تفسیر احسن الحدیث (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
|||
| (۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۶: | سطر ۶: | ||
|تصویر=[[پرونده:تفسیر احسن الحدیث.jpg|240px|وسط]] | |تصویر=[[پرونده:تفسیر احسن الحدیث.jpg|240px|وسط]] | ||
| − | |نویسنده= | + | |نویسنده= سید علی اکبر قرشی |
|موضوع= تفاسیر شیعه | |موضوع= تفاسیر شیعه | ||
| سطر ۱۲: | سطر ۱۲: | ||
|زبان= فارسی | |زبان= فارسی | ||
| − | |تعداد جلد= | + | |تعداد جلد= ۱۲ |
|عنوان افزوده1= | |عنوان افزوده1= | ||
| سطر ۲۲: | سطر ۲۲: | ||
|افزوده2= | |افزوده2= | ||
| − | |لینک=[http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/39289/%D8%AA%D9%81%D8%B3%D9%8A%D8%B1-%D8%A7%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%AF%D9%8A%D8%AB/&from=search&&query=%D8%A7%D8%AD%D8%B3%D9%86&count=20&execute=true | + | |لینک=[http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/39289/%D8%AA%D9%81%D8%B3%D9%8A%D8%B1-%D8%A7%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%AF%D9%8A%D8%AB/&from=search&&query=%D8%A7%D8%AD%D8%B3%D9%86&count=20&execute=true تفسیر احسن الحدیث ] |
}} | }} | ||
| − | + | '''«تفسیر احسن الحدیث»''' اثر [[سید علی اکبر قرشی|سید على اکبر قرشى]]، مشتمل بر [[تفسیر قرآن|تفسیر]] کامل [[قرآن]] به زبان فارسى است. این کتاب نگارشی ساده و روان و با جهت گیرى هدایتى و تربیتى، متناسب با سطح و فهم توده مردم دارد. [[تفسیر قرآن به قرآن|تفسیر قرآن به قرآن]] و استفاده از [[حدیث|روایات]] در این تفسیر فراوان است. | |
| − | + | ==انگیزه مفسر== | |
| − | + | [[سید علی اکبر قرشی|سید على اکبر قرشى]] در مقدمه کتاب مى گوید: بعد از نوشتن «[[قاموس قرآن (کتاب)|قاموس قرآن]]» و کتابهاى دیگر در فکرم بود که اثرى ماندگار از خود بر جاى گذارم، خداوند لطف فرمود به فکرم رسید، [[تفسیر قرآن|تفسیر]] بنویسم و این تفسیر هم فارسى باشد، نظرم این بود که ما در مملکت تفسیر فارسى کم داریم. آن وقت هنوز تفسیر فارسى کاملى ارائه نشده بود، چند جلد از «[[تفسیر نمونه (کتاب)|تفسیر نمونه]]» آمده بود. منتهى نظرم آن بود که باید حداقل دوازده تفسیر فارسى داشته باشیم. این مسأله باعث شد که من این تفسیر را نوشتم. | |
| − | + | ==روش تفسیر== | |
| − | + | این تفسیر همانند بسیارى از تفاسیر، مقدمه اى در بعضى مسائل [[علوم قرآنى]] دارد که در حقیقت جزو مبادى [[تفسیر]] و آشنایى کلى با قرآن مى باشد. مانند: توضیح کلمه «قرآن»، [[سوره]] ها و [[آیه|آیات]] قرآن، مطالب قرآن، سوره ها و آیه هاى [[سوره های مکی و مدنی|مکى و مدنى]]، تقسیم سوره ها به سالهاى قبل از هجرت و بعد از آن، اولین و آخرین سوره، ترکیب و [[ترتیب نزول سوره ها|ترتیب سوره هاى قرآن]]، نزول دفعى و تدریجى قرآن، عاصم و قرائت او، اهتمام [[پیامبر اسلام|پیامبر]] صلى اللّه علیه و آله به خواندن و آموختن قرآن، حکایت قرآن، قرآن و انقلاب اسلامى و توضیح سبک تفسیرى در تفسیر احسن الحدیث. | |
