آیه ۱۶ فتح
متن آیه
ترجمه
به اعراب بادیه نشین که از جنگ تخلف ورزیده اند، بگو: بزودی برای جنگ با مردمی سخت نیرومند فراخوانده می شوید که با آنها بجنگید یا مسلمان شوند. اگر اطاعت کنید خدایتان پاداشی نیکو خواهد داد و اگر همچنان که پیش از این سربر تافته اید، سر برتابید شما را به عذابی دردآور عذاب می کند.
نزول
«شیخ طوسى» گویند: قتاده و سعید بن جبیر گویند: این آیه درباره اهل خیبر است و داعى (دعوت کننده (یا) دستوردهنده) در آیه رسول خدا صلى الله علیه و آله مى باشد و اگر بگوئیم داعى آن پیامبر نیست به طور قطع ابوبکر و عمر هم نخواهند بود. چنان که مخالفین ما از اهل سنت و جماعت به آن اعتقاد دارند بلکه داعى مزبور على بن ابى‌طالب خواهد بود.[۱]
پانویس
- ↑ در این آیه اختلافى از حیث تفسیر و معنى آیه بین امامیه و اهل سنت وجود دارد چنان که صاحب مجمع البیان از خاصه گوید که مراد از (قوم اولى بأس شدید) اقوام و طوائف هوازن و ثقیف اند. برخى گویند: اصحاب مسیلمه کذاب هستند و نیز گویند: اهل فارس و روم مى باشند و همچنین گویند: اهل صفین از اصحاب معاویه هستند و صحیح آنست که مراد از داعى در جمله (ستدعون) رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم است زیرا پیامبر بعد از فتح مکه مسلمین را به جنگ‌هاى زیاد دیگرى خواند و دعوت نمود آن هم به قتال و نبرد با اقوام و طوائفى که داراى قدرت و قوت بودند مانند اهل حنین و طائف و موته و نیز جنگ تبوک و سایر جنگ‌هاى دیگر، بنابراین اگر ما آن را به بعد از وفات پیامبر حمل نمائیم معنى نخواهد داشت و صاحب مفاتیح الغیب از عامه گوید: اقوى آنست که داعى مزبور رسول خدا صلى الله علیه و آله است و اظهر آنست که شامل غیررسول خدا هم خواهد بود و نیز گوید منافات ندارد که بگوئیم داعى آن در مرحله اول رسول خدا صلی الله علیه و آله و در مرحله دوم ابوبکر باشد و چون بحت تفسیرى در بین نیست از اطاله کلام خوددارى می‌شود.
منابع
- قرآن کریم، ترجمه عبدالمحمد آیتی.
- محمدباقر محقق، نمونه بینات در شأن نزول آیات از نظر شیخ طوسی و سایر مفسرین خاصه و عامه، ص 731.
پیوندها
