مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

بصائر الدرجات (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز (6پروژه: رتبه بندی، اولویت بندی ، سنجش کیفی)
(ویرایش)
سطر ۱: سطر ۱:
 
{{خوب}}
 
{{خوب}}
 +
 
{{مشخصات کتاب
 
{{مشخصات کتاب
  
سطر ۸: سطر ۹:
 
|نویسنده= محمد بن حسن صفار
 
|نویسنده= محمد بن حسن صفار
  
|موضوع= فضايل چهارده‌ معصوم‌.
+
|موضوع= فضايل چهارده‌ معصوم‌
  
 
|زبان= عربی
 
|زبان= عربی
  
|تعداد جلد= 1
+
|تعداد جلد= ۱
  
 
|عنوان افزوده1= مصحح
 
|عنوان افزوده1= مصحح
  
|افزوده1= ميرزا محسن كوچه باغي
+
|افزوده1= ميرزا محسن كوچه باغی
  
 
|عنوان افزوده2=
 
|عنوان افزوده2=
سطر ۲۲: سطر ۲۳:
 
|افزوده2=
 
|افزوده2=
  
|لینک= [http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource/38918/ کتاب بصائر الدرجات]
+
|لینک= [http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource/38918/ بصائر الدرجات]
  
 
}}
 
}}
اين كتاب نوشته محمد بن حسن صفار( م 290 ق) از علماى شيعه اماميه و صحابى امام حسن عسكرى( ع) است كه درباره شناخت ائمه و خصوصيات امام نوشته شده است.
+
کتاب '''«بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد(صلی الله علیه وآله)»''' نوشته [[محمد بن حسن صفار]] (م، ۲۹۰ ق) از علماى شیعه [[امامیه|امامیه]] و صحابى [[امام حسن عسکری علیه السلام|امام حسن عسکری]](علیه السلام) است، که درباره شناخت [[ائمه اطهار|ائمه]] (علیهم السلام) و خصوصیات آنان نوشته شده است.
  
 
==مؤلف==
 
==مؤلف==
  
ابوجعفر محمد بن حسن بن فروخ صفار قمی (م 290 ق).
+
[[محمد بن حسن صفار|ابوجعفر محمد بن حسن بن فروخ صفار قمی]] ۲۹۰ ق) از یاران [[امام حسن عسکری]] علیه السلام و از چهره های سرشناس یاران [[ائمه اطهار]] علیهم السلام و راویان [[حدیث]] بشمار می آید. او را می توان از بزرگان قرن سوم برشمرد. [[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]] درباره او می گوید: «محمد بن حسن بن فروخ صفار، یکی از چهره های درخشان شیعه در شهر [[قم]] و شخصیتی مورد اطمینان و دارای ارزشی والا است که روایات او بر بسیاری از روایات ترجیح داده می شود. او تألیفات فراوانی نیز دارد».
  
==زندگینامه و اظهارنظرها==
+
[[احمد بن ابی عبدالله برقی]]، [[احمد بن محمد بن ابی نصر بزنطی|احمد بن محمد بن ابی نصر]]، [[حسن بن علی بن فضال]] و [[علی بن ابراهیم قمی|علی بن ابراهیم]]، از استادان او هستند. همچنین، [[احمد ابن ادریس|احمد بن ادریس]]، [[علی بن حسین بن بابویه قمی|علی بن حسین بن بابویه]]، [[احمد بن داوود قمی|احمد بن داوود بن علی]]، [[محمد بن حسن بن ولید]]، [[محمد بن یحیی عطار قمی|محمد بن یحیی عطار]] و [[شیخ کلینی|محمد بن یعقوب کلینی]]، از مهمترین شاگردان صفار به شمار می روند.
  
وی از یاران [[امام حسن عسکری]] علیه السلام و از چهره های سرشناس یاران [[ائمه اطهار]] علیهم السلام و راویان [[حدیث]] بشمار می آید. او را می توان از بزرگان قرن سوم برشمرد.
+
تألیفات دیگر محمد صفار عبارتند از: کتاب الصلاة، کتاب الوضوء، کتاب الجنائز، کتاب الصیام، کتاب الحج، کتاب النکاح، کتاب الطلاق، کتاب المزار، کتاب التقیه، کتاب المناقب، کتاب بصائر الدرجات، کتاب ماروی فی اولاد الائمه، کتاب جهاد.
  