| − | + | روش این تفسیر در ترتیب مباحث آن است که در آغاز آیاتى را که مطالب آن با یکدیگر مرتبط است، برمى گزیند، سپس ترجمه فارسى آن را ارائه مى دهند، آنگاه وارد سه بحث جداگانه خواهد شد. کلمه ها، شرح ها، نکته ها. | |
| − | + | کلمه ها: در این بخش کلمات آیات از افعال و اسماء، ترجمه مى شود در این بخش احیانا وجه تسمیه (مانند وجه تسمیه ابلیس براى شیطان آیه ۲۴ [[سوره بقره]]، ج۱ ص۹۰)، اختلاف معنا (مانند معناى بناء و سفک در آیه ۲۰ و ۳۰ سوره بقره)، مفرد کلمات، نوع کلمه مانند مشتق یا جامد بودن (مانند کلمه ملائکه در آیه ۲۰ سوره بقره)، معناى شرعى (مانند معناى شرعى کلمه سجده در آیه ۲۴ بقره) و وزن آنها بیان مى گردد. نیز گاهى لفظ عربى را در ترجمه مى آورد (مانند: الانهار: النهر: مجرى الماء الفائض). | |
| − | + | در معانى کلمات و توضیح آنها در مواردى به قبل ارجاع مى دهد (مانند امسکوهنّ). در این بخش مطالب را از کتاب [[قاموس قرآن (کتاب)|قاموس قرآن]] خود، [[مفردات قرآن راغب (کتاب)|مفردات راغب]]، [[مجمع البیان (کتاب)|تفسیر مجمع البیان]]، اقرب الموارد، برهان قاطع (در معناى سلوى)، قاموس اللغه، صحاح جوهری و براى شاهد آوردن به [[نهج البلاغه]] هم استناد مى نماید. (مانند: یحبطه، در آیه ۲۷۵ بقره و اخدود در آیه۴ [[سوره بروج]]) هر از چندى نیز وزن کلمات را ذکر مى نماید، منتهى وزن فارسى (مانند: اکل بر وزن شتر، کبر بر وزن جگر ج۱، ص۴۹۸ در آیه ۲۹۵-۲۹۶ [[سوره بقره]]). | |
| − | + | ابتداى هر [[سوره]]، کلیاتى راجع به آن از قبیل [[سوره های مکی و مدنی|مکى و مدنى]] بودن، تعداد آیات، چندمین سوره در نزول، قبل یا بعد بودن آن نسبت به سوره دیگر، فضائل سوره، غرض سوره و علت نامگذارى سوره مطرح مى شود. گاهى نیز به اختلاف نظر در آیات سوره ها اشاره اى دارد (مانند ج۱۲، ص۳۶۸ [[سوره ماعون|سوره أرأیت]]). به [[شأن نزول]] سوره ها در این قسمت اشاره مى نماید. در این بخش از روایات تفسیر مجمع البیان، [[تفسیر عیاشی (کتاب)|تفسیر عیاشى]]، [[البرهان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر برهان]]، تفسیر ابن کثیر، [[انوار التنزیل و اسرار التأویل (کتاب)|تفسیر بیضاوى]]، [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر المیزان]] و [[الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل (کتاب)|تفسیر کشاف]] استفاده کرده اند. | |
| − | + | شرح ها: در این فراز، شروع به تفسیر تک تک آیات مى نماید و قبل از آن شأن نزول آیه را (در صورت موجود بودن) بیان مى کند، گاهى توضیح مختصرى راجع به موضوع آیات ذکر مى نماید (مانند بحث [[تغییر قبله|تحویل قبله]])، سپس خلاصه اى از مطالب آیات را در قالب خلاصه آیات بیان و سرانجام به تفسیر تک تک آیات مى پردازد. | |
| − | + | در این میان، گاه لفظ یا معنایى از آیه را با کمک آیات دیگر توضیح مى دهد (مانند شرح «کذلک» با استفاده از آیات دیگر آیه ۱۴۳ [[سوره بقره]] ج۱، ص۲۶۶). در توضیح روایات نیز بعضا نظرى به تفسیرى بودن روایت یا بیان مصداق نمودن آن دارد، ارتباط دسته آیات را در این بخش بیان مى نماید. در نقل اقوال تفسیرى گاه یکى را ترجیح مى دهد. مواردى نیز در پاورقى بخش شرح ها به مطالب [[قاموس قرآن]] خود، ارجاع مى دهد (مانند ج۱، ص۴۷۹ بحث کرسى و بحث [[اصحاب اعراف|اهل اعراف]]، ج۳، ص۴۱۹). | |
