عدالت صحابه (کتاب): تفاوت بین نسخهها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) (ویرایش) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | [[ | + | کتاب '''«عدالت صحابه»''' تألیف [[سید علی حسینی میلانی]]، کتابی تاریخی و [[علم کلام|کلامی]] است، که در آن به بررسی دیدگاههای علمای [[شیعه]] و [[اهل سنت]] در مورد [[عدالت]] [[صحابی|صحابه]] میپردازد. در این کتاب، دلایل اهل تسنن در این موضوع با استناد به ادله [[قرآن|قرآنی]]، روایی، تاریخی و عقلی نقد و رد شده است. |
| + | {{مشخصات کتاب | ||
| − | + | |عنوان= | |
| − | = | + | |تصویر= [[پرونده:Ketab326.jpg|240px|وسط]] |
| − | |||
| − | + | |نویسنده= سید علی حسینی میلانی | |
| − | = | + | |موضوع= کلام و تاریخ |
| − | |||
| − | + | |زبان= فارسی | |
| − | + | |تعداد جلد= ۱ | |
| − | + | |عنوان افزوده1= | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | |افزوده1= | |
| − | + | |عنوان افزوده2= | |
| − | + | |افزوده2= | |
| − | + | |لینک= | |
| + | }} | ||
| + | ==مؤلف== | ||
| − | + | سید علی حسینی میلانی (متولد ۱۳٢٧ ش، نجف) -نوه [[سید محمدهادی میلانی]]-، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: مجتبی لنکرانی، [[سید محمدرضا موسوی گلپایگانی]]، [[حسین وحید خراسانی]]، کاظم تبریزی، سید محمد روحانی و [[مرتضی حائری یزدی]] به اتمام رساند. | |
| − | + | تدریس خارج [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]] و [[عقاید]]، تأسیس مرکز الرسالة، مرکز الأبحاث العقائدیة، بنیاد فرهنگی امامت و مرکز حقایق اسلامی، از جمله فعالیتهای علمی و اجتماعی آیتالله میلانی است. | |
| − | |||
| − | ==منبع== | + | ایشان آثار فراوانی با موضوعات دینی و اعتقادی نگاشته است که برخی از این آثار عبارتند از: «با پیشوایان هدایتگر»، «جواهر الکلام فی معرفة الامامة و الامام»، «مع الأئمة الهداة فی شرح الزیارة الجامعة الکبیرة»، «موعود آسمانی»، «آیات غدیر»، «نگاهی به تفسیر آیهٔ مباهله»، «نفحات الازهار»، «مهرورزی به اهل بیت از دیدگاه قرآن و سنت؛ نگاهی به تفسیر آیه مودّت»، «وظایف امت در برابر امام» و «غدیر آخرین جایگاه اعلام عمومی جانشینی امیرالمؤمنین (ع)». |
| − | + | ||
| + | ==معرفی کتاب== | ||
| + | کتاب «عدالت صحابه» مشتمل بر نقد و ارزیابی نظریه [[عدالت]] تمامی [[صحابه]] [[پیامبر اسلام]] (ص) با استناد به ادله [[قرآن|قرآنی]]، روایی، تاریخی و عقلی است. در این نوشتار برخی از [[حدیث جعلی|روایات جعلی]] و افکار افراطی مبنی بر اینکه همه صحابه رسول خدا اهل [[بهشت]] بوده و خطا نمیکنند و حرف و عمل آنان برای سایر مسلمانان حجیت دارد، مورد خدشه قرار گرفته و بیان شده است که مصاحبت با پیامبر اکرم، هیچ گونه دلیلی برای کسب درجات متعالی انسانی محسوب نمیشود. نویسنده برای اثبات این مطلب، به [[تفسیر]] اجمالی برخی از [[آیات]] قرآن پرداخته و با توجه به سابقه منفی برخی از صحابه، برخی از تناقضات موجود در روایات نقل شده توسط منابع روایی [[اهل سنت]] در ایجاد فضیلت برای صحابه را تبیین نموده است. | ||
| + | |||
