سید محمدحسین مصباح موسوی: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(منبع)
جز (مهدی موسوی صفحهٔ آیت الله مصباح موسوی را به سید محمدحسین مصباح موسوی منتقل کرد)
 
(۱۱ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
'''آیت الله سيد محمدحسين مصباح موسوي''' (۱۳۰۵ - ۱۳۸۲ ش) عالمی زاهد، فقیهی متقی، روحانى وارسته [[شیعه]] معاصر و از شاگردان آیت الله العظمی میلانی بودند که نمايندگی حضرات آيات بروجردی، خويي و سيستاني در مشهد به ایشان محول شده بود. مجتمع خیریه حضرت امام هادی علیه السلام، مجتمع‌های مسکونی جهت طلاب، فقرا و ایتام از آثار وجودی معظم له می باشد.
+
'''آیت‌الله سيد محمدحسين مصباح موسوی''' (۱۳۰۵-۱۳۸۲ ش)، عالم زاهد و فقیه وارسته [[شیعه]] معاصر و از شاگردان آيت‌الله [[سید محمدهادی میلانی]] بود. وی در طول عمر بابرکت خود، معتمد مراجع نامی شیعه مانند [[آیت الله بروجردی]] و وکیل تام‌الاختیار ایشان در [[مشهد]] بود. تأسیس مجتمع خیریه [[امام هادی علیه السلام]]، احداث مجتمع‌های مسکونی جهت طلاب، فقرا و ایتام و دیگر مراکز علمی و خدماتی، از فعالیتهای اجتماعی آیت‌الله مصباح موسوی می‌باشد.
  
 
{{شناسنامه عالم
 
{{شناسنامه عالم
||نام کامل = سيد محمدحسين مصباح موسوي
+
||نام کامل = سيد محمدحسين مصباح موسوی
 
||تصویر= [[پرونده:MM.jpg|230px]]
 
||تصویر= [[پرونده:MM.jpg|230px]]
 
||زادروز =  ۱۳۰۵ شمسی
 
||زادروز =  ۱۳۰۵ شمسی
|زادگاه = مشهد  
+
|زادگاه = [[مشهد]]
 
|وفات =  ۱۳۸۲ شمسی
 
|وفات =  ۱۳۸۲ شمسی
 
|مدفن = مشهد
 
|مدفن = مشهد
|اساتید =  هاشم قزوینی، سید محمد باقر حجت طباطبایی، سید محمدهادی میلانی
+
|اساتید =  [[سید محمدهادی میلانی]]، [[محمدتقی ادیب نیشابوری]]، [[شیخ هاشم قزوینی]]، سید محمدباقر حجت طباطبایی،...
 
|شاگردان =  
 
|شاگردان =  
 
|آثار =   
 
|آثار =   
 
}}
 
}}
  
==ولادت و خاندان==
+
==ولادت==
سید محمدحسین فرزند سید اسدالله مصباح موسوی روز تاسوعای سال ۱۳۴۵ قمری مطابق با ۲۸ خرداد ۱۳۰۵ شمسی در مشهد مقدس، در بیت علم و تقوا و سیادت دیده به جهان گشود.
+
سید محمدحسین مصباح موسوی فرزند سید اسدالله روز [[تاسوعا|تاسوعای]] ماه [[ماه محرم|محرم]] سال ۱۳۴۵ قمری (مطابق با ۲۸ خرداد ۱۳۰۵ شمسی) در [[مشهد]] مقدس، در بیت علم و تقوا و سیادت دیده به جهان گشود.
  
