جامعیت مقاله متوسط
مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

میکائیل: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
(۲ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۱ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
'''میکائیل''' فرشته رزق و روزی و یکی از چهار فرشته تدبیر کننده عالم (المُدَبِّرَاتِ الْأَرْبَعَة) است. نام او در [[قرآن کریم]] در آیه 98 سوره‌ی بقره آمده است.
+
{{خوب}}
 +
'''«میکائیل»''' از [[ملائکه]] بلند مرتبه و مقرّب الهی و یکی از چهار فرشته تدبیر کننده عالم (المدبّرات الأربعة) است؛ در برخی روایات، میکائیل مأمور [[رزق]] و روزی خلایق معرفی شده است. نام او در [[قرآن کریم]] در آیه ۹۸ [[سوره بقره]] آمده است.
  
 
==میکائیل در قرآن==
 
==میکائیل در قرآن==
قرآن مجيد در آیه 98 سوره‌ی بقره از ميكائيل با لفظ «ميكال» ياد کرده است و دشمنی با او را یکی از اسباب کفر شمرده است:
+
[[قرآن مجيد]] در آیه ۹۸ [[سوره بقره]] از ميكائيل با لفظ «ميكال» ياد کرده است و دشمنى با او را در رديف دشمنى با [[خدا]] و [[ملائكه]] و انبيا قرار داده، و عدوّ او را متّهم به [[کفر]] كرده است:
«{{متن قرآن|مَنْ كَانَ عَدُوًّا لِلَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَرُسُلِهِ وَجِبْرِيلَ وَمِيكَالَ فَإِنَّ اللَّهَ عَدُوٌّ لِلْكَافِرِينَ}}؛ هر كه با خدا و فرشتگان و رسولانش و جبرئيل و ميكائيل دشمن باشد [كافر است‏]، و بى‌‏ترديد خدا دشمن كافران است.»
+
«{{متن قرآن|مَنْ كَانَ عَدُوًّا لِلَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَرُسُلِهِ وَجِبْرِيلَ وَمِيكَالَ فَإِنَّ اللَّهَ عَدُوٌّ لِلْكَافِرِينَ}}»؛ هر كه با خدا و فرشتگان و رسولانش و جبرئيل و ميكائيل دشمن باشد [كافر است‏]، و بى‌‏ترديد خدا دشمن كافران است.
  
==جایگاه میکائیل==
+
==مقام و مأموریت میکائیل==
در روایتی از پیامبر اکرم آمده است: إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى اخْتَارَ مِنْ كُلِّ شَيْ‏ءٍ أَرْبَعَةً اخْتَارَ مِنَ الْمَلَائِكَةِ جَبْرَئِيلَ وَ مِيكَائِيلَ وَ إِسْرَافِيلَ وَ مَلَكَ الْمَوْتِ ع وَ.. .<ref>شیخ صدوق، خصال، ج1، ص 225</ref>؛ خداوند از هر چيز چهار تا را برگزيد: از فرشتگان جبرئيل و ميكائيل و اسرافيل و فرشته مرگ را و... . در روایتی از امام رضا علیه السلام از این چهار فرشته با عنوان چهار فرشته تدبیر کننده به (المُدَبِّرَاتِ الْأَرْبَعَة) یاد شده است<ref>عيون أخبار الرضا عليه السلام، ج‏2، ص: 3</ref>
 
  
در برخی از کتابهای عرفانی و فلسفی از این چهار فرشته به عنوان بزرگان و سروران فرشتگان<ref>میبدی، كشف الأسرار و عدة الأبرار، ج‏1، ص290؛ صدرالمتالهین، مفاتيح الغيب، ص346. </ref> یا چهار ملک مقرب یاد شده است.<ref>نسفی، بیان التنزیل، ص 184؛امیر سید علی همدانی، اسرار النقطة يا توحيد عارفان، ص191.</ref>
+
[[امام سجاد]] علیه السلام در دعای سوم [[صحیفه سجادیه]] ضمن دعا برای فرشتگان، در مورد «میکائیل» می فرماید: «وَ مِيكَائِيلُ ذُو الْجَاهِ عِنْدَكَ، وَ الْمَكَانِ الرَّفِيعِ مِنْ طَاعَتِكَ...»؛ و میکائیل که نزد تو، صاحب مقام و مرتبه است و به دلیل طاعتت دارای درجه‌ای بلند است.<ref>دیار عاشقان (شرح صحیفه سجادیه)، حسین انصاریان.</ref>
  
