سید حسین خادمی: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
(۳۵ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
 +
'''آیت‌الله سید حسین‌ خادمی‌'''‌ (۱۲۸۰ - ۱۳۶۳ ش)، از روحانیون مجاهد [[شیعه]] در انقلاب اسلامی و از شاگردان [[میرزا محمدحسین نائینی|میرزای نائینی]] بود. آیت الله خادمی، مبارزه با فساد گسترده سیاسی و اجتماعی رژیم پهلوی را در سرلوحه کار خود قرار داد و در مواردی چون مخالفت با کشف [[حجاب]] رضاخانی و حمایت از قیام [[امام خمینی]] پیشتاز بود.
 +
 
{{شناسنامه عالم
 
{{شناسنامه عالم
−
|نام کامل = حسین خادمی
+
|نام کامل = سید حسین موسوی خادمی
 
|تصویر=[[پرونده:خادمی (4).jpg|۲۲۰px|center]]
 
|تصویر=[[پرونده:خادمی (4).jpg|۲۲۰px|center]]
−
|زادروز =  1319 قمری
+
|زادروز =  ۱۲۸۰ شمسی
 
|زادگاه =  [[اصفهان]]
 
|زادگاه =  [[اصفهان]]
−
|وفات =  1363 شمسی   
+
|وفات =  ۱۳۶۳ شمسی   
−
|مدفن =  [[حرم امام رضا علیه السلام]] - [[مشهد]]
+
|مدفن =  [[مشهد]]، [[حرم امام رضا علیه السلام|حرم امام رضا علیه‌السلام]]
−
|اساتید =  آیت الله نائینی، آیت الله ضیاءالدین عراقی، سید ابوالحسن اصفهانی و آیت الله بلاغی
+
|اساتید =  [[میرزا محمدحسین نائینی|میرزای نائینی]]، [[آقا ضیاءالدین عراقی]]، [[سید ابوالحسن اصفهانی]]، [[علامه محمد جواد بلاغی|محمدجواد بلاغی]]
 
|شاگردان =  
 
|شاگردان =  
−
|آثار = حواشی به كتب اصول، رهبر سعادت یا عظمت دین محمد صلی الله علیه و آله و کتب فقهی
+
|آثار = رهبر سعادت یا عظمت دین محمد، رساله فی ارث الزوجه، تقریرات فقه [[میرزا محمدحسین نائینی|میرزای نائینی]]، رساله‌ای در لباس مشکوک تا قواطع نماز،...
 
}}
 
}}
  
−
آیت‌الله حسین‌ خادمی‌ اصفهانی‌ ملقب‌ به‌ «خادم‌ الشریعه‌» فرزند آقا سید صدرالدین‌ عاملی‌ بود که‌ نسبش‌ به‌ [[امام موسی کاظم علیه السلام|امام‌ موسی‌ کاظم‌ علیه السلام]]  می‌رسید وی از مبارزین انقلابی و هشت سال دفاع مقدس بود.
+
==ولادت و خاندان==
  
−
==ولادت سید حسین==
+
سید حسین خادمی در سوم [[شعبان]] سال ۱۳۱۹ هـ.ق (۱۲۸۰ ش) در شهر [[اصفهان]] و در خاندان علم و [[تقوا]] چشم به جهان گشود. او در حدود پنج سالگی، پدرش را از دست داد. پدرش ابو جعفر (خادم الشریعه) و جدّش [[سید صدرالدین عاملی|سید صدرالدین موسوی عاملی]] از عالمان و [[سادات]] خاندان صدر و مادرش نیز از همین خاندان بود.
  
−
حضرت آیت الله سید حسین خادمی در سوم [[شعبان]] سال 1319 هـ.ق (زادروز تولد [[امام حسین]] علیه السلام) در شهر [[اصفهان]] و در خاندان علم و [[تقوا]] چشم به جهان گشود. پدرش به میمنت روز تولد امام حسین علیه السلام نام «حسین» بر او نهاد و مادرش با ایمانش از همان روز نخست، وی را برای «خادمی» مكتب امام حسین علیه السلام در دامان خویش پرورش داد.
+
==تحصیلات و استادان==
  
−
آیت الله خادمی در اوان كودكی، پدر خویش را (آقا سید جعفر خادم الشریعه) را از دست داد و تربیت اسلامی او تحت نظارت مادری آغاز شد كه او نیز از خاندانی بزرگ بشمار می‌رفت. مادرش دختر مرحوم حاج میرزا فضل الله صدرالشریعه بود. خاندان مادرش همچون خاندان پدرش، مبلغان بزرگی راتقدیم مكتب تشیع كرده بود. از آن روی كه آیت الله خادمی وابسته به دو خاندان اصیل و [[سادات]] كه در كشورهای [[لبنان]]، [[سوریه]]، [[عراق]] و ایران پراكنده‌اند و آوازه فضل و شرف و علم‌شان عالم‌گیر شده، لازم است در آغاز شمه‌ای در خصوص این دو خاندان بزرگ: «صدر» و «شرف‌الدین» سخنی گفته شود، تا زمینه برای معرفی و شناخت وی فراهم آید.
+
سید حسین خادمی پس از فراگیری خواندن و نوشتن، ‌علوم حوزوی را نزد علمای بزرگ [[حوزه علمیه|حوزه علمیه]] اصفهان، نظیر شیخ علی مدرس یزدی، آقا میرزا اردستانی، میرزا احمد مدرس اصفهانی‌ و میر محمدصادق خاتون‌آبادی آغاز کرد و «[[فرائد الاصول (کتاب)|رسائل]]» [[شیخ مرتضی انصاری]] را نزد آخوند، ملا عبدالکریم گزی و میر سید علی مجتهد نجف‌آبادی و «[[کفایه الاصول]]» [[آخوند خراسانی]] را نزد سید محمد نجف‌آبادی آموخت.
  
−
==تحصیل==
+
'''هجرت به نجف اشرف:'''
  
−
این عالم وارسته پس از فراگیری خواندن و نوشتن، ‌علوم حوزوی را نزد علمای بزرگ حوزه علمیه اصفهان، نظیر شیخ علی مدرس یزدی، آقا میرزا اردستانی، میرزا احمد مدرس اصفهانی‌ و میر محمدصادق خاتون‌آبادی آغاز كرد و رسائل [[شیخ مرتضی انصاری]] را نزد آخوند، ملا عبدالكریم گزی و میر سید علی مجتهد نجف‌آبادی و [[كفایه الاصول]] [[آخوند خراسانی]] را نزد سید محمد نجف‌آبادی آموخت.
+
خادمی پس از مدتی به [[نجف]] هجرت کرد و در این دوره، ضمن صیقل دادن [[روح]] و روانش با [[زیارت]] [[امام علی]] علیه السلام و عرضه کردن خویش بر بزرگان [[عرفان]] و سیر و سلوک، در درس [[میرزا محمدحسین نائینی]]، [[آقا ضیاءالدین عراقی]]، [[سید ابوالحسن اصفهانی]]، شیخ [[علامه محمد جواد بلاغی|محمد بلاغی]] و [[ابوتراب خوانساری|سید ابوتراب خوانساری]] شرکت کرد.
  
−
'''هجرت به [[نجف اشرف]]'''
+
تلاش فوق‌العاده و استعداد سرشار وی در اندک زمانی، استادان وی را بر آن داشت که تا قوه استنباط و [[اجتهاد]] وی را گواهی کنند و به او [[اجازه (علم الحدیث)|اجازه]] روایت دهند.
  
−
جاذبه نجف وی را به هجرتی انفسی و آفاقی سوق داد و نقطه عطفی را در زندگی وی نهاد. وی در این دوره، ضمن صیقل دادن [[روح]] و روانش با [[زیارت]] [[امام علی]] علیه السلام و عرضه كردن خویش بر بزرگان [[عرفان]] و سیر و سلوك، در درس [[میرزا محمدحسین نائینی]]، [[آقا ضیاءالدین عراقی]]، [[سید ابوالحسن اصفهانی]]، شیخ [[علامه محمد جواد بلاغی|محمد بلاغی]] و [[ابوتراب خوانساری|سید ابوتراب خوانساری]] شركت كرد.
+
وی در خلال تحصیل، با آیات عظام: [[سید محمدهادی میلانی|میلانی]]، [[علامه طباطبایی]]، [[آیت الله سید ابوالقاسم خویی|خوئی]]، شیخ محمدعلی کاظمی خراسانی و [[سید عبدالحسین طیب]] هم مباحثه بود.
  
