زبور: تفاوت بین نسخه‌ها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) (ویرایش) |
|||
| (۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | + | '''«زبور»''' نام کتاب آسمانى [[حضرت داوود علیه السلام|حضرت داوود]] (علیه السلام) است که سه بار در [[قرآن|قرآن کریم]]، در آیات [[آیه 163 سوره نساء|۱۶۳ سوره نساء]] و [[آیه 105 سوره انبیاء|۱۰۵ سوره انبیاء]] و [[آیه 55 سوره اسراء|۵۵ سوره اسراء]]، از آن نام برده شده است. | |
| + | [[پرونده:زبور.jpg|200px|بندانگشتی|]] | ||
| − | ==زبور | + | ==زبور در قرآن== |
| − | + | '''الف.''' {{متن قرآن|«إِنَّا أَوْحَینَا إِلَیک کمَا أَوْحَینَا إِلَىٰ نُوحٍ وَالنَّبِیینَ مِنْ بَعْدِهِ وَأَوْحَینَا إِلَىٰ إِبْرَاهِیمَ وَإِسْمَاعِیلَ وَإِسْحَاقَ وَیعْقُوبَ وَالْأَسْبَاطِ وَعِیسَىٰ وَأَیوبَ وَیونُسَ وَهَارُونَ وَسُلَیمَانَ وَآتَینَا دَاوُودَ زَبُورًا»}}؛ ما به تو وحى فرستادیم همانگونه که به نوح و پیامبران بعد از او وحى فرستادیم و (نیز) به ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و اسباط (بنى اسرائیل) و عیسى و ایوب و یونس و هارون و سلیمان وحى نمودیم و به داود زبور دادیم. ([[سوره نساء]]، ۱۶۳) | |
| − | از آیات قرآن و روایات اسلامى استفاده مى شود کتب آسمانى که بر پیامبران نازل گردید، دو گونه بود: نخست کتابهایى که [[احکام | + | از آیات [[قرآن]] و [[حدیث|روایات]] اسلامى استفاده مى شود کتب آسمانى که بر پیامبران نازل گردید، دو گونه بود: نخست کتابهایى که [[احکام شرعی|احکام]] تشریعى در آن بود و اعلام آئین جدید می کرد. اینها پنج کتاب بیشتر نبود که بر پنج پیامبر [[اولواالعزم]] نازل گردید و دیگر کتابهایى بود که احکام تازه دربرنداشت بلکه مشتمل بر نصایح و اندرزها و راهنمایی ها و توصیه و دعاها بود و کتاب "زبور" از این دسته بود. هم اکنون کتاب "مزامیر داود" یا "زبور داود" که ضمن کتب "عهد قدیم" مذکور است، نیز گواه این حقیقت مى باشد. |
| − | قرآن کریم در آیه دیگر می فرماید: {{متن قرآن| | + | '''ب.''' قرآن کریم در آیه دیگر می فرماید: {{متن قرآن|«وَرَبُّک أَعْلَمُ بِمَنْ فِی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَلَقَدْ فَضَّلْنَا بَعْضَ النَّبِیینَ عَلَىٰ بَعْضٍ وَآتَینَا دَاوُودَ زَبُورًا»}}؛ ([[سوره اسراء]]، ۵۵) ما بعضى از پیامبران را بر بعض دیگرى فضیلت بخشیدیم و به داود کتاب زبور دادیم. |
| − | این که چرا از میان همه پیامبران، سخن از "داود" و "زبور" به میان آمده، ممکن است به خاطر جهات زیر باشد: | + | این که چرا در جایی که سخن از فضیلت برخی از پیامبران بر برخی دیگر است از میان همه پیامبران، سخن از "داود" و "زبور" به میان آمده، ممکن است به خاطر جهات زیر باشد: |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | و | + | *زبور داود از میان کتب پیامبران این ویژگى را دارد که تمام آن مناجات و نیایش و اندرز است و با قول احسن و گفتار نیکو که در آیات قبل به آن دستور داده شد، از همه متناسبتر مى باشد. |