==تحصیلات و فعالیت های علمی==
+
==تحصیلات و اساتید==
  
ایشان پس از گذراندن دوره کودکی وارد حوزه علمیه مشهد شد و از محضر اساتید برجسته آن زمان بهره مند گردید. ادبیات را نزد مرحوم ادیب ثانی فراگرفت و در سطوح عالیه فقه و اصول از محضر مرحوم آیت الله حاج  شیخ هاشم قزوینی استفاده کرد و مدتی نیز در درس خارج آن استاد فرزانه که بطور خصوصی جهت وی و مرحوم آیت الله سید محمد باقر حجت طباطبایی برگزار می شد، شرکت نمود.
+
سید محمدحسین مصباح پس از ورود به [[حوزه علمیه]] مشهد، از محضر اساتید برجسته آن زمان بهره مند گردید. [[ادبیات عرب]] را نزد مرحوم [[محمدتقی ادیب نیشابوری|ادیب ثانی]] فراگرفت و در سطوح عالیه [[فقه]] و [[اصول فقه]] از محضر مرحوم آیت الله [[شیخ هاشم قزوینی]] استفاده کرد. مدتی نیز در درس خارج آن استاد فرزانه که بطور خصوصی جهت وی و مرحوم آیت الله سید محمدباقر حجت طباطبایی برگزار می شد، شرکت نمود. همچنین در دروس خارج فقه و اصول از محضر مرحوم آيت الله [[سید محمدهادی میلانی]] بهره برد.
  
ایشان در دروس خارج فقه و اصول از محضر مرحوم آیت الله العظمی میلانی تلمذ نمود و سالیان متمادی به تدریس سطوح عالیه جهت طلاب و فضلای حوزه و تفسیر قرآن کریم و اقامه نماز جماعت در مسجد فیل اهتمام ورزید.
+
==اجازات و وکالات==
 +
آیت‌الله مصباح موسوى از عده زيادى از مراجع عظيم الشأن داراى اجازه و وکالت بودند، که برخی از ایشان به‌ترتيب تاريخ وکالتنامه عبارتند از:
  
آیت الله مصباح پس از رحلت برادرش آیت الله حاج سید مرتضی مصباح، در سن ۲۶ سالگی به عنوان نماینده مرجع عالیقدر آیت الله العظمی بروجردی در مشهد مقدس مشغول انجام وظیفه شد و در طول عمر بابرکت خود، معتمد مراجع نامی شیعه و نماینده وکیل تام‌الاختیار آن‌ها بود.
+
*[[آیت الله بروجردی|سيد حسين طباطبایی بروجردى]] (قدس سره)
 +
*[[سید محمود حسینی شاهرودی|سيد محمود حسينى شاهرودى]] (قدس سره)
 +
*[[آیت الله سید عبدالله شیرازی|سيد عبدالله شيرازى]] (قدس سره)
 +
*[[سید عبدالهادی شیرازی|سيد عبدالهادى شيرازى]] (قدس سره)
 +
*[[سید محسن حکیم|سيد محسن طباطبائى حکيم]] (قدس سره)
 +
*[[خویی، ابوالقاسم|سيد ابوالقاسم موسوى خوئى]] (قدس سره)
 +
*[[سيد احمد خوانسارى]] (قدس سره)
 +
*[[سيد محمدرضا گلپايگانى]] (قدس سره)
 +
*[[خمینی، سید روح‌الله|سيد روح الله موسوى خمينى]] (قدس سره)
 +
*سيد محمدکاظم شريعتمدارى (قدس سره)
 +
*سيد محمد حسينى روحانى (قدس سره)
 +
*[[سید عبدالاعلی سبزواری|سيد عبدالاعلى سبزواری]] (قدس سره)
 +
*[[سید علی سیستانی|سيد على حسينى سيستانى]] (مدظله)
 +
*[[سید محمد صادق حسینی روحانی|سيد محمدصادق روحانى]] (مد ظله)
  
==اساتید==
+
==فعالیت‌های علمی==
حضرات آیات:
+
آیت الله مصباح پس از رحلت برادرش آیت الله سید مرتضی مصباح، در سن ۲۶ سالگی به عنوان نماینده مرجع عالیقدر [[آیت الله بروجردی]] در [[مشهد]] مقدس مشغول انجام وظیفه شد و در طول عمر بابرکت خود، معتمد مراجع نامی [[شیعه]] و نماینده وکیل تام‌الاختیار آن‌ها بود.
* سید مرتضی مصباح موسوی
 
* ادیب نیشابوری (ادیب ثانی)
 