[[نجاشی]] درباره او می گوید: «محمد بن حسن بن فروخ صفار، یکی از چهره های درخشان شیعه در شهر [[قم]] و شخصیتی مورد اطمینان و دارای ارزشی والا است که روایات او بر بسیاری از روایات ترجیح داده می شود. او تألیفات فراوانی نیز دارد».  
+
==معرفی اجمالی کتاب==
 +
کتاب بصائر الدرجات مشتمل بر ۱۸۸۱ [[حدیث|حدیث]] مى‌باشد که در ده بخش تنظیم شده و هر بخش حدوداً شامل بیست باب است. عناوین برخى بخش‌ها (اجزاء) عبارتند از: ارزش علم و اینکه علماى حقیقى، آل محمد(علیهم‌السلام) هستند؛ مقام و منزلت [[ائمه اطهار|ائمه]]؛ ائمه وارث علم انبیایند؛ ودایع [[پیامبر اسلام|پیامبر]] نزد ایشان است؛ اسم اعظم و علم الکتاب نزد آنهاست؛ از مرگ [[شیعه|شیعیان]] خبر دارند؛ علومى که پیامبر به [[امام على]](ع) آموخت؛ فرق [[پیامبران]] با ائمه.
  
[[شیخ طوسی]] در کتاب فهرست می فرماید: «محمد بن حسن صفار اهل قم می باشد. وی تألیفات فراوانی دارد. او نامه هایی به امام حسن عسکری علیه السلام فرستاده که آن نامه ها و جواب آن ها موجودند».  
+
با آنکه این اثر قدمت زیادى دارد لیکن فصل‌بندى خوبى بر تمام آن حاکم است و مؤلف، عناوین متعددى را براى ابواب انتخاب کرده و در مواردى که عنوانى براى روایات نیاورده، آن را ذیل «باب نادر» آورده است. یکى از ویژگى‌هاى این کتاب آن است که مؤلف آن، همه اسناد روایات خود را به طور کامل ذکر مى‌کند. اما وى درباره روایات هیچ‌گونه اظهار نظرى ندارد و فقط به نقل آنها پرداخته است.
  
[[علامه حلی]] در کتاب خلاصه می فرماید: «محمد بن حسن بن فروخ، از چهره های سرشناس [[شیعه]] در شهر قم و مورد اطمینان است و شخصیتی عظیم الشأن است که روایات او برترند».
+
این اثر مشتمل بر روایات عجیبى درباره مقامات [[ائمه اطهار|امامان]] شیعه و گستره [[علم]] آنان است. به گونه‌اى که برخى روایت آن را غالیانه مى‌دانند. البته دسته‌اى از همین روایات در کتبى چون [[الکافی (کتاب)|کافى]] نیز آمده است، لیکن صفار مطالب بیشترى در این زمینه نقل کرده است. [[عبدالله مامقانی|مامقانى]] در [[تنقيح المقال فى علم الرجال (کتاب)|تنقیح المقال]] به نقل از [[علامه مجلسى]] مى‌نویسد: شاید علت آنکه [[محمد بن حسن بن ولید|ابن الولید]] استاد [[شیخ صدوق]]، بصائر الدرجات را روایت نکرده است (چنانکه [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشى]] و [[شیخ طوسی|طوسى]] در [[فهرست شیخ طوسی (کتاب)|فهرست]] خود به این نکته اشاره کرده‌اند) مطالب [[غلو|غلوّ]] آمیز آن در شأن ائمه باشد. با این حال بصائرالدرجات از کتب معتبر و کهن شیعه به شمار مى‌رود که از زمان نگارش تا کنون پیوسته مورد توجه علما و بزرگان قرار داشته و بسیار به آن استناد نموده‌اند؛ چنانکه مرحوم [[کلینی، محمد بن یعقوب|کلینى]] در کتاب کافى، [[حر عاملی، محمد بن حسن|شیخ حر عاملى]] در کتاب [[وسائل الشیعه (کتاب)|وسائل الشیعه]] و [[علامه مجلسى]] در [[بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار(ع)|بحار الانوار]] از آن نقل کرده‌اند.
  
