حَکَم

«حَکم» به معنای حاکم است و به کسى گویند که از او حُکم به نحو قطع و یقین صادر شود. در قرآن آمده است: «وَإِنْ خِفْتُمْ شِقَاقَ بَینِهِمَا فَابْعَثُواْ حَکمًا مِّنْ أَهْلِهِ وَحَکمًا مِّنْ أَهْلِهَا»؛ هر گاه بترسید میان زن و شوهر خلاف افتد از کسان شوهر حَکمی معین کنید و از کسان زن حَکمی.

همچنین در برخی زیارات، ائمه علیهم السلام «حکم» خدا در زمین معرفی شده اند؛ در کتاب «المزار» ابن مشهدی در باب "ذکر العمل بالمسجد الجامع بالکوفه" در ضمن سلام به حضرت علی علیه السلام به هنگام ورود به مسجد کوفه آمده است: «أَشْهَدُ یا أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ ... أَنَّک حَکمُ‌ اللَّهِ‌ فِی أَرْضِهِ وَ قَاضِی أَمْرِه وَ بَابُ حِکمَتِهِ‏». و شهادت می دهم تو حکم و داور خدا در روى زمینى و قاضى به امر او و درِ علم و حکمت او هستی.

منابع

• فرهنگ قرآن، جلد ۱۲، واژه "حکم".
• المزار الکبیر، ابن مشهدی.
• نثر طوبی، ابوالحسن شعرانی، واژه "حکم".

قرآن
متن و ترجمه قرآن
اوصاف قرآن	(اسامی و صفات قرآن، اعجاز قرآن، عدم تحریف در قرآن)
اجزاء قرآن	آیه، سوره، جزء، حزب، حروف مقطعه
ترجمه و تفسیر قرآن	تاریخ تفسیر، روشهای تفسیری قرآن، سیاق آیات، اسرائیلیات، تاویل، فهرست تفاسیر شیعه، فهرست تفاسیر اهل سنت، ترجمه های قرآن
علوم قرآنی	تاریخ قرآن: نزول قرآن، جمع قرآن، شان نزول، کاتبان وحی، قراء سبعه
	دلالت الفاظ قرآن: عام و خاص، مجمل و مبین، مطلق و مقید، محکم و متشابه، مفهوم و منطوق، نص و ظاهر، ناسخ و منسوخ
تلاوت قرآن	تجوید، آداب قرائت قرآن، تدبر در قرآن
رده ها: سوره های قرآن * آیات قرآن * واژگان قرآنی * شخصیت های قرآنی * قصه های قرآنی * علوم قرآنی * معارف قرآن