نماز اول وقت
در روایات معصومین علیهم‌السلام تاکید زیادی بر خواندن نماز در اول وقت شده و فضیلت و آثار زیادی برای آن برشمرده شده است. عرفا و علمای اسلامی نیز با توجه به همین موضوع، مردم را سفارش به اقامه نماز در اول وقت نموده و آن را از اصول مهم سیر و سلوک و قرب الهی و کمال انسانی دانسته‌اند.
نماز اول وقت در روایات
1. تشویق به نماز اول وقت:
امام صادق (ع) فرمود: «فضلُ الوقت الأوّل على الأخير كَفضل الآخرة على الدنيا».[۱] برتری نماز اول وقت بر نماز در آخر وقت، مانند برتری آخرت بر دنیاست.
2. بر تو باد همیشه به اول وقت:
امام رضا (ع) به ابراهیم بن موسی فرمود: «لَا تُؤَخِّرَنَّ صَلَاةً عَنْ أَوَّلِ وَقْتِهَا إِلَی آخِرِ وَقْتِهَا مِنْ غَیرِ عِلَّةٍ عَلَیک ابْدَاً بِأَوَّلِ الْوَقْت»؛[۲] انجام نماز را بدون علت از اول وقت آن تأخیر نینداز، بر تو باد همیشه به (نماز) اول وقت.
3. نماز اول وقت محبوب خدا:
زُراره از امام باقر (ع) می پرسد: خداوند کار شما را به صلاح آورد، اداى نمازها در اول وقت آن بهتر است، یا در وسط وقت، یا در آخر وقت؟ امام (ع) فرمود: در اول وقت. رسول خدا (ص) فرمود: «خداوند عزّ و جلّ، کارهاى نیک را موقعى دوست دارد که در انجام آن تعجیل شود».[۳]
4. نماز اول وقت دعا گوی نمازگزار:
امام صادق (ع) فرمود: «هر که نمازهاى واجب را در اول وقت بخواند و درست ادا کند، فرشته آن را پاک و درخشان به آسمان رساند و آن نماز فریاد زند خدا تو را حفظ کند چنانچه حفظم کردی و تو را به خدا سپارم چنانچه مرا به فرشته‌اى کریم سپردى و هر که بدون عذر بعد از وقتش، آن را بدون دقت و ارتباط معنوی لازم بخواند، فرشته آن را سیاه و تاریک بالا برد و آن نماز فریاد کشد خدا ضایعت کند چنانچه ضایعم کردى و رعایتت نکند چنانچه رعایتم نکردى».[۴]
5. عطر نماز اول وقت:
امام کاظم (ع) فرمود: «[عطر] نمازهاى واجب که در اول وقت و با آداب و حدود مخصوص به خود خوانده مى‌شوند، از برگها و ساقه‌هاى نو رسیده و شاداب و با طراوت آس[۵] خوشبوتر است. پس بر شما است که نماز را در اول وقت آن بجاى آورید».[۶]
6. بهترین وقت برای خواندن نماز صبح:
یکی از اصحاب امام صادق (ع) به آن حضرت عرض کرد: یا ابا عبداللَّه! مرا از بهترین وقت براى خواندن نماز صبح آگاه فرما. امام (ع) فرمود: هنگام طلوع فجر؛ زیرا خداوند مى‌فرماید: «أَقِمِ الصَّلاةَ لِدُلُوکِ الشَّمْسِ إِلى غَسَقِ اللَّیْلِ وَ قُرْآنَ الْفَجْرِ إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ کانَ مَشْهُوداً».[۷] یعنى، نماز صبح را هم فرشتگان روز و هم فرشتگان شب مشاهده می کنند. پس اگر بنده‌اى نماز صبح خود را به هنگام طلوع فجر بخواند، ثواب آن دو بار در نامه اعمال او نوشته مى‌شود، هم فرشتگان روز مى‌نویسند و هم فرشتگان شب.[۸]
سفارش عالمان به نماز اول وقت
علمای بزرگ شیعه هم با توجه به احادیث وارد شده در این موضوع، سفارش به انجام نماز در اول وقت نموده و آن را از اصول مهمّ سیر و سلوک و قُرب به سوی خدا دانسته اند.[۹] و نیز یکی از نکات مشترک در زندگی تمام علما و مراجع بزرگوار شیعه، اقامه نماز در اول وقت است.