| − | + | *در زبور داود خبر از حکومت صالحان و نیکان داده شده هر چند ظاهرا مردمى تهى دست و فقیر و یتیم باشند و این با دعوت پیامبر صلی الله علیه و آله و مؤمنان راستین که غالباً در زمره تهى دستان بودند کاملاً هماهنگ است و پاسخى است به ایراد مشرکان. | |
| − | + | *با این که داود داراى حکومت عظیم و کشور پهناورى بود، خداوند این را افتخار او قرار نمى دهد بلکه کتاب زبور را افتخار او مى شمرد تا مشرکان بدانند عظمت یک انسان به ثروت و داشتن قدرت و حکومت ظاهرى نیست و یتیم و بى مال بودن دلیلى بر تحقیر نخواهد شد. | |
| + | *بعضى از [[یهود]] مى گفتند: بعد از [[حضرت موسی علیه السلام|موسى]] نزول کتاب دیگرى ممکن نیست، قرآن به آنها پاسخ مى گوید که ما به داود زبور دادیم، چرا شما از نزول قرآن تعجب مى کنید؟ (البته کتاب داود کتاب احکام نبود بلکه کتاب اخلاق بود ولى هر چه بود بعد از تورات و از طرف خداوند نازل شده بود). به هر حال هیچ مانعى ندارد که تمام جهات چهارگانه فوق دلیل بر انتخاب داود و زبور در این جمله از میان همه پیامبران و همه کتب آسمانى باشد. | ||
| + | '''ج.''' مورد دیگری که خداوند از زبور نام برده، [[آیه 105 سوره انبیاء|آیه ۱۰۵ سوره انبیاء]] است که می فرماید: {{متن قرآن|«وَلَقَدْ کتَبْنَا فِی الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّکرِ أَنَّ الْأَرْضَ یرِثُهَا عِبَادِی الصَّالِحُونَ»}}؛ و همانا در زبور پس از تورات نوشتیم که سرانجام زمین را بندگان شایسته ما به ارث (حکومت) خواهند برد. | ||
| + | "ذکر" در اصل به معنى یادآورى و یا چیزى که مایه تذکر و یادآورى است و در آیات قرآن به همین معنى بکار رفته. گاهى نیز به کتاب آسمانى حضرت موسى یعنى [[تورات]] اطلاق شده (مانند آیه ۴۸ [[سوره انبیاء]]: "{{متن قرآن|وَلَقَدْ آتَینَا مُوسَىٰ وَ هَارُونَ الْفُرْقَانَ وَ ضِیاءً وَ ذِکرًا لِلْمُتَّقِینَ}}؛ و بى شک به موسى و هارون (کتاب) فرقان دادیم که براى پرهیزگاران روشنایى و یادآورى بود.") و گاه این عنوان در مورد [[قرآن]] استعمال شده، مانند آیه ۲۷ [[سوره تکویر]]: {{متن قرآن|«إِنْ هُوَ إِلَّا ذِکرٌ لِلْعَالَمِینَ»}}؛ و این (قرآن) جز تذکارى براى جهانیان نیست. لذا بعضى گفته اند که منظور از ذکر در آیه مورد بحث قرآن است و زبور تمام کتب انبیاء پیشین و کلمه من بعد تقریباً معادل کلمه "علاوه بر" در فارسى خواهد بود و به این ترتیب معنى آیه چنین مى شود: "ما علاوه بر قرآن در تمام کتب انبیاء پیشین نوشتیم که سرانجام سراسر روى زمین در اختیار بندگان صالح خدا قرار خواهد گرفت". | ||
