المزار الکبیر (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) جز (مهدی موسوی صفحهٔ المزار الكبیر (کتاب) را به المزار الکبیر (کتاب) منتقل کرد) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
||
| سطر ۵: | سطر ۵: | ||
|تصویر= [[پرونده:المزار الكبير.jpg|240px|وسط]] | |تصویر= [[پرونده:المزار الكبير.jpg|240px|وسط]] | ||
| − | |نویسنده= | + | |نویسنده=محمد بن جعفر مشهدی |
| − | |موضوع= | + | |موضوع= زیارتنامه‌ها |
|زبان= عربی | |زبان= عربی | ||
| − | |تعداد جلد= | + | |تعداد جلد= ۱ |
|عنوان افزوده1= تحقيق | |عنوان افزوده1= تحقيق | ||
| − | |افزوده1= | + | |افزوده1= جواد قيومی اصفهانی |
|عنوان افزوده2= | |عنوان افزوده2= | ||
| سطر ۲۴: | سطر ۲۴: | ||
}} | }} | ||
| − | + | کتاب '''«المزار الکبیر»''' تألیف [[محمد بن جعفر مشهدی|محمد بن جعفر مشهدى]] (م، ۶۱۰ ق)، از قدیمی‌ترین منابع اسلامی درباره [[زیارت|زیارت]]، [[آداب زیارت|آداب]] و [[دعا|ادعیه]] اماکن مقدسه است. عالمان بزرگ [[شیعه]] به این کتاب اعتماد کرده و روایات، زیارات، اعمال و ادعیه آن را در کتاب‌های خود آورده‌اند. | |
| − | |||
| − | == | + | ==مؤلف== |
| − | ابوعبدالله محمد بن جعفر | + | [[محمد بن جعفر مشهدی|ابوعبدالله محمد بن جعفر مشهدى]] معروف به «ابن مشهدى» (م، ۶۱۰ ق)، از محدثان جلیل‌القدر و موثق [[شیعه]] در قرن هفتم هجرى است. او از علمای بزرگی چون [[ابن شهر آشوب]]، [[ابوالفضل شاذان بن جبرئیل قمى|شاذان بن جبرئیل قمی]]، [[ورام بن ابی فراس]] و [[یحیی بن بطریق|ابن بطریق حلی]] بهره برد. و [[فخار بن معد موسوی]] و [[محمد بن جعفر بن نما حلی]] از شاگردان او هستند. |
| − | + | معروفترین اثر ابن مشهدى کتاب «المزار الکبیر» در باب زیارات [[ائمه اطهار|ائمه]] معصومین علیهم السلام است. برخی دیگر از آثار او عبارتند از: بغیة الطالب، ایضاح المناسک و المصباح. | |
| − | |||
| − | [[ | + | ==معرفی کتاب== |
| + | [[محمد بن جعفر مشهدی|محمد بن جعفر مشهدى]] در مقدمه اثر خود بیان می کند که این کتاب را به درخواست فردی به نام ابوالقاسم هبةالله بن سلمان نگاشته و در آن، از فضیلت [[زیارت]]، آداب [[مسجد|مساجد]] و [[دعا|ادعیه]] برگزیده و تعقیبات [[نماز]] بحث خواهد کرد. البته با مراجعه به کتاب معلوم می شود درباره تعقیبات نماز در این کتاب، مطلبی ذکر نشده است. از این رو احتمال دارد نسخه ای که به دست ما رسیده ناقص است و در نسخه اصلی کتاب، مطالبی در این باره ذکر شده باشد. | ||
| − | [[ | + | [[علامه مجلسی]] درباره اهمیت کتاب المزار الکبیر می گوید: «کتاب بزرگی در زیارات است که بنابر آن چه که از کتب [[سید ابن طاووس]] معلوم می شود، از تألیفات محمد بن المشهدی بوده و ما آن را "المزار الکبیر" نامگذاری می کنیم... از کیفیت اسناد کتاب مزار کبیر استفاده می شود که کتاب معتبری است و [[سید بن طاووس|سید ابن طاووس]] و نیز عبدالکریم بن طاووس، بسیاری از روایات و زیارات را از این کتاب گرفته اند».<ref> بحارالانوار، ج ۱، ص ۳۵ و ۱۸.</ref> |
| − | + | [[محدث نوری]] نیز درباره این کتاب و مؤلفش می نویسد: «مؤلف این کتاب از بزرگان علماء و دارای دانشی بسیار و روایات زیاد و مورد اعتماد است و بنابر آن چه از مقدمه کتابش استفاده می شود، تمام آن چه از دعاها و زیارات در این کتاب آمده است، از [[ائمه اطهار]] علیهم السلام فراگرفته شده است».<ref> مستدرک الوسائل، ج ۱۹، ص ۳۶۴.</ref> | |
| − | + | ==محتوای کتاب== | |
| − | + | مؤلف پس از مقدمه، [[زیارت]] [[رسول خدا]] صلی الله علیه و آله و دیگر [[ائمه اطهار|امامان معصوم]] علیهم السلام به همراه فضائل و آداب آن را بیان می کند. کتاب «المزار» در هشت بخش ذیل که هر کدام مشتمل بر ابوابی است تنظیم شده است: | |