−
تلاش فوق‌العاده و استعداد سرشار وی در اندك زمانی، آیات عظام حوزه علمیه نجف را، كه استادان وی نیز بودند، بر آن داشت كه تا قوه استنباط و [[اجتهاد]] وی را گواهی كنند و به او اجازه روایت دهند.<ref> آیات عظام میرزا محمدحسین نائینی، سید ابوالحسن اصفهانی، اصطهبانی، آقا ضیاءالدین عراقی و محمدكاظم شیرازی.</ref>
+
==تدریس==
 +
دغدغه تعطیل شدن [[حوزه علمیه|حوزه علمیه]] بزرگ و کهن [[اصفهان]] توسط رضاخان و تلاش نظام ستمشاهی در زدودن [[دین]] و آثار دینی در این شهر مذهبی، وی را بر آن داشت تا به اصفهان بازگردد و اندوخته‌های علمی و معنوی خود را در اختیار اشخاصی قرار دهد که از هر سو در تهاجم التقاط و ابتذال بودند. دعوت علمای اصفهان از ایشان برای بازگشت به اصفهان بی‌تأثیر نبود.  
  
−
آیت الله خادمی در خلال تصحیل با آیات عظام: [[سید محمدهادی میلانی|میلانی]]، [[علامه طباطبایی]]، [[آیت الله سید ابوالقاسم خویی|خوئی]]، شیخ محمدعلی كاظمی خراسانی و [[سید عبدالحسین طیب]] هم مباحثه بود.
+
آیت الله خادمی پس از ورود به اصفهان، در [[مدرسه صدر بازار|مدرسه صدر]] به درس و بحث پرداخت و حوزه علمیه اصفهان را که به دست رضاخان از هم گسیخته شده بود، مجدداً احیا و تحکیم بخشید و با تلاش شبانه‌روزی خود آن را رونق و جهت داد.
  
−
'''بازگشت به اصفهان'''
+
آیت الله خادمی که در [[فقه]]، [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]]، [[رجال]]، [[تفسیر]]، معارف و علوم عقلی و نقلی، سرآمد استادان عصر خود در حوزه علمیه اصفهان بود، توانست در مدتی کوتاه، حال و هوایی دیگر بر حوزه درس اصفهان حاکم کند، به گونه‌ای که جلسات درس او به پرجمعیت‌ ترین و پرمایه‌ترین مجالس درس مبدل گردید. وی این روند تعلیم و تعلم را با وجود کهولت سن، تا آخر عمر پربرکتش همچنان دنبال می‌کرد.
  
−
دغدغه تعطیل شدن حوزه علمیه بزرگ و كهن اصفهان توسط رضاخان و تلاش نظام ستم شاهی در زدودن دین و آثار دینی در این شهر مذهبی، وی را بر آن داشت تا به اصفهان بازگردد و اندوخته‌های علمی و معنوی خود را در اختیار اشخاصی قرار دهد كه از هر سو در تهاجم التقاط و ابتذال بودند. دعوت علمای اصفهان از ایشان برای بازگشت به اصفهان بی‌تأثیر نبود. آیت الله خادمی پس از ورود به اصفهان، در [[مدرسه صدر بازار|مدرسه صدر]] به درس و بحث پرداخت و [[حوزه علمیه]] اصفهان را كه به دست رضاخان از هم گسیخته شده بود، مجدداً احیا و تحكیم بخشید و با تلاش شبانه‌روزی خود آن را رونق و جهت داد.
+
==آثار و تألیفات==
  
−
'''تدریس'''
+
#رساله فی ارث الزوجه
 +
#حواشٍ علی کتاب الطهاره والصلوه والزکوه من کتاب مصباح الفقیه للشیخ [[آقا رضا همدانی|رضا الهمدانی]]
 +
#تقریرات اصول از ابتدای مباحث الفاظ تا آخر معنای حرفی و از خاتمه برائت تا آخر تراجیح
 +
#تقریرات فقه مرحوم [[میرزا محمدحسین نائینی|نائینی]] در [[نماز]] و [[روزه]]
 +
#رساله‌ای در لباس مشکوک تا قواطع نماز
 +
#رساله‌ای در عموم شمول حق الارث زوجه به غیرمنقول
 +
#حواشی به کتب اصول
 +
#سؤال و جواب پیر و بُرنا
 +
#رهبر سعادت یا عظمت دین محمد (صلی الله علیه و آله)؛ که در دو جلد به زبان فارسی چاپ شده است.
  
−
وی كه در [[فقه]]، [[اصول]]، [[رجال]]، [[تفسیر]]، معارف و علوم عقلی و نقلی، سرآمد استادان عصر خود در حوزه علمیه اصفهان بود، توانست در مدتی كوتاه، حال و هوایی دیگر بر حوزه درس اصفهان حاكم كند، به گونه‌ای كه جلسات درس او به پرجمعیت‌ ترین و پرمایه‌ترین مجالس درس مبدل گردید. وی این روند تعلیم و تعلم را با وجود كهولت سن، تا آخر عمر پربركتش همچنان دنبال می‌كرد.
+
==فعالیت‌های سیاسی==
  
−
==آثار سید حسین خادمی==
+
'''۱. دوره سلطنت رضا پهلوی:'''
  
−
# رساله فی ارث الزوجه
+
آیت الله خادمی در مقطعی از تاریخ به [[اصفهان]] بازگشت که استبداد رضاخانی با همه توان خود، کمر به [[دین]] زدایی و دین ستیزی بسته و با بستن درب حوزه‌ها و گشودن مراکز [[فساد]]، مؤمنین را در موضعی انفعالی قرار داده بود. ایشان در این برهه، در مقابل اقدامات رضاخان قد برافراشت و به تغییر لباس و متحدالشکل کردن لباس مردان، کشف [[حجاب]] بانوان و جلوگیری از برگزاری مراسم عزاداری حضرت [[سیدالشهداء]] علیه السلام اعتراض نمود. این اعتراضات باعث شد تا مأمورن حکومت رضاخانی مدتی منزل او را تحت نظر قرار دادند به طوری که خروج وی از خانه ممکن نبود. در آن ایام که روحانیون فقط با شرایط و قوانین رضاخانی می‌توانستند از لباس روحانیت استفاده کنند، «آقا حسین خادمی نیز در اصفهان از کسانی بود که در سال ۱۳۴۵ هـ.ق از علمای [[نجف]] اجازه [[اجتهاد]] داشت، ولی حکومت از دادن جواز استفاده از لباس روحانیت به ایشان خودداری کرد».
−
# حواشٍ علی كتاب الطهاره والصلوه والزكوه من كتاب مصباح الفقیه للشیخ [[آقا رضا همدانی|رضا الهمدانی]]
 
−
# تقریرات اصول از ابتدای مباحث الفاظ تا آخر معنای حرفی و از خاتمه برائت تا آخر تراجیح
 
−
# تقریرات فقه مرحوم [[میرزا محمدحسین نائینی|نائینی]] در [[نماز]] و [[روزه]]
 
−
# رساله‌ای در لباس مشكوك تا قواطع نماز
 
−
# رساله‌ای در عموم شمول حق الارث زوجه به غیرمنقول
 
−
# حواشی به كتب اصول
 
−
# رهبر سعادت یا عظمت دین محمد صلی الله علیه و آله كه در دو جلد به زبان فارسی چاپ شده است.
 
  
−
==سیره عملی سید حسین==
+
عشق به حضرت ابا عبدالله الحسین علیه السلام و زنده نگهداشتن شعائر [[ماه محرم|محرم]] و [[عاشورا]]، آیت الله خادمی را بر آن داشت تا در آن دوران خفقان و سخت رضاخانی، نیمه‌های شب عده‌ای از خواص را به منزل دعوت کند و به عزاداری حضرت سیدالشهداء علیه السلام بپردازند.
  