| + | مشهور [[اهل سنت]]، به وثاقت و [[عدالت]] و [[بهشت|بهشتی]] بودن صحابه قائلند و برخی از آنان، منکر عدالت صحابه را زندیق میدانند. البته برخی دیگر از عالمان سنی، معتدلتر هستند و به عدم عدالت برخی از صحابه اقرار دارند. آیتالله میلانی، علت دفاع تمامقد برخی اهل تسنن از تمامی صحابه را جلوگیری از آشکار شدن چهره واقعی برخی از آنان بیان میکند و میگوید: آنها برای تحقق این هدف به برخی از کارهای ذیل دست زدند: توجیه اعمال ناشایست صحابه؛ حمل بر صحت کارهاى آنان؛ کتمان حقایق؛ تحریم بررسى احوالات صحابه و حکم به [[کفر]] و زندقه بودن این کار. | ||
| + | |||
| + | از نظر نویسنده، پایه اساسى مذهب اهل سنت، عدالت صحابه است و سقوط این اصل موجب فروپاشى مذهب اهل سنت خواهد بود؛ ازاینرو، یکى از مباحث پراختلاف و چالش برانگیز میان شیعه و اهل سنت، بحث عدالت صحابه است». | ||
| + | ==محتوای کتاب== | ||
| + | محتوای کتاب «عدالت صحابه» را میتوان به چهار بخش کلی تقسیم کرد: نظریه عدالت صحابه، دلایل [[اهل سنت|اهل تسنن]] بر نظریه عدالت صحابه (آیات [[قرآن]]، [[حدیث|احادیث]]، [[اجماع]]، [[عقل]])، بیان عدم عدالت برخی از [[صحابی|صحابه]] و خاتمه. | ||
| + | |||
| + | آیتالله میلانی پس از بیان معنی لغوی [[صحابه]]، مهمترین معانی اصطلاحی این واژه را از نگاه اهل سنت، چنین بیان میکند: صِرف دیدن [[پیامبر اسلام]](ص)، صِرف معاصر بودن با پیامبر(ص)، مصاحبت طولانی با آن حضرت، تمامی اهل [[مکه|مکه]] و [[مدینه]] (نظر مشهور اهل سنت)، تمامی مسلمانان تا سال ۱۲۰ هجری. او در میان بیان این تعریفها نگاهی هم به چرایی تناقضگوییهای سنیان در بیان معنای این واژه میاندازد و بیان میکند: «پر واضح است که هیچیک از چهار گروه یادشده، اهلیت واسطه بودن میان پیامبر اکرم(ص) و مسلمانانى که با فاصله زمانى از ایشان زندگى کردهاند را ندارند و هرگز براى رسیدن به [[سنت]] صحیح و [[تفسیر قرآن|تفسیر]] درست [[قرآن]]، نمىتوان به سخن آنان اعتماد کرد». | ||
| + | |||
| + | او مینویسد: «اهل تسنن براى تثبیت دیدگاهشان درباره صحابه، به آیات، احادیث، اجماع و عقل تمسک کردهاند، که ما پس از بررسى [[آیات]] مورد استناد سنیان، وارد بررسى احادیث مورد استناد آنها خواهیم شد؛ ... پس از مقدارى بحث درباره این آیات و احادیث، در انتها - بهاجمال - نمونههایى از [[گناه|گناهان]] کبیرهاى که بزرگان صحابه مرتکب شدهاند را از کتابهاى معتبر سنیان ذکر خواهیم کرد و پس از آن، به نقد و بررسى دلیل سوم و چهارم آنان، یعنى اجماع و عقل مىپردازیم و پس از بررسى ادله چهارگانه اهل سنت در عدالت صحابه، نوبت به طرح آیات و احادیثى مىرسد که با آیات و احادیث مورد استناد سنیان تعارض دارند، تا بحث عدالت صحابه، به اتمام برسد. پیش از ذکر و بررسى آیات و احادیث، توجه به این نکته ضرورى است که آنان دیدگاه خود را از این آیات و احادیث اخذ نکردهاند، بلکه ابتدا مبنایى را در اینباره تأسیس کردهاند و پس از آن، در تراشیدن دلایلى براى نظریه خودساخته خویش کوشیدهاند؛ ازاینرو روشن است که هیچیک از آیاتى که به آنها تمسک شده، بر مدعاى آنان دلالت ندارد و احادیثى که مستمسک آنان قرار گرفته است، یا ساختگى و [[حدیث جعلی|جعلی]] است و یا از نظر محتوا و دلالت مخدوش است. این حقیقت با بررسى ادله سنیان بهوضوح معلوم خواهد شد». | ||
| + | |||
| + | نویسنده در بخش مذکور، هفت [[آیه]] از آیات مورد استناد [[اهل سنت]] در اینباره را ذکر و رد میکند و در پایان میگوید: هیچیک از این آیات بر مدعایشان دلالت ندارد. در بخش روایات هم سه روایت «أصحابی کالنجوم»، «الله الله فی أصحابی» و «دعوا لی أصحابی» را از زبان آنان نقل کرده و به نقد میکشد. | ||
