یحیی بن بطریق: تفاوت بین نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
|||
| (۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | {{ | + | {{خوب}} |
| + | '''شمس‌الدین یحیی بن حسن بن بطریق حلی''' (۶۰۰-۵۲۳ ق)، [[فقیه]]، ادیب، [[محدث]] و متکلم نامدار [[امامیه]] در قرن ششم هجری و از شاگردان [[ابن شهر آشوب|ابن شهرآشوب مازندرانی]] بود. وی آثار مهمی در منقبت [[امیرالمومنین|امیرالمؤمنین]] (علیه‌السلام) از جمله «[[عمدة عیون صحاح الاخبار فی مناقب امام الابرار (کتاب)|عمدة عیون صحاح الاخبار]]» و «[[خصائص الوحی المبین فی مناقب امیرالمؤمنین|خصائص الوحی المبین]]» تألیف کرده است. [[فخار بن معد موسوی|فخار بن معد موسوی]] و [[ابن مشهدی|ابن مشهدی]] از شاگردان بزرگ او هستند. | ||
| + | {{شناسنامه عالم | ||
| + | ||نام کامل = '''یحیی بن حسن بن بطریق حلی''' | ||
| + | ||تصویر= | ||
| + | ||زادروز = ۵۲۳ قمری | ||
| + | |زادگاه = [[حله]] | ||
| + | |وفات = ۶۰۰ قمری | ||
| + | |مدفن = حله | ||
| + | |اساتید = [[سدیدالدین محمود حمصی]]، [[ابن شهر آشوب|ابن شهر آشوب مازندرانی]]، [[عمادالدین محمد طبری]]،... | ||
| + | |شاگردان = [[فخار بن معد موسوی|فخار بن معد موسوی]]، [[ابن مشهدی|محمد بن جعفر مشهدی]]، علی بن یحیی خیاط سورآوی،... | ||
| + | |آثار = [[عمدة عیون صحاح الاخبار فی مناقب امام الابرار (کتاب)|عمدة عیون صحاح الاخبار فی مناقب امام الابرار]]» و «[[خصائص الوحی المبین فی مناقب امیرالمؤمنین]]، ابطال شبهة المتأولین لنص ولایة امیرالمؤمنین، المناقب،... | ||
| + | }} | ||
| + | ==زندگی‌نامه== | ||
| − | + | یحیى بن حسن بن حسین بن على بن محمد بن بطریق حلى اسدى ربعى،<ref>طبقات اعلام الشیعة، ص۳۳۷؛ لسان المیزان، ج۶، ص۲۴۷.</ref> [[کنیه|مکنّا]] به ابوالحسن و ابوزکریا<ref>هدیة الاحباب، شیخ عباس قمى، ص۵۸؛ روضات الجنات به نقل از برخى کتب، ص۱۹۶.</ref> و ملقب به شرف الاسلام<ref>روضات الجنات، ص۱۹۶.</ref> و شرف الدین و شمس الدین<ref>التراث العربى، ج۴، ص۸۸؛ الذریعة، ج۱۵، ص۳۳۴؛ الکنى والالقاب، ج۱، ص۲۱۷.</ref> در سال ۵۲۳ قمری در شهر [[حله|حلّه]] به دنیا آمد. | |
| − | آل بطریق از | + | آل بطریق از خاندانهای بزرگ علم و ادب در حله بود. ابن بطریق دو فرزندش، علی و محمد از مشهورترین افراد این خاندان بزرگ [[شیعه|شیعی]] بودند. |
| − | + | وى در سال ۵۹۶ قمری پس از اتمام تحصیلات و حصول قوه [[اجتهاد]] به حلب بازگشت و بقیه عمر بابرکت خود را در آنجا گذراند و در مذهب [[امامیه]] به مرتبه «[[فتوا|افتاء]]» دست یافت. او همچنین مدتى را در [[بغداد]] گذراند و پس از آن در شهر [[واسط]] سکنی گزید و مشغول [[عبادت]] شد<ref>طبقات اعلام الشیعة، ص۳۳۷؛ لسان المیزان، ج۶، ص۲۴۷.</ref> و زندگانى به [[زهد]] سپرى کرد. | |
| − | + | ابن بطریق حلی سرانجام در [[شعبان]] ۶۰۰ قمری در ۷۷ سالگی درگذشت. | |
| − | + | ==تحصیل و استادان== | |
| − | + | یحیی بن بطریق، [[فقه]] و [[علم کلام|کلام]] را در مذهب [[امامیه]] نزد [[سدیدالدین محمود حمصی]] فراگرفت و پس از آن [[علم نحو|نحو]]، [[علم لغت|لغت]]، نظم و نثر را نیز فراگرفت. | |
| − | + | از جمله استادان روایی او از [[اهل سنت]] می توان به ابوالغنائم معمر بن محمد بن عبدالله حسینی، ابوجعفر اقبال بن مبارک بن محمد عکبری واسطی، ابوبکر عبدالله بن منصور بن عمران باقلانی، محمد بن یحیی بن محمد بن ابی السطلین علوی بغدادی، ابوالحسن محمد بن علی حسن بن علی بن وزیر ابوالعلاء واسطی اشاره کرد. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | از [[مشایخ]] و استادان [[شیعه]] او می توان [[عمادالدین محمد طبری]] صاحب کتاب «[[بشارة المصطفی]]»، احمد بن طاهر بن علی بن طاهر حسینی و [[ابن شهر آشوب|ابن شهر آشوب مازندرانی]] را نام برد. | ||
