الخرائج والجرائح (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
سطر ۱۱: سطر ۱۱:
 
|زبان= عربی
 
|زبان= عربی
  
|تعداد جلد= 3
+
|تعداد جلد= ۳
  
 
|عنوان افزوده1=  تحقیق
 
|عنوان افزوده1=  تحقیق
  
|افزوده1=  موسسة الامام المهدی علیه السلام
+
|افزوده1=  مؤسسة الامام المهدی علیه‌السلام
  
 
|عنوان افزوده2=
 
|عنوان افزوده2=
سطر ۲۴: سطر ۲۴:
  
 
}}
 
}}
'''«الخرائج و الجرائح''' تأليف [[قطب الدین راوندی|قطب‌الدين راوندى]] (م، ۵۷۳ ق)،  در موضوع معجزات پيامبر و ائمه(ع) است. مؤلف سعی کرده معجزات و کرامات پیامبر گرامی اسلام و اوصیای ایشان را در این کتاب گرد آورد و از منظر سنت، حقانیت نبوت و امامت معصومان را ثابت کند. 
+
'''«الخرائج و الجرائح»''' تألیف [[قطب الدین راوندی|قطب‌الدین راوندى]] (م، ۵۷۳ ق) است که در آن، [[معجزه|معجزات]] و کرامات [[پیامبر|پیامبر اکرم]] صلی الله علیه وآله و [[ائمه اطهار]] علیهم‌السلام گردآوری شده و مؤلف سعی کرده از این طریق، حقانیت [[اهل بیت]] علیهم‌السلام را در [[نبوت]] و [[امامت]] ثابت کند. راوندى در یکی از ابواب کتاب خود، به برخى از شبهات معاندان در مورد [[قرآن کریم]] نیز پاسخ داده است.   
 
 
این کتاب که معروفترین آثار قطب بشمار می‌آید در بیان مسائل [[علم کلام|کلامی]] و عقاید بوده و در برگیرنده هفت کتاب پیرامون مسأله [[معجزه]] و شیوه زندگی [[رسول خدا]] صلی الله علیه و آله است.   
 
  
 
==مؤلف==
 
==مؤلف==
سطر ۳۲: سطر ۳۰:
 
شیخ قطب‌الدین سعید بن هبةالله راوندى (م، ۵۷۳ ق)، [[محدث]]، مفسر، متکلم، [[فقیه]]، فیلسوف و تاریخ دان بزرگ [[شیعه]] در قرن ششم هجرى و از شاگردان [[شیخ طبرسی]] است.   
 
شیخ قطب‌الدین سعید بن هبةالله راوندى (م، ۵۷۳ ق)، [[محدث]]، مفسر، متکلم، [[فقیه]]، فیلسوف و تاریخ دان بزرگ [[شیعه]] در قرن ششم هجرى و از شاگردان [[شیخ طبرسی]] است.   
  
قطب الدین در آثار خود موضوعات متنوعى از علوم و معارف اسلامى را به بحث گرفته و در علوم [[تفسیر قرآن|تفسیر]]، [[فقه]]، [[حدیث]]، [[فلسفه]]، [[علم کلام|کلام]]، [[تاریخ]] و دیگر موضوعات نوشتارهاى فراوانى بر جاى نهاده است که معروفترین آنها «[[الخرائج والجرائح (کتاب)|الخرائج و الجرائح]]» است. برخی دیگر از آثار ایشان عبارتند از: [[فقه القرآن فی شرح آیات الاحکام (کتاب)|فقه القرآن]]، [[الدعوات (کتاب)|سلوة الحزین]]، [[قصص الانبیاء راوندی (کتاب)|قصص الانبیاء]]، [[منهاج البراعة في شرح نهج‌البلاغة (راوندی) (کتاب)|منهاج البراعة فی شرح نهج‌البلاغة]]، تهافت الفلاسفه.   
+
قطب الدین در آثار خود موضوعات متنوعى از علوم و معارف اسلامى را به بحث گرفته و در علوم [[تفسیر قرآن|تفسیر]]، [[فقه]]، [[حدیث]]، [[فلسفه]]، [[علم کلام|کلام]]، [[تاریخ]] و دیگر موضوعات نوشتارهاى فراوانى بر جاى نهاده است که معروفترین آنها «[[الخرائج والجرائح (کتاب)|الخرائج و الجرائح]]» است. برخی دیگر از آثار ایشان عبارتند از: [[فقه القرآن فی شرح آیات الاحکام (کتاب)|فقه القرآن]]، [[الدعوات (کتاب)|سلوة الحزین]]، [[قصص الانبیاء راوندی (کتاب)|قصص الانبیاء]]، [[منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة (راوندی) (کتاب)|منهاج البراعة فی شرح نهج‌البلاغة]]، تهافت الفلاسفه.   
 