* هاشم قزوینی
 
* سید محمد باقر حجت طباطبایی
 
* سید محمدهادی میلانی
 
  
==فعالیت های حوزوی==
+
ایشان سالیان متمادی به تدریس سطوح عالیه جهت طلاب و فضلای حوزه و [[تفسیر قرآن]] و اقامه [[نماز جماعت]] در [[مسجد]] فیل اهتمام ورزید.
آيت‌الله مصباح براى پرورش طلاب فاضل اهميت ويژه‌اى قائل بودند. لذا تصميم بر برپايى امتحانات در سطوح مختلف دروس حوزه گرفتند. در همين راستا طلّاب را در گروه‌هاى متعدّد تقسيم، سرپرستى هر گروه را به استادى فرزانه واگذار کرده و در پايان هر ماه نيز آزمونى علمى به عمل می‌آمد.
 
  
===اجازات و وکالات===
+
آيت‌الله مصباح براى پرورش طلاب فاضل اهميت ويژه‌اى قائل بود. لذا تصميم بر برپايى امتحانات در سطوح مختلف دروس [[حوزه علميه]] گرفت. در همين راستا طلّاب را در گروه‌هاى متعدّد تقسيم نمود، و سرپرستى هر گروه را به استادى فرزانه واگذار کرده و در پايان هر ماه نيز آزمونى علمى به عمل می‌آمد.
آیت‌الله مصباح موسوى از عده زيادى از مراجع عظيم الشأن داراى اجازه و وکالت بودند که به‌ترتيب تاريخ وکالتنامه عبارتند از آیات عظام:
 
  
* حاج سيد حسين طباطبائى بروجردى (قدس سره)
+
ایشان با توصيه استادشان مرحوم آيت‌الله [[شیخ هاشم قزوینی]] و با تدبير خاصّ خويش، توجّه مرحوم آيت‌الله العظمى بروجردى جلب کرد و بدين‌ترتيب شهريه عمومى حوزه مشهد برقرار گرديد.
* حاج سيد محمود حسينى شاهرودى (قدس سره)
 
* حاج سيد عبدالله شيرازى (قدس سره)
 
* حاج سيد عبدالهادى شيرازى (قدس سره)
 
* حاج سيد محسن طباطبائى حکيم (قدس سره)
 
* حاج سيد ابوالقاسم موسوى خوئى (قدس سره)
 
* حاج سيد احمد خوانسارى (قدس سره)
 
* حاج سيد محمدرضا گلپايگانى (قدس سره)
 
* حاج سيد روح الله موسوى خمينى (قدس سره)
 
* حاج سيد محمدکاظم شريعتمدارى (قدس سره)
 
* حاج سيد محمد حسينى روحانى (قدس سره)
 
* حاج سيدعبدالاعلى سبزوارى (قدس سره)
 
* حاج سيد على حسينى سيستانى (مدظله)
 
* حاج سيد محمد شيرازى (قدس سره)
 
* شهيد ميرزا على غروى تبريزى (قدس سره)
 
* حاج سيد سعيد طباطبائى حکيم (مدظله)
 
* حاج سيد محمدصادق روحانى (مد ظله)
 
 
 
===شهريه عمومى در حوزه مشهد===
 
ایشان با توصيه استادشان مرحوم آيت‌الله آقاى حاج شيخ هاشم قزوينى (رحمة‌الله‌عليه) و با تدبير خاصّ خويش، توجّه مرحوم آيت‌الله العظمى بروجردى را به اين مشکل جلب و بدين‌ترتيب شهريه عمومى حوزه علميه مشهد برقرار گرديد.
 
