رجال کشی (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(ویرایش)
 
(۳ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۵: سطر ۵:
 
|تصویر= [[پرونده:الرجال الکشی.jpg|240px|وسط]]
 
|تصویر= [[پرونده:الرجال الکشی.jpg|240px|وسط]]
  
|نویسنده= محمد بن عمر بن عبدالعزيز کشّي
+
|نویسنده= ابوعمرو کشی
  
 
|موضوع= محدثان شیعه
 
|موضوع= محدثان شیعه
سطر ۱۱: سطر ۱۱:
 
|زبان= عربی  
 
|زبان= عربی  
  
|تعداد جلد= 1
+
|تعداد جلد= ۱
  
|عنوان افزوده1= متخلص
+
|عنوان افزوده1= تلخیص
  
 
|افزوده1= شیخ طوسی
 
|افزوده1= شیخ طوسی
سطر ۲۱: سطر ۲۱:
 
|افزوده2=  
 
|افزوده2=  
  
|لینک= [http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/78875/ اختيار معرفه‌ الرجال‌، المعروف‌ برجال‌ الكشي]
+
|لینک= [http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/78875/ اختيار معرفة الرجال‌]
  
 
}}
 
}}
رجال کشی قدیمی ترین منبع شیعه در علم رجال و اثر [[ابوعمرو کشی|ابو عَمرو کَشی]]؛ عالم شیعه نیمه اول قرن چهارم هجری است. اصل این کتاب بجای نمانده است اما تهذیب و باز نويسى آن توسط [[شيخ طوسى]] (متوفاى 460 هجرى) که آن را «اختيار معرفة الرجال» نامگذاری  نموده است با نام رجال کشی شهرت یافته است.
+
کتاب '''«اختیار معرفة الرجال»''' یا '''«رجال کشی»،''' اثر [[ابوعمرو کشی|ابو عَمرو کَشی]] (متوفای قرن چهارم هجری)، از قدیمی ترین منابع [[شیعه]] در [[علم رجال]] است. اصل این کتاب به نام «معرفة الناقلین عن الأئمة الصادقین علیهم‌السلام» بوده و [[شیخ طوسى]] آن را تلخیص و تهذیب نموده و در سال ۴۵۶ هجرى براى شاگردانش املاء کرده و آن را «اختیار معرفة الرجال» نامیده است. کتاب حاضر داراى ۱۱۵۱ روایت می باشد.
  
==نام کتاب==
+
==روش و اسلوب کتاب‌==
  
نام كتاب «اختيار الرجال» يا «اختيار معرفة الرجال» است و معروف به «رجال كشى» مى‌باشد.
+
بر خلاف [[فهرست شیخ طوسی (کتاب)|فهرست شیخ]] و [[رجال نجاشی (کتاب)|رجال نجاشى]] که نام مؤلفین [[شیعه]] را با نام کتابهایشان آورده‌اند و هدفشان اثبات کثرت نویسندگان و کتب شیعیان است و جنبه رجالى کتاب جنبه‌اى فرعى است نه غرض اصلى نویسنده؛ مؤلف «رجال کشى» تنها روایات [[ائمه اطهار|ائمه]] علیهم‌السلام را پیرامون راویان [[حدیث]] جمع نموده و غرض اصلى جنبه رجالى کتاب است.
  
[[شيخ طوسى]] نام كتاب را «معرفة الناقلين عن الأئمة الصادقين عليهم‌السلام» دانسته و آن را تلخيص و تهذيب نموده و در سال 456 هجرى براى شاگردش املاء كرده و آن را «اختيار معرفة الرجال» ناميده است.
+
همچنین این کتاب با [[رجال شیخ طوسی (کتاب)|رجال شیخ طوسى]] نیز روشى متفاوت دارد، چرا که شیخ در رجال در صدد جمع آورى اسماء [[صحابی|اصحاب]] پیامبر صلى‌الله‌علیه‌وآله و ائمه علیهم‌السلام است و در بسیارى موارد تنها نام راویان را ذکر کرده و توضیح اضافه‌اى ندارد؛ اما در اینجا هدف اصلى [[جرح و تعدیل|جرح و تعدیل]] روات است نه جمع آورى اسامى آنها و به همین جهت این کتاب در جنبه رجالى ترجیح داده مى‌شود.
  