−
سیره عملی آیت الله خادمی از عوامل مهم نفوذ اجتماعی وی در بین عامه مردم بود. او كه عارفی زاهد بود، در برابر عام و خاص متواضع و فروتن بود، كمتر كسی است كه به ملاقات آن مرحوم رفته باشد و در خصوص زندگی بسیار ساده و زاهدانه‌‌اش سخن نگفته باشد. تا اوایل انقلاب، با وجود ابتلا به پا درد و كهولت سن، از داشتن اتومبیل بی‌بهره بود؛ تا این كه یكی از دوستانش اتومبیلی به ایشان اهدا كرد.
+
'''۲. دوره سلطنت محمدرضا پهلوی:'''
  
−
آیت الله خادمی مانند بسیاری از اولیای خدا، به [[تهجد]] و شب زنده‌داری می‌پرداخت. از دیگر خصال پسندیده‌ای كه در ذهن و اندیشه تاریخ به یادگار مانده است، می‌توان به شكیبایی، [[حلم]]، [[توكل]]، [[ایمان]] قلبی، دوراندیشی، وارستگی از وابستگی‌های مادی و دنیایی و گشاده‌رویی او اشاره كرد و در یك كلمه، می‌توان گفت كه گویی حضرت آیت الله خادمی هر روز گفتار و كردار و پندار خویش را بر خطبه همام [[امیرالمؤمنین]] علیه السلام عرضه می‌داشت.
+
از آنجا که اندیشه سیاسی آیت الله خادمی از [[فقه]] و دیانت برخاسته بود، دخالت در امور اجتماعی و سیاسی مردم را وظیفه خود تلقی می‌نمود و بدان عمل می‌کرد و به همین جهت، مبارزه با هجوم گسترده فرهنگی، سیاسی و اجتماعی رژیم پهلوی را در سرلوحه کار خود قرار داد و با فعال کردن «هیأت علمیه اصفهان»، زمینه‌های مبارزه را فراهم آورد و با جلسات مستمر این هیأت در منزل خود یا سایر علما، هماهنگی مناسب را در بین آنان به وجود آورد و جبهه‌ای گسترده با حضور نظام [[طاغوت]] ایجاد و همه را وارد این صحنه نمود.
  
−
[[تواضع]] و فروتنی او زبانزد عام و خاص بود. او از كسانی كه به هر دلیل به ملاقات ایشان می‌رفتند، به گرمی استقبال می‌كرد و با مزاح‌های شیرین و ملیح و رفتار صمیمانه آنان را مسرور و فضا را برای بیان مطالب گوناگون و پاسخ به سؤالات آنان فراهم می‌كرد.
+
آیت الله خادمی با [[سید ابوالقاسم کاشانی|آیت الله کاشانی]] در جریان نهضت ملی شدن نفت همکاری داشت. پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، با آن که فضای خفقان بر جامعه حاکم بود، آیت الله خادمی با فدائیان اسلام ارتباط برقرار ساخت و در جهت اهداف آنان، گام‌های مثبتی برداشت. [[شهید نواب صفوی|نواب صفوی]] و یارانش در سفری که به اصفهان داشتند به دیدار آیت الله خادمی رفتند و با او گفتگو کردند.
  
−
==فعالیت‌های سیاسی سید==
+
[[ساواک]] همواره در پی بدست آوردن اطلاعات از فعالیت‌های سیاسی آیت الله خادمی بود. آیت الله خادمی با آغاز نهضت [[امام خمینی]] در سال ۱۳۴۲، به مخالفت با انجمن‌های ایالتی و ولایتی برخاست. شروع قیام در سال ۱۳۴۲ و همزمان شدن آن با ایام عزاداری سالار شهیدان، موجب گشت تا آیت الله خادمی این مراسم را مبدل به یک راهپیمایی باشکوه در جهت حمایت از قیام حضرت امام نمایند.
  
−
'''<I>1. دوره سلطنت رضا پهلوی:</I>'''
+
با شروع نهضت، آیت الله خادمی گمشده خود را در وجود یار دیرینه‌اش، امام خمینی یافت و با تلاش‌های مستمر خویش، هرگونه اقدام و حرکت امام را مورد تأیید و حمایت قرار داد و با صدور اعلامیه، مدارس علمیه اصفهان، بازار، [[نماز جماعت]] و... را به عنوان اعتراض تعطیل می‌نمود. وی در آن دوران که حتی یاد نام امام خمینی جرم محسوب می‌شد، در منابر و محافل از امام یاد می‌نمود.
  
−
آیت الله خادمی در مقطعی از تاریخ به اصفهان بازگشت كه استبداد رضاخانی با همه توان خود، كمر به دین زدایی و دین ستیزی بسته و با بستن درب حوزه‌ها و گشودن مراكز فساد، مؤمنین را در موضعی انفعالی قرار داده بود. ایشان در این برهه، در مقابل اقدامات رضاخان قد برافراشت و به تغییر لباس و متحدالشكل كردن لباس مردان، كشف حجاب بانوان و جلوگیری از برگزاری مراسم عزاداری حضرت [[سیدالشهداء]] علیه السلام اعتراض نمود. این اعتراضات باعث شد تا مأمورن حكومت رضاخانی مدتی منزل او را تحت نظر قرار دادند به طوری كه خروج وی از خانه ممكن نبود. در آن ایام كه روحانیون فقط با شرایط و قوانین رضاخانی می‌توانستند از لباس روحانیت استفاده كنند، «آقا حسین خادمی نیز در اصفهان از كسانی بود كه در سال 1345 هـ.ق از علمای نجف اجازه اجتهاد داشت، ولی حكومت از دادن جواز استفاده از لباس روحانیت به ایشان خودداری كرد».<ref> اسناد سازمان ملی اسناد ایران، اسناد كامپیوتری، 3003/ 10 پاكت 3342.</ref>
+
با اوج گیری مبارزات در سال ۱۳۴۲ عده‌ای از مبارزین اصفهان با نظارت ایشان چند دستگاه تکثیر تهیه کرده و اعلامیه‌های حضرت امام و سایر علما را با نام‌های مختلف چاپ می‌کردند و در سطح وسیعی از [[تهران]]، [[اصفهان]] و سایر شهرستان‌ها پخش می‌کردند.  
  
−
عشق به حضرت ابا عبدالله الحسین علیه السلام و زنده نگهداشتن شعائر [[محرم]] و [[عاشورا]] آیت الله خادمی را بر آن داشت تا در آن دوران خفقان و سخت رضاخانی، نیمه‌های شب عده‌ای از خواص را به منزل دعوت كند و به عزاداری حضرت سیدالشهداء علیه السلام بپردازند.
+
با شروع انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ و بالا گرفتن آن، آیت الله خادمی برای آن که نهضت از مسیر اصیل خود منحرف نشود و مجالس، راهپیمایی‌ها و تظاهرات دربرگیرنده اهداف حضرت امام باشد، با همفکری یارانش، به سازماندهی آن پرداخت و تمامی مراحل را تحت نظر گرفت و در بسیاری از آن ها شرکت جست. نقش محوری آیت الله خادمی در این مقطع حساس، آن جا خود را می‌نمایاند که تحصن ۱۵ روزه مادران و خواهران زندانیان سیاسی در منزل ایشان و با محاصره نیروهای امنیتی شکل گرفت.
  
−
'''<I>2. دوره سلطنت محمدرضا پهلوی:</I>'''
+
'''۳. بعد از انقلاب:'''
  
−
از آن جای كه اندیشه سیاسی آیت الله خادمی از [[فقه]] و دیانت برخاسته بود، دخالت در امور اجتماعی و سیاسی مردم را وظیفه خود تلقی می‌نمود و بدان عمل می‌كرد و به همین جهت، مبارزه با هجوم گسترده فرهنگی، سیاسی و اجتماعی رژیم پهلوی را در سرلوحه كار خود قرار داد و با فعال كردن «هیأت علمیه اصفهان»، زمینه‌های مبارزه را فراهم آورد و با جلسات مستمر این هیأت در منزل خود یا سایر علما، هماهنگی مناسب را در بین آنان به وجود آورد و جبهه‌ای گسترده با حضور نظام طاغوت ایجاد و همه را وارد این صحنه نمود.
+
پس‌ از پیروزی‌ انقلاب‌ اسلامی‌ در ۲۲ بهمن‌ ۱۳۵۷ آیت‌الله خادمی‌ با وجود کهولت‌ سن،‌ همچنان‌ در صحنه‌ باقی‌ ‌ماند. نظارت‌ بر کار کمیته‌ی‌ انقلاب‌ اصفهان‌ از جمله‌ مسئولیت‌های‌ او در این‌ زمینه‌ است‌. نمایندگی‌ مردم‌ اصفهان‌ در خبرگان‌ قانون‌ اساسی‌ و سپس‌ خبرگان‌ رهبری‌ از فعالیت‌های‌ وی‌ بعد از پیروزی‌ انقلاب بود.  
  