  
 
==خدمات فرهنگی و اجتماعی==
 
==خدمات فرهنگی و اجتماعی==
معظم له در طول حیات با برکت خود، خدمات فرهنگی، دینی، اجتماعی، رفاهی و درمانی متعددی را انجام داد که برخی از آن‌ها عبارتند از:  
+
آيت‌الله مصباح موسوی در طول حیات با برکت خود، خدمات فرهنگی، دینی، اجتماعی، رفاهی و درمانی متعددی را انجام داد که برخی از آن‌ها عبارتند از:  
* کمک به اسکان اهل علم و طلاب پناهنده به مشهد مقدس در ایام بمباران رژیم بعث عراق
+
[[پرونده:Hady.jpg|thumb|left|بیمارستان خیریه امام هادی علیه السلام - یکی از آثار آیت‌الله مصباح موسوی]]
* تاسیس و راه‌اندازی صدها مسجد، حمام و حسینیه در شهرها و روستاهای استان خراسان
 
* تاسیس مرکز کمک رسانی به حدود پنج هزار خانواده شیعی عراقی
 
* تاسیس و اداره مجتمع خیریه حضرت امام هادی علیه السلام <ref>این موسسه در سال ۱۳۶۷ شمسی تاسیس گردید , که اهداف آن عبارتنداز ایجاد یک مجموعه درمانی با بهترین وسایل وامکانات درخدمت طلاب ومحصلین علوم دینی وسایر بیماران مراجعه کننده بویژه زوار گرامی حضرت رضا علیه السلام</ref>(شامل حسینیه، کتابخانه، زائرسرا ویژه علمای سایر بلاد، آشپزخانه خیریه، بیمارستان و زایشگاه تخصصی زنان، درمانگاه عمومی و دفتر اعزام مبلغ) و مراکز وابسته به آن (مرکز مددیاری درمان و امور پزشکی)
 
* دفتر رسیدگی به امور فقرا و ایتام
 
* دفترکارگشایی
 
* پایگاه اطلاع‌رسانی شیعه سرچ (shiasearch.net)
 
* موسسه تحقیقاتی امام هادی علیه السلام)
 
* تاسیس مدرسه عالی ثامن الائمه علیه السلام
 
* اداره مدرسه علمیه اهل البیت علیه السلام
 
* راه‌اندازی مدرسه تربیت مبلغ در مدرسه علمیه امام صادق علیه السلام
 
* تاسیس مجتمع های مسکونی جهت طلاب، فقرا و ایتام (شامل مجموعه مسکونی ولایت در چهار فاز با چهل واحد آپارتمانی، مجموعه مسکونی سلمان در سه فاز با هفتادوچهار واحد آپارتمانی، مجموعه مسکونی دارالرضا علیه السلام، مجموعه مسکونی دارالجواد علیه السلام و مجموعه مسکونی دار الضیافه
 
 
 
==سجایای وجودی==
 
آیت‌الله مصباح موسوی کسب علم بدون توجه به اعمال عبادی و تهذیب را ناقص می‌دانستند.
 
 
 
===عبادی===
 
* قرائت روزانه 3 جزء از قرآن کریم
 
* ادعیه و زیارات روزانه (دعای عهد، زیارت عاشورای کامل، زیارت آل‌یاسین، زیارت جامعه صغیره)
 
* تشرف همه‌روزه به حرم مطهر امام رضا(علیه‌السلام) با قرائت زیارت جامعه کبیره و زیارت امین الله
 
* نماز جعفر طیّار (به‌ عنوان نماز زیارت)
 