==اهميت موضوع‌==
+
[[ابوعمرو کشی]] در کتاب خویش به ذکر روایات پیرامون شخصیت راویان و اصحاب ائمه علیهم‌السلام اکتفا کرده و هیچگونه اظهار نظرى نکرده است.
 +
در مواردى هم که دو یا چند روایت با هم متعارض هستند بجز مواردى اندک هیچ سخنى در جمع و ترجیح روایات ندارد.
  
از مهمترين علوم اسلامى كه در تمام شاخه ‌هاى علوم روايى نقش كليدى و حساس دارد علم رجال است.
+
مؤلف (یا شیخ طوسى هنگام تهذیب کتاب) تنها روات [[شیعه]] را ذکر کرده و روات [[اهل سنت|اهل تسنن]] تنها در مواردى در متن کتاب آمده‌اند که براى شیعه روایتى داشته باشند.
اين علم از قرون اوليه اسلامى پيوسته مورد توجه و عنايت خاص بزرگان بوده، چرا كه اعتبار و حجيت تمام روايات موجود در كتب مختلف منوط به اعتبار راويان آنها است و تنها راه فهميدن وثاقت و عدم وثاقت راويان حديث استفاده از علم رجال است.به همين جهت هر عالم و مجتهد و مفسرى در اولين گام بايد اطلاع كافى پيرامون رجال و راويان حديث به دست بياورد.
 
  
==اصول رجال‌==
+
نکته دیگر در مورد رجال کشى آن است که این کتاب مشتمل بر نام راویان ثقه و ضعیف است. پس وجود نام یک راوى در این کتاب دلیل موثق بودن یا شیعه بودن او نیست.
  
در اين موضوع تا كنون صدها عنوان كتاب تأليف شده كه هر يك به نوبه خود از اهميت و ارزش برخوردار است، اما اصول اوليه و مهمترين كتب مرجع رجالى كه تا كنون به دست ما رسيده عبارتند از:
+
==تهذیب کتاب‌==
  
1 - رجال كشى (كتاب حاضر)
+
بنا بر آنچه نقل شده کتاب «معرفة الناقلین» بسیار غلط داشته که یا از جانب املاء کننده بوده یا ناسخ کتاب و یا به احتمال ضعیف از اصل کتاب؛ لذا [[شیخ طوسی|شیخ طوسى]] تصمیم به تهذیب آن گرفت و با نام «اختیار الرجال» آن را باز نویسى کرد. در این ویرایش که در سال ۴۵۶ هجرى - چهار سال قبل از وفات شیخ - بوده چند احتمال هست:
  
2 - فهرست نجاشى‌
+
۱- بعضى احتمال داده‌اند اصل کتاب شامل روات [[شیعه|شیعه]] و [[اهل سنت|سنى]] بوده که شیخ روات سنى را از آن حذف کرده است.
  
3 - فهرست شيخ طوسى‌
+
۲- روایاتى که مشکل [[سند حدیث|سندى]] یا متنى داشته‌اند را حذف کرده که در نتیجه تراجم بعضى افراد از کتاب حذف شده و حجم کتاب کمتر شده است.
  
4 - رجال شيخ طوسى‌
+
۳- اشکالات و اغلاط کتاب را در نسبت افراد و طبقه آنها و غلطهاى متن کتاب را اصلاح نموده (این غلطها یا از ناسخ بوده یا در اصل کتاب موجود بوده است).
  
5 - رجال برقى‌
+
==تنظیم کتاب‌==
  
البته بعضى اصول ثمانيه براى رجال قائلند، اما در هر صورت رجال كشى و فهرست نجاشى به عنوان اولين كتابهاى اين فن و مهمترين منبع هستند و سخن اين دو كتاب حجتى است براى همه محققين و علماى متأخر از آنها.
+
کتاب کشى و اختیار الرجال آن، هیچ یک ترتیب منظمى ندارند؛ نه بر اساس تاریخ، نه الفباء و نه طبقه. لذا عده‌اى از بزرگان اقدام به مرتب نمودن آن کرده‌ اند از جمله:
  
==اسلوب كتاب‌==
+
۱- سید یوسف بن محمد بن زین العابدین عاملى آنرا مانند [[رجال شیخ طوسی (کتاب)|رجال شیخ]] بر طبق طبقات اصحاب [[معصوم|معصومین]] در سال ۹۸۱ هجرى منظم نموده است.
  
