زیارت کربلا: تفاوت بین نسخه‌ها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) (ویرایش) |
|||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
{{مدخل دائرة المعارف|کتاب [[فرهنگ عاشورا(کتاب)|فرهنگ عاشورا]]}} | {{مدخل دائرة المعارف|کتاب [[فرهنگ عاشورا(کتاب)|فرهنگ عاشورا]]}} | ||
| − | از | + | از مقدسترین و بافضیلت‌ترین زیارت هایى که در فرهنگ دینى و روایات اسلامى بیان شده، [[زیارت]] قبر [[سیدالشهدا]] علیه السلام در [[کربلا]] است و براى زیارت هیچ امامى، حتى زیارت قبر [[رسول خدا]] صلی الله علیه و آله به این اندازه سفارش و دستور نیست. |
| − | در [[ | + | در [[احادیث]]، گاهى زیارت [[امام حسين]] علیه السلام از زیارت [[کعبه|کعبه]] هم برتر و بالاتر به حساب آمده و براى زیارت آن حضرت، پاداشى برابر دهها و صدها [[حج]] و [[عمره]] بیان شده است و لحن روایات، به گونه‌اى است که آن را براى یک [[شیعه]] در حد یک «فریضه» مى‌شمارد و ترک آن را ناپسند مى‌داند وهیچ عذر و بهانه و خوف و خطر را مانع از آن به حساب نمى‌آورد و ترک آن را جفا مى‌داند. |
| − | از [[امام صادق]] علیه السلام | + | از [[امام صادق]] علیه السلام روایت است: «زیارة الحسین بن على واجبة على کل من یقرّ للحسین بالامامة من الله عز و جل»<ref>وسائل الشیعه، ج ۱۰، ص ۳۴۶، امالى صدوق، ص ۱۲۳. در «مزار» شیخ مفید، ص ۲۶ چنین است (از امام باقر علیه السلام): مروا شیعتنا بزیارة قبر الحسین بن على علیه السلام فان اتیانه مفترض على کل مؤمن یقر للحسین علیه السلام بالامامة من الله عز و جل.</ref> زیارت حسین بن على علیه السلام، بر هر کس که او را از سوى خداوند «امام» مى‌داند، واجب است. |
| − | + | میان عقیده به [[امامت]] و دیدار امام (چه در حال حیات و چه پس از مرگ) نوعى ملازمه است و در روایات، به این نکته اهمیت داده شده است. زیارت خائفانه سیدالشهدا هم ارج بیشتر و [[ثواب]] افزونترى دارد. این، هم نشانه تاثیر اجتماعى «زیارت» و هم میزان عشق و فداکارى «زائر» است. | |
| − | [[امام صادق]] علیه السلام به | + | [[امام صادق]] علیه السلام به «[[عبدالله بن بکیر شیبانی|ابن بکیر]]» که سخن از خوف و هراس در راه [[زیارت]] سیدالشهدا مى‌گفت، فرمود: آیا دوست ندارى که خداوند، تو را در راه ما ترسان ببیند...؟<ref>همان، ۳۴۵، بحارالانوار، ج ۹۸، ص ۱۱.</ref> |
| − | و در | + | و در حدیثى که «[[زراره]]» از [[امام باقر]] علیه السلام درباره زیارت خائفانه آن حضرت مى‌پرسد، حضرت پاسخ مى‌دهد: خداوند، از هراس قیامت، ایمنش مى‌دارد.<ref>کامل الزیارات، ص ۱۲۵، وسائل الشیعه، ج ۱۰، ص ۳۵۶.</ref> |
| − | امام صادق علیه السلام | + | امام صادق علیه السلام نیز به «[[محمد بن مسلم ثقفی کوفی|محمد بن مسلم]]» که با خوف و هراس به زیارت سیدالشهدا مى‌رفت، فرمود: هر چه مساله دشوارتر و پرمخاطره‌تر باشد، پاداش زیارت هم به اندازه آن است و هر کس خائفانه قبر آن حضرت را زیارت کند، خداوند هراس او را در روز قیامت، ایمن مى‌سازد: «ما کان من هذا اشد فالثواب فیه على قدر الخوف و من خاف فى اتیانه آمن الله روعته یوم یقوم الناس لرب العالمین...».<ref>وسائل الشیعه، ج ۱۰، ص ۳۵۷، بحارالانوار، ج ۹۸، ص ۱۱، کامل الزیارات، ص ۱۲۷.</ref> |
| − | در | + | در حدیث مفصلى، امام صادق علیه السلام به ثواب هاى آن اشاره کرده، مى‌فرماید: کسى که هنگام زیارت آن حضرت، دچار ستم سلطانى شود و او را در آنجا بکشند، با اولین قطره خونش، همه گناهانش بخشوده مى‌شود و هر که در این راه به زندان افتد در مقابل هر روزى که زندانى و اندوهگین گردد، در قیامت برایش یک شادى است و اگر در راه زیارت کتک بخورد، براى هر ضربه‌اى یک [[حور العین|حورى]] بهشتى است و در برابر هر درد و رنجى که بر جسمش وارد مى‌شود، یک «حسنه» براى اوست.<ref>کامل الزیارات، ص ۱۲۴. (نقل به تلخیص)</ref> |
| − | و | + | و مى‌فرماید: «من اتى قبر الحسین عارفا بحقه غفرالله ما تقدم من ذنبه و ما تأخر».<ref>امالى صدوق، ص ۱۹۷.</ref> هر که عارفانه قبر سیدالشهدا را زیارت کند، خداوند گناهان گذشته و آینده‌اش را مى‌آمرزد. |