 
==معرفی كتاب==
 
 
 
كتاب حاضر در [[معجزه|معجزات]] و کرامات [[پیامبر|پیامبر اکرم]] صلی الله علیه وآله و [[ائمه اطهار]] علیهم‌السلام و بیان فضائل ایشان می‌باشد. علت نامگذاری كتاب مؤلف چنین بیان می‌كند معجزاتی كه بدست [[اهل بیت]] علیهم‌السلام انجام شده است، نشان از صحت ادعاهای آن‌ها دارد.
 
 
 
«الخرائج و الجرائح» از جامع‌ترین و بهترين كتاب‌هایى است كه پيرامون معجزات پيامبر و ائمه علیهم‌السلام نوشته شده است؛ كتاب علمی، روایی و تحلیلی كه می‌تواند جوابگوی پژوهشگران و محققان باشد. در اين كتاب انواع معجزات را گرد آورده و به یك نوع اكتفا نكرده است؛ كه مثلاً فقط معجزات علمى يا بیانى را بيان كرده باشد.
 
 
 
مؤلف در روايات به‌قدر حاجت اكتفا كرده و مقدمات و توضيحات غير مرتبط با مطلب اصلى كه مسئله معجزات و كرامات است را حذف نموده است.
 
 
 
== محتوای کتاب ==
 
كتاب حاضر شامل یك مقدمه كه توضیحاتی پیرامون معجزه و انگیزه وجودی آن می‌باشد و پانزده باب كه سیزده باب در معجزات پیامبر و ائمه اثنی عشر، یك باب به دلائل صحت ادعای نبوت پیامبر و امامت ائمه علیهم‌السلام و باب دیگر شامل دلائل قرآنی بر امامت دوازده امام علیهم‌السلام می‌باشد.
 
 
 
در آخر كتاب ملحقات پنج‌گانه‌اى در خصوص نوادر معجزات كه فقط روایی است و مقایسه بین معجزات پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم با اوصیاء خود و معجزات انبیاء قبل از [[پیامبر اسلام]] صلی الله علیه و آله آورده شده است.
 
 
 
از ملحقات دیگر كتاب، كتاب ام‌المعجزات و جواب به شبهات مختلف در مورد [[قرآن]] و كتاب الفرق بین الحیل والمعجزات، كه راه تشخیص معجزه و شعبده‌بازی و غیره را بیان كرده است، می‌باشد.
 
 
 
راوندى در كتاب ارزشمندش «الخرائج و الجرائح» بابى گشوده و در آن به برخى از ايرادات معاندان قرآن پاسخ داده است. در اين باب نكاتى مختصر، امّا محقّقانه و دقيق آمده است.
 
 
 
  
== ترتيب ابواب ==
+
==معرفی کتاب==
مؤلف، همچنان‌كه در مقدمه كتاب بيان كرده، كتاب خود را بدين ترتيب منظم كرده است:
 
  
# مقدمه، شامل توضيحاتى پيرامون معجزه و انگیزه وجودى آن و فهرست ابواب كتاب.
+
کتاب حاضر در [[معجزه|معجزات]] و کرامات [[پیامبر|پیامبر اکرم]] صلی الله علیه وآله و [[ائمه اطهار]] علیهم‌السلام و بیان فضائل ایشان می‌باشد. مؤلف علت نامگذاری کتاب خود را به «الخرائج و الجرائح» چنین بیان می‌کند: «سمّیته بکتاب الخرائج و الجرائح لأنّ معجزاتهم التی خرجت علی أیدیهم مصححة لدعاویهم لأنها تکسب المُدَّعی و من ظهرت على یده صدق قوله؛ زیرا معجزاتی که به دست آنان انجام شده مؤید صحت ادعاهای آنها (در [[نبوت]] و [[امامت]]) است، چون برای آنها درستی کلامشان را تایید می‌کند.» کلمه «الجرائح» از ریشه جَرح به معنای اکتساب بوده و از آنجا که واسطه پذیرش و تصدیق سخنان و ادّعای پیامبر(ص) و ائمه(ع) معجزات ایشان بوده است، در این کتاب معجزات معصومان(ع) بیان شده و از کلمه «الجرائح» در عنوان کتاب استفاده شده است.
# ابواب كتاب، شامل پانزده باب: 13 باب در معجزات پيامبر و ائمه دوازده‌گانه، يك باب در دلائل بر صحت ادعاى نبوت پيامبر(ص) و امامت ائمه(ع) و باب ديگر شامل دلائل قرآنى بر امامت دوازده امام(ع).
 