| + | ولى با توجه به تعبیراتى که در آیه بکار رفته، ظاهر این است که منظور از زبور، کتاب [[حضرت داوود علیه السلام|حضرت داود]] و ذکر به معنى تورات است، و با توجه به این که زبور بعد از تورات بوده، تعبیر "من بعد" نیز حقیقى است و به این ترتیب معنى آیه چنین مى شود، "ما در زبور بعد از تورات، چنین نوشتیم که این زمین را بندگان صالح ما به ارث خواهند برد". | ||
| + | در اینجا این سؤال پیش مى آید که چرا در میان کتب آسمانى، تنها از این دو کتاب نامبرده شده است؟ این تعبیر ممکن است به خاطر آن باشد که: داوود یکى از بزرگترین پیامبرانى بود که تشکیل حکومت حق و [[عدالت]] داد و [[بنی اسرائیل|بنى اسرائیل]] نیز مصداق روشن قوم مستضعفى بودند که بر ضد مستکبران قیام کردند و دستگاه آنها را بهم پیچیدند و وارث حکومت و سرزمین آنها شدند.<ref>[http://tahoor.com/fa/Article/View/113357?term=%D8%B2%D8%A8%D9%88%D8%B1 آموزه ها و اهمیت زبور، دائره المعارف طهور]، بازیابی:۴ اسفند ۱۳۹۸</ref> | ||
| + | |||
| + | ==زبور کنونی== | ||
| + | |||
| + | در میان کتب «عتیق» کتابى بنام زبور یا «مزامیر» وجود دارد که مشتمل بر صد و پنجاه فصل است که هر کدام مزمور نامیده مى شود، و سراسر شکل اندرز و [[دعا]] و مناجات دارد.<ref>بلاغی، قصص قرآن، ص۳۷۵</ref> | ||
| + | |||
| + | مزامیر سه دسته است: ۱- وابسته به عبادت ۲- وابسته به أغانى دینى ۳- وابسته به مراثى و شکر و مدائح ملکى.<ref>بلاغی، حجة التفاسیر و بلاغ الإکسیر، تعلیقه۲ج۷، ص۴۴۵</ref> این کتاب همانند سایر کتب عهد جدید و قدیم از تحریف مصون نمانده، ولى می توان گفت: تا حدودى شکل خود را حفظ کرده است. | ||
| + | |||
| + | [[اهل کتاب|اهل کتاب]] زبور فعلی را به [[حضرت داوود علیه السلام|حضرت داوود]] علیه السلام نسبت می دهند. اما بر اساس شواهد این کتاب از مؤلفین متعدد در عصرهاى متوالى است و فقط قسمتى از آن متعلق به داوود علیه السلام است <ref>بلاغی، حجة التفاسیر و بلاغ الإکسیر، تعلیقه۲ج۷، ص۴۴۵</ref> و از آن جمله مزمور چهل و پنجم است که راجع به [[پیامبر اسلام|پیغمبر اسلام]] و [[صحابی|اصحاب]] آن حضرت سخن گفته و [[قرآن]] نیز در [[آیه 105 سوره انبیاء|آیه ۱۰۵ سوره انبیاء]] باین بشارت زبور اشاره کرده است.<ref>بلاغی، قصص قرآن، ص۳۷۵</ref> | ||
| + | |||
| + | ==پانویس== | ||
| + | {{پانویس}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | * | + | |
| − | * فرهنگ | + | * |
| + | *[[فرهنگ قرآن (کتاب)|فرهنگ قرآن]]، جلد پانزدهم. | ||
[[رده:واژگان قرآنی]] | [[رده:واژگان قرآنی]] | ||
[[رده:کتابهای آسمانی]] | [[رده:کتابهای آسمانی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱ مهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۰:۴۸
«زبور» نام کتاب آسمانى حضرت داوود (علیه السلام) است که سه بار در قرآن کریم، در آیات ۱۶۳ سوره نساء و ۱۰۵ سوره انبیاء و ۵۵ سوره اسراء، از آن نام برده شده است.
