ماه ذی القعده: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(وقایع ماه ذی‌القعده)
 
(۱۳ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
 
{{ذی القعده}}
 
{{ذی القعده}}
 +
«ماه ذی القعده» ماه یازدهم از [[ماه های قمری|ماه‌های قمری]]، از ماه‌های [[حج]] و نیز از [[ماه های حرام|ماه‌های حرام]] است که در [[جاهلیت|جاهلیت]] مورد احترام بوده و [[اسلام]] نیز آن را گرامی داشته است. این ماه به ماه اجابت [[دعا]] معروف است و [[نماز|نمازها]] و اذکار [[استحباب|مستحبی]] دارد که در کتب ادعیه ذکر شده است. از مهمترین وقایع این ماه می‌توان به میلاد [[امام رضا]] علیه‌السلام در سال ۱۴۸ قمری، [[دحوالارض]] و شهادت [[امام جواد علیه السلام|امام جواد]] علیه‌السلام در سال ۲۲۰ قمری اشاره کرد.
  
ماه ذی القعده ماه یازدهم از ماه‌های قمری، از ماه‌های [[حج]] و نیز از ماه‌های حرام است.
+
== وقایع ماه ذی‌القعده ==
 +
'''پیش از اسلام:'''
  
ذي القعده از ماه‌ هاي حرام است كه در [[جاهلیت|جاهليت]] مورد احترام بوده و [[اسلام]] نيز آن را گرامي داشته است. اين ماه به اجابت [[دعا]] معروف است و ادعیه و نمازها و اذکار [[استحباب|مستحبی]] دارد که در [[مفاتیح الجنان]] ذکر شده است. از مهمترین حوادث و وقایع این ماه می‌توان به ميلاد [[امام رضا]] علیه‌السلام در سال 148 هـ.ق، [[دحوالارض]] و شهادت حضرت [[امام جواد علیه السلام|امام محمدتقی]] علیه‌السلام در سال 220 قمری اشاره کرد.
+
[[اخراج حضرت آدم از بهشت|اخراج "حضرت آدم علیه‌السلام" و "حوا" از بهشت]]، [[دحو الارض|روز دَحوُ الأرض]]، [[بنای کعبه توسط حضرت آدم علیه السلام|بنای کعبه توسط "حضرت آدم علیه السلام"]]، [[تجدید بنای کعبه توسط حضرت ابراهیم علیه السلام|تجدید بنای کعبه توسط "حضرت ابراهیم" و "حضرت اسماعیل" علیهماالسلام]] و [[آغاز میقات حضرت موسی در کوه طور|آغاز میقات "حضرت موسی علیه‌السلام" در کوه طور]] از اتفاقاتی است که گفته شده در ماه ذی القعده رخ داده است.
==اعمال عبادي در ماه ذي القعده==
 
