قرآن:
تفاسیر به تفکیک مذهب مولف: