اثبات الهداة بالنصوص و المعجزات (کتاب)
 | |
| نویسنده | شيخ حر عاملى |
| موضوع | احادیث/ اثبات امامت |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 5 |
|
| |
کتاب «اثبات الهُداة بالنُّصوص و المعجزات» تألیف شیخ حر عاملی (م، 1104 ق)، شامل بيش از بيست هزار حديث در اثبات نبوت و امامت و بیان معجزات و کرامات پيامبر اکرم و ائمه معصومين (عليهم‌السلام) به نقل از كتب معتبر شيعه و سنى است.
محتویات
مؤلف
شیخ محمد بن حسن عاملی معروف به «شیخ حرّ عاملی» (1033-1104 ق)، از فقها و محدثان نامدار شیعه در قرن ۱۱ هجری است. زادگاه ایشان، «مشغره» از توابع "جبع" جنوب "لبنان" است.
شیخ حرّ از اساتید بزرگی همچون فیض كاشانی، آقا حسین خوانساری، علامه مجلسی و سید هاشم بحرانی بهره برده و روایت نقل کرده است. او در فقه مسلک اخباریان را داشت، ولی اخباری معتدل بود.
وی صاحب کتاب «وسائل الشیعه»، یکی از ارزشمندترین کتب مرجع حدیثی شیعه می‌باشد که همچنان مرجع استنباط علما و مجتهدان است. از دیگر آثار او، جواهر السنیّه، الفصول المهمة، امل الآمل و صحیفه ثانیه می باشد.
شیخ حرعاملی سرانجام در 21 ماه رمضان 1104 ق. چشم از جهان فروبست و در جوار حرم امام رضا علیه السلام در مشهد به خاک سپرده شد.
محتوای کتاب
«إثبات الهداة بالنصوص و المعجزات» در دو جلد، شامل بيش از بيست هزار حديث و هفتاد هزار سند به نقل از 439 كتاب از شيعه و سنى با ترتيبى زيبا و تهذيب و پرهيز از تكرار درباره معجزات و کرامات پيامبر اکرم و ائمه معصومين عليهم السلام تألیف شده است.
كتاب به ۳۵ باب تقسيم شده است:
باب اول تا پنجم، كلياتى در حجيت نقل و مباحثى پيرامون اخبار و روايات معصومين است. باب ششم به نصوص عامه نبوت و امامت مى‌پردازد. باب ۸ و ۹ اخبار دال بر نبوت پيامبر اسلام(ص) و معجزات ايشان است. از باب ۱۰ تا ۳۴ به اخبار امامت عامه و امامت و معجزات هر يكى از ائمه اختصاص دارد و باب ۳۵ رد غلو است. مؤلف هر باب را به فصل‌هاى متعددى تقسيم كرده و هر فصل را به احاديث يك كتاب اختصاص داده است.
مؤلف به دليل گرايش اخباری، به همه روايات به ديده قبول نگريسته و هر روايتى كه در منابع قديم شيعه بوده جمع آورى نموده و جز توضيحات معمولى، از نقد و بررسى آنها سخنى نگفته است. همين موضوع موجب آسيب پذيرى اين اثر همانند ديگر آثار مشابه در مناقب و مثالب است. توضيحات مؤلف به شيوه كتاب ديگرش وسائل الشیعه است و غالباً توضيح مى دهد كه شبيه اين روايت در فلان باب نيز آمده يا خواهد آمد.
شيخ حر عاملی مأخذ هر خبر را به طور دقيق در آغاز آن خبر بيان كرده و سند آن را هم آورده است. در چاپ كنونى آدرس اين كتب نيز استخراج شده است.
منابع كتاب
منابع كتاب عبارتند از: تمامى كتب روايى مهم شيعه از آغاز تا دوره مؤلف، مانند الكافى، بصائرالدرجات، كفاية الاثر، الخرائج و الجرائح، كتب مختلف شيخ صدوق، شيخ مفيد، شيخ طوسى، سید بن طاووس، عمادالدين طبرى، طبرسى و تفاسيرى چون تفسير قمى.
با اين حال وى از كتب اهل سنت غفلت نكرده و بخشى از مباحث خورد را به نقل از آنان اختصاص داده تا نبوت و امامت و معجزات معصومين عليهم السلام را از آن كتاب ها نيز اثبات نمايد.
به گفته خود مؤلف ذيل شرح حالش در كتاب امل الآمل، در اين مجموعه (اثبات الهداة)، 20 هزار روايت از نزديك به ۲۰۰ كتاب به طور مستقيم و ۲۵۰ كتاب به واسطه نقل كرده است. وى مى‌گويد از ميان كتبى كه مستقيماً از آنها نقل كرده، ۱۴۲ كتاب شيعى و ۲۴ اثر غير شيعى است. علاوه بر اين كتب كه ۴۳۹ عدد است، از تعدادى كتاب نقل كرده كه در لابلاى اسناد از آنها نام برده است. او همچنين مى‌نويسد كه سعى كرده از تكرار روايات خوددارى كند.
منابع
- برگرفته از نرم افزار سیره معصومان علیهم السلام.