  
*چهار ركعت [[نماز]] در يكشنبه ذي القعده: روايت شد، [[پیامبر اسلام|پيامبر]] صلی الله علیه و آله در روز يكشنبه در ميان مردم حاضر شد و فرمود: «اي مردم! چه كسي مي‌‌ خواهد [[توبه]] كند؟ همه پاسخ مثبت دادند. آنگاه فرمود: [[غسل]] كرده و [[وضو]] بگيريد. چهار [[رکعت|ركعت]] نماز در اين روز بخوانيد. در هر ركعت يك بار [[سوره حمد]]، سه بار [[سوره اخلاص]] و يك بار هم [[سوره فلق]] و [[سوره ناس]] را بخوانيد. پس از تمام شدن نماز، هفتاد مرتبه [[استغفار]] كنيد و سپس «لاحَوْلَ وَ لاقُوَّةَ اِلاَّ بِاللَّهِ الْعَلِيِّ الْعَظيمِ» بگوييد. بعد از آن، اين دعا را بخوانيد: يا عَزيزُ يا غَفَّارُ اغْفِرْلي ذُنُوبي وَ ذُنُوبَ جَميعِ المُؤمِنينَ وَالْمُؤمِناتِ فَاِنَّهُ لايَغْفِرُ الذُّنُوبَ اِلاَّ اَنْتَ!
+
'''برخی از وقایع  مهم تاریخ اسلام که در این ماه به وقوع پیوسته است:'''
 +
* امضای پیمان [[صلح حدیبیه]] بین "[[پیامبر صلی الله علیه و آله]]" و [[مشرکان]] مکه در [[۲۸ ذی القعده]] سال ۶ ق.
 +
* [[حرکت پیامبر از مدینه برای حجةالوداع|حرکت "پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله" از مدینه برای حجةالوداع]] در [[۲۵ ذی القعده]] سال ۱۰ ق.
 +
* آغاز محاصره خانه "[[عثمان بن عفان]]" در [[۷ ذی القعده]] سال ۳۵ ق.
 +
* ارسال نامه "[[مسلم بن عقیل]]" به "[[امام حسین علیه السلام]]" مبنی بر بیعت بسیاری از شیعیان [[کوفه]] و دعوت ایشان به کوفه در [[۱۱ ذی القعده]] سال ۶۰ ق.
 +
* [[ولادت امام رضا علیه السلام]] در ۱۱ ذی‌القعده سال ۱۴۸ ق.  
 +
* میلاد "[[حضرت فاطمه معصومه علیهاالسلام]]" در [[۱ ذی القعده]] سال ۱۷۳ ق.
 +
* حرکت "[[امام رضا علیه السلام|امام ‏رضا علیه‌السلام]]" از [[مدینه]] به [[خراسان]] به اجبار "[[مأمون عباسی]]" در [[۲۴ ذی القعده]] سال ۲۰۰ ق.
 +
* [[شهادت امام جواد علیه السلام|شهادت "امام جواد علیه السلام"]] در [[۳۰ ذی القعده]] سال ۲۲۰ ق.
 +
* پایان تألیف [[تفسیر مجمع البیان]] نوشته "[[فضل بن حسن طبرسی]]" در [[۱۵ ذی القعده]] سال ۵۳۶ ق.
  
سپس فرمود: كسي كه اين عمل را به جا آورد، از جانب آسمان به او ندا مي‌ رسد: اي بنده خدا! توبه‌ ات پذيرفته شد و گناهانت بخشوده گشت. كردارت را از سر بگير.
+
'''بخشی از حوادث مهم تاریخ معاصر، که در این ماه به وقوع پیوسته است:'''
 +
*۱۳۲۴ ق. تصویب قانون اساسی [[مشروطیت]] در ایران: '''[[۱۴ ذی القعده]]'''
 +
* ۱۳۷۹ ق. درگذشت "[[محمدجواد انصاری همدانی]]" عارف، [[فقیه]] و استاد [[اخلاق]] (۹ اردیبهشت ۱۳۳۹ ش): '''[[۲ ذی القعده]]'''
 +
*۱۳۹۷ ق. درگذشت "[[سید مصطفی خمینی]]" عالم شیعه و فرزند بزرگ "[[امام خمینی]]" (۱ آبان ۱۳۵۶ ش): '''[[۹ ذی القعده]]'''
 +
* ۱۴۰۰ ق. آغاز جنگ [[عراق]] علیه [[ایران]] (۳۱ شهریور ۱۳۵۹ ش): '''[[۱۲ ذی القعده]]'''
 +
* ۱۴۰۱ ق. شهادت "[[شهید سید اسدالله مدنی|سید اسدالله مدنی]]" فقیه، [[امام جمعه]]، نماینده "امام خمینی" در [[همدان]] و [[تبریز]] (۲۰ شهریور ۱۳۶۰ ش): '''۱۲ ذی القعده'''
 +
*۱۴۱۱ ق. تخریب [[حرم امام حسین علیه السلام|حرم امام حسین علیه‌السلام]] در جریان حمله "صدام" به مخالفین: '''[[۸ ذی القعده]]'''
 +
*۱۴۲۳ ق. درگذشت "[[اسماعیل دولابی]]" عارف و استاد [[اخلاق]] (۹ بهمن ۱۳۸۱ ش): '''[[۲۶ ذی القعده]]'''
 +
* ۱۴۴۵ ق. درگذشت "سید ابراهیم رئیسی"، "سید محمدعلی آل‌هاشم" و تعدادی از مسئولان نظام جمهوری اسلامی ایران، در سانحه سقوط بالگرد و درگذشت "علی کورانی"، نویسنده کتاب عصر الظهور در [[لبنان]] (۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳ ش): '''[[۱۰ ذی القعده]]'''
 +
'''[[فهرست وقایع ماه ذی القعده|مشاهده فهرست وقایع ماه ذی القعده]]'''
  
