آیه امانات

آیه 58 سوره نساء كه به بازگرداندن امانت‌ها به صاحبانش دستور داده، «آیه امانات» نام گرفته است.

«إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَمَانَاتِ إِلَىٰ أَهْلِهَا وَإِذَا حَكَمْتُمْ بَيْنَ النَّاسِ أَنْ تَحْكُمُوا بِالْعَدْلِ ۚ إِنَّ اللَّهَ نِعِمَّا يَعِظُكُمْ بِهِ ۗ إِنَّ اللَّهَ كَانَ سَمِيعًا بَصِيرًا»

خدا قاطعانه به شما فرمان می دهد که امانت ها را به صاحبانش بازگردانید و هنگامی که میان مردم داوری می کنید، به عدالت داوری کنید. یقیناً [فرمان بازگردانیدن امانت و عدالت در داوری] نیکو چیزی است که خدا شما را به آن موعظه می کند؛ بی تردید خدا همواره شنوا و بیناست.

[4–58] (مشاهده آیه در سوره)

در شأن نزول این آیه آمده است كه چون پیامبر صلى الله علیه وآله مكه را فتح كرد، عثمان بن طلحه (كلیددار كعبه) درِ كعبه را بست و بر بام آن بالا رفت و از دادن كلید سرباز زد. حضرت على علیه‌السلام بر بالاى كعبه رفت و كلید را از او گرفت و در را باز كرد و پیامبر صلى الله علیه وآله وارد كعبه شد و نماز به جاى آورد. پس از اداى نماز، عباس بن عبدالمطلب پیشنهاد كرد كلید به او سپرده شود تا ضمن سقایت حاجیان، كلیددارى كعبه را نیز عهده دار باشد؛ پس خداوند این آیه را نازل فرمود.

پس از نزول آیه، رسول خدا صلى الله علیه وآله به على علیه‌السلام فرمود: كلید را به عثمان بازگرداند. على علیه‌السلام كلید را برگرداند و از او دلجویى كرد. عثمان گفت: آنجا به قهر و اكنون به لطف برخورد كردى، سبب چیست؟ امام على علیه‌السلام آیه را براى او خواند و عثمان با جارى ساختن شهادتین بر زبان، مسلمان شد.

همچنین در روايات متعدّد، منظور از امانت، رهبرى جامعه معرّفى شده كه اهلش اهل بيت عليهم‌السلام مى‌باشند و اين مصداق بارز عمل به اين آيه است.

منابع

• دائرة المعارف قرآن کریم، علی خراسانی، ج1، ص372.
• تفسیر نور، محسن قرائتی، ج2، ص88.

قرآن
متن و ترجمه قرآن
اوصاف قرآن	(اسامی و صفات قرآن، اعجاز قرآن، عدم تحریف در قرآن)
اجزاء قرآن	آیه، سوره، جزء، حزب، حروف مقطعه
ترجمه و تفسیر قرآن	تاریخ تفسیر، روشهای تفسیری قرآن، سیاق آیات، اسرائیلیات، تاویل، فهرست تفاسیر شیعه، فهرست تفاسیر اهل سنت، ترجمه های قرآن
علوم قرآنی	تاریخ قرآن: نزول قرآن، جمع قرآن، شان نزول، کاتبان وحی، قراء سبعه
	دلالت الفاظ قرآن: عام و خاص، مجمل و مبین، مطلق و مقید، محکم و متشابه، مفهوم و منطوق، نص و ظاهر، ناسخ و منسوخ
تلاوت قرآن	تجوید، آداب قرائت قرآن، تدبر در قرآن
رده ها: سوره های قرآن * آیات قرآن * واژگان قرآنی * شخصیت های قرآنی * قصه های قرآنی * علوم قرآنی * معارف قرآن