−
آیت الله خادمی با [[آیت الله سید ابوالقاسم كاشانی|آیت الله كاشانی]] در جریان نهضت ملی شدن همكاری داشت. پس از كودتای 28 مرداد 1332، با آن كه فضای خفقان بر جامعه حاكم بود، آیت الله خادمی با فدائیان اسلام ارتباط برقرار ساخت و در جهت اهداف آنان، گام‌های مثبتی برداشت. [[شهید نواب صفوی|نواب صفوی]] و یاران در سفری كه به اصفهان داشتند به دیدار آیت الله خادمی رفتند و با او گفتگو كردند.
+
با شروع جنگ تحمیلى، وى پشتیبانى در خور تحسین از جبهه های جنگ نمود، به گونه اى که تلاش ها و کوشش هاى بسیار او در تاریخ انقلاب و دفاع مقدس براى همیشه در حافظه تاریخ ثبت گردیده است.  
  
−
ساواك همواره در پی بدست آوردن اطلاعات از فعالیت‌های سیاسی آیت الله خادمی بود. آیت الله خادمی با آغاز نهضت [[امام خمینی]] در سال 1342، به مخالفت با انجمن‌های ایالتی و ولایتی برخاست. شروع قیام در سال 1342 و همزمان شدن آن با ایام عزاداری سالار شهیدان، موجب گشت تا آیت الله خادمی این مراسم را مبدل به یك راهپیمایی باشكوه در جهت حمایت از قیام حضرت امام نمایند.
+
==خدمات فرهنگى و عمرانى==
 +
'''الف. مؤسسه احمدیه:'''
  
−
با شروع نهضت، آیت الله خادمی گمشده خود را در وجود یار دیرینه‌اش، امام خمینی یافت و با تلاش‌های مستمر خویش، هرگونه اقدام و حركت امام را مورد تأیید و حمایت قرار داد و با صدور اعلامیه، مدارس علمیه اصفهان، بازار، نمازهای جماعت و... را به عنوان اعتراض تعطیل می‌نمود. وی در آن دوران كه حتی یاد نام امام خمینی جرم محسوب می‌شد در منابر و محافل از امام یاد می‌نمود.
+
آیة الله خادمى (رحمه الله) در راستاى تعلیم و تربیت اسلامى نسل آینده و تقابل با سیاست هاى غرب گرایانه رژیم پهلوى، مؤسّسه احمدیه را ـ که از دبستان (روزانه و شبانه)، کتابخانه و سالن سخنرانى تشکیل شده بود ـ بنیان نهاد و به مناسبت هاى مختلف از اندیشمندانى همچون علامه [[علامه محمدتقی جعفری|محمدتقى جعفرى]]، استاد شهید [[مرتضی مطهری|مرتضى مطهرى]]، شهید [[شهید مفتح|دکتر مفتح]] و... دعوت مى کرد تا شیفتگان علم و فضیلت از سخنان آنان بهره مند شوند. این مؤسسه با پوشش کارهاى فرهنگى، به امور سیاسى همگام با نهضت روحانیت مى پرداخت. به همین دلیل، رژیم همواره تلاش مى کرد به هر نحو ممکن، بر آن تسلط یابد، لیکن حمایت هاى قاطعانه آیة الله خادمى باعث عقب نشینى دستگاه مى گردید و در نهایت، در نوک حمله اتهام هاى ناروا و ناجوانمردانه ساخته و پرداخته [[ساواک]] قرار مى گرفت که این جو سازى ها هرگز مانع تربیت نسل جوان و انقلابى در این مؤسّسه نشد.
  
−
با اوج گیری مبارزات در سال 1342 عده‌ای از مبارزین اصفهان با نظارت ایشان چند دستگاه تكثیر تهیه كرده و اعلامیه‌های حضرت امام و سایر علما را با نام‌های مختلف چاپ می‌كردند و در سطح وسیعی از [[تهران]]، [[اصفهان]] و سایر شهرستان‌ها پخش می‌كردند. در ادامه همین فعالیت‌های زیرزمینی، گروه‌های تحت امر او كه در تشكل‌های 3ـ4 نفری فعالیت می‌كردند، در سال‌های 1347 و 1354 توسط ساواك ضربه خورد.
+
'''ب. تأسیس و بازسازى مساجد:'''
  
−
با شروع انقلاب اسلامی در سال 1357 و بالا گرفتن آن، آیت الله خادمی برای آن كه نهضت از مسیر اصیل خود منحرف نشود و مجالس، راهپیمایی‌ها و تظاهرات دربرگیرنده اهداف حضرت امام باشد، با همفكری یارانش، به سازماندهی آن پرداخت و تمامی مراحل را تحت نظر گرفت و در بسیاری از آن ها شركت جست. نقش محوری آیت الله خادمی در این مقطع حساس، آن جا خود را می‌نمایاند كه تحصن 15 روزه مادران و خواهران زندانیان سیاسی در منزل ایشان و با محاصره نیروهای امنیتی شكل گرفت.
+
بازسازى [[مسجد|مساجد]] اصفهان و مدرسه علمیه عرب ها که پس از رحلتش به نام مدرسه آیة الله خادمى (رحمه الله) نامگذارى شد و تأسیس چند مسجد از دیگر خدمات ارزنده آن بزرگوار است.
  
−
'''[[تحصن]] تاریخی'''  
+
'''ج. کتابخانه:'''
  
−
(برافراشته شدن پرچم حكومت اسلامی)<ref> در آن زمان، رئیس ساواك اصفهان از تحصن منزل آیت الله خادمی به عنوان «زده شدن پرچم حكومت اسلامی در آن منزل» تعبیر كرد.</ref>: پس از دستگیری، آیت الله طاهری، بازار اصفهان تعطیل شد. مردم برای كسب تكلیف به سوی منزل آیت الله خادمی روان شدند. این حركت مردم به تظاهرات و سپس به تحصن در منزل ایشان بدل گشت و در مدت 10 روزی كه این تحصن به طول انجامید، منزل ایشان كانون انقلاب و خود او پذیرای مردم اصفهان شد.  
+
تاسیس کتابخانه هاى متعدد از دیگر فعالیت هاى فرهنگى آیة الله خادمى است. از آن میان مى توان به کتابخانه هاى [[مدرسه ملا عبدالله شوشتری|مدرسه ملاعبدالله]]، مؤسسه احمدیه و مسجد حاج رسولیها اشاره نمود. آیة الله خادمى قسمتى از در آمد خود را در راستاى به دست آوردن [[نسخه خطی|نسخ خطى]] بزرگان اختصاص داد. کتابخانه نفیس شخصى وى حدود ۷۰۰ جلد کتاب خطى و کمیاب را در خود جاى داده است.
  
−
نیروهای نظامی در آخرین شب تحصن، اطراف منزل ایشان را محاصره كردند و گروهی از مردم مظلوم را به خاك و خون كشیدند. پس از آن، در اصفهان حكومت نظامی اعلام شد. در پی این واقعه، مسئولان سیاسی ـ امنیتی استان به مركز اعلام كردند: عامل اصلی و محرك واقعی وقایع اخیر، شخص آیت الله خادمی است. لذا یا باید تعهد همكاری بسپارد(!) و از وقایع اخیر اعلام انزجار و تنفر كند و یا اصفهان را برای همیشه ترك گوید و یا او و فرزندش دستگیر و زندانی شوند.
+
'''د. کمک به آسیب دیدگان:'''
  
−
در پی مشورت‌های فرمانده نیروی زمینی و رئیس ستاد بزرگ ارتشتاران با نخست وزیر وقت (جعفر شریف امامی) اعلام شد كه دستگیری او و فرزندش اقدامات تند و خطرناك‌تری را از سوی مردم اصفهان به دنبال خواهد داشت. از این رو با شگردهای و تهدیدات ناجوانمردانه، سعی در به زانو درآوردن ایشان نمودند، لیكن سیاست و درایت ایشان باعث شد كه از این اقدامات شیطانی نیز طرفی نبندند.
+
جمع آورى کمک هاى مردمى و یارى رساندن به محرومان جامعه و ارسال کمک هاى مالى و معنوى براى مردم دیگر نقاط کشور و مسلمانان خارج از کشور، از دیگر فعالیت هاى این پیر فرزانه بوده است. مردم مظلوم و جنگ زده [[لبنان]] به واسطه ارتباط نزدیکى که میان [[امام موسی صدر|امام موسى صدر]] و آیة الله خادمى برقرار بود، پیوسته از کمک هاى ارسالى ایشان بهره مى بردند. به دنبال زلزله طبس که در سال ۱۳۵۷هـ.ش. به وقوع پیوست، آیة الله خادمى مبادرت به جلب و ارسال کمک هاى فراوانى به این منطقه نمود. از دیگر فعالیت هاى اجتماعى و عام المنفعه این خادم دین و مردم را مى توان به تأسیس انجمن هاى خیریه و... در اصفهان اشاره نمود.
  
−
آیت الله خادمی با وجود كهولت سن و وضعیت نامساعد جسمانی، در اكثر مراسم‌ها مانند یك فریضه شركت می‌كرد و چون نمی‌توانست پیاده در راهپیمایی‌ها شركت كند. سوار بر اتومبیل و پیشاپیش صفوف مرصوص مردم بیدار و متدین اصفهان حركت می‌نمود و دلگرمی بیشتری به آنان می‌داد.
+
'''ه. سخنرانی‌ها:'''
  
−
در راهپیمایی روز هفدهم آذر ماه 1357، وقتی مأموران حكومت نظامی حركت راهپیمایی را متوقف كردند، با مخالفت آیت الله خادمی روبرو شدند و ایشان دستور ادامه حركت دادند. این اقدام ایشان باعث شد مأموران با بی‌رحمی تمام جمعیت را به گلوله ببندند، آیت الله خادمی در میان سفیر گلوله و خون به ناحق ریخته زنان و مردان، بر روی زمین نشست. در واقع، او با این اقدام موجب پایداری و [[استقامت]] مردم و متوقف شدن تیراندازی شد.
+
فاصله سنى ایشان با جوانان هرگز موجب آن نگردید که بین او و قشر جوان مانعى ایجاد شود. در خصوص تربیت دینى و اخلاقى، با وجود مقام علمى رفیعى که داشت، در جلسات انجمن هاى اسلامى پزشکان، دانش آموزان و دانشجویان شرکت مى کرد و به سخنرانى مى پرداخت و با متانت، به پرسش هاى آنان پاسخ مى گفت.  
  
−
آیت الله خادمی پس از تظاهرات عظیم تاسوعا و عاشورای 1357 كه به دنبال آن مجسمه‌های پهلوی توسط مردم پایین كشیده شد و چماق به دستان با حمایت‌های همه جانبه رژیم به مردم اصفهان حمله كردند، طی اولتیماتومی به مسئولان آنان را از ادامه كار برحذر و اعلام نمود! چنانچه این تظاهرات متوقف نشود، اعلام [[جهاد]] خواهد نمود. به دنبال این تصمیم، مسئولان به وحشت افتادند و تظاهرات وحشیانه چماق به دستان متوقف گردید.
+
==از نگاه عالمان==
  
−
==بعد از انقلاب==
+
*آیة الله [[آقا ضیاءالدین عراقی|آقا ضیاءالدین عراقى]] در اجازه نامه [[اجتهاد]] به ایشان، از او چنین یاد مى کند: «جناب العالم العامل و الفاضل الکامل، عماد العلماء و سناد الاتقیاء، علم الاعلام و ملاذالانام الآغا میرزا محمّدحسین الموسوى الاصبهانى...».
 +
*آیة الله [[میرزا محمدحسین نائینی|شیخ محمدحسین غروى نائینى]] نیز در اجازه نامه خویش، به او مى نویسد: «فانّ جناب العالم الهمام العامل والفاضل، العلم العلّام، صاحب القوّه القویمة و السلیقة المستقیمة والنظر الثاقب والحدس الصائب الآغا حسین أدام الله تعالى إفضاله و کثّر فى العلماء العاملین أمثاله...».
 +
*آیة الله [[سید ابوالحسن اصفهانی|سید ابوالحسن اصفهانى]] نیز در گواهى نامه خویش در مجتهد دانستن آیة الله خادمى مى نویسد: «السّیّد السّند والحبر المؤیّد، العالم العامل والفاضل الکامل، ثقة الاسلام، وَلدنا الاعزّ الآقا حسین الخادمى سلمه الله...».
 +
*عالم بزرگوار، سید محمد صدر در نامه خود به آیة الله خادمى در نهایت [[تواضع]] به [[تقوا|تقواى]] وى اشاره مى کند و مى نویسد: «سیّدى و شیخى و مولاىَ، کهف الورى و حصن التّقى، آیة الله خادمى دام ظله...».
  
−
پس‌ از پیروزی‌ انقلاب‌ اسلامی‌ در ۲۲ بهمن‌ ۱۳۵۷ آیت‌الله خادمی‌ با وجود کهولت‌ سن‌ همچنان‌ در صحنه‌ باقی‌ می‌ماند. نظارت‌ بر کار کمیته‌ی‌ انقلاب‌ اصفهان‌ از جمله‌ مسئولیت‌های‌ او در این‌ زمینه‌ است‌. نمایندگی‌ مردم‌ اصفهان‌ در خبرگان‌ قانون‌ اساسی‌ و سپس‌ خبرگان‌ رهبری‌ از فعالیت‌های‌ وی‌ بعد از پیروزی‌ انقلاب بود.
+
==ویژگی‌های اخلاقی==
  
−
==وفات ==
+
سیره عملی آیت الله خادمی از عوامل مهم نفوذ اجتماعی وی در بین عامه مردم بود. او عارفی زاهد بود، و کمتر کسی است که به ملاقات آن مرحوم رفته باشد و در خصوص زندگی بسیار ساده و زاهدانه‌‌اش سخن نگفته باشد.
  
−
سرانجام این عالم ربانی در روز دوشنبه بیستم اسفند ماه 1363 روی در نقاب خاك كشید و [[روح]] پاكش به اجداد طاهرینش پیوست و با رفتن خود ثلمه جبران ناپذیری بر اسلام، ایران و خصوصاً اصفهان وارد ساخت.
+
از دیگر خصال پسندیده‌ای که در ذهن و اندیشه تاریخ به یادگار مانده است، می‌توان به شکیبایی، [[حلم]]، [[توکل]]، [[ایمان]] قلبی، دوراندیشی، وارستگی از وابستگی‌های مادی و دنیایی و گشاده‌رویی او اشاره کرد.
  
−
انتشار خبر رحلت او همه اصفهان و شهرهای حومه آن را به عزا نشاند و تمامی شهر تعطیل و سه روز عزای عمومی اعلام شد. پیكر پاك آن فقید سعید پس از تشییع باشكوهی، به [[مشهد]] مقدس منتقل و در جوار [[امام رضا علیه السلام|حضرت ثامن الحجج علی بن موسی الرضا علیه السلام]] به خاك سپرده شد و از طرف علمای بزرگ و اقشار مختلف مردم در تمام شهرهای ایران مجالس بزرگداشت برگزار گردید.
+
[[تواضع]] و فروتنی او زبانزد عام و خاص بود. او از کسانی که به هر دلیل به ملاقات ایشان می‌رفتند، به گرمی استقبال می‌کرد و با مزاح‌های شیرین و ملیح و رفتار صمیمانه آنان را مسرور و فضا را برای بیان مطالب گوناگون و پاسخ به سؤالات آنان فراهم می‌کرد.
  
−
==پانویس==
+
==وفات==
−
<references/>
+
 
 +
سرانجام این عالم ربانی در روز دوشنبه بیستم اسفند ماه ۱۳۶۳ دار فانی را وداع گفت. پیکر پاک آن فقید سعید پس از [[تشییع جنازه|تشییع]] باشکوهی، به [[مشهد]] مقدس منتقل و در جوار حضرت ثامن الحجج [[امام رضا علیه السلام|علی بن موسی الرضا]] (علیه السلام) به خاک سپرده شد.
 +
 
 +
امام خمینى (رحمه الله) به مناسبت رحلت این عالم ربانى، پیامى ارسال داشتند که بخشی از آن بدین قرار است: «... این عالم متقى، بحق خادم صادق شریعت و حافظ حدود اسلام و سرمشق تقوى و علم و عمل براى دیگران بود و فقدان و رحلتش ثلمه بر اسلام و حوزه هاى علمیّه بود. امثال این شخصیّت ها که یادگار سلف صالح و نمونه هایى از بزرگان علم و تقوا بودند، ذخیره هایى بوده و هستند که ما باید با جان و دل قدرشان را بدانیم و در حیات و مماتشان پیروى از سیره حسنه آنان کنیم...».
  
