کاتبی نیشابوری: تفاوت بین نسخه‌ها
(←منابع) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
||
| (۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۱ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | شمس‌الدین محمد کاتبی نیشابوری | + | شمس‌الدین محمد کاتبی نیشابوری (م، ۸۳۸ قمری) فرزند عبدالله، عارف، خطاط و شاعر، و [[تخلص|متخلص]] به کاتبی است. [[قاضی نورالله شوشتری]] در "[[مجالس المؤمنین (کتاب)|مجالس‌المؤمنین]]" او را از شعرای [[شیعه]] شمرده و پاره‌ای از [[قصیده|قصائد]] وی را در مدح [[امیرالمومنین|امیرالمؤمنین]] (علیه السلام) آورده است. |
| − | + | ==زندگی نامه== | |
| + | مولد و منشاء شمس‌الدین قریهٔ طرق، میان نیشابور و ترشیز و طوس بود و به همین جهت هم به ترشیزی و هم به نیشابوری معروف شد. دوران جوانی را در مولد خود گذراند و به کسب علم و فنون عصر خود، خصوصاً فن ادب و [[شعر]] پرداخت. | ||
| + | از جمله استادان وی در نیشابور [[سیمی نیشابوری]] بود که خوشنویسی و فنون شعر را نزد او آموخت. وی برای تکمیل تحصیلات و اطلاعات خود به هرات رفت و در آنجات به خدمت بایسنقر میرزا پسر شاهرخ میرزا رسید و از مداحان او گردید. وی سفرهائی به استرآباد، مازندران، گیلان، آذربایجان و شروان داشت و مداح پادشاهانی چون شروانشاه منوچهر و ابراهیم سلطان تیموری، پسر شاهرخ میرزا (م، ۸۳۸ق) گردید و پاداش و جوائز زیادی دریافت کرد. پس از مدتی به [[اصفهان]] رفت و در آنجا به خدمت خواجه صاین‌الدین علی‌بن محمد ترکه (۸۳۰/۸۳۵ق) که از بزرگان علم بود رسید و از او کسب فیض کرد. در زمینهٔ [[تصوف]] و [[عرفان]] از وی بهره‌ها برد. عاقبت به استرآباد برگشت و در همان‌جا درگذشت و در جوار مزار امازاده معصوم که به نه گوران معروف است به خاک سپرده شد. | ||
| − | + | ==آثار== | |
| + | از آثارش: دیوان شعر؛ "خمسه کاتبی"؛ ، شامل: "گلشن ابرار" به تقلید از "مخزن‌الاسرار" [[نظامی گنجوی|نظامی]]، "مجمع‌البحرین" به تقلید از "خورشید و جمشید" سلمان ساوجی و "همابی و همایون" خواجو که به دو بحر است که "ذوبحرین" خوانده می‌شود که این منظومه مقدمه‌ای به نثر دارد و موضوع عشق عرفانی ناظر و منظور است که به نام "ناظر و منظور" یا "ناصر و منصور" نیز معروف است؛ [[مثنوی]] "ده باب" به تقلید از "[[بوستان سعدی|بوستان]]" سعدی ، مثنوی "سی‌نامه" یا "محب و محبوب"؛ مثنوی "کتاب دلربای"، در سرگذشت قباد، پادشاه یمن با وزیرش، که بعد از ۸۳۰ق به نظم در آمده است. از دیگر مثنویات وی به "بهرام و گلندام" نیز می‌توان اشاره کرد. | ||
| − | + | ==منابع== | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
*[http://vista.ir/article/66268 سایت ویستا]، بازیابی: 1 مهر 1392 | *[http://vista.ir/article/66268 سایت ویستا]، بازیابی: 1 مهر 1392 | ||
| − | [[رده: | + | {{شعر فارسی}} |
| + | [[رده:شعرای پارسی گو]] | ||
[[رده:شعرای اهل البیت]] | [[رده:شعرای اهل البیت]] | ||
[[رده:شعرای پارسی گوی قرن نهم]] | [[رده:شعرای پارسی گوی قرن نهم]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۹، ساعت ۰۶:۱۶
شمس‌الدین محمد کاتبی نیشابوری (م، ۸۳۸ قمری) فرزند عبدالله، عارف، خطاط و شاعر، و متخلص به کاتبی است. قاضی نورالله شوشتری در "مجالس‌المؤمنین" او را از شعرای شیعه شمرده و پاره‌ای از قصائد وی را در مدح امیرالمؤمنین (علیه السلام) آورده است.