<I>پانزدهم ماه </I>: اعمال شب پانزدهم: [[عبادت]]. از پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله نقل شده است كه در ماه ذي القعده، شبي است با بركت و آن شب نيمه است كه خداوند با نگاه رحمت به بندگان با ايمان مي‌ نگرد. كسي كه در آن شب به طاعت مشغول باشد، پاداش صد روزه‌دارِ غير گناهكار را به او مي‌ دهند.
+
==اعمال ماه ذی‌القعده==
  
<I>بيست و سوم ماه</I>: زيارت [[امام رضا علیه السلام|حضرت رضا]] علیه‌السلام در اين روز، سنت است و [[سيد بن طاووس]] از بعضي نقل كرده كه [[استحباب|مستحب]] است.
+
*''چهار رکعت [[نماز]] در یکشنبه ماه ذی القعده'': روایت شده که [[پیامبر اسلام|پیامبر]] صلی الله علیه و آله در روز یکشنبه در میان مردم حاضر شد و فرمود: «ای مردم! چه کسی می‌‌ خواهد [[توبه]] کند؟ همه پاسخ مثبت دادند. آنگاه فرمود: [[غسل]] کرده و [[وضو]] بگیرید. چهار [[رکعت|رکعت]] نماز در این روز بخوانید. در هر رکعت یک بار [[سوره حمد]]، سه بار [[سوره اخلاص]] و یک بار هم [[سوره فلق]] و [[سوره ناس]] را بخوانید. پس از تمام شدن نماز، هفتاد مرتبه [[استغفار]] کنید و سپس «لاحَوْلَ وَ لاقُوَّةَ اِلاَّ بِاللَّهِ الْعَلِی الْعَظیمِ» بگویید. بعد از آن، این دعا را بخوانید: «یا عَزیزُ یا غَفَّارُ اغْفِرْلی ذُنُوبی وَ ذُنُوبَ جَمیعِ المُؤمِنینَ وَالْمُؤمِناتِ فَاِنَّهُ لایغْفِرُ الذُّنُوبَ اِلاَّ اَنْتَ»! سپس فرمود: کسی که این عمل را به جا آورد، از جانب آسمان به او ندا می‌ رسد: ای بنده خدا! توبه‌ ات پذیرفته شد و گناهانت بخشوده گشت؛ کردارت را از سر بگیر.
 
+
*<I>پانزدهم ماه</I>: اعمال شب پانزدهم: [[عبادت]]. از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نقل شده است که در ماه ذی القعده، شبی است با [[برکت|برکت]] و آن شب نیمه ماه است که خداوند با نگاه رحمت به بندگان با ایمان می‌ نگرد. کسی که در آن شب به طاعت مشغول باشد، پاداش صد روزه‌دارِ غیر گناهکار را به او می‌ دهند.
<I>بيست و پنجم ماه </I>: اعمال شب بيست و پنجم ذي‌ القعده: عبادت و بندگي.
+
*<I>بیست و سوم ماه</I>: زیارت [[امام رضا علیه السلام|حضرت رضا]] علیه‌السلام در این روز، [[سنت]] است و [[سید بن طاووس]] از بعضی نقل کرده که [[استحباب|مستحب]] است.
 
+
*<I>بیست و پنجم ماه (روز [[دحو الارض|دَحْوالارض]])</I>: اعمال روز بیست و پنجم: [[روزه]]، [[غسل]]، دو رکعت [[نماز]] که در هر رکعت، یک بار [[سوره حمد]] و پنج بار [[سوره الشمس]] خوانده می شود. پس از سلام بگوید: «لاحَوْلَ وَ لاقُوَّةَ اِلاَّ بِاللَّهِ الْعَلِی الْعَظیمِ» آنگاه دعای زیر را بخواند: «یا مُقیلَ العَثَراتِ اَقِلْنی عَثْرَتی یا مُجیبَ الدَّعَواتِ اَجِبْ دَعْوَتی یا سامِعَ الْأَصْواتِ اِسْمَعْ صَوْتی وَارْحَمْنی وَ تَجاوَزْ عَنْ سَیئاتی وَ ما عِنْدی یا ذَاالْجَلالِ وَالْأکرامِ».
<I>اعمال روز بيست و پنجم</I> که روز دَحْوالارض است:
 
 
 
#داشتن [[روزه]].
 