 
==منابع==
 
==منابع==
−
* تلخيص از مجموعه گلشن ابرار، جلد 3، زندگی نامه "سید حسین خادمی" از مركز اسناد انقلاب اسلامي.
+
 
−
* رضا مختاری‌ اصفهانی‌، سید حسین‌ خادمی‌ اصفهانی‌، [http://daneshnameh.irdc.ir/?p=2065 دانشنامه انقلاب اسلامی و تاریخ ایران]، بازیابی: 25 اسفند 1392.
+
*تلخیص از مجموعه گلشن ابرار، جلد ۳، زندگی نامه "سید حسین خادمی" از مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
 +
*رضا مختاری‌ اصفهانی‌، سید حسین‌ خادمی‌ اصفهانی‌، [http://daneshnameh.irdc.ir/?p=۲۰۶۵ دانشنامه انقلاب اسلامی و تاریخ ایران]، بازیابی: ۲۵ اسفند ۱۳۹۲.
 +
*سایت راسخون.
  
 
==آرشیو عکس و تصویر==
 
==آرشیو عکس و تصویر==
 
<gallery mode="packed" heights="170">
 
<gallery mode="packed" heights="170">
−
پرونده:خادمی (1).jpg|سید حسین خادمی
+
پرونده:خادمی (1).jpg|از راست ردیف بالا: سید شمس الدین موسوی خادمی، [[سید عبدالحسین طیب]]، سید حسین موسوی خادمی و [[شیخ محمدرضا حسام الواعظین|محمدرضا حسام الواعظین]] - از راست ردیف پایین: ناشناس، مرتضی شمس اردکانی،  سید حسن حجت نجف آبادی و محمد حقوقی
−
پرونده:خادمی (7).jpg|سید حسین خادمی
+
پرونده:خادمی (7).jpg|ردیف جلو از راست: سید حسین موسوی خادمی و [[عباسعلی ادیب]] - پشت سر مرتضی مقتدایی
−
پرونده:خادمی (6).jpg|سید حسین خادمی در منزل سید روح الله موسوی مصطفوی خمینی بعد از آزادی از زندان در سال 43
+
پرونده:خادمی0.jpg|از راست: [[سید محمدعلی روضاتی|سید محمدعلی روضاتیان]]، سید حسین موسوی خادمی، سید محمدرضا شفتی و [[سید اسماعیل هاشمی]]
 +
پرونده:خادمی (6).jpg|سید حسین موسوی خادمی در منزل [[امام خمینی|سید روح الله موسوی مصطفوی خمینی]] در [[قم]] بعد از آزادی از زندان در سال 43
 +
پرونده:خادمی (3).jpg|سید حسین موسوی خادمی در کتابخانه شخصی
 +
پرونده:خادمی (5).jpg|از راست: سید حسین موسوی خادمی، [[سید محمدرضا موسوی گلپایگانی]]، ابوالفضل معزی (معزالدين)و ناشناسان
 +
پرونده:کمال (7).jpg|alt=آیات عظام معزی، موحد ابطحی، ادیب، خادمی، روضاتی،فقیه ایمانی در راهپیمایی های انقلاب|ردیف جلو از راست: ابوالفضل معزي (معزالدين)، سید محمدعلی موحد ابطحی موسوی، [[حاج شیخ عباسعلی ادیب|عباسعلی ادیب]] و سید حسین موسوی خادمی - ردیف عقب: 1. سید عبدالحسین روضاتیان، 2. [[سید محمدعلی روضاتی|سید محمدعلی روضاتیان]]، 3. مهدی مظاهری و [[سید کمال فقیه ایمانی]]
 +
پرونده:خادمی (14).jpg|از راست: [[سید محمدعلی انگجی]]، سید حسین موسوی خادمی و [[هاشمی رفسنجانی|اکبر هاشمی رفسنجانی]] در اولین جلسه مجلس خبرگان قانون اساسی
 +
پرونده:خادمی (15).jpg|از راست: سید مهدی یثربی و سید حسین موسوی خادمی
 +
پرونده:خادمی (8).jpg|از راست: سید حسین موسوی خادمی، [[سید محمدحسین طباطبایی]]، [[آيت الله ميلانی |سید محمدهادی میلانی]]، سید حسن تهامی و سید حسن (موسوی) بحرالعلوم رشتی
 +
پرونده:خادمی (11).jpg|اینفوگرافی زندگی علمی و سیاسی سید حسین موسوی خادمی
 +
پرونده:خادمی (9).jpg|از راست: [[آیت الله اشرفی اصفهانی|شهید عطاالله اشرفی خوزانی (اصفهانی)]] و سید حسین موسوی خادمی
 +
پرونده:خادمی (12).jpg|از راست: ناشناس، [[محمدجواد باهنر|شهید محمدجواد باهنر]]، سید حسین موسوی خادمی و ناشناسان
 +
پرونده:خادمی (16).jpg| سید حسین موسوی خادمی و سید محمد حسینی شیرازی
 +
پرونده:خادمی (17).jpg|سید حسین موسوی خادمی، [[شهید سید محمد حسینی بهشتی]]، سید کمال فقیه ایمانی و مهدی مظاهری در میان رزمندگان اسلام
 +
پرونده:خادمی (10).jpg| [[سید علی حسینی خامنه ای]] و سید حسین موسوی خادمی
 +
پرونده:خادمی (18).jpg| از راست: [[آيت الله محمدتقي فلسفي|محمدتقی فلسفی]]، سید حسین موسوی خادمی، سید جلال الدین طاهری و عبدالنبی نمازی
 +
پرونده:خادمی (13).jpg| از راست: ناشناس، شهید حسین خرازی، ناشناس، سید حسین موسوی خادمی، شهید مصطفی ردانی پور و ناشناس
 +
 
 
</gallery>
 
</gallery>
  
−
[[رده:علمای قرن چهاردهم|خادمی،حسین]]
+
[[رده:علمای معاصر|خادمی،سید حسین]]
 +
[[رده:مجتهدین]]
 +
[[رده:مدفونین در حرم امام رضا علیه السلام]]
 +
[[رده:مدفونین در مشهد]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۱ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۵۸

آیت‌الله سید حسین‌ خادمی‌‌ (۱۲۸۰ - ۱۳۶۳ ش)، از روحانیون مجاهد شیعه در انقلاب اسلامی و از شاگردان میرزای نائینی بود. آیت الله خادمی، مبارزه با فساد گسترده سیاسی و اجتماعی رژیم پهلوی را در سرلوحه کار خود قرار داد و در مواردی چون مخالفت با کشف حجاب رضاخانی و حمایت از قیام امام خمینی پیشتاز بود.

۲۲۰px
نام کامل سید حسین موسوی خادمی
زادروز ۱۲۸۰ شمسی
زادگاه اصفهان
وفات ۱۳۶۳ شمسی
مدفن مشهد، حرم امام رضا علیه‌السلام

Line.png

اساتید

میرزای نائینی، آقا ضیاءالدین عراقی، سید ابوالحسن اصفهانی، محمدجواد بلاغی


آثار

رهبر سعادت یا عظمت دین محمد، رساله فی ارث الزوجه، تقریرات فقه میرزای نائینی، رساله‌ای در لباس مشکوک تا قواطع نماز،...


ولادت و خاندان

سید حسین خادمی در سوم شعبان سال ۱۳۱۹ هـ.ق (۱۲۸۰ ش) در شهر اصفهان و در خاندان علم و تقوا چشم به جهان گشود. او در حدود پنج سالگی، پدرش را از دست داد. پدرش ابو جعفر (خادم الشریعه) و جدّش سید صدرالدین موسوی عاملی از عالمان و سادات خاندان صدر و مادرش نیز از همین خاندان بود.

تحصیلات و استادان

سید حسین خادمی پس از فراگیری خواندن و نوشتن، ‌علوم حوزوی را نزد علمای بزرگ حوزه علمیه اصفهان، نظیر شیخ علی مدرس یزدی، آقا میرزا اردستانی، میرزا احمد مدرس اصفهانی‌ و میر محمدصادق خاتون‌آبادی آغاز کرد و «رسائل» شیخ مرتضی انصاری را نزد آخوند، ملا عبدالکریم گزی و میر سید علی مجتهد نجف‌آبادی و «کفایه الاصول» آخوند خراسانی را نزد سید محمد نجف‌آبادی آموخت.

هجرت به نجف اشرف:

خادمی پس از مدتی به نجف هجرت کرد و در این دوره، ضمن صیقل دادن روح و روانش با زیارت امام علی علیه السلام و عرضه کردن خویش بر بزرگان عرفان و سیر و سلوک، در درس میرزا محمدحسین نائینی، آقا ضیاءالدین عراقی، سید ابوالحسن اصفهانی، شیخ محمد بلاغی و سید ابوتراب خوانساری شرکت کرد.