محتویات
زبور در قرآن
الف. «إِنَّا أَوْحَینَا إِلَیک کمَا أَوْحَینَا إِلَىٰ نُوحٍ وَالنَّبِیینَ مِنْ بَعْدِهِ وَأَوْحَینَا إِلَىٰ إِبْرَاهِیمَ وَإِسْمَاعِیلَ وَإِسْحَاقَ وَیعْقُوبَ وَالْأَسْبَاطِ وَعِیسَىٰ وَأَیوبَ وَیونُسَ وَهَارُونَ وَسُلَیمَانَ وَآتَینَا دَاوُودَ زَبُورًا»؛ ما به تو وحى فرستادیم همانگونه که به نوح و پیامبران بعد از او وحى فرستادیم و (نیز) به ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و اسباط (بنى اسرائیل) و عیسى و ایوب و یونس و هارون و سلیمان وحى نمودیم و به داود زبور دادیم. (سوره نساء، ۱۶۳)
از آیات قرآن و روایات اسلامى استفاده مى شود کتب آسمانى که بر پیامبران نازل گردید، دو گونه بود: نخست کتابهایى که احکام تشریعى در آن بود و اعلام آئین جدید می کرد. اینها پنج کتاب بیشتر نبود که بر پنج پیامبر اولواالعزم نازل گردید و دیگر کتابهایى بود که احکام تازه دربرنداشت بلکه مشتمل بر نصایح و اندرزها و راهنمایی ها و توصیه و دعاها بود و کتاب "زبور" از این دسته بود. هم اکنون کتاب "مزامیر داود" یا "زبور داود" که ضمن کتب "عهد قدیم" مذکور است، نیز گواه این حقیقت مى باشد.
ب. قرآن کریم در آیه دیگر می فرماید: «وَرَبُّک أَعْلَمُ بِمَنْ فِی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَلَقَدْ فَضَّلْنَا بَعْضَ النَّبِیینَ عَلَىٰ بَعْضٍ وَآتَینَا دَاوُودَ زَبُورًا»؛ (سوره اسراء، ۵۵) ما بعضى از پیامبران را بر بعض دیگرى فضیلت بخشیدیم و به داود کتاب زبور دادیم. این که چرا در جایی که سخن از فضیلت برخی از پیامبران بر برخی دیگر است از میان همه پیامبران، سخن از "داود" و "زبور" به میان آمده، ممکن است به خاطر جهات زیر باشد:
- زبور داود از میان کتب پیامبران این ویژگى را دارد که تمام آن مناجات و نیایش و اندرز است و با قول احسن و گفتار نیکو که در آیات قبل به آن دستور داده شد، از همه متناسبتر مى باشد.
- در زبور داود خبر از حکومت صالحان و نیکان داده شده هر چند ظاهرا مردمى تهى دست و فقیر و یتیم باشند و این با دعوت پیامبر صلی الله علیه و آله و مؤمنان راستین که غالباً در زمره تهى دستان بودند کاملاً هماهنگ است و پاسخى است به ایراد مشرکان.
- با این که داود داراى حکومت عظیم و کشور پهناورى بود، خداوند این را افتخار او قرار نمى دهد بلکه کتاب زبور را افتخار او مى شمرد تا مشرکان بدانند عظمت یک انسان به ثروت و داشتن قدرت و حکومت ظاهرى نیست و یتیم و بى مال بودن دلیلى بر تحقیر نخواهد شد.
- بعضى از یهود مى گفتند: بعد از موسى نزول کتاب دیگرى ممکن نیست، قرآن به آنها پاسخ مى گوید که ما به داود زبور دادیم، چرا شما از نزول قرآن تعجب مى کنید؟ (البته کتاب داود کتاب احکام نبود بلکه کتاب اخلاق بود ولى هر چه بود بعد از تورات و از طرف خداوند نازل شده بود). به هر حال هیچ مانعى ندارد که تمام جهات چهارگانه فوق دلیل بر انتخاب داود و زبور در این جمله از میان همه پیامبران و همه کتب آسمانى باشد.