1 - بر خلاف فهرست شيخ و رجال نجاشى كه نام مؤلفين شيعه را با نام كتابهايشان آورده‌اند و هدفشان اثبات كثرت نويسندگان و كتب شيعيان است و جنبه رجالى كتاب جنبه‌اى فرعى است نه غرض اصلى نويسنده ؛ مؤلف رجال كشى تنها روايات و اخبار ائمه عليهم‌السلام را پيرامون رجال و راويان حديث جمع نموده و غرض اصلى جنبه رجالى كتاب است نه چيز ديگر.
+
۲- شیخ داود بن حسن بن یوسف نیز کتاب را بر اساس حروف الفباء در نام راوى و نام پدر و... تنظیم کرده است.
  
2 - همچنين اين كتاب با رجال شيخ طوسى نيز روشى كاملا متفاوت دارد چرا كه شيخ در رجال در صدد جمع آورى اسماء اصحاب پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله و ائمه عليهم‌السلام است و در بسيارى موارد تنها نام راويان را ذكر كرده و توضيح اضافه‌اى ندارد ؛ اما در اينجا هدف اصلى جرح و تعديل روات است نه جمع آورى اسامى آنها و به همين جهت اين كتاب در جنبه رجالى ترجيح داده مى‌شود.
+
۳- مولى [[عنایت الله قهپایی|عنایة الله قهپایى]] در سال ۱۰۱۱ هجرى کتاب را بر اساس اولین حرف نام افراد منظم کرده اما در متن کتاب هیچ کم و زیادى به چشم نمى‌خورد.
  
==روش مؤلف‌==
+
۴- قهپایى در سال ۱۰۱۶ هجرى نیز این کتاب را با [[رجال شیخ طوسی (کتاب)|رجال شیخ]] و [[فهرست شیخ طوسی (کتاب)|فهرست شیخ]] و [[رجال نجاشی (کتاب)|فهرست نجاشى]] و [[رجال غضائری (کتاب)|ضعفاء غضائرى]] پس از مرتب نمودن مطالب، با نام «[[مجمع الرجال (کتاب)|مجمع الرجال]]» در یک مجلد بزرگ منتشر نموده است.
  
[[كشى]] در كتاب خويش به ذكر روايات پيرامون شخصيت راويان و اصحاب ائمه عليهم‌السلام اكتفا كرده و هيچگونه اظهار نظرى نكرده است.
+
==نسخه‌هاى کتاب‌==
در مواردى هم كه دو يا چند روايت با هم متعارض هستند بجز مواردى اندك هيچ سخنى در جمع و ترجيح روايات ندارد.
 
مؤلف (يا شيخ طوسى هنگام تهذيب كتاب) تنها روات [[شيعه]] را ذكر كرده و روات [[اهل تسنن]] تنها در مواردى در متن كتاب آمده‌اند كه براى شيعه روايتى داشته باشند.
 
نكته ديگر در مورد رجال كشى آن است كه اين كتاب مشتمل بر نام راويان ثقه و ضعيف است و از هر دو نوع روات در آن آمده است.پس وجود نام يك راوى در اين كتاب دليل موثق بودن يا شيعه بودن او نيست.
 
  
==حجم كتاب‌==
+
چنان که ذکر شد از کتاب معرفة الناقلین هیچ نسخه‌اى به دست ما نرسیده و حتى در اسناد و نقل‌هاى مربوط به قرنهاى ششم و هفتم هم هیچ اثرى از آن یافت نمى‌شود. بنابراین نسخه‌هاى کتاب منحصر در نسخه‌هاى «اختیار الرجال» [[شیخ طوسی|شیخ طوسى]] است که مهمترین آنها عبارتند از:
  
كتاب حاضر داراى 1151 روايت است كه در 6 جزء منظم شده است.
+
۱- نسخه‌اى مربوط به سال ۵۷۷ هجرى که شامل حدیث ۳ تا ۸۵۷ است و به خط منصور بن على بن منصور خازن مى‌باشد. در چند جاى این نسخه علامت مقابله در حاشیه کتاب به چشم مى‌خورد.
  
==تنظيم كتاب‌==
+
۲- نسخه‌اى در کتابخانه دانشگاه تهران، شامل ابتداى جزء چهارم تا پایان کتاب که در سال ۶۰۲ هجرى نوشته شده و به خط ابو احمد بن ابى المعالى است و با نسخه‌اى به خط شیخ طوسى مقابله شده است.
  