| + | |||
| + | ==شاگردان و راویان== | ||
| + | |||
| + | برخی از شاگردان و راویان ابن بطریق حلی عبارتند از: | ||
| + | |||
| + | *پسرش، علی بن یحیی بن حسن بن بطریق، | ||
| + | *ابوالحسن علی بن یحیی خیاط سورآوی، | ||
| + | *[[فخار بن معد موسوی|سید فخار بن معد موسوی]]، | ||
| + | *نجم الدین محمد بن ابی هشام علوی، | ||
| + | *صفی الدین محمد بن معد بن علی، | ||
| + | *نجم الاسلام محمد بن عبدالله بن زهره حلبی (برادرزاده [[ابن زهره|ابوالمکارم ابن زهره]])، | ||
| + | *[[ابن مشهدی|محمد بن جعفر مشهدی]]. | ||
| + | |||
| + | ==آثار و تألیفات== | ||
| + | |||
| + | از جمله آثار ابن بطریق حلی می توان موارد زیر را برشمرد: | ||
| + | |||
| + | #[[عمدة عیون صحاح الاخبار فی مناقب امام الابرار (کتاب)|عمدة عیون صحاح الاخبار فی مناقب امام الابرار]]؛ که مؤلف در این اثر، آرای [[اهل سنت]] را درباره مناقب [[امام علی]] علیه السلام از کتاب های [[صحاح سته]]، [[الکشف و البیان عن تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر ثعلبی]]، حلیة الأولیاء [[ابونعیم اصفهانی]]، [[مناقب ابن مغازلی (کتاب)|مناقب ابن مغازلی]]، فردوس ابن شیرویه، مغازی ابن اسحاق، مناقب سهائی گردآورده است. | ||
| + | #[[خصائص الوحی المبین فی مناقب امیرالمؤمنین]]؛ این کتاب شامل آیاتی از [[قرآن]] است که به اعتراف [[عامه]] و شهادت [[صحاح سته]] در مناقب [[امام علی علیه السلام|امام علی]] علیه السلام نازل شده است. این کتاب نخستین بار در ۱۳۱۱ ق. به همراه «نور الهدایة» دوانی و پس از آن در ۱۴۰۶ ق. به کوشش محمدباقر محمودی در تهران چاپ شد. | ||
| + | #ابطال شبهة المتأولین لنص ولایة [[امیرالمومنین|امیرالمؤمنین]]. | ||
| + | #المستدرک المختار فی مناقب وصی المختار. | ||
| + | #المناقب. | ||
| + | |||
| + | ==پانویس== | ||
| + | <references /> | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | کتاب تقویم تاریخ، فرهنگ و تمدن اسلام و | + | *کتاب تقویم تاریخ، فرهنگ و تمدن اسلام و ایران، علی‌اکبر ولایتی و سایرین. |
| − | + | *[http://www.hadith.net/n382-e1617.html "زندگى ابن بطریق"، پایگاه اطلاع‌رسانی حدیث شیعه]، بازیابی: ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۳. | |
| − | [[رده: علمای قرن ششم]] | + | *[[گلشن ابرار (کتاب)|گلشن ابرار]]، جلد ۴، زندگی‌نامه "یحیی بن بطریق" از علی کرجی. |
| + | {{سنجش کیفی | ||
| + | |سنجش=شده | ||
| + | |شناسه= متوسط | ||
| + | |عنوان بندی مناسب= خوب | ||
| + | |کفایت منابع و پی نوشت ها= خوب | ||
| + | |رعایت سطح مخاطب عام= خوب | ||
| + | |رعایت ادبیات دانشنامه ای= خوب | ||
| + | |جامعیت= متوسط | ||
| + | |رعایت اختصار= خوب | ||
| + | |سیر منطقی= خوب | ||
| + | |کیفیت پژوهش= خوب | ||
| + | |رده=دارد | ||
| + | }} | ||
| + | [[رده: علمای قرن ششم]][[رده: علماء شیعه]] | ||
[[رده:ادیبان]] | [[رده:ادیبان]] | ||
[[رده:فقیهان]] | [[رده:فقیهان]] | ||
| + | [[رده:راویان حدیث]] | ||
| + | [[رده:متکلمان]] | ||
| + | [[رده:مجتهدین]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۳ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۲۲
شمس‌الدین یحیی بن حسن بن بطریق حلی (۶۰۰-۵۲۳ ق)، فقیه، ادیب، محدث و متکلم نامدار امامیه در قرن ششم هجری و از شاگردان ابن شهرآشوب مازندرانی بود. وی آثار مهمی در منقبت امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) از جمله «عمدة عیون صحاح الاخبار» و «خصائص الوحی المبین» تألیف کرده است. فخار بن معد موسوی و ابن مشهدی از شاگردان بزرگ او هستند.