#[[غسل]].
 
#نماز گزاردن. دو ركعت نماز كه در هر ركعت، يك بار سوره حمد و پنج بار [[سوره الشمس]] خوانده مي شود. پس از سلام بگويد: «لاحَوْلَ وَ لاقُوَّةَ اِلاَّ بِاللَّهِ الْعَلِيِّ الْعَظيمِ» آنگاه دعاي زير را بخواند: يا مُقيلَ العَثَراتِ اَقِلْني عَثْرَتي يا مُجيبَ الدَّعَواتِ اَجِبْ دَعْوَتي يا سامِعَ الْأَصْواتِ اِسْمَعْ صَوْتي وَارْحَمْني وَ تَجاوَزْ عَنْ سَيِّئاتي وَ ما عِنْدي يا ذَاالْجَلالِ وَالْأكْرامِ! اي گذرنده از لغزش ‌ها درگذر از لغزشم، اي اجابت‌كننده دعوت‌ ها! اجابت كن دعايم را، اي شنواي اي آوازها! بشنو آوازم را و بر من رحم كن و بگذر از بد كرداري‌ ام و آنچه نزد من است، اي صاحب جلال و اكرام!».
 
#خواندن دعاهاي وارد شده در [[مفاتیح الجنان|مفاتيح الجنان]].
 
#خواندن زيارت حضرت رضا علیه‌السلام. بعضي از علما، خواندن زيارت امام رضا علیه‌السلام را در اين روز، مستحب دانسته‌ اند.
 
  
 
==منابع برای مطالعه بیشتر==
 
==منابع برای مطالعه بیشتر==
  
[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource/31855/%D9%81%D9%8A%D8%B6-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%81%D9%8A-%D8%B9%D9%85%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D9%88%D8%B1-%D9%88-%D9%88%D9%82%D8%A7%D9%8A%D8%B9-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%8A%D8%A7%D9%85/preview/31084/%D9%85%D8%AD%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%8A-%D8%AF%D9%8A%D8%AC%D9%8A%D8%AA%D8%A7%D9%84%D9%8A/#!page=40 وقایع الایام شیخ عباس قمی، ماه ذى القعده].
+
*[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource/31855/%D9%81%D9%8A%D8%B6-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%81%D9%8A-%D8%B9%D9%85%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D9%88%D8%B1-%D9%88-%D9%88%D9%82%D8%A7%D9%8A%D8%B9-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%8A%D8%A7%D9%85/preview/31084/%D9%85%D8%AD%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%8A-%D8%AF%D9%8A%D8%AC%D9%8A%D8%AA%D8%A7%D9%84%D9%8A/#!page=40 وقایع‌الایام، شیخ عباس قمی، ماه ذى‌القعده].
 
 
 
[[رده:ماه های قمری]]
 
[[رده:ماه های قمری]]
 
 
[[رده:ماه ذی القعده]]
 
[[رده:ماه ذی القعده]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۵ ژانویهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۲۱:۰۳

ذی القعده ۱۴۴۶ در تقویم ایران
شنبه ۵ ۱۲ ۱۹ ۲۶
یک‌شنبه ۶ ۱۳ ۲۰ ۲۷
دوشنبه ۷ ۱۴ ۲۱ ۲۸
سه‌شنبه ۱ ۸ ۱۵ ۲۲ ۲۹
چهارشنبه ۲ ۹ ۱۶ ۲۳ ۱+
پنج‌شنبه ۳ ۱۰ ۱۷ ۲۴
جمعه ۴ ۱۱ ۱۸ ۲۵
دانشنامه تقویم


«ماه ذی القعده» ماه یازدهم از ماه‌های قمری، از ماه‌های حج و نیز از ماه‌های حرام است که در جاهلیت مورد احترام بوده و اسلام نیز آن را گرامی داشته است. این ماه به ماه اجابت دعا معروف است و نمازها و اذکار مستحبی دارد که در کتب ادعیه ذکر شده است. از مهمترین وقایع این ماه می‌توان به میلاد امام رضا علیه‌السلام در سال ۱۴۸ قمری، دحوالارض و شهادت امام جواد علیه‌السلام در سال ۲۲۰ قمری اشاره کرد.