| − | + | و نیز در این پاورقى ها موارد اقتباس از تفاسیر دیگر را ذکر مى نماید (مانند ج۱، ص۴۷۸ در تفسیر {{متن قرآن|«لَا تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَلَا نَوْمٌ»}}). | |
| − | + | نکته ها: نویسنده مى فرماید: مطالبى که اگر در بخش شرح ها مى آوردیم باعث طولانى شدن آن مى شد و نیز مطالبى که به عنوان برداشت هاى امروزین از آیات است، در این قسمت آورده ایم. البته بخش نکته ها، همه دسته آیات را دربر نمى گیرد و مواردى را شامل نمى شود (مانند آیه ۲۱۳ [[سوره بقره]]، و ذیل آیات ۱۱۲ تا ۱۱۷ [[سوره انعام]] و...). | |
| − | در | + | مطالبى در این بخش مطرح شده که بیشتر حالت موضوعى دارد، مانند عالم [[برزخ]] (ذیل آیه ۱۳۰-۱۳۴ سوره بقره)، زندگى مکتبى (ذیل آیه ۶۸ [[سوره انعام]] ج۳، ص۲۴۷)، [[تجسم اعمال|تجسم عمل]] (در [[سوره زلزال]])، قصه [[حضرت آدم]] (ج۳، ص۳۹۰). |
| − | + | ==ویژگی‌هاى تفسیر== | |
| − | + | ویژگى مهم تفسیر احسن الحدیث، بیان ساده و روان آن است که استفاده آن را براى عموم فارسى زبانان سهل و آسان مى گرداند و قشر جوان دبیرستانى و دانشجو به راحتى مى توانند از آن بهره گیرند. ویژگى دیگر آن، پرهیز از ذکر اقوال و نظرات گوناگون است که سبب فهم سریع و راحت تر مطالب مى گردد و خواننده را دچار حیران و سرگردانى نخواهد کرد. | |
| − | + | ==منابع این تفسیر== | |
| − | در | + | در این اثر، از تفاسیر و منابع [[شیعه|شیعه]] و [[اهل سنت]] استفاده وافرى شده است از جمله: |
| − | + | [[نهج البلاغه]]، [[تفسیر المیزان]]، [[تفسیر مجمع البیان]]، [[البرهان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر البرهان]]، [[تفسیر عیاشى]]، [[تفسیر صافى]]، [[جوامع الجامع (کتاب)|تفسیر جوامع الجامع]]، [[آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر آلاء الرحمن]]، [[اصول کافی|اصول کافى]]، [[من لایحضره الفقیه (کتاب)|من لایحضره الفقیه]]، [[بحارالأنوار (کتاب)|بحارالانوار]]، [[وسائل الشیعه]]، [[سفینة البحار]]، [[الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل (کتاب)|تفسیر کشاف]]، [[انوار التنزیل و اسرار التأویل (کتاب)|تفسیر بیضاوى]]، تفسیر نیشابورى، تفسیر المنار و... . | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | *آشنایی با تفسیرهای شیعی، مرکز اطلاع رسانی غدیر. | ||
{{تفسیر قرآن}} | {{تفسیر قرآن}} | ||
[[رده:تفاسیر اجتماعی]] | [[رده:تفاسیر اجتماعی]] | ||
[[رده:تفاسیر تربیتی]] | [[رده:تفاسیر تربیتی]] | ||
[[رده:تفاسیر]] | [[رده:تفاسیر]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۷ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۱۹
 | |
| نویسنده | سید علی اکبر قرشی |
| موضوع | تفاسیر شیعه |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | ۱۲ |
|
| |
«تفسیر احسن الحدیث» اثر سید على اکبر قرشى، مشتمل بر تفسیر کامل قرآن به زبان فارسى است. این کتاب نگارشی ساده و روان و با جهت گیرى هدایتى و تربیتى، متناسب با سطح و فهم توده مردم دارد. تفسیر قرآن به قرآن و استفاده از روایات در این تفسیر فراوان است.