==استادان==
+
[[محمد بن حسن صفار|صفار]] دو کتاب کوچک و بزرگ با این نام داشته که در این زمان فقط نسخه بزرگ آن در اختیار ماست و گویا مؤلف با افزودن مطالبى بر بصائر صغیر، بصائر کبیر را نوشته است.
  
ابراهیم بن اسحاق، احمد بن ابوعبدالله برقی، احمد بن حسن بن علی بن فضال، احمد بن محمد بن ابونصر، احمد بن محمد بن مسلم، ایوب بن نوح، حسن بن علی بن فضال، علی بن ابراهیم.
+
این اثر تا سالهاى طولانى، فقط یک چاپ داشت و در سال‌هاى اخیر چاپ دیگرى از روى همان نسخه انجام شده است. در عین حال اهمیت اثر سبب شده مراکز حدیثى، چاپ تحقیق آن را در دستور کار خود قرار دهند.
  
==شاگردان==
+
قابل ذکر است که [[سعد بن عبدالله اشعری قمی|سعد بن عبدالله اشعرى قمى]] (معاصر صفار) نیز کتابى با همین عنوان داشته که به دست ما نرسیده ولى بخشى از آن در کتاب مختصر البصائر حلى آمده است.
  
احمد بن ادریس، علی بن حسین بن بابویه، احمد بن داوود بن علی، احمد بن محمد، سعد بن عبدالله، محمد بن جعفر مؤدب، محمد بن حسن بن ولید، محمد بن حسین، محمد بن یحیی عطار، محمد بن یعقوب [[کلینی]] و دیگر چهره های علم و دانش.
+
این کتاب، به زبان عربی در یک جلد با تلاش منشورات الاعلمی [[تهران]] در سال ۱۴۰۴ هـ.ق منتشر شده است.
 
 
==تألیفات==
 
 
 
کتاب [[الصلاة]]، کتاب [[الوضوء]]، کتاب [[الجنائز]]، کتاب [[الصیام]]، کتاب [[الحج]]، کتاب [[النکاح]]، کتاب [[الطلاق]]، کتاب [[المزار]]، کتاب [[التقیه]]، کتاب [[المناقب]]، کتاب بصائر الدرجات، کتاب [[ماروی فی اولاد الائمه]]، کتاب [[جهاد]].
 
 
 
==معرفی اجمالی کتاب==
 
محتوای كتاب‌
 
كتاب بصائر الدرجات مشتمل بر 1881 حديث می‌باشد كه در ده بخش تنظيم شده و هر بخش حدوداً شامل بيست باب است. عناوين برخی بخش‌ها( اجزاء) عبارتند از: ارزش علم و اينكه علمای حقيقی، آل محمد( عليهم‌السلام) هستند، مقام و منزلت ائمه، ائمه وارث علم انبيايند، ودايع پيامبر نزد ايشان است، اسم اعظم و علم الكتاب نزد آنهاست، از مرگ شيعيان خبر دارند، علومی كه پيامبر به علی( ع) آموخت، فرق پيامبران با ائمه.
 
با آنكه اين اثر قدمت زيادی دارد ليكن فصل‌بندی خوبی بر تمام آن حاكم است و مؤلف، عناوين متعددی را برای ابواب انتخاب كرده و در مواردی كه عنوانی برای روايات نياورده، آن را ذيل« باب نادر» آورده است. يكی از ويژگی‌های اين كتاب آن است كه مؤلف آن، همه اسناد روايات خود را به طور كامل ذكر می‌كند. اما وی درباره روايات هيچ‌گونه اظهار نظری ندارد و فقط به نقل آنها پرداخته است.
 
اين اثر مشتمل بر روايت عجيبی درباره مقامات امامان شيعه و گستره علم آنان است. به گونه‌ای كه برخی روايت آن را غاليانه می‌دانند. البته دسته‌ای از همين روايات در كتبی چون كافی نيز آمده است، ليكن صفار مطالب بيشتری در اين زمينه نقل كرده است. مامقانی در تنقيح المقال به نقل از علامه مجلسی می‌نويسد: شايد علت آنكه ابن الوليد استاد شيخ صدوق، بصائر الدرجات را روايت نكرده است( چنانكه نجاشی و طوسی در فهرست خود به اين نكته اشاره كرده‌اند) مطالب غلوّ آميز آن در شأن ائمه باشد. با اين حال بصائرالدرجات از كتب معتبر و كهن شيعه به شمار می‌رود كه از زمان نگارش تا كنون پيوسته مورد توجه علما و بزرگان قرار داشته و بسيار به آن استناد نموده‌اند؛ چنانكه مرحوم كلينی در كتاب كافی، شيخ حر عاملی در كتاب وسائل الشيعه و علامه مجلسی در بحار الانوار از آن نقل كرده‌اند.
 