| − | + | * القسم الاول: فیما جاء فی فضل زیارتهم علیهم السلام. | |
| − | + | * القسم الثانی: فی زیارة النبی و الائمة البقیع و فاطمة الزهراء سلام‌الله‌علیهم. | |
| − | + | * القسم الثالث: فی فضل الکوفة و اعمال مساجدها و زیارة امیرالمؤمنین علیه السلام. | |
| − | + | * القسم الرابع: فی زیارة ابی عبدالله الحسین علیه‌السّلام و فضیلتها و اعمال شهر شعبان و ذی الحجة. | |
| − | + | * القسم الخامس: فی زیارة سائر الائمة علیهم السلام. | |
| − | + | * القسم السادس: فی ثواب الحج و الزیارة عن الغیر و زیارة القبور. | |
| + | * القسم السابع: فی اعمال شهر رمضان و لیلة الفطر و یومها. | ||
| + | * القسم الثامن: فی زیارات الائمة علیهم السلام. | ||
| + | در خلال زیارات اعمال [[مسجد کوفه]]، اعمال ماه‌های [[ماه رجب|رجب]] و [[ماه شعبان|شعبان]] و [[ماه رمضان|رمضان]] و ادعیه وارده در این ماه‌ها، اعمال مختص هر شب و روز و دعاهای ایام هفته و تعقیبات [[نماز|نمازهای]] یومیه و برخی ادعیه دیگر نیز ذکر می‌گردد. | ||
| + | |||
| + | دعاها، آداب و اعمالی که در این کتاب ذکر شده، از نظر بیان [[سند حدیث|سند]] و کیفیت نقل، به چند دسته تقسیم می شوند: | ||
| + | |||
| + | *روایات، ادعیه و زیاراتی که به [[حدیث متصل|سند متصل]] (از مؤلف تا [[معصوم]]) بیان شده است. | ||
| + | *روایاتی که سند آن به قبل ارجاع شده است. | ||
| + | *روایاتی که سند آن ناقص است. | ||
| + | *گاه سند مؤلف به شخصی ذکر شده و گفته شده که آن شخص با سند متصل خود این گونه روایت کرده است، ولی سند راوی به معصوم نیامده است. | ||
| + | *روایاتی که به صورت [[حدیث مقطوع|مقطوعه]] به امام نسبت داده شده اند. | ||
| + | *برخی از اعمال و آداب زیارت به هیچ معصومی نسبت داده نشده اند و مشخص نیست از سخنان مؤلف است یا از معصومان روایت شده است؛ اگر چه [[محدث نوری|محدث نوری]]، از برخی جمله‌های مقدمه کتاب استفاده کرده که تمامی این زیارات و ادعیه، توسط روایات مورد اعتماد به مؤلف رسیده است.<ref> فرهنگ کتب حدیثی شیعه، ج ۱، ص ۶۵۳-۶۴۸.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| − | <references/> | + | <references /> |
| − | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | سيد رضا باقريان موحد، | + | * کتابشناسی زیارت، سيد رضا باقريان موحد، صفحه ۱۷۴. |
| − | + | * [[نرم افزار جامع الاحادیث ۵ / ۳|نرم افزار جامع الاحادیث]]، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. | |
| − | |||
| − | [ | ||
| − | |||
[[رده:منابع حدیثی]] | [[رده:منابع حدیثی]] | ||
[[رده:منابع زیارات و ادعیه]] | [[رده:منابع زیارات و ادعیه]] | ||
{{حدیث}} | {{حدیث}} | ||
نسخهٔ کنونی تا ۳۰ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۱۰
 | |
| نویسنده | محمد بن جعفر مشهدی |
| موضوع | زیارتنامه‌ها |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | ۱ |
| تحقيق | جواد قيومی اصفهانی |
|
| |
کتاب «المزار الکبیر» تألیف محمد بن جعفر مشهدى (م، ۶۱۰ ق)، از قدیمی‌ترین منابع اسلامی درباره زیارت، آداب و ادعیه اماکن مقدسه است. عالمان بزرگ شیعه به این کتاب اعتماد کرده و روایات، زیارات، اعمال و ادعیه آن را در کتاب‌های خود آورده‌اند.
محتویات
مؤلف
ابوعبدالله محمد بن جعفر مشهدى معروف به «ابن مشهدى» (م، ۶۱۰ ق)، از محدثان جلیل‌القدر و موثق شیعه در قرن هفتم هجرى است. او از علمای بزرگی چون ابن شهر آشوب، شاذان بن جبرئیل قمی، ورام بن ابی فراس و ابن بطریق حلی بهره برد. و فخار بن معد موسوی و محمد بن جعفر بن نما حلی از شاگردان او هستند.