| + | |||
| + | نویسنده در بخش [[اجماع]] مینویسد: «برخى اندیشمندان سنى همچون [[ابن حجرعسقلانی|ابن حجر]] و [[ابن عبدالبر]]، درباره قول به عدالت تمامى صحابه ادعاى اجماع کردهاند» و عباراتی از آنان را مبنی بر این امر ذکر میکند. سپس اشخاصی چون [[مسعود بن عمر تفتازانی|تفتازانى]]، مازرى شارح البرهان، ابن عماد حنبلى و شوکانى را نام میبرد که بر غیر [[معصوم]] بودن صحابه تصریح کردهاند. وی عباراتی را از [[مالک بن انس]] و [[ابوحنیفه]] مبنی بر وقوع خطا در صحابه و غیر عادل بودن برخی از آنان، ذکر میکند. | ||
| + | |||
| + | نویسنده در پایان، با بیان دلیل عقلی اهل سنت بر عدالت تمام صحابه و نقد و رد آن، به بیان آیاتی از [[قرآن]] میپردازد که دلالت بر عدم عدالت برخی از صحابه دارند. وی در بخش خاتمه، عدم اعتقاد به عدالت تمامی صحابه را نتیجه میگیرد و بیان میکند که عالمان جدید اهل سنت نیز به آن پایبند نبوده و در رد این ادعا، بهدرستى و بدون [[تعصب]] قلم زده و [[سند حدیث|سند]] و دلالت این قبیل از احادیث را مخدوش دانسته اند. | ||
| + | |||
| + | ==منابع کتاب== | ||
| + | |||
| + | نویسنده، بهجز [[قرآن]] و [[نهج البلاغة|نهج البلاغه]]، به ۱۳۴ منبع ارجاع داده است؛ از جمله: [[الاحتجاج (کتاب)|الاحتجاج طبرسی]]، احکام القرآن [[محیی الدین ابن عربی|ابن عربی]]، احکام القرآن [[شافعی]]، [[احیاء علوم الدین (کتاب)|إحیاء علومالدین]] [[ابوحامد محمد غزالی|غزالی]]، [[رجال کشی (کتاب)|رجال کشی]]، [[الاستیعاب فی معرفة الاصحاب (کتاب)|الاستیعاب]]، [[اسد الغابه فی معرفة الصحابه (کتاب)|أسد الغابة]]، [[الإصابة في تمييز الصحابة (کتاب)|الإصابة فی تمییز الصحابة]]، البدایة و النهایة ابن کثیر، [[تاریخ طبری (کتاب)|تاریخ طبری]]، [[تاریخ یعقوبی (کتاب)|تاریخ یعقوبی]]، [[تاریخ بغداد (کتاب)|تاریخ بغداد]]، تاریخ الکبیر بخاری و... و نیز [[تفسیر قرآن|تفسیر]] ابن ابیحاتم، [[تفسیر القرآن العظیم (ابن کثیر) (کتاب)|تفسیر القرآن العظیم]] ابن کثیر، تفسیر آلوسی و... . | ||
| + | |||
| + | ==منابع== | ||
| + | *[[نرم افزار نور الولایة]]، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. | ||
| + | *"عدالت صحابه - حسینی میلانی"، دانشنامه امامت پدیا. | ||
| + | [[رده:کتابهای کلامی]] | ||
| + | [[رده:کتابهای تاریخی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۸ نوامبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۶:۵۶
کتاب «عدالت صحابه» تألیف سید علی حسینی میلانی، کتابی تاریخی و کلامی است، که در آن به بررسی دیدگاههای علمای شیعه و اهل سنت در مورد عدالت صحابه میپردازد. در این کتاب، دلایل اهل تسنن در این موضوع با استناد به ادله قرآنی، روایی، تاریخی و عقلی نقد و رد شده است.
 | |
| نویسنده | سید علی حسینی میلانی |
| موضوع | کلام و تاریخ |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | ۱ |
|
| |
مؤلف
سید علی حسینی میلانی (متولد ۱۳٢٧ ش، نجف) -نوه سید محمدهادی میلانی-، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: مجتبی لنکرانی، سید محمدرضا موسوی گلپایگانی، حسین وحید خراسانی، کاظم تبریزی، سید محمد روحانی و مرتضی حائری یزدی به اتمام رساند.