میکائیل در منابع به عنوان ملک رزق معرفی شده است که به همه رزق می دهد.<ref>خواجه نصیر طوسی، آغاز و انجام، ص 161؛ ماوردی، النکت و العیون، ج5، ص361؛ سیوطی، الإتقان فى علوم القرآن، ج‏2، ص119</ref>
+
در روایتی از [[پیامبر اکرم]] آمده است: «إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى اخْتَارَ مِنْ كُلِّ شَيْ‏ءٍ أَرْبَعَةً اخْتَارَ مِنَ الْمَلَائِكَةِ جَبْرَئِيلَ وَ مِيكَائِيلَ وَ إِسْرَافِيلَ وَ مَلَكَ الْمَوْتِ و...»<ref>شیخ صدوق، خصال، ج۱، ص ۲۲۵</ref>؛ خداوند از هر چيز چهار تا را برگزيد: از فرشتگان [[جبرئيل]] و '''ميكائيل''' و [[اسرافيل]] و فرشته مرگ ([[عزرائیل]]) را ... .
  
==پانویس==
+
در روایتی از [[امام رضا]] علیه السلام از این چهار فرشته با عنوان چهار فرشته تدبیر کننده (المُدَبِّرَاتِ الْأَرْبَعَة) یاد شده است.<ref>عيون أخبار الرضا عليه السلام، ج‏۲، ص: ۳</ref> در برخی از کتابهای [[عرفان|عرفانی]] و [[فلسفه|فلسفی]] از این چهار فرشته به عنوان بزرگان و سروران فرشتگان،<ref>میبدی، كشف الأسرار و عدةالأبرار، ج‏۱، ص۲۹۰؛ صدرالمتالهین، مفاتيح الغيب، ص۳۴۶. </ref> یا چهار ملک مقرب یاد شده است.<ref>نسفی، بیان التنزیل، ص ۱۸۴؛ میر سید علی همدانی، اسرار النقطة يا توحيد عارفان، ص۱۹۱.</ref>
{{پانویس}}
 
  
== منابع ==
+
میکائیل در منابع اسلامی به عنوان ملک [[رزق]] معرفی شده است که به همه مخلوقات رزق می دهد.<ref>خواجه نصیر طوسی، آغاز و انجام، ص ۱۶۱؛ ماوردی، النکت و العیون، ج۵، ص۳۶۱؛ سیوطی، الإتقان فى علوم القرآن، ج‏۲، ص۱۱۹</ref> در روایتی از [[پیامبر اکرم]] (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌) آمده است:«... أَمَّا مِیكَائِیلُ فَصَاحِبُ كُلِّ قَطْرَةٍ تَسْقُطُ وَ كُلِّ وَرَقَةٍ تَنْبُتُ وَ كُلِّ وَرَقَةٍ تَسْقُط...»؛ میکائیل صاحب هر قطره بارانی که می‌بارد، هر برگ درختی که رشد می‌کند و هر برگی که فرو می‌افتد است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۵۹، ص۲۶۰.</ref> پس می‌توان گفت که وظیفه اصلی حضرت میکائیل نظارت بر باران و گیاهان و در واقع مسئول [[رزق]] و روزی موجودات است.
* خواجه نصير الدين طوسى‏، آغاز و انجام، با مقدمه و شرح و تعليقات علامه حسن ‏زاده آملى‏، تهران، وزارت ارشاد، چاپ چهارم، 1374ش.
 
* سيوطى، عبدالرحمن بن ابى‌‏بكر، الإتقان في علوم القرآن، بیروت، دار الكتاب العربي، چاپ دوم، 1421ق.
 