| نام کامل | یحیی بن حسن بن بطریق حلی |
| زادروز | ۵۲۳ قمری |
| زادگاه | حله |
| وفات | ۶۰۰ قمری |
| مدفن | حله |
|
| |
| اساتید |
سدیدالدین محمود حمصی، ابن شهر آشوب مازندرانی، عمادالدین محمد طبری،... |
| شاگردان |
فخار بن معد موسوی، محمد بن جعفر مشهدی، علی بن یحیی خیاط سورآوی،... |
| آثار |
عمدة عیون صحاح الاخبار فی مناقب امام الابرار» و «خصائص الوحی المبین فی مناقب امیرالمؤمنین، ابطال شبهة المتأولین لنص ولایة امیرالمؤمنین، المناقب،... |
زندگی‌نامه
یحیى بن حسن بن حسین بن على بن محمد بن بطریق حلى اسدى ربعى،[۱] مکنّا به ابوالحسن و ابوزکریا[۲] و ملقب به شرف الاسلام[۳] و شرف الدین و شمس الدین[۴] در سال ۵۲۳ قمری در شهر حلّه به دنیا آمد.
آل بطریق از خاندانهای بزرگ علم و ادب در حله بود. ابن بطریق دو فرزندش، علی و محمد از مشهورترین افراد این خاندان بزرگ شیعی بودند.
وى در سال ۵۹۶ قمری پس از اتمام تحصیلات و حصول قوه اجتهاد به حلب بازگشت و بقیه عمر بابرکت خود را در آنجا گذراند و در مذهب امامیه به مرتبه «افتاء» دست یافت. او همچنین مدتى را در بغداد گذراند و پس از آن در شهر واسط سکنی گزید و مشغول عبادت شد[۵] و زندگانى به زهد سپرى کرد.
ابن بطریق حلی سرانجام در شعبان ۶۰۰ قمری در ۷۷ سالگی درگذشت.
تحصیل و استادان
یحیی بن بطریق، فقه و کلام را در مذهب امامیه نزد سدیدالدین محمود حمصی فراگرفت و پس از آن نحو، لغت، نظم و نثر را نیز فراگرفت.
از جمله استادان روایی او از اهل سنت می توان به ابوالغنائم معمر بن محمد بن عبدالله حسینی، ابوجعفر اقبال بن مبارک بن محمد عکبری واسطی، ابوبکر عبدالله بن منصور بن عمران باقلانی، محمد بن یحیی بن محمد بن ابی السطلین علوی بغدادی، ابوالحسن محمد بن علی حسن بن علی بن وزیر ابوالعلاء واسطی اشاره کرد.
از مشایخ و استادان شیعه او می توان عمادالدین محمد طبری صاحب کتاب «بشارة المصطفی»، احمد بن طاهر بن علی بن طاهر حسینی و ابن شهر آشوب مازندرانی را نام برد.
شاگردان و راویان
برخی از شاگردان و راویان ابن بطریق حلی عبارتند از:
- پسرش، علی بن یحیی بن حسن بن بطریق،
- ابوالحسن علی بن یحیی خیاط سورآوی،
- سید فخار بن معد موسوی،
- نجم الدین محمد بن ابی هشام علوی،
- صفی الدین محمد بن معد بن علی،
- نجم الاسلام محمد بن عبدالله بن زهره حلبی (برادرزاده ابوالمکارم ابن زهره)،
- محمد بن جعفر مشهدی.
آثار و تألیفات
از جمله آثار ابن بطریق حلی می توان موارد زیر را برشمرد:
- عمدة عیون صحاح الاخبار فی مناقب امام الابرار؛ که مؤلف در این اثر، آرای اهل سنت را درباره مناقب امام علی علیه السلام از کتاب های صحاح سته، تفسیر ثعلبی، حلیة الأولیاء ابونعیم اصفهانی، مناقب ابن مغازلی، فردوس ابن شیرویه، مغازی ابن اسحاق، مناقب سهائی گردآورده است.
- خصائص الوحی المبین فی مناقب امیرالمؤمنین؛ این کتاب شامل آیاتی از قرآن است که به اعتراف عامه و شهادت صحاح سته در مناقب امام علی علیه السلام نازل شده است. این کتاب نخستین بار در ۱۳۱۱ ق. به همراه «نور الهدایة» دوانی و پس از آن در ۱۴۰۶ ق. به کوشش محمدباقر محمودی در تهران چاپ شد.
- ابطال شبهة المتأولین لنص ولایة امیرالمؤمنین.
- المستدرک المختار فی مناقب وصی المختار.
- المناقب.
پانویس
منابع
- کتاب تقویم تاریخ، فرهنگ و تمدن اسلام و ایران، علی‌اکبر ولایتی و سایرین.
- "زندگى ابن بطریق"، پایگاه اطلاع‌رسانی حدیث شیعه، بازیابی: ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۳.
- گلشن ابرار، جلد ۴، زندگی‌نامه "یحیی بن بطریق" از علی کرجی.