كتاب كشى و [[اختيار الرجال]] آن، هيچيك ترتيب منظمى ندارند.نه بر اساس تاريخ، نه الفباء و نه طبقه، لذا عده‌اى از بزرگان اقدام به مرتب نمودن آن كرده‌ اند از جمله:
+
۳- نسخه‌اى در [[کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی|کتابخانه آیت الله مرعشى نجفى]] در [[قم]] که با کتاب [[معالم العلماء (کتاب)|معالم العلماء]] در یک مجلد است.
 
 
1 - سيد يوسف بن محمد بن زين العابدين عاملى كه آنرا مانند رجال شيخ بر طبق طبقات اصحاب معصومين منظم نموده است.اين ترتيب در سال 981 هجرى به اتمام رسيده است.
 
 
 
2 - شيخ داود بن حسن بن يوسف نيز كتاب را بر اساس حروف الفباء در نام راوى و نام پدر و...تنظيم كرده است.
 
 
 
3 - مولى [[عناية الله قهپايى]] در سال 1011 هجرى كتاب را بر اساس اولين حرف نام افراد منظم كرده اما در متن كتاب هيچ كم و زيادى به چشم نمى‌خورد.
 
 
 
4 - قهپايى در سال 1016 هجرى نيز اين كتاب را با رجال شيخ و فهرست شيخ و فهرست نجاشى و ضعفاء غضائرى پس از مرتب نمودن مطالب، با نام «مجمع الرجال» در يك مجلد بزرگ منتشر نموده است.
 
 
 
==ترتيب ابواب‌==
 
 
 
كتاب حاضر داراى 6 جزء است كه در ابتداى جزء اول آن 7 روايت در شرايط راوى و كسيكه علم دين را از او بايد آموخت آمده است.
 
گرچه كتاب داراى 6 جزء است اما هيچ ترتيبى از حيث طبقه و تاريخ و اسماء روات در آن ديده نمى‌شود و چنين به نظر مى‌رسد كه اين 6 جزء در حقيقت مراحلى است كه كتاب توسط شيخ طوسى يا ديگرى املاء مى‌شده يا كاتبى آن را استنساخ مى‌كرده است.
 
 
 
==تهذيب كتاب‌==
 
 
 
بنا بر آنچه نقل شده كتاب معرفة الناقلين بسيار غلط داشته كه يا از جانب املاء كننده بوده يا ناسخ كتاب و يا به احتمال ضعيف از اصل كتاب غلطها در آن بوده‌اند ؛ لذا شيخ طوسى تصميم به تهذيب آن گرفت و با نام «اختيار الرجال» آن را باز نويسى كرد.در اين ويرايش كه در سال 456 هجرى - چهار سال قبل از وفات شيخ - بوده چند احتمال هست:
 
 
 
1 - بعضى احتمال داده‌اند اصل كتاب شامل روات شيعه و سنى بوده كه شيخ روات سنى را از آن حذف كرده است.
 
 
 
2 - رواياتى كه مشكل سندى يا متنى داشته‌اند را حذف كرده كه در نتيجه تراجم بعضى افراد از كتاب حذف شده و حجم كتاب كمتر شده است.
 
 
 
3 - اشكالات و اغلاط كتاب را در نسبت افراد و طبقه آنها و غلطهاى متن كتاب را اصلاح نموده (اين غلطها يا از ناسخ بوده يا در اصل كتاب موجود بوده است.) و...
 
 
 
==نسخه‌ هاى كتاب‌==
 
 
 
چنان كه ذكر شد از كتاب معرفة الناقلين هيچ نسخه‌اى به دست ما نرسيده و حتى در اسناد و نقل‌هاى مربوط به قرنهاى ششم و هفتم هم هيچ اثرى از آن يافت نمى‌شود.بنا بر اين نسخه‌هاى كتاب منحصر در نسخه‌هاى «اختيار الرجال» شيخ طوسى است كه مهمترين آنها عبارتند از:
 
 
 
1 - نسخه ه‌اى مربوط به سال 577 هجرى كه شامل حديث 3 تا 857 است و به خط منصور بن على بن منصور خازن مى‌باشد.در چند جاى اين نسخه علامت مقابله در حاشيه كتاب به چشم مى‌خورد.
 
 
 
2 - نسخه ه‌اى در كتابخانه دانشگاه تهران، شامل ابتداى جزء چهارم تا پايان كتاب كه در سال 602 هجرى نوشته شده و به خط ابو احمد بن ابى المعالى است و با نسخه‌اى به خط شيخ طوسى مقابله شده است.
 
