علل الشرائع (کتاب): تفاوت بین نسخهها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
|||
| سطر ۳: | سطر ۳: | ||
|تصویر= [[پرونده:علل الشرائع.jpg|240px|وسط]] | |تصویر= [[پرونده:علل الشرائع.jpg|240px|وسط]] | ||
|نویسنده= شیخ صدوق | |نویسنده= شیخ صدوق | ||
| − | |موضوع= احادیث احکام | + | |موضوع= احادیث احکام و عقاید |
|زبان= عربی | |زبان= عربی | ||
| − | |تعداد جلد= | + | |تعداد جلد= ۲ |
|عنوان افزوده1= | |عنوان افزوده1= | ||
|افزوده1= | |افزوده1= | ||
| سطر ۱۲: | سطر ۱۲: | ||
|لینک= [http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource/38507/ کتاب علل الشرائع] | |لینک= [http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource/38507/ کتاب علل الشرائع] | ||
}} | }} | ||
| − | کتاب «علل الشرائع» از تألیفات مهم [[شیخ صدوق]] (م، ۳۸۱ ق) است. این اثر، مجموعه روایاتی از [[پیامبر اسلام]] صلی الله علیه | + | کتاب '''«علل الشرائع»''' از تألیفات مهم [[شیخ صدوق]] (م، ۳۸۱ ق) است. این اثر، مجموعه روایاتی از [[پیامبر اسلام]] صلی الله علیه وآله و [[ائمه اطهار]] علیهمالسلام درباره علت و حکمت برخی از [[احکام شرعی|احکام شرعی]] و [[عقاید]] از نظر [[شیعه|شیعه]] است. |
==مؤلف== | ==مؤلف== | ||
| − | محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی(۳۰۵ -۳۸۱ ق) معروف به [[شیخ صدوق]] و ابن بابویه، متولد شهر [[قم]]، از بزرگترین [[محدث|محدّثین]] قرن چهارم هجری به شمار میآید | + | محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی(۳۰۵ -۳۸۱ ق) معروف به [[شیخ صدوق]] و ابن بابویه، متولد شهر [[قم]]، از بزرگترین [[محدث|محدّثین]] [[شیعه|شیعه]] در قرن چهارم هجری به شمار میآید. از اساتید وی می توان به [[محمد بن حسن بن ولید]]، حمزة بن محمد بن احمد بن جعفر بن محمد بن زید بن على(ع)، ابوالحسن محمد بن قاسم اشاره کرد. |
| − | شیخ صدوق | + | کتاب [[من لایحضره الفقیه]] از [[کتب اربعه]] شیعه اثر اوست. و از آثار مهم دیگر وی: [[کمال الدین و تمام النعمه|کمالالدین و تمام النعمة]]، [[التوحید (کتاب)|التوحید]]، [[الخصال (کتاب)|الخصال]]، [[معانى الأخبار (کتاب)|معانی الأخبار]]، [[عیون اخبارالرضا (کتاب)|عیون أخبار الرضا]](ع)، [[الأمالی شیخ صدوق (کتاب)|أمالی شیخ صدوق]]، [[المقنع (کتاب)|المقنع فی الفقه]] می باشد. |
| + | |||
| + | شیخ صدوق عمر خود را صرف شنیدن و نقل روایات [[اهل البیت|اهل بیت]] عصمت و طهارت نمود تا سخنان گهربار آن بزرگواران را به گوش دیگر انسانها و آیندگان برساند. وی در سال ۳۸۱ هـ. وفات نمود و در شهر ری به خاک سپرده شد. | ||
==اعتبار کتاب== | ==اعتبار کتاب== | ||
| − | + | «علل الشرایع» کتابی ارزشمند و قابل توجه می باشد که با توجه به روایات [[اهل بیت]] علیهم السلام نگاشته شده است. این کتاب مانند کتاب های دیگر [[شیخ صدوق|شیخ صدوق]]، پیوسته مورد توجه علماء و فقهای [[شیعه|شیعه]] قرار داشته و از معتبرترین اصول روایی شیعه می باشد که در مجموعه های روایتی بزرگ شیعه مانند [[بحارالانوار]] و [[وسائل الشیعة]] از آن استفاده شده و به آن استناد نموده اند. وى با نگارش این کتاب، خدمتى بزرگ در راه شناخت معارف [[اسلام]] و حکمتها و علتهاى احکام شرعى نموده است. | |
[[علامه مجلسی]] در مورد مجموعه آثار شیخ می فرماید: «کتاب های [[شیخ صدوق|شیخ صدوق]] در حد [[کتب اربعه]] اند و او در [[اجازه (علم الحدیث)|اجازات]] روایی ما از [[مشایخ|مشایخ]] بزرگ [[شیعه|شیعه]] بوده و بسیاری از علماء و فقهای شیعه از آنها روایت نقل کرده اند. و به لطف خداوند نسخههاى قدیمى و تصحیح شدهاى از آن در اختیار ما مىباشد.» | [[علامه مجلسی]] در مورد مجموعه آثار شیخ می فرماید: «کتاب های [[شیخ صدوق|شیخ صدوق]] در حد [[کتب اربعه]] اند و او در [[اجازه (علم الحدیث)|اجازات]] روایی ما از [[مشایخ|مشایخ]] بزرگ [[شیعه|شیعه]] بوده و بسیاری از علماء و فقهای شیعه از آنها روایت نقل کرده اند. و به لطف خداوند نسخههاى قدیمى و تصحیح شدهاى از آن در اختیار ما مىباشد.» | ||