| − | آرى... براى | + | آرى... براى رسیدن به [[کربلا]]، باید اراده‌اى آهنین، قلبى شجاع، عشقى سوزان داشت و در این سفر، باید ره توشه‌اى از [[صبر]] و [[یقین|یقین]]، پاپوشى از «[[توکل|توکل]]»، سلاحى از «[[ایمان|ایمان]]» و مرکبى از «جان» داشت تا به منزل رسید، چرا که راه کربلا از «صحراى عشق» و «میدان فداکارى» و پیچ و خم خوف و خطر مى‌گذرد. |
| − | پاداش هاى [[ | + | پاداش هاى [[زیارت]] کربلا نیز شگفت است. از قبیل: پاداش نبرد در رکاب [[پیامبر اسلام|پیامبر]] و امام عدل، اجر شهیدان [[جنگ بدر|بدر]]، ثواب حج و عمره مکرر، پاداش آزاد کردن هزار بنده و آماده کردن هزار اسب براى مجاهدان راه خدا و...<ref>در منابعى همچون: کامل الزیارات، وسائل الشیعه، بحارالانوار، ثواب الاعمال و... احادیثش آمده است.</ref> البته تفاوت اجر و ثواب، به معرفت زائر و کیفیت زیارت و شرایط اجتماعى هم بستگى دارد. |
| − | + | کربلا از یک سو، سمبل مظلومیت [[اهل البیت|اهل بیت]] و [[ائمه اطهار|امامان]] شیعه است، از سویى دیگر مظهر دفاع بزرگ آل [[امام علی علیه السلام|على]] و [[عترت]] پیامبر از [[اسلام]] و [[قرآن]]. توجه و روى آوردن به مزار [[سیدالشهداء|سیدالشهدا]] در واقع تکرار همه روزه و همواره [[حق]] و یادآورى مظلومیت است. | |
| − | اگر | + | اگر [[کعبه|کعبه]] و [[حج]] و [[نماز]] و جهادى هم باقى مانده است، به برکت شهید [[عاشورا]] است که احیاگر [[دین|دین]] شد و اسلام، تا همیشه مدیون «[[ثار الله|ثارالله]]» است. خصومت دشمنان اسلام نیز با [[امام حسین علیه السلام|حسین]] علیه السلام و مرقد او از همینجاست. |
| − | + | زیارت آن حضرت، همیشه با سختى و هراس و موانع روبرو بوده است. شوق زیارت [[کربلا]]، از آغاز در دل شیعیان حق طلب و انسان هاى آزاده و فضیلت‌خواه بوده است. | |
| − | + | شیفتگان سیدالشهدا در این راه حاضر به بذل جان و مال و دست و پابوده‌اند و «راه بسته کربلا» همیشه چون حسرتى بر دل [[شیعه|شیعه]] بوده است، چه در دوره [[بنی امیه|امویان]] و [[حکومت بنی عباس|عباسیان]]، چه در عصر حکومت بعثیان و در تاریخ معاصر و آرزوى «بازشدن راه کربلا» همواره چون مشعلى در دل عاشقان حسین علیه السلام روشن بوده و تلخی هاى هجران را با این «امید» تحمل مى‌کرده‌اند. زائر حسین علیه السلام، عاشقى از خود گذشته است و زیارت کربلا، عبادتى خدایى و ملکوتى. | |
| − | امام صادق | + | [[امام صادق علیه السلام|امام صادق]] علیه السلام فرمود: «اِذا اَرَدْتَ الحُسَینَ فَزُرْهُ وَ اَنْتَ حَزینٌ مَکرُوبٌ شُعْثاً غُبراً جائِعاً عَطشاناً»<ref>وسائل الشیعه ، ج ۱۰ ، ص ۴۱۴</ref> هرگاه خواستی حسین (ع) را زیارت کنی، با حالتی اندوهگین و پررنج، خاک آلوده و پژمرده، گرسنه و تشنه زیارت کن ... (در حدیث دیگری است که:) چون حسین بن علی اینگونه به شهادت رسید<ref>بحارالانوار، ج ۹۸، ص ۱۴۲.</ref> |
| − | به قول حافظ: | + | به قول [[حافظ شیرازی|حافظ]]: غبار راه زیارت کربلا، خود طراوت و پاکى است و این آشفتگى و افسردگى، نشاط روح عاشق است. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | غبار راه | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| − | <references/> | + | <references /> |
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | |||
| + | * جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، نشر معروف. | ||
{{شناختنامه امام حسین (ع)}} | {{شناختنامه امام حسین (ع)}} | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۷ مهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۰۷:۳۸
از مقدسترین و بافضیلت‌ترین زیارت هایى که در فرهنگ دینى و روایات اسلامى بیان شده، زیارت قبر سیدالشهدا علیه السلام در کربلا است و براى زیارت هیچ امامى، حتى زیارت قبر رسول خدا صلی الله علیه و آله به این اندازه سفارش و دستور نیست.