# ملحقات كتاب، شامل:
 
  
الف)- نوادر المعجزات، كه كتابى روايى صرف است و هيچ بحث كلامى و... ندارد.
+
«الخرائج و الجرائح» از جامع‌ترین و بهترین کتاب‌هایى است که پیرامون معجزات پیامبر و ائمه علیهم‌السلام نوشته شده است؛ کتاب علمی، روایی و تحلیلی که می‌تواند جوابگوی پژوهشگران و محققان باشد. مؤلف در این کتاب انواع معجزات را گرد آورده و به یک نوع اکتفا نکرده است؛ که مثلاً فقط معجزات علمى یا بیانى را بیان کرده باشد.
  
ب)- الموازاة بين معجزات نبينا(ص) و أوصيائه(ع) و معجزات الأنبياء المتقدمين.
+
این کتاب مورد اعتماد و توجه علمای [[شیعه]] و [[سنی]] واقع شده و در کتب خود از آن بهره گرفته اند، از جمله: [[علی بن عیسی اربلی|اربلی]] در «[[کشف الغمة (کتاب)|کشف الغمّة]]»، و شیخ زین الدین نباطی در «الصراط المستقیم»، [[شیخ حر عاملی|شیخ حرّ عاملی]] در «[[وسائل الشیعه (کتاب)|وسائل الشیعة]]» و «[[اثبات الهداة بالنصوص و المعجزات (کتاب)|اثبات الهداة]]»، [[علامه مجلسى|علامه مجلسی]] در «[[بحارالأنوار (کتاب)|بحار الأنوار]]» ، شیخ عبداللّه البحرانی در «عوالم العلوم»، [[سید هاشم بحرانی|سید هاشم بحرانی]] در «[[البرهان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر البرهان]]» و «[[مدینة المعاجز (کتاب)|مدینة المعاجز]]»، ابن صبّاغ مالکی در «الفصول المهمّة» و قندوزی در «[[ینابیع الموده لذوی القربی (کتاب)|ینابیع المودّة]]».
  
ج)- كتاب أمّ المعجزات، كه بحثى مفصل در وجوه مختلف اعجاز قرآن دارد و شبهات مختلف را در مورد قرآن مطرح كرده و جواب داده است.
+
کتاب «الخرائج و الجرائح»، توسط علامه محمد شریف خادم با عنوان «کفایة المؤمنین فی معجزات الأئمة المعصومین» به فارسی ترجمه شده است. همچنین ترجمه ای با عنوان «جلوه‌های اعجاز معصومین(ع)»، از غلامحسن محرّمی وجود دارد.
  
د)- كتاب الفرق بين الحيل و المعجزات كه راه تشخيص معجزه را از شعبده و...بيان كرده.
+
==محتوای کتاب==
 +
چنانکه مؤلف در مقدمه کتاب «الخرائج و الحرائج» بیان نموده، آن را بدین ترتیب منظم کرده است:
  
ه)- كتاب علامات و مراتب نبينا و أوصيائه(ص).
+
*مقدمه کتاب، شامل توضیحاتى پیرامون [[معجزه]] و انگیزه وجودى آن و فهرست ابواب کتاب.
 +
*ابواب کتاب، شامل ۲۰ باب: ۱۳ باب آن در معجزات [[پیامبر اسلام|پیامبر]] و [[ائمه اطهار|ائمه اثنی عشر]]، یک باب آن به دلائل صحت ادعای [[نبوت]] پیامبر و [[امامت]] ائمه علیهم‌السلام و یک باب شامل دلائل [[قرآن|قرآنی]] بر امامت دوازده امام علیهم‌السلام می‌باشد. و پنج باب انتهایی به این شرح است:
  