 
 
3 - نسخه ه‌اى در كتابخانه آيت الله مرعشى نجفى قم كه با كتاب معالم العلماء در يك مجلد است.
 
نام كتاب «اختيار الرجال» يا «اختيار معرفة الرجال» است و معروف به «رجال كشى» مى‌باشد.
 
 
 
كتاب حاضر در اصل با نام «معرفة الناقلين»، از تأليفات ابو عمرو، محمد بن عمر بن عبد العزيز كشى، از علما و بزرگان نيمه اول قرن چهارم هجرى است.
 
 
 
شيخ طوسى (متوفاى 460 هجرى) نام كتاب را «معرفة الناقلين عن الأئمة الصادقين عليهم‌السلام» دانسته و آن را تلخيص و تهذيب نموده و در سال 456 هجرى براى شاگردش املاء كرده و آن را «اختيار معرفة الرجال»ناميده است.
 
 
 
پس كتاب حاضر مهذّب «معرفة الناقلين» كشى است كه با نام «اختيار معرفة الرجال» توسط شيخ طوسى منتشر شده است.
 
  
 
==منابع==
 
==منابع==
 +
*مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، [[نرم افزار درایة النور ۱ / ۲|نرم افزار درایة النور]]، بخش کتاب شناسی.
 +
*مفاخر اسلام، علی دوانی، جلد سوم صفحه ۶۸ الی ۷۶.
 +
*[[چهار کتاب اصلی علم رجال (کتاب)|چهار کتاب اصلی علم رجال]].
  
*مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی ، نرم افزار درایه النور نسحه 1/2، بخش کتاب شناسی
+
==متن کتاب==
* مفاخر اسلام، علی دوانی، جلد سوم صفحه 68 الی 76
+
[http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/78875/ '''اختیار معرفة الرجال (رجال کشی)''']
 
+
[[رده:منابع رجالی]]
 
{{حدیث}}
 
{{حدیث}}
==متن کتاب اختيار معرفه‌ الرجال‌، المعروف‌ برجال‌ الكشي==
 
[http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/78875/اختيار-معرفه‌-الرجال‌--المعروف‌-برجال‌-الكشي  رجال كشی]
 
[[رده:منابع رجالی]]
 

نسخهٔ کنونی تا ‏۳۱ مهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۰۸:۱۱

الرجال الکشی.jpg
نویسنده ابوعمرو کشی
موضوع محدثان شیعه
زبان عربی
تعداد جلد ۱
تلخیص شیخ طوسی

اختيار معرفة الرجال‌

کتاب «اختیار معرفة الرجال» یا «رجال کشی»، اثر ابو عَمرو کَشی (متوفای قرن چهارم هجری)، از قدیمی ترین منابع شیعه در علم رجال است. اصل این کتاب به نام «معرفة الناقلین عن الأئمة الصادقین علیهم‌السلام» بوده و شیخ طوسى آن را تلخیص و تهذیب نموده و در سال ۴۵۶ هجرى براى شاگردانش املاء کرده و آن را «اختیار معرفة الرجال» نامیده است. کتاب حاضر داراى ۱۱۵۱ روایت می باشد.

روش و اسلوب کتاب‌

بر خلاف فهرست شیخ و رجال نجاشى که نام مؤلفین شیعه را با نام کتابهایشان آورده‌اند و هدفشان اثبات کثرت نویسندگان و کتب شیعیان است و جنبه رجالى کتاب جنبه‌اى فرعى است نه غرض اصلى نویسنده؛ مؤلف «رجال کشى» تنها روایات ائمه علیهم‌السلام را پیرامون راویان حدیث جمع نموده و غرض اصلى جنبه رجالى کتاب است.

همچنین این کتاب با رجال شیخ طوسى نیز روشى متفاوت دارد، چرا که شیخ در رجال در صدد جمع آورى اسماء اصحاب پیامبر صلى‌الله‌علیه‌وآله و ائمه علیهم‌السلام است و در بسیارى موارد تنها نام راویان را ذکر کرده و توضیح اضافه‌اى ندارد؛ اما در اینجا هدف اصلى جرح و تعدیل روات است نه جمع آورى اسامى آنها و به همین جهت این کتاب در جنبه رجالى ترجیح داده مى‌شود.