زندگی نامه
مولد و منشاء شمس‌الدین قریهٔ طرق، میان نیشابور و ترشیز و طوس بود و به همین جهت هم به ترشیزی و هم به نیشابوری معروف شد. دوران جوانی را در مولد خود گذراند و به کسب علم و فنون عصر خود، خصوصاً فن ادب و شعر پرداخت. از جمله استادان وی در نیشابور سیمی نیشابوری بود که خوشنویسی و فنون شعر را نزد او آموخت. وی برای تکمیل تحصیلات و اطلاعات خود به هرات رفت و در آنجات به خدمت بایسنقر میرزا پسر شاهرخ میرزا رسید و از مداحان او گردید. وی سفرهائی به استرآباد، مازندران، گیلان، آذربایجان و شروان داشت و مداح پادشاهانی چون شروانشاه منوچهر و ابراهیم سلطان تیموری، پسر شاهرخ میرزا (م، ۸۳۸ق) گردید و پاداش و جوائز زیادی دریافت کرد. پس از مدتی به اصفهان رفت و در آنجا به خدمت خواجه صاین‌الدین علی‌بن محمد ترکه (۸۳۰/۸۳۵ق) که از بزرگان علم بود رسید و از او کسب فیض کرد. در زمینهٔ تصوف و عرفان از وی بهره‌ها برد. عاقبت به استرآباد برگشت و در همان‌جا درگذشت و در جوار مزار امازاده معصوم که به نه گوران معروف است به خاک سپرده شد.
آثار
از آثارش: دیوان شعر؛ "خمسه کاتبی"؛ ، شامل: "گلشن ابرار" به تقلید از "مخزن‌الاسرار" نظامی، "مجمع‌البحرین" به تقلید از "خورشید و جمشید" سلمان ساوجی و "همابی و همایون" خواجو که به دو بحر است که "ذوبحرین" خوانده می‌شود که این منظومه مقدمه‌ای به نثر دارد و موضوع عشق عرفانی ناظر و منظور است که به نام "ناظر و منظور" یا "ناصر و منصور" نیز معروف است؛ مثنوی "ده باب" به تقلید از "بوستان" سعدی ، مثنوی "سی‌نامه" یا "محب و محبوب"؛ مثنوی "کتاب دلربای"، در سرگذشت قباد، پادشاه یمن با وزیرش، که بعد از ۸۳۰ق به نظم در آمده است. از دیگر مثنویات وی به "بهرام و گلندام" نیز می‌توان اشاره کرد.
منابع
- سایت ویستا، بازیابی: 1 مهر 1392
 | |
| شعرشناسی | * شعر * علم عروض * قافیه * تخلص * دیوان * مصراع * بیت * مقفا * قالب * مطلع * تغزل * بحور شعری |
| قالب‌های شعر | *مثنوی * قصیده * غزل * مسمط * مستزاد * ترجیع‌بند * ترکیب‌بند * قطعه * رباعی |
| سبک‌های شعر فارسی | * سبک خراسانی * سبک عراقی * سبک هندی * سبک بازگشت ادبی * شعر نو |
| شاعران پارسی گو: | همه*قرن 4 * قرن 5 * قرن 6 * قرن 7 * قرن 8 * قرن 9 * قرن 10 * قرن 11 * قرن 12 * قرن 13 * قرن 14 |