* شیخ صدوق، محمد بن على بن بابويه، الخصال، قم، جامعه مدرسین، چاپ اول، ۱۳۶۲ش.
 
* شیخ صدوق، محمد بن على بن بابويه، عیون أخبار الرضا علیه السلام، تهران، نشر جهان، چاپ اول، ۱۳۷۸ق.
 
* صدر المتألهين، مفاتيح الغيب، تهران، موسسه مطالعات و تحقيقات فرهنگى، چاپ اول، 1363ش.
 
* ماوردى، على بن محمد، النكت و العيون (تفسير الماوردى)، بيروت، دار الكتب العلمية، چاپ اول.
 
* ميبدى، رشيد الدين، كشف الأسرار و عدة الأبرار، تهران، انتشارات امير كبير، چاپ پنجم، 1371ش.
 
* نسفى، عزيز الدين، بيان التنزيل، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگى، چاپ اول، 1379ش.
 
  
[[رده:فرشتگان]]
+
در روایت دیگرى از حضرت [[امیرالمؤمنین]] علیه السلام رسیده که: "جبریل" مؤذِّن اهل آسمانها و "میکال" امام آنهاست، و امامت مقام بلندى است که شایسته آن نیست مگر کسى که مقامش بالاتر و داراى شرایط جامع باشد.<ref>دیار عاشقان، حسین انصاریان.</ref>
[[رده:واژگان قرآنی]]
 
  
[[رده: مقاله های مهم]]
+
==پانویس==
 +
{{پانویس}}
 +
{{قرآن}}
 +
[[رده:واژگان قرآنی]][[رده:فرشتگان]]
 
{{سنجش کیفی
 
{{سنجش کیفی
 
|سنجش=شده
 
|سنجش=شده
 
|شناسه= خوب
 
|شناسه= خوب
 
|عنوان بندی مناسب= خوب
 
|عنوان بندی مناسب= خوب
|کفایت منابع و پی نوشت ها= ضعیف
+
|کفایت منابع و پی نوشت ها= خوب
 
|رعایت سطح مخاطب عام= خوب
 
|رعایت سطح مخاطب عام= خوب
 
|رعایت ادبیات دانشنامه ای= خوب
 
|رعایت ادبیات دانشنامه ای= خوب

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۵ مهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۰۸:۵۶

«میکائیل» از ملائکه بلند مرتبه و مقرّب الهی و یکی از چهار فرشته تدبیر کننده عالم (المدبّرات الأربعة) است؛ در برخی روایات، میکائیل مأمور رزق و روزی خلایق معرفی شده است. نام او در قرآن کریم در آیه ۹۸ سوره بقره آمده است.

میکائیل در قرآن

قرآن مجيد در آیه ۹۸ سوره بقره از ميكائيل با لفظ «ميكال» ياد کرده است و دشمنى با او را در رديف دشمنى با خدا و ملائكه و انبيا قرار داده، و عدوّ او را متّهم به کفر كرده است: «مَنْ كَانَ عَدُوًّا لِلَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَرُسُلِهِ وَجِبْرِيلَ وَمِيكَالَ فَإِنَّ اللَّهَ عَدُوٌّ لِلْكَافِرِينَ»؛ هر كه با خدا و فرشتگان و رسولانش و جبرئيل و ميكائيل دشمن باشد [كافر است‏]، و بى‌‏ترديد خدا دشمن كافران است.

مقام و مأموریت میکائیل

امام سجاد علیه السلام در دعای سوم صحیفه سجادیه ضمن دعا برای فرشتگان، در مورد «میکائیل» می فرماید: «وَ مِيكَائِيلُ ذُو الْجَاهِ عِنْدَكَ، وَ الْمَكَانِ الرَّفِيعِ مِنْ طَاعَتِكَ...»؛ و میکائیل که نزد تو، صاحب مقام و مرتبه است و به دلیل طاعتت دارای درجه‌ای بلند است.[۱]

در روایتی از پیامبر اکرم آمده است: «إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى اخْتَارَ مِنْ كُلِّ شَيْ‏ءٍ أَرْبَعَةً اخْتَارَ مِنَ الْمَلَائِكَةِ جَبْرَئِيلَ وَ مِيكَائِيلَ وَ إِسْرَافِيلَ وَ مَلَكَ الْمَوْتِ و...»[۲]؛ خداوند از هر چيز چهار تا را برگزيد: از فرشتگان جبرئيل و ميكائيل و اسرافيل و فرشته مرگ (عزرائیل) را ... .