* مواظبت بر نماز شب و تهجّد
 
* بیداری بین الطلوعین و سجده‌های طولانی
 
  
===اخلاقی===
+
*کمک به اسکان اهل علم و طلاب پناهنده به [[مشهد]] مقدس در ایام بمباران رژیم بعث [[عراق]]
* همیشه طلاب را به رعایت شئون طلبگی از جهت لباس، رفتار و گفتار، اهتمام به نماز اول وقت، تقیّد به تهجّد و خواندن نماز شب، تقیّد به زیارت هر روزۀ حرم امام رضا(علیه‌السلام)، خواندن زیارت جامعه، زیارت عاشورا و زیارت آل یاسین به صورت روزانه، قرائت قرآن کریم به صورت منظم، احترام به والدین و بزرگان و اساتید توصیه می‌کردند.
+
*تأسیس صدها [[مسجد]]، حمام و [[حسینیه]] در شهرها و روستاهای استان [[خراسان]]
* رفتن به تبلیغ و ارشاد مردم به خصوص طبقات محروم جامعه، و آشنا کردن آنان با واجبات و محرّمات شرع، اخلاق اسلامی و زندگی طبق سیرۀ نبوی صلوات الله علیه و آله و ائمه اطهار (علیهم السلام) همواره مورد تشویق و سفارش اکید ایشان بود.
+
*تأسیس مرکز کمک رسانی به حدود پنج هزار خانواده [[شیعه]] عراقی
 +
*تأسیس و اداره مجتمع خیریه حضرت امام هادی علیه السلام؛ (شامل حسینیه، کتابخانه، زائرسرا ویژه علمای سایر بلاد، آشپزخانه خیریه، بیمارستان و زایشگاه تخصصی زنان، درمانگاه عمومی و دفتر اعزام مبلغ) و مراکز وابسته به آن (مرکز مددیاری درمان و امور پزشکی).  
 +
*دفتر رسیدگی به امور فقرا و ایتام
 +
*دفتر کارگشایی
 +
*پایگاه اطلاع‌رسانی شیعه سرچ (shiasearch.net)
 +
*مؤسسه تحقیقاتی امام هادی علیه السلام
 +
*تأسیس مدرسه عالی ثامن الائمه علیه السلام
 +
*اداره مدرسه علمیه اهل البیت علیه السلام
 +
*راه‌اندازی مدرسه تربیت مبلغ در مدرسه علمیه امام صادق علیه السلام
 +
*تأسیس مجتمع های مسکونی جهت طلاب، فقرا و ایتام (شامل مجموعه مسکونی ولایت در چهار فاز با چهل واحد آپارتمانی، مجموعه مسکونی سلمان در سه فاز با هفتادوچهار واحد آپارتمانی، مجموعه مسکونی دارالرضا علیه السلام، مجموعه مسکونی دارالجواد علیه السلام و مجموعه مسکونی دار الضیافه).
  
===مالی===
+
==ویژگی‌های اخلاقی==
معظم له در مصرف وجوهات شرعیه احتیاط کرده و ساليان درازى از وجوهات براى خود و فرزندانشان مصرف نمی‌کردند و در قسمتى از وصيت‌نامه خود چنين نگاشته‌اند: «با اينکه مرجع وجوهات بودم؛ ولى نخواستم از وجوهات براى آنها (فرزندانم) ذخيره کنم، خداوند متعال بهترين کفيل است».
+
آیت‌الله مصباح موسوی کسب علم بدون توجه به اعمال عبادی و [[تهذیب نفس]] را ناقص می‌دانستند. برخی از سجایای عبادی و اخلاقی ایشان چنین ذکر شده است:
 +
*مداومت بر قرائت روزانه 3 [[جزء]] از [[قرآن کریم]] و [[دعا|ادعیه]] و زیارات روزانه (دعای عهد، [[زیارت عاشورا]]و...) و تشرف همه‌روزه به [[حرم امام رضا علیه السلام|حرم مطهر امام رضا]](علیه‌السلام) با قرائت [[زیارت جامعه کبیره]] و [[زیارت امین الله]] و مواظبت بر [[نماز شب]] و بیداری بین الطلوعین و سجده‌های طولانی.
 +
*ایشان همیشه طلاب را به رعایت شئون طلبگی از جهت لباس، رفتار و گفتار، اهتمام به [[نماز اول وقت]]، تقیّد به [[تهجّد]] و خواندن نماز شب، تقیّد به خواندن زیارت جامعه، زیارت عاشورا و زیارت آل یاسین به صورت روزانه، قرائت قرآن کریم به صورت منظم، احترام به والدین و بزرگان و اساتید توصیه می‌کردند.
 +
*رفتن به تبلیغ و ارشاد مردم به خصوص طبقات محروم جامعه، و آشنا کردن آنان با واجبات و محرّمات شرع، اخلاق اسلامی و زندگی طبق سیرۀ [[اهل بیت]] (علیهم السلام) همواره مورد تشویق و سفارش اکید ایشان بود.
 +
*معظم له در مصرف وجوهات شرعیه احتیاط کرده و ساليان درازى از وجوهات براى خود و فرزندانشان مصرف نمی‌کردند و در قسمتى از وصيت‌نامه خود چنين نگاشته‌اند: «با اينکه مرجع وجوهات بودم؛ ولى نخواستم از وجوهات براى آنها (فرزندانم) ذخيره کنم، خداوند متعال بهترين کفيل است».
  