معروفترین اثر ابن مشهدى کتاب «المزار الکبیر» در باب زیارات ائمه معصومین علیهم السلام است. برخی دیگر از آثار او عبارتند از: بغیة الطالب، ایضاح المناسک و المصباح.
معرفی کتاب
محمد بن جعفر مشهدى در مقدمه اثر خود بیان می کند که این کتاب را به درخواست فردی به نام ابوالقاسم هبةالله بن سلمان نگاشته و در آن، از فضیلت زیارت، آداب مساجد و ادعیه برگزیده و تعقیبات نماز بحث خواهد کرد. البته با مراجعه به کتاب معلوم می شود درباره تعقیبات نماز در این کتاب، مطلبی ذکر نشده است. از این رو احتمال دارد نسخه ای که به دست ما رسیده ناقص است و در نسخه اصلی کتاب، مطالبی در این باره ذکر شده باشد.
علامه مجلسی درباره اهمیت کتاب المزار الکبیر می گوید: «کتاب بزرگی در زیارات است که بنابر آن چه که از کتب سید ابن طاووس معلوم می شود، از تألیفات محمد بن المشهدی بوده و ما آن را "المزار الکبیر" نامگذاری می کنیم... از کیفیت اسناد کتاب مزار کبیر استفاده می شود که کتاب معتبری است و سید ابن طاووس و نیز عبدالکریم بن طاووس، بسیاری از روایات و زیارات را از این کتاب گرفته اند».[۱]
محدث نوری نیز درباره این کتاب و مؤلفش می نویسد: «مؤلف این کتاب از بزرگان علماء و دارای دانشی بسیار و روایات زیاد و مورد اعتماد است و بنابر آن چه از مقدمه کتابش استفاده می شود، تمام آن چه از دعاها و زیارات در این کتاب آمده است، از ائمه اطهار علیهم السلام فراگرفته شده است».[۲]
محتوای کتاب
مؤلف پس از مقدمه، زیارت رسول خدا صلی الله علیه و آله و دیگر امامان معصوم علیهم السلام به همراه فضائل و آداب آن را بیان می کند. کتاب «المزار» در هشت بخش ذیل که هر کدام مشتمل بر ابوابی است تنظیم شده است:
- القسم الاول: فیما جاء فی فضل زیارتهم علیهم السلام.
- القسم الثانی: فی زیارة النبی و الائمة البقیع و فاطمة الزهراء سلام‌الله‌علیهم.
- القسم الثالث: فی فضل الکوفة و اعمال مساجدها و زیارة امیرالمؤمنین علیه السلام.
- القسم الرابع: فی زیارة ابی عبدالله الحسین علیه‌السّلام و فضیلتها و اعمال شهر شعبان و ذی الحجة.
- القسم الخامس: فی زیارة سائر الائمة علیهم السلام.
- القسم السادس: فی ثواب الحج و الزیارة عن الغیر و زیارة القبور.
- القسم السابع: فی اعمال شهر رمضان و لیلة الفطر و یومها.
- القسم الثامن: فی زیارات الائمة علیهم السلام.
در خلال زیارات اعمال مسجد کوفه، اعمال ماه‌های رجب و شعبان و رمضان و ادعیه وارده در این ماه‌ها، اعمال مختص هر شب و روز و دعاهای ایام هفته و تعقیبات نمازهای یومیه و برخی ادعیه دیگر نیز ذکر می‌گردد.
دعاها، آداب و اعمالی که در این کتاب ذکر شده، از نظر بیان سند و کیفیت نقل، به چند دسته تقسیم می شوند:
- روایات، ادعیه و زیاراتی که به سند متصل (از مؤلف تا معصوم) بیان شده است.
- روایاتی که سند آن به قبل ارجاع شده است.
- روایاتی که سند آن ناقص است.
- گاه سند مؤلف به شخصی ذکر شده و گفته شده که آن شخص با سند متصل خود این گونه روایت کرده است، ولی سند راوی به معصوم نیامده است.
- روایاتی که به صورت مقطوعه به امام نسبت داده شده اند.
- برخی از اعمال و آداب زیارت به هیچ معصومی نسبت داده نشده اند و مشخص نیست از سخنان مؤلف است یا از معصومان روایت شده است؛ اگر چه محدث نوری، از برخی جمله‌های مقدمه کتاب استفاده کرده که تمامی این زیارات و ادعیه، توسط روایات مورد اعتماد به مؤلف رسیده است.[۳]
پانویس
منابع
- کتابشناسی زیارت، سيد رضا باقريان موحد، صفحه ۱۷۴.
- نرم افزار جامع الاحادیث، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