در روایتی از امام رضا علیه السلام از این چهار فرشته با عنوان چهار فرشته تدبیر کننده (المُدَبِّرَاتِ الْأَرْبَعَة) یاد شده است.[۳] در برخی از کتابهای عرفانی و فلسفی از این چهار فرشته به عنوان بزرگان و سروران فرشتگان،[۴] یا چهار ملک مقرب یاد شده است.[۵]

میکائیل در منابع اسلامی به عنوان ملک رزق معرفی شده است که به همه مخلوقات رزق می دهد.[۶] در روایتی از پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌) آمده است:«... أَمَّا مِیكَائِیلُ فَصَاحِبُ كُلِّ قَطْرَةٍ تَسْقُطُ وَ كُلِّ وَرَقَةٍ تَنْبُتُ وَ كُلِّ وَرَقَةٍ تَسْقُط...»؛ میکائیل صاحب هر قطره بارانی که می‌بارد، هر برگ درختی که رشد می‌کند و هر برگی که فرو می‌افتد است.[۷] پس می‌توان گفت که وظیفه اصلی حضرت میکائیل نظارت بر باران و گیاهان و در واقع مسئول رزق و روزی موجودات است.

در روایت دیگرى از حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام رسیده که: "جبریل" مؤذِّن اهل آسمانها و "میکال" امام آنهاست، و امامت مقام بلندى است که شایسته آن نیست مگر کسى که مقامش بالاتر و داراى شرایط جامع باشد.[۸]

پانویس

  1. دیار عاشقان (شرح صحیفه سجادیه)، حسین انصاریان.
  2. شیخ صدوق، خصال، ج۱، ص ۲۲۵
  3. عيون أخبار الرضا عليه السلام، ج‏۲، ص: ۳
  4. میبدی، كشف الأسرار و عدةالأبرار، ج‏۱، ص۲۹۰؛ صدرالمتالهین، مفاتيح الغيب، ص۳۴۶.
  5. نسفی، بیان التنزیل، ص ۱۸۴؛ میر سید علی همدانی، اسرار النقطة يا توحيد عارفان، ص۱۹۱.
  6. خواجه نصیر طوسی، آغاز و انجام، ص ۱۶۱؛ ماوردی، النکت و العیون، ج۵، ص۳۶۱؛ سیوطی، الإتقان فى علوم القرآن، ج‏۲، ص۱۱۹
  7. مجلسی، بحارالانوار، ج۵۹، ص۲۶۰.
  8. دیار عاشقان، حسین انصاریان.
قرآن
متن و ترجمه قرآن
اوصاف قرآن (اسامی و صفات قرآن، اعجاز قرآن، عدم تحریف در قرآن)
اجزاء قرآن آیه، سوره، جزء، حزب، حروف مقطعه
ترجمه و تفسیر قرآن تاریخ تفسیر، روشهای تفسیری قرآن، سیاق آیات، اسرائیلیات، تاویل، فهرست تفاسیر شیعه، فهرست تفاسیر اهل سنت، ترجمه های قرآن
علوم قرآنی تاریخ قرآن: نزول قرآن، جمع قرآن، شان نزول، کاتبان وحی، قراء سبعه
دلالت الفاظ قرآن: عام و خاص، مجمل و مبین، مطلق و مقید، محکم و متشابه، مفهوم و منطوق، نص و ظاهر، ناسخ و منسوخ
تلاوت قرآن تجوید، آداب قرائت قرآن، تدبر در قرآن
رده ها: سوره های قرآن * آیات قرآن * واژگان قرآنی * شخصیت های قرآنی * قصه های قرآنی * علوم قرآنی * معارف قرآن


مسابقه از خطبه ۱۱۱ نهج البلاغه