تدریس خارج فقه و اصول و عقاید، تأسیس مرکز الرسالة، مرکز الأبحاث العقائدیة، بنیاد فرهنگی امامت و مرکز حقایق اسلامی، از جمله فعالیتهای علمی و اجتماعی آیتالله میلانی است.
ایشان آثار فراوانی با موضوعات دینی و اعتقادی نگاشته است که برخی از این آثار عبارتند از: «با پیشوایان هدایتگر»، «جواهر الکلام فی معرفة الامامة و الامام»، «مع الأئمة الهداة فی شرح الزیارة الجامعة الکبیرة»، «موعود آسمانی»، «آیات غدیر»، «نگاهی به تفسیر آیهٔ مباهله»، «نفحات الازهار»، «مهرورزی به اهل بیت از دیدگاه قرآن و سنت؛ نگاهی به تفسیر آیه مودّت»، «وظایف امت در برابر امام» و «غدیر آخرین جایگاه اعلام عمومی جانشینی امیرالمؤمنین (ع)».
معرفی کتاب
کتاب «عدالت صحابه» مشتمل بر نقد و ارزیابی نظریه عدالت تمامی صحابه پیامبر اسلام (ص) با استناد به ادله قرآنی، روایی، تاریخی و عقلی است. در این نوشتار برخی از روایات جعلی و افکار افراطی مبنی بر اینکه همه صحابه رسول خدا اهل بهشت بوده و خطا نمیکنند و حرف و عمل آنان برای سایر مسلمانان حجیت دارد، مورد خدشه قرار گرفته و بیان شده است که مصاحبت با پیامبر اکرم، هیچ گونه دلیلی برای کسب درجات متعالی انسانی محسوب نمیشود. نویسنده برای اثبات این مطلب، به تفسیر اجمالی برخی از آیات قرآن پرداخته و با توجه به سابقه منفی برخی از صحابه، برخی از تناقضات موجود در روایات نقل شده توسط منابع روایی اهل سنت در ایجاد فضیلت برای صحابه را تبیین نموده است.
مشهور اهل سنت، به وثاقت و عدالت و بهشتی بودن صحابه قائلند و برخی از آنان، منکر عدالت صحابه را زندیق میدانند. البته برخی دیگر از عالمان سنی، معتدلتر هستند و به عدم عدالت برخی از صحابه اقرار دارند. آیتالله میلانی، علت دفاع تمامقد برخی اهل تسنن از تمامی صحابه را جلوگیری از آشکار شدن چهره واقعی برخی از آنان بیان میکند و میگوید: آنها برای تحقق این هدف به برخی از کارهای ذیل دست زدند: توجیه اعمال ناشایست صحابه؛ حمل بر صحت کارهاى آنان؛ کتمان حقایق؛ تحریم بررسى احوالات صحابه و حکم به کفر و زندقه بودن این کار.
از نظر نویسنده، پایه اساسى مذهب اهل سنت، عدالت صحابه است و سقوط این اصل موجب فروپاشى مذهب اهل سنت خواهد بود؛ ازاینرو، یکى از مباحث پراختلاف و چالش برانگیز میان شیعه و اهل سنت، بحث عدالت صحابه است».
محتوای کتاب
محتوای کتاب «عدالت صحابه» را میتوان به چهار بخش کلی تقسیم کرد: نظریه عدالت صحابه، دلایل اهل تسنن بر نظریه عدالت صحابه (آیات قرآن، احادیث، اجماع، عقل)، بیان عدم عدالت برخی از صحابه و خاتمه.
آیتالله میلانی پس از بیان معنی لغوی صحابه، مهمترین معانی اصطلاحی این واژه را از نگاه اهل سنت، چنین بیان میکند: صِرف دیدن پیامبر اسلام(ص)، صِرف معاصر بودن با پیامبر(ص)، مصاحبت طولانی با آن حضرت، تمامی اهل مکه و مدینه (نظر مشهور اهل سنت)، تمامی مسلمانان تا سال ۱۲۰ هجری. او در میان بیان این تعریفها نگاهی هم به چرایی تناقضگوییهای سنیان در بیان معنای این واژه میاندازد و بیان میکند: «پر واضح است که هیچیک از چهار گروه یادشده، اهلیت واسطه بودن میان پیامبر اکرم(ص) و مسلمانانى که با فاصله زمانى از ایشان زندگى کردهاند را ندارند و هرگز براى رسیدن به سنت صحیح و تفسیر درست قرآن، نمىتوان به سخن آنان اعتماد کرد».