انگیزه مفسر
سید على اکبر قرشى در مقدمه کتاب مى گوید: بعد از نوشتن «قاموس قرآن» و کتابهاى دیگر در فکرم بود که اثرى ماندگار از خود بر جاى گذارم، خداوند لطف فرمود به فکرم رسید، تفسیر بنویسم و این تفسیر هم فارسى باشد، نظرم این بود که ما در مملکت تفسیر فارسى کم داریم. آن وقت هنوز تفسیر فارسى کاملى ارائه نشده بود، چند جلد از «تفسیر نمونه» آمده بود. منتهى نظرم آن بود که باید حداقل دوازده تفسیر فارسى داشته باشیم. این مسأله باعث شد که من این تفسیر را نوشتم.
روش تفسیر
این تفسیر همانند بسیارى از تفاسیر، مقدمه اى در بعضى مسائل علوم قرآنى دارد که در حقیقت جزو مبادى تفسیر و آشنایى کلى با قرآن مى باشد. مانند: توضیح کلمه «قرآن»، سوره ها و آیات قرآن، مطالب قرآن، سوره ها و آیه هاى مکى و مدنى، تقسیم سوره ها به سالهاى قبل از هجرت و بعد از آن، اولین و آخرین سوره، ترکیب و ترتیب سوره هاى قرآن، نزول دفعى و تدریجى قرآن، عاصم و قرائت او، اهتمام پیامبر صلى اللّه علیه و آله به خواندن و آموختن قرآن، حکایت قرآن، قرآن و انقلاب اسلامى و توضیح سبک تفسیرى در تفسیر احسن الحدیث.
روش این تفسیر در ترتیب مباحث آن است که در آغاز آیاتى را که مطالب آن با یکدیگر مرتبط است، برمى گزیند، سپس ترجمه فارسى آن را ارائه مى دهند، آنگاه وارد سه بحث جداگانه خواهد شد. کلمه ها، شرح ها، نکته ها.
کلمه ها: در این بخش کلمات آیات از افعال و اسماء، ترجمه مى شود در این بخش احیانا وجه تسمیه (مانند وجه تسمیه ابلیس براى شیطان آیه ۲۴ سوره بقره، ج۱ ص۹۰)، اختلاف معنا (مانند معناى بناء و سفک در آیه ۲۰ و ۳۰ سوره بقره)، مفرد کلمات، نوع کلمه مانند مشتق یا جامد بودن (مانند کلمه ملائکه در آیه ۲۰ سوره بقره)، معناى شرعى (مانند معناى شرعى کلمه سجده در آیه ۲۴ بقره) و وزن آنها بیان مى گردد. نیز گاهى لفظ عربى را در ترجمه مى آورد (مانند: الانهار: النهر: مجرى الماء الفائض).
در معانى کلمات و توضیح آنها در مواردى به قبل ارجاع مى دهد (مانند امسکوهنّ). در این بخش مطالب را از کتاب قاموس قرآن خود، مفردات راغب، تفسیر مجمع البیان، اقرب الموارد، برهان قاطع (در معناى سلوى)، قاموس اللغه، صحاح جوهری و براى شاهد آوردن به نهج البلاغه هم استناد مى نماید. (مانند: یحبطه، در آیه ۲۷۵ بقره و اخدود در آیه۴ سوره بروج) هر از چندى نیز وزن کلمات را ذکر مى نماید، منتهى وزن فارسى (مانند: اکل بر وزن شتر، کبر بر وزن جگر ج۱، ص۴۹۸ در آیه ۲۹۵-۲۹۶ سوره بقره).
ابتداى هر سوره، کلیاتى راجع به آن از قبیل مکى و مدنى بودن، تعداد آیات، چندمین سوره در نزول، قبل یا بعد بودن آن نسبت به سوره دیگر، فضائل سوره، غرض سوره و علت نامگذارى سوره مطرح مى شود. گاهى نیز به اختلاف نظر در آیات سوره ها اشاره اى دارد (مانند ج۱۲، ص۳۶۸ سوره أرأیت). به شأن نزول سوره ها در این قسمت اشاره مى نماید. در این بخش از روایات تفسیر مجمع البیان، تفسیر عیاشى، تفسیر برهان، تفسیر ابن کثیر، تفسیر بیضاوى، تفسیر المیزان و تفسیر کشاف استفاده کرده اند.
شرح ها: در این فراز، شروع به تفسیر تک تک آیات مى نماید و قبل از آن شأن نزول آیه را (در صورت موجود بودن) بیان مى کند، گاهى توضیح مختصرى راجع به موضوع آیات ذکر مى نماید (مانند بحث تحویل قبله)، سپس خلاصه اى از مطالب آیات را در قالب خلاصه آیات بیان و سرانجام به تفسیر تک تک آیات مى پردازد.