تلاش فوق‌العاده و استعداد سرشار وی در اندک زمانی، استادان وی را بر آن داشت که تا قوه استنباط و اجتهاد وی را گواهی کنند و به او اجازه روایت دهند.

وی در خلال تحصیل، با آیات عظام: میلانی، علامه طباطبایی، خوئی، شیخ محمدعلی کاظمی خراسانی و سید عبدالحسین طیب هم مباحثه بود.

تدریس

دغدغه تعطیل شدن حوزه علمیه بزرگ و کهن اصفهان توسط رضاخان و تلاش نظام ستمشاهی در زدودن دین و آثار دینی در این شهر مذهبی، وی را بر آن داشت تا به اصفهان بازگردد و اندوخته‌های علمی و معنوی خود را در اختیار اشخاصی قرار دهد که از هر سو در تهاجم التقاط و ابتذال بودند. دعوت علمای اصفهان از ایشان برای بازگشت به اصفهان بی‌تأثیر نبود.

آیت الله خادمی پس از ورود به اصفهان، در مدرسه صدر به درس و بحث پرداخت و حوزه علمیه اصفهان را که به دست رضاخان از هم گسیخته شده بود، مجدداً احیا و تحکیم بخشید و با تلاش شبانه‌روزی خود آن را رونق و جهت داد.

آیت الله خادمی که در فقه، اصول، رجال، تفسیر، معارف و علوم عقلی و نقلی، سرآمد استادان عصر خود در حوزه علمیه اصفهان بود، توانست در مدتی کوتاه، حال و هوایی دیگر بر حوزه درس اصفهان حاکم کند، به گونه‌ای که جلسات درس او به پرجمعیت‌ ترین و پرمایه‌ترین مجالس درس مبدل گردید. وی این روند تعلیم و تعلم را با وجود کهولت سن، تا آخر عمر پربرکتش همچنان دنبال می‌کرد.

آثار و تألیفات

  1. رساله فی ارث الزوجه
  2. حواشٍ علی کتاب الطهاره والصلوه والزکوه من کتاب مصباح الفقیه للشیخ رضا الهمدانی
  3. تقریرات اصول از ابتدای مباحث الفاظ تا آخر معنای حرفی و از خاتمه برائت تا آخر تراجیح
  4. تقریرات فقه مرحوم نائینی در نماز و روزه
  5. رساله‌ای در لباس مشکوک تا قواطع نماز
  6. رساله‌ای در عموم شمول حق الارث زوجه به غیرمنقول
  7. حواشی به کتب اصول
  8. سؤال و جواب پیر و بُرنا
  9. رهبر سعادت یا عظمت دین محمد (صلی الله علیه و آله)؛ که در دو جلد به زبان فارسی چاپ شده است.

فعالیت‌های سیاسی

۱. دوره سلطنت رضا پهلوی:

آیت الله خادمی در مقطعی از تاریخ به اصفهان بازگشت که استبداد رضاخانی با همه توان خود، کمر به دین زدایی و دین ستیزی بسته و با بستن درب حوزه‌ها و گشودن مراکز فساد، مؤمنین را در موضعی انفعالی قرار داده بود. ایشان در این برهه، در مقابل اقدامات رضاخان قد برافراشت و به تغییر لباس و متحدالشکل کردن لباس مردان، کشف حجاب بانوان و جلوگیری از برگزاری مراسم عزاداری حضرت سیدالشهداء علیه السلام اعتراض نمود. این اعتراضات باعث شد تا مأمورن حکومت رضاخانی مدتی منزل او را تحت نظر قرار دادند به طوری که خروج وی از خانه ممکن نبود. در آن ایام که روحانیون فقط با شرایط و قوانین رضاخانی می‌توانستند از لباس روحانیت استفاده کنند، «آقا حسین خادمی نیز در اصفهان از کسانی بود که در سال ۱۳۴۵ هـ.ق از علمای نجف اجازه اجتهاد داشت، ولی حکومت از دادن جواز استفاده از لباس روحانیت به ایشان خودداری کرد».

عشق به حضرت ابا عبدالله الحسین علیه السلام و زنده نگهداشتن شعائر محرم و عاشورا، آیت الله خادمی را بر آن داشت تا در آن دوران خفقان و سخت رضاخانی، نیمه‌های شب عده‌ای از خواص را به منزل دعوت کند و به عزاداری حضرت سیدالشهداء علیه السلام بپردازند.

۲. دوره سلطنت محمدرضا پهلوی:

از آنجا که اندیشه سیاسی آیت الله خادمی از فقه و دیانت برخاسته بود، دخالت در امور اجتماعی و سیاسی مردم را وظیفه خود تلقی می‌نمود و بدان عمل می‌کرد و به همین جهت، مبارزه با هجوم گسترده فرهنگی، سیاسی و اجتماعی رژیم پهلوی را در سرلوحه کار خود قرار داد و با فعال کردن «هیأت علمیه اصفهان»، زمینه‌های مبارزه را فراهم آورد و با جلسات مستمر این هیأت در منزل خود یا سایر علما، هماهنگی مناسب را در بین آنان به وجود آورد و جبهه‌ای گسترده با حضور نظام طاغوت ایجاد و همه را وارد این صحنه نمود.

آیت الله خادمی با آیت الله کاشانی در جریان نهضت ملی شدن نفت همکاری داشت. پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، با آن که فضای خفقان بر جامعه حاکم بود، آیت الله خادمی با فدائیان اسلام ارتباط برقرار ساخت و در جهت اهداف آنان، گام‌های مثبتی برداشت. نواب صفوی و یارانش در سفری که به اصفهان داشتند به دیدار آیت الله خادمی رفتند و با او گفتگو کردند.

ساواک همواره در پی بدست آوردن اطلاعات از فعالیت‌های سیاسی آیت الله خادمی بود. آیت الله خادمی با آغاز نهضت امام خمینی در سال ۱۳۴۲، به مخالفت با انجمن‌های ایالتی و ولایتی برخاست. شروع قیام در سال ۱۳۴۲ و همزمان شدن آن با ایام عزاداری سالار شهیدان، موجب گشت تا آیت الله خادمی این مراسم را مبدل به یک راهپیمایی باشکوه در جهت حمایت از قیام حضرت امام نمایند.

با شروع نهضت، آیت الله خادمی گمشده خود را در وجود یار دیرینه‌اش، امام خمینی یافت و با تلاش‌های مستمر خویش، هرگونه اقدام و حرکت امام را مورد تأیید و حمایت قرار داد و با صدور اعلامیه، مدارس علمیه اصفهان، بازار، نماز جماعت و... را به عنوان اعتراض تعطیل می‌نمود. وی در آن دوران که حتی یاد نام امام خمینی جرم محسوب می‌شد، در منابر و محافل از امام یاد می‌نمود.

با اوج گیری مبارزات در سال ۱۳۴۲ عده‌ای از مبارزین اصفهان با نظارت ایشان چند دستگاه تکثیر تهیه کرده و اعلامیه‌های حضرت امام و سایر علما را با نام‌های مختلف چاپ می‌کردند و در سطح وسیعی از تهران، اصفهان و سایر شهرستان‌ها پخش می‌کردند.

با شروع انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ و بالا گرفتن آن، آیت الله خادمی برای آن که نهضت از مسیر اصیل خود منحرف نشود و مجالس، راهپیمایی‌ها و تظاهرات دربرگیرنده اهداف حضرت امام باشد، با همفکری یارانش، به سازماندهی آن پرداخت و تمامی مراحل را تحت نظر گرفت و در بسیاری از آن ها شرکت جست. نقش محوری آیت الله خادمی در این مقطع حساس، آن جا خود را می‌نمایاند که تحصن ۱۵ روزه مادران و خواهران زندانیان سیاسی در منزل ایشان و با محاصره نیروهای امنیتی شکل گرفت.

۳. بعد از انقلاب:

پس‌ از پیروزی‌ انقلاب‌ اسلامی‌ در ۲۲ بهمن‌ ۱۳۵۷ آیت‌الله خادمی‌ با وجود کهولت‌ سن،‌ همچنان‌ در صحنه‌ باقی‌ ‌ماند. نظارت‌ بر کار کمیته‌ی‌ انقلاب‌ اصفهان‌ از جمله‌ مسئولیت‌های‌ او در این‌ زمینه‌ است‌. نمایندگی‌ مردم‌ اصفهان‌ در خبرگان‌ قانون‌ اساسی‌ و سپس‌ خبرگان‌ رهبری‌ از فعالیت‌های‌ وی‌ بعد از پیروزی‌ انقلاب بود.