او مینویسد: «اهل تسنن براى تثبیت دیدگاهشان درباره صحابه، به آیات، احادیث، اجماع و عقل تمسک کردهاند، که ما پس از بررسى آیات مورد استناد سنیان، وارد بررسى احادیث مورد استناد آنها خواهیم شد؛ ... پس از مقدارى بحث درباره این آیات و احادیث، در انتها - بهاجمال - نمونههایى از گناهان کبیرهاى که بزرگان صحابه مرتکب شدهاند را از کتابهاى معتبر سنیان ذکر خواهیم کرد و پس از آن، به نقد و بررسى دلیل سوم و چهارم آنان، یعنى اجماع و عقل مىپردازیم و پس از بررسى ادله چهارگانه اهل سنت در عدالت صحابه، نوبت به طرح آیات و احادیثى مىرسد که با آیات و احادیث مورد استناد سنیان تعارض دارند، تا بحث عدالت صحابه، به اتمام برسد. پیش از ذکر و بررسى آیات و احادیث، توجه به این نکته ضرورى است که آنان دیدگاه خود را از این آیات و احادیث اخذ نکردهاند، بلکه ابتدا مبنایى را در اینباره تأسیس کردهاند و پس از آن، در تراشیدن دلایلى براى نظریه خودساخته خویش کوشیدهاند؛ ازاینرو روشن است که هیچیک از آیاتى که به آنها تمسک شده، بر مدعاى آنان دلالت ندارد و احادیثى که مستمسک آنان قرار گرفته است، یا ساختگى و جعلی است و یا از نظر محتوا و دلالت مخدوش است. این حقیقت با بررسى ادله سنیان بهوضوح معلوم خواهد شد».
نویسنده در بخش مذکور، هفت آیه از آیات مورد استناد اهل سنت در اینباره را ذکر و رد میکند و در پایان میگوید: هیچیک از این آیات بر مدعایشان دلالت ندارد. در بخش روایات هم سه روایت «أصحابی کالنجوم»، «الله الله فی أصحابی» و «دعوا لی أصحابی» را از زبان آنان نقل کرده و به نقد میکشد.
نویسنده در بخش اجماع مینویسد: «برخى اندیشمندان سنى همچون ابن حجر و ابن عبدالبر، درباره قول به عدالت تمامى صحابه ادعاى اجماع کردهاند» و عباراتی از آنان را مبنی بر این امر ذکر میکند. سپس اشخاصی چون تفتازانى، مازرى شارح البرهان، ابن عماد حنبلى و شوکانى را نام میبرد که بر غیر معصوم بودن صحابه تصریح کردهاند. وی عباراتی را از مالک بن انس و ابوحنیفه مبنی بر وقوع خطا در صحابه و غیر عادل بودن برخی از آنان، ذکر میکند.
نویسنده در پایان، با بیان دلیل عقلی اهل سنت بر عدالت تمام صحابه و نقد و رد آن، به بیان آیاتی از قرآن میپردازد که دلالت بر عدم عدالت برخی از صحابه دارند. وی در بخش خاتمه، عدم اعتقاد به عدالت تمامی صحابه را نتیجه میگیرد و بیان میکند که عالمان جدید اهل سنت نیز به آن پایبند نبوده و در رد این ادعا، بهدرستى و بدون تعصب قلم زده و سند و دلالت این قبیل از احادیث را مخدوش دانسته اند.
منابع کتاب
نویسنده، بهجز قرآن و نهج البلاغه، به ۱۳۴ منبع ارجاع داده است؛ از جمله: الاحتجاج طبرسی، احکام القرآن ابن عربی، احکام القرآن شافعی، إحیاء علومالدین غزالی، رجال کشی، الاستیعاب، أسد الغابة، الإصابة فی تمییز الصحابة، البدایة و النهایة ابن کثیر، تاریخ طبری، تاریخ یعقوبی، تاریخ بغداد، تاریخ الکبیر بخاری و... و نیز تفسیر ابن ابیحاتم، تفسیر القرآن العظیم ابن کثیر، تفسیر آلوسی و... .
منابع
- نرم افزار نور الولایة، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
- "عدالت صحابه - حسینی میلانی"، دانشنامه امامت پدیا.