وقایع ماه ذی‌القعده

پیش از اسلام:

اخراج "حضرت آدم علیه‌السلام" و "حوا" از بهشت، روز دَحوُ الأرض، بنای کعبه توسط "حضرت آدم علیه السلام"، تجدید بنای کعبه توسط "حضرت ابراهیم" و "حضرت اسماعیل" علیهماالسلام و آغاز میقات "حضرت موسی علیه‌السلام" در کوه طور از اتفاقاتی است که گفته شده در ماه ذی القعده رخ داده است.

برخی از وقایع مهم تاریخ اسلام که در این ماه به وقوع پیوسته است:

بخشی از حوادث مهم تاریخ معاصر، که در این ماه به وقوع پیوسته است:

مشاهده فهرست وقایع ماه ذی القعده

اعمال ماه ذی‌القعده

  • چهار رکعت نماز در یکشنبه ماه ذی القعده: روایت شده که پیامبر صلی الله علیه و آله در روز یکشنبه در میان مردم حاضر شد و فرمود: «ای مردم! چه کسی می‌‌ خواهد توبه کند؟ همه پاسخ مثبت دادند. آنگاه فرمود: غسل کرده و وضو بگیرید. چهار رکعت نماز در این روز بخوانید. در هر رکعت یک بار سوره حمد، سه بار سوره اخلاص و یک بار هم سوره فلق و سوره ناس را بخوانید. پس از تمام شدن نماز، هفتاد مرتبه استغفار کنید و سپس «لاحَوْلَ وَ لاقُوَّةَ اِلاَّ بِاللَّهِ الْعَلِی الْعَظیمِ» بگویید. بعد از آن، این دعا را بخوانید: «یا عَزیزُ یا غَفَّارُ اغْفِرْلی ذُنُوبی وَ ذُنُوبَ جَمیعِ المُؤمِنینَ وَالْمُؤمِناتِ فَاِنَّهُ لایغْفِرُ الذُّنُوبَ اِلاَّ اَنْتَ»! سپس فرمود: کسی که این عمل را به جا آورد، از جانب آسمان به او ندا می‌ رسد: ای بنده خدا! توبه‌ ات پذیرفته شد و گناهانت بخشوده گشت؛ کردارت را از سر بگیر.
  • پانزدهم ماه: اعمال شب پانزدهم: عبادت. از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نقل شده است که در ماه ذی القعده، شبی است با برکت و آن شب نیمه ماه است که خداوند با نگاه رحمت به بندگان با ایمان می‌ نگرد. کسی که در آن شب به طاعت مشغول باشد، پاداش صد روزه‌دارِ غیر گناهکار را به او می‌ دهند.
  • بیست و سوم ماه: زیارت حضرت رضا علیه‌السلام در این روز، سنت است و سید بن طاووس از بعضی نقل کرده که مستحب است.
  • بیست و پنجم ماه (روز دَحْوالارض): اعمال روز بیست و پنجم: روزه، غسل، دو رکعت نماز که در هر رکعت، یک بار سوره حمد و پنج بار سوره الشمس خوانده می شود. پس از سلام بگوید: «لاحَوْلَ وَ لاقُوَّةَ اِلاَّ بِاللَّهِ الْعَلِی الْعَظیمِ» آنگاه دعای زیر را بخواند: «یا مُقیلَ العَثَراتِ اَقِلْنی عَثْرَتی یا مُجیبَ الدَّعَواتِ اَجِبْ دَعْوَتی یا سامِعَ الْأَصْواتِ اِسْمَعْ صَوْتی وَارْحَمْنی وَ تَجاوَزْ عَنْ سَیئاتی وَ ما عِنْدی یا ذَاالْجَلالِ وَالْأکرامِ».

منابع برای مطالعه بیشتر

مسابقه از خطبه ۱۱۱ نهج البلاغه