در احادیث، گاهى زیارت امام حسين علیه السلام از زیارت کعبه هم برتر و بالاتر به حساب آمده و براى زیارت آن حضرت، پاداشى برابر دهها و صدها حج و عمره بیان شده است و لحن روایات، به گونه‌اى است که آن را براى یک شیعه در حد یک «فریضه» مى‌شمارد و ترک آن را ناپسند مى‌داند وهیچ عذر و بهانه و خوف و خطر را مانع از آن به حساب نمى‌آورد و ترک آن را جفا مى‌داند.
از امام صادق علیه السلام روایت است: «زیارة الحسین بن على واجبة على کل من یقرّ للحسین بالامامة من الله عز و جل»[۱] زیارت حسین بن على علیه السلام، بر هر کس که او را از سوى خداوند «امام» مى‌داند، واجب است.
میان عقیده به امامت و دیدار امام (چه در حال حیات و چه پس از مرگ) نوعى ملازمه است و در روایات، به این نکته اهمیت داده شده است. زیارت خائفانه سیدالشهدا هم ارج بیشتر و ثواب افزونترى دارد. این، هم نشانه تاثیر اجتماعى «زیارت» و هم میزان عشق و فداکارى «زائر» است.
امام صادق علیه السلام به «ابن بکیر» که سخن از خوف و هراس در راه زیارت سیدالشهدا مى‌گفت، فرمود: آیا دوست ندارى که خداوند، تو را در راه ما ترسان ببیند...؟[۲]
و در حدیثى که «زراره» از امام باقر علیه السلام درباره زیارت خائفانه آن حضرت مى‌پرسد، حضرت پاسخ مى‌دهد: خداوند، از هراس قیامت، ایمنش مى‌دارد.[۳]
امام صادق علیه السلام نیز به «محمد بن مسلم» که با خوف و هراس به زیارت سیدالشهدا مى‌رفت، فرمود: هر چه مساله دشوارتر و پرمخاطره‌تر باشد، پاداش زیارت هم به اندازه آن است و هر کس خائفانه قبر آن حضرت را زیارت کند، خداوند هراس او را در روز قیامت، ایمن مى‌سازد: «ما کان من هذا اشد فالثواب فیه على قدر الخوف و من خاف فى اتیانه آمن الله روعته یوم یقوم الناس لرب العالمین...».[۴]
در حدیث مفصلى، امام صادق علیه السلام به ثواب هاى آن اشاره کرده، مى‌فرماید: کسى که هنگام زیارت آن حضرت، دچار ستم سلطانى شود و او را در آنجا بکشند، با اولین قطره خونش، همه گناهانش بخشوده مى‌شود و هر که در این راه به زندان افتد در مقابل هر روزى که زندانى و اندوهگین گردد، در قیامت برایش یک شادى است و اگر در راه زیارت کتک بخورد، براى هر ضربه‌اى یک حورى بهشتى است و در برابر هر درد و رنجى که بر جسمش وارد مى‌شود، یک «حسنه» براى اوست.[۵]
و مى‌فرماید: «من اتى قبر الحسین عارفا بحقه غفرالله ما تقدم من ذنبه و ما تأخر».[۶] هر که عارفانه قبر سیدالشهدا را زیارت کند، خداوند گناهان گذشته و آینده‌اش را مى‌آمرزد.