 
==وفات==
 
==وفات==
آيت‌الله سيد محمدحسين مصباح موسوی سرانجام در عصر روز دوشنبه ۱۵ ربيع‌الثانى ۱۴۲۴ قمری مطابق با ۲۶ خرداد ۱۳۸۲ شمسی پس از کسالتى جانکاه و تحمّل رنج بسيار در بيمارستان پارس تهران به جوار رحمت حق شتافت.  
+
مرحوم آيت‌الله سيد محمدحسين مصباح موسوی، سرانجام در روز ۱۵ ربيع‌الثانى ۱۴۲۴ قمری (مطابق با ۲۶ خرداد ۱۳۸۲ شمسی) پس از تحمّل رنج بسيار در بيمارستان پارس [[تهران]] به جوار رحمت حق شتافت. پيکر مطهر ايشان، پس از ادای [[نماز میت|نماز]] توسط مرحوم ميرزا علی فلسفى در [[حرم امام رضا علیه السلام]]، در [[حسينيه]] خانۀ خويش به خاک سپرده شد.
 
+
==منابع==
حاج ميرزا علی آقا فلسفى(رحمه‌الله) در حرم مطهر بر پيکر مطهر ايشان نماز گزاردند و معظم له در حسينيه خانۀ خويش به خاک سپرده شد.
+
*صحیفه اخلاص (نگاهی گذرا به زندگانی آیت الله سید محمدحسین مصباح موسوی)، مجتمع امام هادی علیه‌السلام.
 
 
==منبع==
 
* مجتمع امام هادی علیه السلام، صحیفه اخلاص (نگاهی گذرا به زندگانی آیت الله حاج سید محمدحسین مصباح موسوی)
 
 
 
 
==آرشیو عکس و تصویر==
 
==آرشیو عکس و تصویر==
 
<gallery mode="packed" heights="170">
 
<gallery mode="packed" heights="170">
پرونده:رشتی (3).jpg|قبر عبدالحسین فقیهی رشتی در [[حرم حضرت معصومه علیها السلام|حرم حضرت معصومه سلام الله علیها]]
+
پرونده:سیدمصباح (2).jpg|سید محمدحسین مصباح موسوی
 +
پرونده:حائری0 (2).jpg|از راست: [[مهدی حائری تهرانی|مهدى حائرى تهرانى]]، سید رضی حسینی شیرازی و سید محمدحسین مصباح موسوی
 +
پرونده:سیدمصباح (1).jpg|سید محمدحسین مصباح موسوی
 +
پرونده:سیدمصباح (3).jpg|سید محمدحسین مصباح موسوی
 +
پرونده:سیدمصباح (4).jpg|سید محمدحسین مصباح موسوی در منزل شخصی
 
</gallery>
 
</gallery>
  
[[رده:علمای معاصر|مصباح موسوی،سید محمدحسین]]
+
[[رده:علمای معاصر|مصباح موسوی،سید محمدحسین]][[رده:فقیهان]]
 
+
[[رده:علماء شیعه]]
==پانویس==
 
<references />
 

نسخهٔ کنونی تا ‏۶ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۵۱

آیت‌الله سيد محمدحسين مصباح موسوی (۱۳۰۵-۱۳۸۲ ش)، عالم زاهد و فقیه وارسته شیعه معاصر و از شاگردان آيت‌الله سید محمدهادی میلانی بود. وی در طول عمر بابرکت خود، معتمد مراجع نامی شیعه مانند آیت الله بروجردی و وکیل تام‌الاختیار ایشان در مشهد بود. تأسیس مجتمع خیریه امام هادی علیه السلام، احداث مجتمع‌های مسکونی جهت طلاب، فقرا و ایتام و دیگر مراکز علمی و خدماتی، از فعالیتهای اجتماعی آیت‌الله مصباح موسوی می‌باشد.