در اواخر كتاب هم بحثى در علائم ظهور امام عصر(ع) دارد و علائم قبل از ظهور و هنگام ظهور را جداگانه بيان نموده است.
+
# باب نوادر المعجزات، که کتابى صرفاً روایى است و هیچ بحث [[کلام|کلامى]] ندارد.
 +
# باب الموازاة معجزات نبینا(ص) و أوصیائه(ع)، معجزات الأنبیاء المتقدمین.
 +
# باب امّ المعجزات، که بحثى در وجوه [[اعجاز قرآن]] دارد و شبهات مختلف را در مورد [[قرآن کریم|قرآن]] مطرح کرده و جواب داده است.
 +
# باب الفرق بین الحیل و المعجزات، که راه تشخیص معجزه را از شعبده بیان کرده است.
 +
# باب العلامات و المراتب الخارقة للعادات لهم. مؤلف در این باب بحثى در [[نشانه های ظهور امام زمان (عج)|علائم ظهور]] [[امام زمان عجل الله فرجه الشریف|امام عصر]] (علیه السلام) بیان نموده است.
  
== ترجمه ==
+
راوندی در ذکر روایات، به‌ قدر حاجت اکتفا کرده و مقدمات و توضیحات غیر مرتبط با مطلب اصلى -که مسئله معجزات و کرامات است- را حذف نموده است. روش مؤلف در تألیف این کتاب، آوردن دلائل و مسائل [[کلام|کلامی‌]] بعد از بیان هر معجزه است.
كتاب الخرائج و الجرائح توسط علامه محمد شريف خادم به فارسی ترجمه شده و با نام «كفاية المؤمنين في معجزات الأئمة المعصومين» منتشر شده است.
 
  
 
==منابع==
 
==منابع==
حافظ فرزانه/ مرکز مطالعات و پژوهش‌هاي فرهنگي حوزه علميه، سایت اندیشه قم
 
 
==متن کتاب الخرائج و الحرائج==
 
 
*[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource/38527/ الخرائج والجرائح]
 
 
[[رده:منابع حدیثی]]
 
 
[[رده:کتابهای با موضوع اهل البیت علیهم السلام]]
 
  
 +
* الخرائج و الجرائح، قطب الدین راوندی، مقدمه کتاب.
 +
* [[نرم افزار جامع الاحادیث ۵ / ۳|نرم افزار جامع الاحادیث]]، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
 +
* حافظ فرزانه، مرکز مطالعات و پژوهش‌های فرهنگی حوزه علمیه، سایت اندیشه قم.
 +
[[رده:منابع حدیثی]][[رده:منابع اعتقادی شیعه]][[رده:منابع کلامی]][[رده:کتابهای اعتقادی]][[رده:کتابهای کلامی]]
 +
[[رده:کتابهای با موضوع اهل البیت علیهم السلام]][[رده:کتاب‌های فضایل اهل البیت (ع)]]
 
{{حدیث}}
 
{{حدیث}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۵ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۴۸

الخرائج و الجرائح .jpg
نویسنده قطب الدین راوندی
موضوع معجزات چهارده معصوم
زبان عربی
تعداد جلد ۳
تحقیق مؤسسة الامام المهدی علیه‌السلام

الخرائج والجرائح

«الخرائج و الجرائح» تألیف قطب‌الدین راوندى (م، ۵۷۳ ق) است که در آن، معجزات و کرامات پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله و ائمه اطهار علیهم‌السلام گردآوری شده و مؤلف سعی کرده از این طریق، حقانیت اهل بیت علیهم‌السلام را در نبوت و امامت ثابت کند. راوندى در یکی از ابواب کتاب خود، به برخى از شبهات معاندان در مورد قرآن کریم نیز پاسخ داده است.

مؤلف

شیخ قطب‌الدین سعید بن هبةالله راوندى (م، ۵۷۳ ق)، محدث، مفسر، متکلم، فقیه، فیلسوف و تاریخ دان بزرگ شیعه در قرن ششم هجرى و از شاگردان شیخ طبرسی است.

قطب الدین در آثار خود موضوعات متنوعى از علوم و معارف اسلامى را به بحث گرفته و در علوم تفسیر، فقه، حدیث، فلسفه، کلام، تاریخ و دیگر موضوعات نوشتارهاى فراوانى بر جاى نهاده است که معروفترین آنها «الخرائج و الجرائح» است. برخی دیگر از آثار ایشان عبارتند از: فقه القرآن، سلوة الحزین، قصص الانبیاء، منهاج البراعة فی شرح نهج‌البلاغة، تهافت الفلاسفه.