| سطر ۲۵: | سطر ۲۷: | ||
==محتوای کتاب== | ==محتوای کتاب== | ||
| − | + | «علل الشرائع» برای شناخت علت برخی از [[احکام]] [[اسلام]] و فلسفه وجودی آنها ـ مانند این که چرا خداوند [[نماز]] را واجب گردانیده و... ـ بسیار راهگشا است. همچنین علت برخی از مباحث [[عقاید|عقیدتی]] در این کتاب بیان شده است. به عنوان مثال: علت برتری [[پیامبران]] از [[فرشتگان]] و علت احتیاج ما به پیامبر و [[امام]] به صورت مبسوط توضیح داده شده است. علاوه بر این، علل برخی از مباحث تاریخی به طور مستند ذکر شده است؛ مانند علت حرمت شکار در روز شنبه بر [[یهود|یهودیان]] و این که چرا [[حضرت فاطمه]] علیهاالسلام شبانه [[دفن]] شد و مباحث مفید دیگر. | |
برخی از موضوعات مورد بحث دیگر در این کتاب عبارت اند از: | برخی از موضوعات مورد بحث دیگر در این کتاب عبارت اند از: | ||
| − | چگونگی ازدواج فرزندان [[حضرت آدم]] علیه السلام، علت ورود | + | چگونگی ازدواج فرزندان [[حضرت آدم]] علیه السلام، علت ورود [[امام علی]] علیه السلام به [[شورای شش نفره خلافت|شورای خلافت]]، علت بلند خواندن [[نماز صبح]]، علت وجوب [[زکات]]، چرا [[وصیت|وصیت]] در یک سوم اموال صحیح است، علت حرمت گوشت حیوانات وحشی و ... . |
==ترجمه و تلخیص کتاب== | ==ترجمه و تلخیص کتاب== | ||
| − | علامه [[شیخ آقا بزرگ تهرانی|شیخ آقا بزرگ تهرانى]] دو تلخیص و یک ترجمه برای این کتاب ذکر کرده است (گرچه ترجمه های دیگری نیز دارد): | + | علامه [[شیخ آقا بزرگ تهرانی|شیخ آقا بزرگ تهرانى]] دو تلخیص و یک ترجمه برای این کتاب ذکر کرده است (گرچه ترجمه های دیگری نیز دارد) وی می گوید: «کتاب "علل الشرایع و الأحکام" نوشته شیخ صدوق، ابوجعفر محمد بن على بن حسین بن موسى بن بابویه قمى است. این کتاب به وسیله شیخ [[ابراهیم کفعمی|ابراهیم کفعمى]] با نام "اختصار علل الشرایع" و به وسیله شیخ شرف الدین یحیى بحرانى با نام "تلخیص علل الشرایع" خلاصه شده است. همچنین توسط شیخ [[محمدتقی آقا نجفی اصفهانی]] به فارسى ترجمه شده است.» |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | همچنین توسط شیخ | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | * | + | *کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی، محمدرضا ضمیری، صفحه ۳۵۹. |
| − | * | + | *[[نرم افزار جامع الاحادیث ۵ / ۳|نرم افزار جامع الاحادیث]] [لوح فشرده]، بخش کتابشناسی، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
{{حدیث}} | {{حدیث}} | ||
{{فقه}} | {{فقه}} | ||
| + | [[رده:منابع حدیثی]][[رده:منابع اعتقادی]][[رده:کتابهای اعتقادی]][[رده:منابع فقهی]][[رده:منابع فقه روایی]][[رده:منابع فقه شیعه]][[رده:آثار شیخ صدوق]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۴ دسامبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۰:۳۹
 | |
| نویسنده | شیخ صدوق |
| موضوع | احادیث احکام و عقاید |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | ۲ |
|
| |
کتاب «علل الشرائع» از تألیفات مهم شیخ صدوق (م، ۳۸۱ ق) است. این اثر، مجموعه روایاتی از پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله و ائمه اطهار علیهمالسلام درباره علت و حکمت برخی از احکام شرعی و عقاید از نظر شیعه است.
مؤلف
محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی(۳۰۵ -۳۸۱ ق) معروف به شیخ صدوق و ابن بابویه، متولد شهر قم، از بزرگترین محدّثین شیعه در قرن چهارم هجری به شمار میآید. از اساتید وی می توان به محمد بن حسن بن ولید، حمزة بن محمد بن احمد بن جعفر بن محمد بن زید بن على(ع)، ابوالحسن محمد بن قاسم اشاره کرد.