صفار دو كتاب كوچك و بزرگ با اين نام داشته كه در اين زمان فقط نسخه بزرگ آن در اختيار ماست و گويا مؤلف با افزودن مطالبی بر بصائر صغير، بصائر كبير را نوشته است.
 
اين اثر تا سالهای طولانی، فقط يك چاپ داشت و در سال‌های اخير چاپ ديگری از روی همان نسخه انجام شده است. در عين حال اهميت اثر سبب شده مراكز حديثی، چاپ تحقيق آن را در دستور كار خود قرار دهند.
 
قابل ذكر است كه سعد بن عبدالله اشعری قمی( معاصر صفار) نيز كتابی با همين عنوان داشته كه به دست ما نرسيده ولی بخشی از آن در كتاب مختصر البصائر حلی آمده است.
 
 
 
==وضعیت نشر==
 
 
 
این کتاب، به زبان عربی در یک جلد با تلاش منشورات الاعلمی تهران در سال 1404 هـ.ق منتشر شده است.
 
  
 
==منابع==
 
==منابع==
*محمدرضا ضميري، کتابشناسي تفصيلي مذاهب اسلامي، صفحه 361.
 
*مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، نرم افزار جامع الحادیث 3 [لوح فشرده]، بخش کتابشناسی.
 
  
==متن کتاب بصائر الدرجات==
+
*محمدرضا ضمیری، کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی، صفحه ۳۶۱.
* [http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource/38918/ کتاب بصائر الدرجات]
+
*مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، نرم افزار جامع الحادیث ۳ [لوح فشرده]، بخش کتابشناسی.
  
 +
==متن کتاب ==
 +
[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource/38918/ '''بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد(صلی الله علیه وآله)''']
 
[[رده:منابع حدیثی]]
 
[[رده:منابع حدیثی]]
 
[[رده:کتاب‌های فضایل اهل البیت (ع)]]
 
[[رده:کتاب‌های فضایل اهل البیت (ع)]]
سطر ۸۹: سطر ۷۴:
 
|رده= دارد
 
|رده= دارد
 
}}
 
}}
 
  
 
{{حدیث}}
 
{{حدیث}}

نسخهٔ ‏۲۸ مهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۰۸:۲۶


بصائر الدرجات الكبري.jpg
نویسنده محمد بن حسن صفار
موضوع فضايل چهارده‌ معصوم‌
زبان عربی
تعداد جلد ۱
مصحح ميرزا محسن كوچه باغی

بصائر الدرجات

کتاب «بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد(صلی الله علیه وآله)» نوشته محمد بن حسن صفار (م، ۲۹۰ ق) از علماى شیعه امامیه و صحابى امام حسن عسکری(علیه السلام) است، که درباره شناخت ائمه (علیهم السلام) و خصوصیات آنان نوشته شده است.

مؤلف

ابوجعفر محمد بن حسن بن فروخ صفار قمی (م ۲۹۰ ق) از یاران امام حسن عسکری علیه السلام و از چهره های سرشناس یاران ائمه اطهار علیهم السلام و راویان حدیث بشمار می آید. او را می توان از بزرگان قرن سوم برشمرد. نجاشی درباره او می گوید: «محمد بن حسن بن فروخ صفار، یکی از چهره های درخشان شیعه در شهر قم و شخصیتی مورد اطمینان و دارای ارزشی والا است که روایات او بر بسیاری از روایات ترجیح داده می شود. او تألیفات فراوانی نیز دارد».

احمد بن ابی عبدالله برقی، احمد بن محمد بن ابی نصر، حسن بن علی بن فضال و علی بن ابراهیم، از استادان او هستند. همچنین، احمد بن ادریس، علی بن حسین بن بابویه، احمد بن داوود بن علی، محمد بن حسن بن ولید، محمد بن یحیی عطار و محمد بن یعقوب کلینی، از مهمترین شاگردان صفار به شمار می روند.