با شروع جنگ تحمیلى، وى پشتیبانى در خور تحسین از جبهه های جنگ نمود، به گونه اى که تلاش ها و کوشش هاى بسیار او در تاریخ انقلاب و دفاع مقدس براى همیشه در حافظه تاریخ ثبت گردیده است.

خدمات فرهنگى و عمرانى

الف. مؤسسه احمدیه:

آیة الله خادمى (رحمه الله) در راستاى تعلیم و تربیت اسلامى نسل آینده و تقابل با سیاست هاى غرب گرایانه رژیم پهلوى، مؤسّسه احمدیه را ـ که از دبستان (روزانه و شبانه)، کتابخانه و سالن سخنرانى تشکیل شده بود ـ بنیان نهاد و به مناسبت هاى مختلف از اندیشمندانى همچون علامه محمدتقى جعفرى، استاد شهید مرتضى مطهرى، شهید دکتر مفتح و... دعوت مى کرد تا شیفتگان علم و فضیلت از سخنان آنان بهره مند شوند. این مؤسسه با پوشش کارهاى فرهنگى، به امور سیاسى همگام با نهضت روحانیت مى پرداخت. به همین دلیل، رژیم همواره تلاش مى کرد به هر نحو ممکن، بر آن تسلط یابد، لیکن حمایت هاى قاطعانه آیة الله خادمى باعث عقب نشینى دستگاه مى گردید و در نهایت، در نوک حمله اتهام هاى ناروا و ناجوانمردانه ساخته و پرداخته ساواک قرار مى گرفت که این جو سازى ها هرگز مانع تربیت نسل جوان و انقلابى در این مؤسّسه نشد.

ب. تأسیس و بازسازى مساجد:

بازسازى مساجد اصفهان و مدرسه علمیه عرب ها که پس از رحلتش به نام مدرسه آیة الله خادمى (رحمه الله) نامگذارى شد و تأسیس چند مسجد از دیگر خدمات ارزنده آن بزرگوار است.

ج. کتابخانه:

تاسیس کتابخانه هاى متعدد از دیگر فعالیت هاى فرهنگى آیة الله خادمى است. از آن میان مى توان به کتابخانه هاى مدرسه ملاعبدالله، مؤسسه احمدیه و مسجد حاج رسولیها اشاره نمود. آیة الله خادمى قسمتى از در آمد خود را در راستاى به دست آوردن نسخ خطى بزرگان اختصاص داد. کتابخانه نفیس شخصى وى حدود ۷۰۰ جلد کتاب خطى و کمیاب را در خود جاى داده است.

د. کمک به آسیب دیدگان:

جمع آورى کمک هاى مردمى و یارى رساندن به محرومان جامعه و ارسال کمک هاى مالى و معنوى براى مردم دیگر نقاط کشور و مسلمانان خارج از کشور، از دیگر فعالیت هاى این پیر فرزانه بوده است. مردم مظلوم و جنگ زده لبنان به واسطه ارتباط نزدیکى که میان امام موسى صدر و آیة الله خادمى برقرار بود، پیوسته از کمک هاى ارسالى ایشان بهره مى بردند. به دنبال زلزله طبس که در سال ۱۳۵۷هـ.ش. به وقوع پیوست، آیة الله خادمى مبادرت به جلب و ارسال کمک هاى فراوانى به این منطقه نمود. از دیگر فعالیت هاى اجتماعى و عام المنفعه این خادم دین و مردم را مى توان به تأسیس انجمن هاى خیریه و... در اصفهان اشاره نمود.

ه. سخنرانی‌ها:

فاصله سنى ایشان با جوانان هرگز موجب آن نگردید که بین او و قشر جوان مانعى ایجاد شود. در خصوص تربیت دینى و اخلاقى، با وجود مقام علمى رفیعى که داشت، در جلسات انجمن هاى اسلامى پزشکان، دانش آموزان و دانشجویان شرکت مى کرد و به سخنرانى مى پرداخت و با متانت، به پرسش هاى آنان پاسخ مى گفت.

از نگاه عالمان

  • آیة الله آقا ضیاءالدین عراقى در اجازه نامه اجتهاد به ایشان، از او چنین یاد مى کند: «جناب العالم العامل و الفاضل الکامل، عماد العلماء و سناد الاتقیاء، علم الاعلام و ملاذالانام الآغا میرزا محمّدحسین الموسوى الاصبهانى...».
  • آیة الله شیخ محمدحسین غروى نائینى نیز در اجازه نامه خویش، به او مى نویسد: «فانّ جناب العالم الهمام العامل والفاضل، العلم العلّام، صاحب القوّه القویمة و السلیقة المستقیمة والنظر الثاقب والحدس الصائب الآغا حسین أدام الله تعالى إفضاله و کثّر فى العلماء العاملین أمثاله...».
  • آیة الله سید ابوالحسن اصفهانى نیز در گواهى نامه خویش در مجتهد دانستن آیة الله خادمى مى نویسد: «السّیّد السّند والحبر المؤیّد، العالم العامل والفاضل الکامل، ثقة الاسلام، وَلدنا الاعزّ الآقا حسین الخادمى سلمه الله...».
  • عالم بزرگوار، سید محمد صدر در نامه خود به آیة الله خادمى در نهایت تواضع به تقواى وى اشاره مى کند و مى نویسد: «سیّدى و شیخى و مولاىَ، کهف الورى و حصن التّقى، آیة الله خادمى دام ظله...».

ویژگی‌های اخلاقی

سیره عملی آیت الله خادمی از عوامل مهم نفوذ اجتماعی وی در بین عامه مردم بود. او عارفی زاهد بود، و کمتر کسی است که به ملاقات آن مرحوم رفته باشد و در خصوص زندگی بسیار ساده و زاهدانه‌‌اش سخن نگفته باشد.

از دیگر خصال پسندیده‌ای که در ذهن و اندیشه تاریخ به یادگار مانده است، می‌توان به شکیبایی، حلم، توکل، ایمان قلبی، دوراندیشی، وارستگی از وابستگی‌های مادی و دنیایی و گشاده‌رویی او اشاره کرد.

تواضع و فروتنی او زبانزد عام و خاص بود. او از کسانی که به هر دلیل به ملاقات ایشان می‌رفتند، به گرمی استقبال می‌کرد و با مزاح‌های شیرین و ملیح و رفتار صمیمانه آنان را مسرور و فضا را برای بیان مطالب گوناگون و پاسخ به سؤالات آنان فراهم می‌کرد.

وفات

سرانجام این عالم ربانی در روز دوشنبه بیستم اسفند ماه ۱۳۶۳ دار فانی را وداع گفت. پیکر پاک آن فقید سعید پس از تشییع باشکوهی، به مشهد مقدس منتقل و در جوار حضرت ثامن الحجج علی بن موسی الرضا (علیه السلام) به خاک سپرده شد.

امام خمینى (رحمه الله) به مناسبت رحلت این عالم ربانى، پیامى ارسال داشتند که بخشی از آن بدین قرار است: «... این عالم متقى، بحق خادم صادق شریعت و حافظ حدود اسلام و سرمشق تقوى و علم و عمل براى دیگران بود و فقدان و رحلتش ثلمه بر اسلام و حوزه هاى علمیّه بود. امثال این شخصیّت ها که یادگار سلف صالح و نمونه هایى از بزرگان علم و تقوا بودند، ذخیره هایى بوده و هستند که ما باید با جان و دل قدرشان را بدانیم و در حیات و مماتشان پیروى از سیره حسنه آنان کنیم...».

منابع

  • تلخیص از مجموعه گلشن ابرار، جلد ۳، زندگی نامه "سید حسین خادمی" از مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
  • رضا مختاری‌ اصفهانی‌، سید حسین‌ خادمی‌ اصفهانی‌، دانشنامه انقلاب اسلامی و تاریخ ایران، بازیابی: ۲۵ اسفند ۱۳۹۲.
  • سایت راسخون.

آرشیو عکس و تصویر

برگرفته از «https://wiki.ahlolbait.com/index.php?title=سید_حسین_خادمی&oldid=150430»
آپارات موسسه اهل البیت علیهم السلام کانال عکس نوشته قرآن و حدیث در اینستاگرام تلگرام قرآن و حدیث کانال قرآن و حدیث در ایتا