کتاب من لایحضره الفقیه از کتب اربعه شیعه اثر اوست. و از آثار مهم دیگر وی: کمالالدین و تمام النعمة، التوحید، الخصال، معانی الأخبار، عیون أخبار الرضا(ع)، أمالی شیخ صدوق، المقنع فی الفقه می باشد.
شیخ صدوق عمر خود را صرف شنیدن و نقل روایات اهل بیت عصمت و طهارت نمود تا سخنان گهربار آن بزرگواران را به گوش دیگر انسانها و آیندگان برساند. وی در سال ۳۸۱ هـ. وفات نمود و در شهر ری به خاک سپرده شد.
اعتبار کتاب
«علل الشرایع» کتابی ارزشمند و قابل توجه می باشد که با توجه به روایات اهل بیت علیهم السلام نگاشته شده است. این کتاب مانند کتاب های دیگر شیخ صدوق، پیوسته مورد توجه علماء و فقهای شیعه قرار داشته و از معتبرترین اصول روایی شیعه می باشد که در مجموعه های روایتی بزرگ شیعه مانند بحارالانوار و وسائل الشیعة از آن استفاده شده و به آن استناد نموده اند. وى با نگارش این کتاب، خدمتى بزرگ در راه شناخت معارف اسلام و حکمتها و علتهاى احکام شرعى نموده است.
علامه مجلسی در مورد مجموعه آثار شیخ می فرماید: «کتاب های شیخ صدوق در حد کتب اربعه اند و او در اجازات روایی ما از مشایخ بزرگ شیعه بوده و بسیاری از علماء و فقهای شیعه از آنها روایت نقل کرده اند. و به لطف خداوند نسخههاى قدیمى و تصحیح شدهاى از آن در اختیار ما مىباشد.»
محتوای کتاب
«علل الشرائع» برای شناخت علت برخی از احکام اسلام و فلسفه وجودی آنها ـ مانند این که چرا خداوند نماز را واجب گردانیده و... ـ بسیار راهگشا است. همچنین علت برخی از مباحث عقیدتی در این کتاب بیان شده است. به عنوان مثال: علت برتری پیامبران از فرشتگان و علت احتیاج ما به پیامبر و امام به صورت مبسوط توضیح داده شده است. علاوه بر این، علل برخی از مباحث تاریخی به طور مستند ذکر شده است؛ مانند علت حرمت شکار در روز شنبه بر یهودیان و این که چرا حضرت فاطمه علیهاالسلام شبانه دفن شد و مباحث مفید دیگر.
برخی از موضوعات مورد بحث دیگر در این کتاب عبارت اند از:
چگونگی ازدواج فرزندان حضرت آدم علیه السلام، علت ورود امام علی علیه السلام به شورای خلافت، علت بلند خواندن نماز صبح، علت وجوب زکات، چرا وصیت در یک سوم اموال صحیح است، علت حرمت گوشت حیوانات وحشی و ... .
ترجمه و تلخیص کتاب
علامه شیخ آقا بزرگ تهرانى دو تلخیص و یک ترجمه برای این کتاب ذکر کرده است (گرچه ترجمه های دیگری نیز دارد) وی می گوید: «کتاب "علل الشرایع و الأحکام" نوشته شیخ صدوق، ابوجعفر محمد بن على بن حسین بن موسى بن بابویه قمى است. این کتاب به وسیله شیخ ابراهیم کفعمى با نام "اختصار علل الشرایع" و به وسیله شیخ شرف الدین یحیى بحرانى با نام "تلخیص علل الشرایع" خلاصه شده است. همچنین توسط شیخ محمدتقی آقا نجفی اصفهانی به فارسى ترجمه شده است.»
منابع
- کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی، محمدرضا ضمیری، صفحه ۳۵۹.
- نرم افزار جامع الاحادیث [لوح فشرده]، بخش کتابشناسی، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
| فقه | ||
| کلیات: | تاریخ فقه، ابواب فقه، احکام، اجتهاد، منابع اجتهاد در فقه شیعه، تقلید، اصول فقه، قواعد فقهی | |
| منابع: | عروة الوثقى، شرایع الاسلام، علل الشرائع، لمعه، جواهرالكلام، المكاسب المحرمه، مدارک الاحکام و ... | |
| ↓ رده ها ↓ | ||
| فقه: | فقیهان، منابع فقهی، اصطلاحات فقهی، آیات الاحکام، منابع اجتهاد در فقه شیعه، قواعد فقه | |
| اصول فقه: | اصول فقه، اصولیون، منابع اصول فقه، اصطلاحات اصول فقه | |
| احکام: | احکام، احکام عبادی، احکام اقتصادی، احکام خانواده، احکام روابط اجتماعی، احکام قضایی و جزایی، احکام اطعمه و اشربه، اصطلاحات احكام | |
