آداب زیارت
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
برای زیارت معصومین و امامزادگان (علیهم السلام)، آداب ویژه‌ای در کتب ادعیه و زیارت بیان شده است، از جمله:
- ۱ - غسل کردن پیش از رفتن برای زیارت.
- ۲ - پرهیز نمودن از کلام لغو و بیهوده و پرهیز از مخاصمه و جدال در طول مسیر.
- ۳ - خواندن دعای وارده و مخصوص آن امام.
- ۴ - طهارت از حدث اکبر و حدث اصغر[۱]
- ۵ - پوشیدن جامه های پاک، پاکیزه و نو. بهتر است رنگ جامه سفید باشد.
- ۶ - در حین رفتن به زیارت گام ها را کوتاه بردارد و با وقار حرکت کند و همچنین باید خاضع و خاشع باشد و سر به زیر راه برود و به بالا و اطراف خود توجه نکند؛ یعنی به منزلت و عظمت زیارت فکر کند.
- ۷ - خوشبو نمودن خود، غیر از زیارت امام حسین (علیه السلام).
- ۸ - هنگام رفتن به حرم مطهر، زبان را به ذکر تکبیر، تحمید، تسبیح، تهلیل و تمجید مشغول کند و با فرستادن صلوات بر محمد و آل محمد (صلی الله علیه وآله) دهان خود را معطر نماید.
- ۹ - ایستادن بر در حرم شریف و اذن دخول طلبیدن و سعی کردن در به دست آوردن رقّت قلب و خضوع به وسیله تصور و تفکر در عظمت و جلالت قدر صاحب آن مرقد منور؛ به فکر این باشد که ایستادن او را می بیند، کلام او را می شنود و جواب سلام او را می دهد. همچنین باید در محبت و لطفی که ایشان به شیعیان و زائران خود دارند، تدبر کند و همچنین در خرابی های حال خود و خلاف هایی که نسبت به آن بزرگواران کرده است، تأمل کند.
- ۱۰ - بوسیدن عتبه عالیه و آستانه مبارکه. سزاوار است برای خدا به شکرانه این که او را به این مکان رسانده است، سجده کند.
- ۱۱ - مقدم داشتن پای راست در وقت داخل شدن و مقدم داشتن پای چپ در وقت بیرون آمدن؛ مانند مساجد.
- ۱۲ - رفتن نزد ضریح مطهر به نحوی که بتواند خود را به آن بچسباند. توهم این که دور ایستادن ادب است، وهم (غلط) است؛ زیرا در حدیث آمده است که تکیه کردن بر ضریح و بوسیدن آن شایسته است.
- ۱۳ - ایستادن پشت به قبله و رو به قبر منور در وقت زیارت. ظاهرا این ادب مختص به معصوم (علیه السلام) است. وقتی از خواندن زیارت فارغ شد، گونه راست را به ضریح بگذارد و به حال تضرع، دعا کند. سپس گونه چپ را بگذارد و خدا را به حق صاحب قبر بخواند که او را از اهل شفاعت آن بزرگوار قرار دهد. آنگاه در دعا مبالغه کند. سپس به سمت سر مطهر برود و رو به قبله بایستد و دعا کند.
- ۱۴ - ایستادن در وقت خواندن زیارت؛ اگر عذری مثل ضعف و درد کمر و درد پا و غیره نداشته باشد.
- ۱۵ - تکبیر گفتن هنگام دیدن قبر مطهر، پیش از شروع خواندن زیارت.
- ۱۶ - خواندن زیارت وارده از سادات انام (علیهم السلام) و ترک زیارت های ساخته شده بی اساس که بعضی بی خردان، عوامانه آنها را با بعضی از زیارات تلفیق کرده اند.
- ۱۷ - به جا آوردن نماز زیارت که اقل آن دو رکعت است.
- ۱۸ - خواندن سوره یس در رکعت اول و سوره الرحمن در رکعت دوم؛ در صورتی که برای آن زیارتی که نماز آن را می خواند، کیفیت مخصوصی ذکر نشده باشد.
- ۱۹ - کسی که داخل حرم مطهر شود و ببیند که نماز جماعت برقرار شده است، پیش از آنکه زیارت کند، ابتدا نماز بخواند. همچنین وظیفه ناظر حرم است که مردم را به نماز امر کند.
- ۲۰ - تلاوت قرآن نزد ضریح مطهر و هدیه کردن آن به روح مقدس مزور[۲].
- ۲۱ - ترک نمودن سخنان ناشایست و کلمات لغو و بیهوده و عدم اشتغال به صحبت های دنیوی که همیشه و در همه جا مذموم، قبیح، مانع رزق و باعث قساوت قلب است.
- ۲۲ - بلند نکردن صدا در وقت زیارت.
- ۲۳ - وداع کردن با امام (علیه السلام)، در وقت بیرون رفتن از شهری که آن حضرت در آنجا مدفون است.
- ۲۴ - توبه و استغفار نمودن از گناهان و تصمیم به بهتر کردن حال، کردار و گفتار خود بعد از فراغت از زیارت.
- ۲۵ - انفاق کردن به قدر وسع بر خادمان آستانه شریفه.
- ۲۶ - سزاوار است که خدّام از اهل خیر و صلاح و صاحب دین و مروت باشند و آنچه را از زائران می بینند، تحمل نمایند و خشم خود را بر ایشان فرو نشانند و بر آنها تندی و درشتی ننمایند و بر رفع حوایج محتاجین اقدام و زائرین را راهنمایی کنند.
- ۲۷ - انفاق و احسان بر فقرا، مجاورین و مساکین شهری که امام (علیه السلام) در آن مدفون است؛ خصوصا سادات و اهل علم.
- ۲۸ - از جمله آداب، تعجیل کردن در بیرون رفتن از حرم است؛ در وقتی که حظّ و بهره خود را از زیارت درک کرد، تا برای رجوع بعدی شوق بیشتری داشته باشد.
- ۲۹ - سزاوار است وقتی که زوار بسیار است، کسانی که جلوتر هستند و به ضریح چسبیده اند، زیارت را کوتاه نمایند و زودتر بیرون روند تا دیگر زائران هم به قرب ضریح فایز گردند.[۳]
پانویس
منابع
- آداب معنوی؛ ۲۰۰۰ عمل مستحب و مکروه، روح‌الله ابرقویی، قم، نشر حرم، ۱۳۸۱.