MM.jpg
نام کامل سيد محمدحسين مصباح موسوی
زادروز ۱۳۰۵ شمسی
زادگاه مشهد
وفات ۱۳۸۲ شمسی
مدفن مشهد

Line.png

اساتید

سید محمدهادی میلانی، محمدتقی ادیب نیشابوری، شیخ هاشم قزوینی، سید محمدباقر حجت طباطبایی،...




ولادت

سید محمدحسین مصباح موسوی فرزند سید اسدالله روز تاسوعای ماه محرم سال ۱۳۴۵ قمری (مطابق با ۲۸ خرداد ۱۳۰۵ شمسی) در مشهد مقدس، در بیت علم و تقوا و سیادت دیده به جهان گشود.

تحصیلات و اساتید

سید محمدحسین مصباح پس از ورود به حوزه علمیه مشهد، از محضر اساتید برجسته آن زمان بهره مند گردید. ادبیات عرب را نزد مرحوم ادیب ثانی فراگرفت و در سطوح عالیه فقه و اصول فقه از محضر مرحوم آیت الله شیخ هاشم قزوینی استفاده کرد. مدتی نیز در درس خارج آن استاد فرزانه که بطور خصوصی جهت وی و مرحوم آیت الله سید محمدباقر حجت طباطبایی برگزار می شد، شرکت نمود. همچنین در دروس خارج فقه و اصول از محضر مرحوم آيت الله سید محمدهادی میلانی بهره برد.

اجازات و وکالات

آیت‌الله مصباح موسوى از عده زيادى از مراجع عظيم الشأن داراى اجازه و وکالت بودند، که برخی از ایشان به‌ترتيب تاريخ وکالتنامه عبارتند از:

فعالیت‌های علمی

آیت الله مصباح پس از رحلت برادرش آیت الله سید مرتضی مصباح، در سن ۲۶ سالگی به عنوان نماینده مرجع عالیقدر آیت الله بروجردی در مشهد مقدس مشغول انجام وظیفه شد و در طول عمر بابرکت خود، معتمد مراجع نامی شیعه و نماینده وکیل تام‌الاختیار آن‌ها بود.

ایشان سالیان متمادی به تدریس سطوح عالیه جهت طلاب و فضلای حوزه و تفسیر قرآن و اقامه نماز جماعت در مسجد فیل اهتمام ورزید.

آيت‌الله مصباح براى پرورش طلاب فاضل اهميت ويژه‌اى قائل بود. لذا تصميم بر برپايى امتحانات در سطوح مختلف دروس حوزه علميه گرفت. در همين راستا طلّاب را در گروه‌هاى متعدّد تقسيم نمود، و سرپرستى هر گروه را به استادى فرزانه واگذار کرده و در پايان هر ماه نيز آزمونى علمى به عمل می‌آمد.

ایشان با توصيه استادشان مرحوم آيت‌الله شیخ هاشم قزوینی و با تدبير خاصّ خويش، توجّه مرحوم آيت‌الله العظمى بروجردى جلب کرد و بدين‌ترتيب شهريه عمومى حوزه مشهد برقرار گرديد.

خدمات فرهنگی و اجتماعی

آيت‌الله مصباح موسوی در طول حیات با برکت خود، خدمات فرهنگی، دینی، اجتماعی، رفاهی و درمانی متعددی را انجام داد که برخی از آن‌ها عبارتند از:

