طب النبی
 | |
| نویسنده | ابوالعباس مستغفری |
| موضوع | احادیث پزشکی |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | ۱ |
|
| |
«طب النبی» کتابی است از ابوالعباس مستغفری (م، ۲۳۲ ق)، که مجموعه روایات طبی پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله را گردآوری کرده است.
مؤلف
ابوالعباس، جعفر بن محمد بن معتز بن محمد بن مستغفر نسفى سمرقندى نخشبى حنفى، معروف به ابوالعباس مستغفرى متوفى ۴۳۲ هجرى قمرى است. مذهب مؤلف کتاب دقیقاً مشخص نیست. علامه مجلسى و شیخ طوسى او را شیعه مى دانند، اما صاحب ریاض احتمال حنفى بودن او را تقویت کرده است. از ابوالعباس مستغفرى به جز این کتاب، کتب دیگرى نیز -بیش از هجده اثر- به یادگار مانده است از جمله:
- تاریخ نسف و کش.
- تاریخ سمرقند.
- کتاب معرفة الصحابة.
- کتاب دلائل النبوة.
موضوع و محتوای کتاب
موضوع کتاب، روایات رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم درباره قواعد طب و آداب خوردن و انواع داروهاست. پیش از مستغفری، ابن السنی دینوری (م ۳۶۳)، ابونعیم اصفهانی (م ۴۳۲)، ابوالحسن حموی (م ۷۲۰) و شمس الدین ذهبی (م ۷۴۸) نیز در این موضوع کتاب نوشته‌اند.
«طب النبی» مشتمل بر حدود ۱۵۰ روایت منسوب به رسول خداست. کمی حجم کتاب بدان سبب است که غالب روایات آن بسیار کوتاه بوده و به همین جهت هیچ گونه فصل بندی در آن انجام نشده است. هر چند مؤلف سعی کرده روایات کلی تر و مشتمل بر قواعد اصلی طب را در ابتدای کتاب بیاورد و از اواسط کتاب، روایات موردی، درباره غذاها و آثار خاص را ذکر نماید.
روش مولف در این کتاب که قصدش تهیه کتابى طبى بوده، بر حذف اسناد و راویان بوده و به ذکر قال صلی الله علیه و آله یا قال رسول الله صلی الله علیه و آله، اکتفا نموده است، که این خود از اعتبار کتاب کاسته است. با این حال مجلسی آن را به صورت کامل در جلد ۶۲ بحار الانوار[۱] آورده و در عین حال معتقد است که اکثر روایات آن از طریق عامه نقل شده است.کرده.
ارزش کتاب
این کتاب، یکى از مآخذ بحارالانوار است و علامه مجلسى آن را به صورت کامل در جلد ۶۲ بحارالانوار از صفحه ۲۹۰ تا صفحه ۳۰۳ نقل کرده است.
همچنین محقق طوسى، در کتاب آداب المتعلمین از آن نام برده و مى گوید: «از جمله علومى که لازم است انسان یاد بگیرد طب است و در این زمینه استفاده از کتاب امام، ابوالعباس مستغفرى به نام طب النبى صلی الله علیه و آله بسیار نیکو است».
همچنین نام طب النبی مستغفری در فهرست‌های متاخر مانند کشف الظنون آمده است.
شرح کتاب
تنها شرحی که بر این کتاب یافت شده از مرحوم خاتون آبادی است، چنان که شیخ آقا بزرگ نیز در الذریعه اشاره کرده است.[۲]
پانویس
- ↑ بحار الانوار، علامه مجلسی، ج۶۲، ص۲۹۰- ۳۰۳.
- ↑ الذریعه، آقا بزرگ تهرانی، ج۱۵، ص۱۴۳.
منابع
- نرم افزار جامع الاحادیث، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
- مقدمه و متن کتاب.
متن کتاب