در این میان، گاه لفظ یا معنایى از آیه را با کمک آیات دیگر توضیح مى دهد (مانند شرح «کذلک» با استفاده از آیات دیگر آیه ۱۴۳ سوره بقره ج۱، ص۲۶۶). در توضیح روایات نیز بعضا نظرى به تفسیرى بودن روایت یا بیان مصداق نمودن آن دارد، ارتباط دسته آیات را در این بخش بیان مى نماید. در نقل اقوال تفسیرى گاه یکى را ترجیح مى دهد. مواردى نیز در پاورقى بخش شرح ها به مطالب قاموس قرآن خود، ارجاع مى دهد (مانند ج۱، ص۴۷۹ بحث کرسى و بحث اهل اعراف، ج۳، ص۴۱۹).
و نیز در این پاورقى ها موارد اقتباس از تفاسیر دیگر را ذکر مى نماید (مانند ج۱، ص۴۷۸ در تفسیر «لَا تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَلَا نَوْمٌ»).
نکته ها: نویسنده مى فرماید: مطالبى که اگر در بخش شرح ها مى آوردیم باعث طولانى شدن آن مى شد و نیز مطالبى که به عنوان برداشت هاى امروزین از آیات است، در این قسمت آورده ایم. البته بخش نکته ها، همه دسته آیات را دربر نمى گیرد و مواردى را شامل نمى شود (مانند آیه ۲۱۳ سوره بقره، و ذیل آیات ۱۱۲ تا ۱۱۷ سوره انعام و...).
مطالبى در این بخش مطرح شده که بیشتر حالت موضوعى دارد، مانند عالم برزخ (ذیل آیه ۱۳۰-۱۳۴ سوره بقره)، زندگى مکتبى (ذیل آیه ۶۸ سوره انعام ج۳، ص۲۴۷)، تجسم عمل (در سوره زلزال)، قصه حضرت آدم (ج۳، ص۳۹۰).
ویژگی‌هاى تفسیر
ویژگى مهم تفسیر احسن الحدیث، بیان ساده و روان آن است که استفاده آن را براى عموم فارسى زبانان سهل و آسان مى گرداند و قشر جوان دبیرستانى و دانشجو به راحتى مى توانند از آن بهره گیرند. ویژگى دیگر آن، پرهیز از ذکر اقوال و نظرات گوناگون است که سبب فهم سریع و راحت تر مطالب مى گردد و خواننده را دچار حیران و سرگردانى نخواهد کرد.
منابع این تفسیر
در این اثر، از تفاسیر و منابع شیعه و اهل سنت استفاده وافرى شده است از جمله:
نهج البلاغه، تفسیر المیزان، تفسیر مجمع البیان، تفسیر البرهان، تفسیر عیاشى، تفسیر صافى، تفسیر جوامع الجامع، تفسیر آلاء الرحمن، اصول کافى، من لایحضره الفقیه، بحارالانوار، وسائل الشیعه، سفینة البحار، تفسیر کشاف، تفسیر بیضاوى، تفسیر نیشابورى، تفسیر المنار و... .
منابع
- آشنایی با تفسیرهای شیعی، مرکز اطلاع رسانی غدیر.
| تفسیر قرآن | |
| درباره تفسیر قرآن: | تفسیر قرآن -تاریخ تفسیر - روشهای تفسیری قرآن |
|---|---|
| اصطلاحات: | اسباب نزول -اسرائیلیات -سیاق آیات |
| شاخه های تفسیر قرآن: |
تفسیر روایی (تفاسیر روایی) • تفسیر اجتهادی (تفاسیر اجتهادی) • تفسیر فقهی ( تفاسیر فقهی) • تفسیر ادبی ( تفاسیر ادبی) • تفسیر تربیتی ( تفاسیر تربیتی) • تفسیر كلامی ( تفاسیر كلامی) • تفسیر فلسفی ( تفاسیر فلسفی ) • تفسیر عرفانی (تفاسیر عرفانی ) • تفسیر علمی (تفاسیر علمی) |
| روشهای تفسیری قرآن: |
|
| تفاسیر به تفکیک مذهب مولف: |
|