بیمارستان خیریه امام هادی علیه السلام - یکی از آثار آیت‌الله مصباح موسوی
  • کمک به اسکان اهل علم و طلاب پناهنده به مشهد مقدس در ایام بمباران رژیم بعث عراق
  • تأسیس صدها مسجد، حمام و حسینیه در شهرها و روستاهای استان خراسان
  • تأسیس مرکز کمک رسانی به حدود پنج هزار خانواده شیعه عراقی
  • تأسیس و اداره مجتمع خیریه حضرت امام هادی علیه السلام؛ (شامل حسینیه، کتابخانه، زائرسرا ویژه علمای سایر بلاد، آشپزخانه خیریه، بیمارستان و زایشگاه تخصصی زنان، درمانگاه عمومی و دفتر اعزام مبلغ) و مراکز وابسته به آن (مرکز مددیاری درمان و امور پزشکی).
  • دفتر رسیدگی به امور فقرا و ایتام
  • دفتر کارگشایی
  • پایگاه اطلاع‌رسانی شیعه سرچ (shiasearch.net)
  • مؤسسه تحقیقاتی امام هادی علیه السلام
  • تأسیس مدرسه عالی ثامن الائمه علیه السلام
  • اداره مدرسه علمیه اهل البیت علیه السلام
  • راه‌اندازی مدرسه تربیت مبلغ در مدرسه علمیه امام صادق علیه السلام
  • تأسیس مجتمع های مسکونی جهت طلاب، فقرا و ایتام (شامل مجموعه مسکونی ولایت در چهار فاز با چهل واحد آپارتمانی، مجموعه مسکونی سلمان در سه فاز با هفتادوچهار واحد آپارتمانی، مجموعه مسکونی دارالرضا علیه السلام، مجموعه مسکونی دارالجواد علیه السلام و مجموعه مسکونی دار الضیافه).

ویژگی‌های اخلاقی

آیت‌الله مصباح موسوی کسب علم بدون توجه به اعمال عبادی و تهذیب نفس را ناقص می‌دانستند. برخی از سجایای عبادی و اخلاقی ایشان چنین ذکر شده است:

  • مداومت بر قرائت روزانه 3 جزء از قرآن کریم و ادعیه و زیارات روزانه (دعای عهد، زیارت عاشوراو...) و تشرف همه‌روزه به حرم مطهر امام رضا(علیه‌السلام) با قرائت زیارت جامعه کبیره و زیارت امین الله و مواظبت بر نماز شب و بیداری بین الطلوعین و سجده‌های طولانی.
  • ایشان همیشه طلاب را به رعایت شئون طلبگی از جهت لباس، رفتار و گفتار، اهتمام به نماز اول وقت، تقیّد به تهجّد و خواندن نماز شب، تقیّد به خواندن زیارت جامعه، زیارت عاشورا و زیارت آل یاسین به صورت روزانه، قرائت قرآن کریم به صورت منظم، احترام به والدین و بزرگان و اساتید توصیه می‌کردند.
  • رفتن به تبلیغ و ارشاد مردم به خصوص طبقات محروم جامعه، و آشنا کردن آنان با واجبات و محرّمات شرع، اخلاق اسلامی و زندگی طبق سیرۀ اهل بیت (علیهم السلام) همواره مورد تشویق و سفارش اکید ایشان بود.
  • معظم له در مصرف وجوهات شرعیه احتیاط کرده و ساليان درازى از وجوهات براى خود و فرزندانشان مصرف نمی‌کردند و در قسمتى از وصيت‌نامه خود چنين نگاشته‌اند: «با اينکه مرجع وجوهات بودم؛ ولى نخواستم از وجوهات براى آنها (فرزندانم) ذخيره کنم، خداوند متعال بهترين کفيل است».

وفات

مرحوم آيت‌الله سيد محمدحسين مصباح موسوی، سرانجام در روز ۱۵ ربيع‌الثانى ۱۴۲۴ قمری (مطابق با ۲۶ خرداد ۱۳۸۲ شمسی) پس از تحمّل رنج بسيار در بيمارستان پارس تهران به جوار رحمت حق شتافت. پيکر مطهر ايشان، پس از ادای نماز توسط مرحوم ميرزا علی فلسفى در حرم امام رضا علیه السلام، در حسينيه خانۀ خويش به خاک سپرده شد.

منابع

  • صحیفه اخلاص (نگاهی گذرا به زندگانی آیت الله سید محمدحسین مصباح موسوی)، مجتمع امام هادی علیه‌السلام.

آرشیو عکس و تصویر