اخبار غیبی قرآن
این مدخل از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.
(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)
غيب به معني مستور و پنهان، در مقابل محسوس و مشهود بكار مي رود و به هر چيزي كه از قلمرو حواس ما بيرون باشد، غيب مي گويند.[۱]، غيب در مقابل شهادت قرار دارد و مقصود از آن بخشي از حقايق عالم هستي است كه از حوزه ادراك متعارف بشري خارج است.
قرآن كريم از حقايق غيبي فراواني خبر داده و علاوه بر تبيين برخي مطالب غيبي پيرامون خداوند متعال و صفات جمال و جلال او، فرشتگان و اجنه، برزخ و عالم آخرت، بهشت و جهنم و... خبر داده است.[۲]
محتویات
جايگاه علمي واژه
در مورد اخبار غيب، بحث پيرامون آن دسته از خبرها و حوادثي است که در گذشته، حال و آينده مي باشند و قرآن از آنها به طور صحيح و قطعي خبر داده است و به اخبار از حوادث و سرگذشت امت هاي پيشين و پيامبران گذشته استدلال كرده است،[۳]
كه اين داستانها را قبل از اين نه پيامبر و نه مردمي كه در ميان آنان بسر مي بردند، مي دانستند. مانند خبر از مكنونات قلبي افراد در عصر پيامبر لذا پيامبر از آنچه در قلب منافقان و ديگران مي گذشت، خبر داشت و همين طور قرآن از وقايعي كه در آينده قرار بود اتفاق بيفتد خبر مي داد كه با وجود نبود امكانات وسايل پيش بيني كننده در زمان خود بي نظير بود.
اقسام اخبار غیبی در قرآن
اخبار از گذشتگان
داستان چگونگي ولادت حضرت یحیی
كفالت حضرت مريم به عهده زكريا بود يك روز كه نزد مريم میرود، غذای پاكيزه اي نزدش مي بيند آن هم ميوه تابستان در فصل زمستان، با تعجب مي پرسد از كجا چنين خوراكي برايت فراهم شده؟ مريم مي گويد: خداوند، آنها را برايم مي فرستد و خداوند هر كس را بخواهد بدون حساب روزي مي دهد.
زكريا كه همواره در حسرت نداشتن فرزند مي سوخت از اين حادثه اميدش قوت گرفته به دعا و تضرع و التماس میپردازد تا این که فرشتگان در محراب به وي مژده پسري میدهند كه او از افراد پاك دامن و از پيغمبران شايسته خواهد شد، ولي چون زنش از آغاز نازا و خود پيري نود و چند ساله بود،[۴] با شگفتي پرسيد: «قَالَ رَبِّ أَنَّىَ يَكُونُ لِي غُلاَمٌ وَقَدْ بَلَغَنِيَ الْكِبَرُ و...»[۵] پروردگارا! چگونه ممكن است فرزندى براى من باشد، در حالى كه پيرى به سراغ من آمده و همسرم نازاست؟! فرمود: بدين گونه خداوند هر كارى را بخواهد انجام مى‌دهد.
داستان ولادت حضرت عيسی
مريم بعد از دريافت خبر، ناراحت شده گفت: «چگونه ممكن است فرزندى براى من باشد؟! در حالى كه تاكنون انسانى با من تماس نداشته و زن آلوده‌اى هم نبوده‌ام!».[۶] گفت: «مطلب همين است! پروردگارت فرموده: اين كار بر من آسان است! (ما او را مى‌آفرينيم، تا قدرت خويش را آشكار سازيم) و او را براى مردم نشانه‌اى قرار دهيم و رحمتى باشد از سوى ما! و اين امرى است پايان يافته».[۷]
اخبار از مكنونات قلبي ديگران
قرآن از حوادث و وقايعي كه در زمان پيامبر صلی الله علیه و آله در شُرف واقع شدن بوده است، خبر داده مانند خبرهاي غيبي قرآن از دسيسه هاي منافقان و دشمنان اسلام؛ «أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذينَ نُهُوا عَنِ النَّجْوى ثُمَّ يَعُودُونَ...»[۸]
آيا نديدى كسانى را كه از نجوا (سخنان درگوشى) نهى شدند، سپس به كارى كه از آن نهى شده بودند بازمى‌گردند و براى انجام گناه و تعدّى و نافرمانى رسول خدا به نجوا مى‌پردازند و هنگامى كه نزد تو مى‌آيند تو را تحيّتى (و خوشامدى) مى‌گويند كه خدا به تو نگفته است و در دل مى‌گويند: چرا خداوند ما را بخاطر گفته‌هايمان عذاب نمى‌كند؟! جهنم براى آنان كافى اسـت، وارد آن مى‌شوند و چه بد فرجامى است!
اخبار از آينده
قرآن از حوادثي كه پس از نزول آيات در زمان آينده رخ مي دادند به روشني پرده برداري کرده كه مي توان به مواردي چون خبر پيروزي روم بر فارس اشاره نمود؛ «غُلِبَتِ الرُّومُ في أَدْنَى الْأَرْضِ وَ هُمْ مِنْ بَعْدِ غَلَبِهِمْ سَيَغْلِبُونَ في بِضْعِ سِنينَ...».[۹] روميان مغلوب شدند (و اين شكست) در سرزمين نزديكى رخ داد، اما آنان پس از (اين) مغلوبيت، بزودى غلبه خواهند كرد.
پانویس
- ↑ راغب اصفهانى، حسين بن محمد؛ المفردات في غريب القرآن، دمشق بيروت، دارالعلم الدارالشامية، س1412 ق، چ اول، ص616.
- ↑ طوسي محمد بن حسن، الاقتصاد، تحقيق شيخ حسن سعيد، قم مكتبه جامع مطبعه خيام، س1400هـ، ص 172. سعدالدين تفتازاني، شرح المقاصد، قم انتشارات شريف رضي، س1409هـ، ج5، ص36.
- ↑ معرفت، محمدهادي؛ تلخيص التمهيد، قم: انتشارات جامعه مدرسين، چ دوم، س 1416 هـ.ق، ج2، ص23-24.
- ↑ علامه طبرسي؛ مجمع البيان فى تفسير القرآن، ترجمه مترجمان، تحقيق: رضا ستوده، تهران: انتشارات فراهانى، س1360 ش، چ اول، ج4، ص51-52.
- ↑ سوره آل عمران، آيه 37 الي 40.
- ↑ سوره مریم، آيه 20.
- ↑ سوره مريم، آيه 21.
- ↑ سوره مجادله، آيه8 و بنگريد سوره توبه آيه107–110.
- ↑ سوره روم، آيه 2-3-4.
منابع
اخبار غیب در قرآن، روح الله رضوانی، سایت پژوهشکده باقرالعلوم علیه السلام (بخش فرهنگ علوم انسانی و اسلامی) تاریخ بازیابی: 29 آذر 1390.