تألیفات دیگر محمد صفار عبارتند از: کتاب الصلاة، کتاب الوضوء، کتاب الجنائز، کتاب الصیام، کتاب الحج، کتاب النکاح، کتاب الطلاق، کتاب المزار، کتاب التقیه، کتاب المناقب، کتاب بصائر الدرجات، کتاب ماروی فی اولاد الائمه، کتاب جهاد.

معرفی اجمالی کتاب

کتاب بصائر الدرجات مشتمل بر ۱۸۸۱ حدیث مى‌باشد که در ده بخش تنظیم شده و هر بخش حدوداً شامل بیست باب است. عناوین برخى بخش‌ها (اجزاء) عبارتند از: ارزش علم و اینکه علماى حقیقى، آل محمد(علیهم‌السلام) هستند؛ مقام و منزلت ائمه؛ ائمه وارث علم انبیایند؛ ودایع پیامبر نزد ایشان است؛ اسم اعظم و علم الکتاب نزد آنهاست؛ از مرگ شیعیان خبر دارند؛ علومى که پیامبر به امام على(ع) آموخت؛ فرق پیامبران با ائمه.

با آنکه این اثر قدمت زیادى دارد لیکن فصل‌بندى خوبى بر تمام آن حاکم است و مؤلف، عناوین متعددى را براى ابواب انتخاب کرده و در مواردى که عنوانى براى روایات نیاورده، آن را ذیل «باب نادر» آورده است. یکى از ویژگى‌هاى این کتاب آن است که مؤلف آن، همه اسناد روایات خود را به طور کامل ذکر مى‌کند. اما وى درباره روایات هیچ‌گونه اظهار نظرى ندارد و فقط به نقل آنها پرداخته است.

این اثر مشتمل بر روایات عجیبى درباره مقامات امامان شیعه و گستره علم آنان است. به گونه‌اى که برخى روایت آن را غالیانه مى‌دانند. البته دسته‌اى از همین روایات در کتبى چون کافى نیز آمده است، لیکن صفار مطالب بیشترى در این زمینه نقل کرده است. مامقانى در تنقیح المقال به نقل از علامه مجلسى مى‌نویسد: شاید علت آنکه ابن الولید استاد شیخ صدوق، بصائر الدرجات را روایت نکرده است (چنانکه نجاشى و طوسى در فهرست خود به این نکته اشاره کرده‌اند) مطالب غلوّ آمیز آن در شأن ائمه باشد. با این حال بصائرالدرجات از کتب معتبر و کهن شیعه به شمار مى‌رود که از زمان نگارش تا کنون پیوسته مورد توجه علما و بزرگان قرار داشته و بسیار به آن استناد نموده‌اند؛ چنانکه مرحوم کلینى در کتاب کافى، شیخ حر عاملى در کتاب وسائل الشیعه و علامه مجلسى در بحار الانوار از آن نقل کرده‌اند.

صفار دو کتاب کوچک و بزرگ با این نام داشته که در این زمان فقط نسخه بزرگ آن در اختیار ماست و گویا مؤلف با افزودن مطالبى بر بصائر صغیر، بصائر کبیر را نوشته است.

این اثر تا سالهاى طولانى، فقط یک چاپ داشت و در سال‌هاى اخیر چاپ دیگرى از روى همان نسخه انجام شده است. در عین حال اهمیت اثر سبب شده مراکز حدیثى، چاپ تحقیق آن را در دستور کار خود قرار دهند.

قابل ذکر است که سعد بن عبدالله اشعرى قمى (معاصر صفار) نیز کتابى با همین عنوان داشته که به دست ما نرسیده ولى بخشى از آن در کتاب مختصر البصائر حلى آمده است.

این کتاب، به زبان عربی در یک جلد با تلاش منشورات الاعلمی تهران در سال ۱۴۰۴ هـ.ق منتشر شده است.

منابع

  • محمدرضا ضمیری، کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی، صفحه ۳۶۱.
  • مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، نرم افزار جامع الحادیث ۳ [لوح فشرده]، بخش کتابشناسی.

متن کتاب

بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد(صلی الله علیه وآله)