ج. مورد دیگری که خداوند از زبور نام برده، آیه ۱۰۵ سوره انبیاء است که می فرماید: «وَلَقَدْ کتَبْنَا فِی الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّکرِ أَنَّ الْأَرْضَ یرِثُهَا عِبَادِی الصَّالِحُونَ»؛ و همانا در زبور پس از تورات نوشتیم که سرانجام زمین را بندگان شایسته ما به ارث (حکومت) خواهند برد.
"ذکر" در اصل به معنى یادآورى و یا چیزى که مایه تذکر و یادآورى است و در آیات قرآن به همین معنى بکار رفته. گاهى نیز به کتاب آسمانى حضرت موسى یعنى تورات اطلاق شده (مانند آیه ۴۸ سوره انبیاء: "وَلَقَدْ آتَینَا مُوسَىٰ وَ هَارُونَ الْفُرْقَانَ وَ ضِیاءً وَ ذِکرًا لِلْمُتَّقِینَ؛ و بى شک به موسى و هارون (کتاب) فرقان دادیم که براى پرهیزگاران روشنایى و یادآورى بود.") و گاه این عنوان در مورد قرآن استعمال شده، مانند آیه ۲۷ سوره تکویر: «إِنْ هُوَ إِلَّا ذِکرٌ لِلْعَالَمِینَ»؛ و این (قرآن) جز تذکارى براى جهانیان نیست. لذا بعضى گفته اند که منظور از ذکر در آیه مورد بحث قرآن است و زبور تمام کتب انبیاء پیشین و کلمه من بعد تقریباً معادل کلمه "علاوه بر" در فارسى خواهد بود و به این ترتیب معنى آیه چنین مى شود: "ما علاوه بر قرآن در تمام کتب انبیاء پیشین نوشتیم که سرانجام سراسر روى زمین در اختیار بندگان صالح خدا قرار خواهد گرفت". ولى با توجه به تعبیراتى که در آیه بکار رفته، ظاهر این است که منظور از زبور، کتاب حضرت داود و ذکر به معنى تورات است، و با توجه به این که زبور بعد از تورات بوده، تعبیر "من بعد" نیز حقیقى است و به این ترتیب معنى آیه چنین مى شود، "ما در زبور بعد از تورات، چنین نوشتیم که این زمین را بندگان صالح ما به ارث خواهند برد".
در اینجا این سؤال پیش مى آید که چرا در میان کتب آسمانى، تنها از این دو کتاب نامبرده شده است؟ این تعبیر ممکن است به خاطر آن باشد که: داوود یکى از بزرگترین پیامبرانى بود که تشکیل حکومت حق و عدالت داد و بنى اسرائیل نیز مصداق روشن قوم مستضعفى بودند که بر ضد مستکبران قیام کردند و دستگاه آنها را بهم پیچیدند و وارث حکومت و سرزمین آنها شدند.[۱]
زبور کنونی
در میان کتب «عتیق» کتابى بنام زبور یا «مزامیر» وجود دارد که مشتمل بر صد و پنجاه فصل است که هر کدام مزمور نامیده مى شود، و سراسر شکل اندرز و دعا و مناجات دارد.[۲]
مزامیر سه دسته است: ۱- وابسته به عبادت ۲- وابسته به أغانى دینى ۳- وابسته به مراثى و شکر و مدائح ملکى.[۳] این کتاب همانند سایر کتب عهد جدید و قدیم از تحریف مصون نمانده، ولى می توان گفت: تا حدودى شکل خود را حفظ کرده است.
اهل کتاب زبور فعلی را به حضرت داوود علیه السلام نسبت می دهند. اما بر اساس شواهد این کتاب از مؤلفین متعدد در عصرهاى متوالى است و فقط قسمتى از آن متعلق به داوود علیه السلام است [۴] و از آن جمله مزمور چهل و پنجم است که راجع به پیغمبر اسلام و اصحاب آن حضرت سخن گفته و قرآن نیز در آیه ۱۰۵ سوره انبیاء باین بشارت زبور اشاره کرده است.[۵]
پانویس
منابع
- فرهنگ قرآن، جلد پانزدهم.
