فرائد السمطین (کتاب)
کتاب «فرائد السِمطَین فى فضائل المرتضى و البتول و السبطین و الائمة من ذرّیتهم علیهم‌السلام» تألیف ابراهیم بن محمد حموى جوینی (۶۴۴-۷۳۰ ق) عالم شافعی مذهب، درباره فضائل امام على، حضرت فاطمه، امام حسن، امام حسین و سایر ائمه اطهار (علیهم‌السلام) است.
 | |
| نویسنده | ابراهیم بن محمد حموی |
| موضوع | فضایل اهل بیت |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | ۱ |
| محقق | محمدباقر محمودی |
|
| |
معرفی کتاب
نویسنده کتاب «فرائد السِمطَین» عالمی سنّى مذهب است، اما بیشتر احادیثى که نقل کرده با عقاید شیعه سازگار و همخوان است و تفاوتى با عقاید ایشان در مورد امامان علیهم‌السلام ندارد؛ چنانکه در مقدمه کتاب از امام على(ع) با واژه‌هایى مانند «وصى» و «اسد الله غالب» یاد مى‌کند و ختم ولایت را با نواده صالح آن حضرت، حجت قائم مى‌داند. «سِمط» در این عنوان، به معناى رشته مروارید و فرائد السمطین به معناى دو رشته مروارید بى‌مانند است.
در میان مشایخ و اسانید این کتاب، هم عالمان سنى و هم عالمان شیعى وجود دارد. از این جمله «شاذان بن جبرئیل قمى» (م، ۶۶۰) عالم شیعه است که نام او حدود ۶۰ مورد تکرار شده و نام شیخ صدوق (م، ۳۸۱) نیز در ۳۳ مورد به چشم مى‌خورد.
کتاب «فرائد السمطین» در دسترس دانشمندان شیعه کمتر وجود داشته و از آرزوهاى علامه امینى دستیابى به نسخه اى از این کتاب بوده است. علامه مجلسى از آن نقل کرده و بحرانى به این کتاب عنایت داشته است. از دانشمندان اهل سنت محمد بن يوسف زرندى حنفى (م، 750 ق) از آن براى تألیف کتاب «نظم دُرر السمطین» خود بهره برده است.
محتواى کتاب
در سِمط اول این کتاب، به فضائل امام على(ع) و در سمط دوم به فضائل عترت پیامبر(ص) پرداخته شده که علاوه بر امیرالمومنین(ع)، شامل فاطمه زهرا(س)، امام حسن(ع) و امام حسین(ع) و ائمه دیگر تا حضرت مهدى(ع) است.
البته مؤلف از امام سوم به بعد تنها درباره امام رضا و امام زمان مطالبى دارد و درباره دیگر ائمه، به ذکر احادیثى کلى بسنده کرده است. مجموع روایت هاى نقل شده در این کتاب ۵۹۴ مورد است.
محتواى کتاب، بیشتر احادیثى است که در کتب شیعیان نیز یافت مى شود. جلد اول اختصاص به بیان فضائل امام على(ع) در زبان رسول خدا(ص) دارد. در جلد دوم پس از نقل آیاتى که در شأن اهل بیت نازل شده به احادیثى که راجع به فاطمه زهرا و حسنین(ع) است مى‌پردازد. روایات نقل شده در سمط دوم بیشتر سمت و سوى شیعى دارد و از کتابها و دانشمندان شیعى در نقل این احادیث بهره برده است.
با این وجود، مؤلف، روایتى درباره عدم اسلام ابوطالب آورده، و نیز درباره عده اى از صحابه، احادیثى نقل کرده که از آن جمله تمجید رسول خدا(ص) از سه خلیفه اول است.
نویسنده تنها احادیث را نقل مى‌کند، اما هیچ نقدى بر آنها وارد نمى‌کند. شیوه مؤلف مُسند گونه و نقل با سلسله اسناد و بیان جزئیات روایات است؛ حتى زمان و مکان استماع و یا قرائت حدیث را نیز باز گفته است.
منابع
- نرم افزار سیره معصومان علیهم‌السلام، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