معرفی کتاب

کتاب حاضر در معجزات و کرامات پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله و ائمه اطهار علیهم‌السلام و بیان فضائل ایشان می‌باشد. مؤلف علت نامگذاری کتاب خود را به «الخرائج و الجرائح» چنین بیان می‌کند: «سمّیته بکتاب الخرائج و الجرائح لأنّ معجزاتهم التی خرجت علی أیدیهم مصححة لدعاویهم لأنها تکسب المُدَّعی و من ظهرت على یده صدق قوله؛ زیرا معجزاتی که به دست آنان انجام شده مؤید صحت ادعاهای آنها (در نبوت و امامت) است، چون برای آنها درستی کلامشان را تایید می‌کند.» کلمه «الجرائح» از ریشه جَرح به معنای اکتساب بوده و از آنجا که واسطه پذیرش و تصدیق سخنان و ادّعای پیامبر(ص) و ائمه(ع) معجزات ایشان بوده است، در این کتاب معجزات معصومان(ع) بیان شده و از کلمه «الجرائح» در عنوان کتاب استفاده شده است.

«الخرائج و الجرائح» از جامع‌ترین و بهترین کتاب‌هایى است که پیرامون معجزات پیامبر و ائمه علیهم‌السلام نوشته شده است؛ کتاب علمی، روایی و تحلیلی که می‌تواند جوابگوی پژوهشگران و محققان باشد. مؤلف در این کتاب انواع معجزات را گرد آورده و به یک نوع اکتفا نکرده است؛ که مثلاً فقط معجزات علمى یا بیانى را بیان کرده باشد.

این کتاب مورد اعتماد و توجه علمای شیعه و سنی واقع شده و در کتب خود از آن بهره گرفته اند، از جمله: اربلی در «کشف الغمّة»، و شیخ زین الدین نباطی در «الصراط المستقیم»، شیخ حرّ عاملی در «وسائل الشیعة» و «اثبات الهداة»، علامه مجلسی در «بحار الأنوار» ، شیخ عبداللّه البحرانی در «عوالم العلوم»، سید هاشم بحرانی در «تفسیر البرهان» و «مدینة المعاجز»، ابن صبّاغ مالکی در «الفصول المهمّة» و قندوزی در «ینابیع المودّة».

کتاب «الخرائج و الجرائح»، توسط علامه محمد شریف خادم با عنوان «کفایة المؤمنین فی معجزات الأئمة المعصومین» به فارسی ترجمه شده است. همچنین ترجمه ای با عنوان «جلوه‌های اعجاز معصومین(ع)»، از غلامحسن محرّمی وجود دارد.

محتوای کتاب

چنانکه مؤلف در مقدمه کتاب «الخرائج و الحرائج» بیان نموده، آن را بدین ترتیب منظم کرده است:

  • مقدمه کتاب، شامل توضیحاتى پیرامون معجزه و انگیزه وجودى آن و فهرست ابواب کتاب.
  • ابواب کتاب، شامل ۲۰ باب: ۱۳ باب آن در معجزات پیامبر و ائمه اثنی عشر، یک باب آن به دلائل صحت ادعای نبوت پیامبر و امامت ائمه علیهم‌السلام و یک باب شامل دلائل قرآنی بر امامت دوازده امام علیهم‌السلام می‌باشد. و پنج باب انتهایی به این شرح است:
  1. باب نوادر المعجزات، که کتابى صرفاً روایى است و هیچ بحث کلامى ندارد.
  2. باب الموازاة معجزات نبینا(ص) و أوصیائه(ع)، معجزات الأنبیاء المتقدمین.
  3. باب امّ المعجزات، که بحثى در وجوه اعجاز قرآن دارد و شبهات مختلف را در مورد قرآن مطرح کرده و جواب داده است.
  4. باب الفرق بین الحیل و المعجزات، که راه تشخیص معجزه را از شعبده بیان کرده است.
  5. باب العلامات و المراتب الخارقة للعادات لهم. مؤلف در این باب بحثى در علائم ظهور امام عصر (علیه السلام) بیان نموده است.

راوندی در ذکر روایات، به‌ قدر حاجت اکتفا کرده و مقدمات و توضیحات غیر مرتبط با مطلب اصلى -که مسئله معجزات و کرامات است- را حذف نموده است. روش مؤلف در تألیف این کتاب، آوردن دلائل و مسائل کلامی‌ بعد از بیان هر معجزه است.

منابع

  • الخرائج و الجرائح، قطب الدین راوندی، مقدمه کتاب.
  • نرم افزار جامع الاحادیث، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
  • حافظ فرزانه، مرکز مطالعات و پژوهش‌های فرهنگی حوزه علمیه، سایت اندیشه قم.