ابوعمرو کشی در کتاب خویش به ذکر روایات پیرامون شخصیت راویان و اصحاب ائمه علیهم‌السلام اکتفا کرده و هیچگونه اظهار نظرى نکرده است. در مواردى هم که دو یا چند روایت با هم متعارض هستند بجز مواردى اندک هیچ سخنى در جمع و ترجیح روایات ندارد.

مؤلف (یا شیخ طوسى هنگام تهذیب کتاب) تنها روات شیعه را ذکر کرده و روات اهل تسنن تنها در مواردى در متن کتاب آمده‌اند که براى شیعه روایتى داشته باشند.

نکته دیگر در مورد رجال کشى آن است که این کتاب مشتمل بر نام راویان ثقه و ضعیف است. پس وجود نام یک راوى در این کتاب دلیل موثق بودن یا شیعه بودن او نیست.

تهذیب کتاب‌

بنا بر آنچه نقل شده کتاب «معرفة الناقلین» بسیار غلط داشته که یا از جانب املاء کننده بوده یا ناسخ کتاب و یا به احتمال ضعیف از اصل کتاب؛ لذا شیخ طوسى تصمیم به تهذیب آن گرفت و با نام «اختیار الرجال» آن را باز نویسى کرد. در این ویرایش که در سال ۴۵۶ هجرى - چهار سال قبل از وفات شیخ - بوده چند احتمال هست:

۱- بعضى احتمال داده‌اند اصل کتاب شامل روات شیعه و سنى بوده که شیخ روات سنى را از آن حذف کرده است.

۲- روایاتى که مشکل سندى یا متنى داشته‌اند را حذف کرده که در نتیجه تراجم بعضى افراد از کتاب حذف شده و حجم کتاب کمتر شده است.

۳- اشکالات و اغلاط کتاب را در نسبت افراد و طبقه آنها و غلطهاى متن کتاب را اصلاح نموده (این غلطها یا از ناسخ بوده یا در اصل کتاب موجود بوده است).

تنظیم کتاب‌

کتاب کشى و اختیار الرجال آن، هیچ یک ترتیب منظمى ندارند؛ نه بر اساس تاریخ، نه الفباء و نه طبقه. لذا عده‌اى از بزرگان اقدام به مرتب نمودن آن کرده‌ اند از جمله:

۱- سید یوسف بن محمد بن زین العابدین عاملى آنرا مانند رجال شیخ بر طبق طبقات اصحاب معصومین در سال ۹۸۱ هجرى منظم نموده است.

۲- شیخ داود بن حسن بن یوسف نیز کتاب را بر اساس حروف الفباء در نام راوى و نام پدر و... تنظیم کرده است.

۳- مولى عنایة الله قهپایى در سال ۱۰۱۱ هجرى کتاب را بر اساس اولین حرف نام افراد منظم کرده اما در متن کتاب هیچ کم و زیادى به چشم نمى‌خورد.

۴- قهپایى در سال ۱۰۱۶ هجرى نیز این کتاب را با رجال شیخ و فهرست شیخ و فهرست نجاشى و ضعفاء غضائرى پس از مرتب نمودن مطالب، با نام «مجمع الرجال» در یک مجلد بزرگ منتشر نموده است.

نسخه‌هاى کتاب‌

چنان که ذکر شد از کتاب معرفة الناقلین هیچ نسخه‌اى به دست ما نرسیده و حتى در اسناد و نقل‌هاى مربوط به قرنهاى ششم و هفتم هم هیچ اثرى از آن یافت نمى‌شود. بنابراین نسخه‌هاى کتاب منحصر در نسخه‌هاى «اختیار الرجال» شیخ طوسى است که مهمترین آنها عبارتند از:

۱- نسخه‌اى مربوط به سال ۵۷۷ هجرى که شامل حدیث ۳ تا ۸۵۷ است و به خط منصور بن على بن منصور خازن مى‌باشد. در چند جاى این نسخه علامت مقابله در حاشیه کتاب به چشم مى‌خورد.

۲- نسخه‌اى در کتابخانه دانشگاه تهران، شامل ابتداى جزء چهارم تا پایان کتاب که در سال ۶۰۲ هجرى نوشته شده و به خط ابو احمد بن ابى المعالى است و با نسخه‌اى به خط شیخ طوسى مقابله شده است.

۳- نسخه‌اى در کتابخانه آیت الله مرعشى نجفى در قم که با کتاب معالم العلماء در یک مجلد است.

منابع

متن کتاب

اختیار معرفة الرجال (رجال کشی)