آرى... براى رسیدن به کربلا، باید اراده‌اى آهنین، قلبى شجاع، عشقى سوزان داشت و در این سفر، باید ره توشه‌اى از صبر و یقین، پاپوشى از «توکل»، سلاحى از «ایمان» و مرکبى از «جان» داشت تا به منزل رسید، چرا که راه کربلا از «صحراى عشق» و «میدان فداکارى» و پیچ و خم خوف و خطر مى‌گذرد.
پاداش هاى زیارت کربلا نیز شگفت است. از قبیل: پاداش نبرد در رکاب پیامبر و امام عدل، اجر شهیدان بدر، ثواب حج و عمره مکرر، پاداش آزاد کردن هزار بنده و آماده کردن هزار اسب براى مجاهدان راه خدا و...[۷] البته تفاوت اجر و ثواب، به معرفت زائر و کیفیت زیارت و شرایط اجتماعى هم بستگى دارد.
کربلا از یک سو، سمبل مظلومیت اهل بیت و امامان شیعه است، از سویى دیگر مظهر دفاع بزرگ آل على و عترت پیامبر از اسلام و قرآن. توجه و روى آوردن به مزار سیدالشهدا در واقع تکرار همه روزه و همواره حق و یادآورى مظلومیت است.
اگر کعبه و حج و نماز و جهادى هم باقى مانده است، به برکت شهید عاشورا است که احیاگر دین شد و اسلام، تا همیشه مدیون «ثارالله» است. خصومت دشمنان اسلام نیز با حسین علیه السلام و مرقد او از همینجاست.
زیارت آن حضرت، همیشه با سختى و هراس و موانع روبرو بوده است. شوق زیارت کربلا، از آغاز در دل شیعیان حق طلب و انسان هاى آزاده و فضیلت‌خواه بوده است.
شیفتگان سیدالشهدا در این راه حاضر به بذل جان و مال و دست و پابوده‌اند و «راه بسته کربلا» همیشه چون حسرتى بر دل شیعه بوده است، چه در دوره امویان و عباسیان، چه در عصر حکومت بعثیان و در تاریخ معاصر و آرزوى «بازشدن راه کربلا» همواره چون مشعلى در دل عاشقان حسین علیه السلام روشن بوده و تلخی هاى هجران را با این «امید» تحمل مى‌کرده‌اند. زائر حسین علیه السلام، عاشقى از خود گذشته است و زیارت کربلا، عبادتى خدایى و ملکوتى.
امام صادق علیه السلام فرمود: «اِذا اَرَدْتَ الحُسَینَ فَزُرْهُ وَ اَنْتَ حَزینٌ مَکرُوبٌ شُعْثاً غُبراً جائِعاً عَطشاناً»[۸] هرگاه خواستی حسین (ع) را زیارت کنی، با حالتی اندوهگین و پررنج، خاک آلوده و پژمرده، گرسنه و تشنه زیارت کن ... (در حدیث دیگری است که:) چون حسین بن علی اینگونه به شهادت رسید[۹]
به قول حافظ: غبار راه زیارت کربلا، خود طراوت و پاکى است و این آشفتگى و افسردگى، نشاط روح عاشق است.
پانویس
- ↑ وسائل الشیعه، ج ۱۰، ص ۳۴۶، امالى صدوق، ص ۱۲۳. در «مزار» شیخ مفید، ص ۲۶ چنین است (از امام باقر علیه السلام): مروا شیعتنا بزیارة قبر الحسین بن على علیه السلام فان اتیانه مفترض على کل مؤمن یقر للحسین علیه السلام بالامامة من الله عز و جل.
- ↑ همان، ۳۴۵، بحارالانوار، ج ۹۸، ص ۱۱.
- ↑ کامل الزیارات، ص ۱۲۵، وسائل الشیعه، ج ۱۰، ص ۳۵۶.
- ↑ وسائل الشیعه، ج ۱۰، ص ۳۵۷، بحارالانوار، ج ۹۸، ص ۱۱، کامل الزیارات، ص ۱۲۷.
- ↑ کامل الزیارات، ص ۱۲۴. (نقل به تلخیص)
- ↑ امالى صدوق، ص ۱۹۷.
- ↑ در منابعى همچون: کامل الزیارات، وسائل الشیعه، بحارالانوار، ثواب الاعمال و... احادیثش آمده است.
- ↑ وسائل الشیعه ، ج ۱۰ ، ص ۴۱۴
- ↑ بحارالانوار، ج ۹۸، ص ۱۴۲.
منابع
- جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، نشر معروف.
 |
|||
| قبل از واقعه | |||
| شرح واقعه |
| ||
| پس از واقعه | |||
| بازتاب واقعه | |||
| وابسته ها | |||