- آیت الله سید رضا بهاءالدینی در توصیه ای عرفانی همگان را این گونه پند می دهند: «اگر می خواهید برکاتی نصیبتان شود، نماز اول وقت بخوانید.»
- آیت الله محمدعلی اراکی و آیت الله محمدتقی بهجت در جواب این سوال که برای اِزدیاد محبت به حضرت حق و ولی عصر عجل الله تعالی فرجه چه کنیم؟ مرقوم فرمودند: گناه نکنید و نماز اول وقت بخوانید.
- به نقل آیت الله محمدتقی مصباح یزدی، آیت الله بهجت از استاد خویش آیت الله سید علی آقا قاضی نقل می کردند که ایشان می فرمود: «اگر کسی نماز واجبش را اول وقت بخواند و به مقامات عالیه نرسد مرا لعن کند! و یا فرمودند: به صورت من تف بیندازد.»
- یکی از ویژگی های آیت الله مرعشی نجفی نیز اهتمام ایشان به اقامه نماز به ویژه نماز صبح در اول وقت بود. ایشان کسی است که نماز جماعت صبح در حرم حضرت معصومه سلام الله علیها را بنیان گذاردند. خود ایشان در یادداشتی این گونه می فرمایند: «هنگامی که در قم سکونت کردم (1343) صبح ها در حرم حضرت معصومه (س) اقامه نماز جماعت نمی شد و من تنها کسی بودم که این سنت را در آن جا رواج دادم و از شصت سال پیش به این طرف صبح زود و پیش از باز شدن درهای حرم مطهر و زودتر از دیگران می رفتم و منتظر می ایستادم... در آغاز خود به تنهائی نماز می خواندم. تا پس از مدتی یک نفر به من اقتدا کرد و پس از آن افراد دیگر هم آمدند و به این ترتیب نماز جماعت را در حرم آغاز کردم».[۱۰]
پانویس
- ↑ ثواب الأعمال، شیخ صدوق، ج1 ص58.
- ↑ بحارالانوار، ج 49، ص 49.
- ↑ الکافی، ج 3، ص 274.
- ↑ وسائل الشیعة، ج 4، ص 123-124.
- ↑ آس یا درخت مورد، از محصولات گرمسیرى است، و گویند عصاى حضرت موسى (ع) از چوب آن بوده است، همچنین به نوعى ریحان که بى‌اندازه خوشبوست، گفته مى‌شود. ر. ک: فرهنگ نفیسى، ج 1، ص 27، به نقل از: مجاهدى، محمد علی، پاداش نیکى‌ها و کیفر گناهان، ص 112،انتشارات سرور، قم، چاپ اول، 1381ش.
- ↑ شیخ حرّ عاملی، وسائل الشیعة، ج 4، ص 119، مؤسسه آل البیت (ع)، قم، 1409 ق.
- ↑ ؛«نماز را از زوال خورشید (هنگام ظهر) تا نهایت تاریکى شب [نیمه شب] برپا دار و همچنین قرآن فجر [نماز صبح] را چرا که قرآن فجر، مشهود (فرشتگان شب و روز) است» سوره اسراء، 78.
- ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج 3، ص 283، دار الکتب الإسلامیة، تهران، 1365ش.
- ↑ ر.ک: امام خمینی، آداب الصلاة، ص 108، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، تهران، چاپ هفتم، 1378ش.
- ↑ اثر نماز اوّل وقت از منظر علمای واقعی و عرفای اصیل، پرسمان دانشجو، بازیابی: ۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۴.
