همسران و فرزندان امام رضا علیه السلام
طبق نظر مشهور، تنها همسر امام رضا علیه‌السلام، خيزران و تنها فرزندش، امام جواد علیه‌السلام بوده است؛ اما برخی برای آن حضرت، همسران و فرزندان ديگری نیز ذکر کرده‌اند.
همسران امام رضا علیه‌السلام
برخی از منابع برای امام رضا علیه‌السلام سه همسر نوشته اند، ولی اكثريت به اين مسئله نپرداخته اند و اگر هم پرداخته اند همان يک همسر را ذكر نموده اند.
بنا به گفته علی دخيل در کتاب «ائمّتنا»، نام همسران حضرت رضا عبارتند از:
- خيزران یا سبیکه، و برخی گفته اند سكينه و برخي هم نام او ريحانه معرفي كرده اند، كه در هر صورت اين خانم عظيم الشأن و مؤمنه از خانواده ماريه قبطيه همسر پيامبر اكرم صلی الله علیه وآله بوده است كه از اين همسر مؤمنه امام جواد علیه السلام متولد شده است. مرحوم شيخ عباس قمی می نويسد: در جلالت و عظمت وی همين بس كه حضرت موسی بن جعفر علیه السلام به يزيد بن سليط امر فرمود كه سلام آن حضرت را به او برساند.[۱]
- امّ حبيبة دختر مأمون عباسی، كه مأمون او را به انگيزه سياسی به ازدواج امام رضا علیه السلام درآورد، ولی به خانه حضرت راه نيافت و شواهد تاريخی نيز حكايت می كنند كه ام حبيبه همچنان دوشيزه باقي ماند.
- امّ ابراهيم.[۲]
در كتاب «امام رضا علیه السلام منادی توحيد» آمده است: امام رضا علیه السلام دارای چند كنيز بود ولی به عنوان همسر، مورخان تنها يک همسر را ذكر كرده اند و اگر در برخی از عبارات تاريخ آمده كه آن حضرت با ام حبيبه دختر مأمون ازدواج نموده، از هويت همسر دوم اطلاعی در دست نيست.[۳]
فرزندان امام رضا علیه‌السلام
برخی از بزرگان مانند شيخ مفيد و ابن شهر آشوب و شیخ طبرسی، فرزندی غير از امام جواد علیه السلام را برای امام رضا علیه السلام ذكر نكرده اند و تصريح می كنند كه آن حضرت فقط يک فرزند داشته اند. ولی برخی از علماء برای حضرت رضا، شش فرزند -پنج پسر و يک دختر- ذكر كرده اند كه عبارتند از: محمد (امام جواد علیه السلام)، حسن، جعفر، ابراهيم، حسن، عايشه.
و برخی دیگر از تاريخ نويسان فقط دو فرزند برای حضرت ياد كردند، به نام محمد و جعفر، يا محمد و موسی.
محدث قمی به نقل از كتاب انساب می نويسد: حضرت رضا علیه السلام دارای دختری به نام فاطمه بوده كه به ازدواج محمد بن جعفر بن قاسم بن اسحاق بن عبدالله بن جعفر درآمده است.
پانویس
منابع
