فرائد الاصول (کتاب)
مؤلف
شیخ مرتضى انصارى.(م 1281 ق)
زندگینامه و اظهارنظرها
شیخ انصارى روز غدیر به سال 1214 ق، در خاندان فضل و ادب در شهر دزفول پا به دنیاى خاكى گذاشت. از همان كودكى آثار بزرگى و نبوغ در چهره او نمایان بود. نقل كرده اند: «پیش از تولد او مادرش در خواب مى بیند كه حضرت امام صادق علیه السلام یك جلد قرآن به مادر شیخ عطا فرمودند و سپیدهدم همان شب مرتضى به دنیا آمد».
شیخ انصارى بعد از آموختن قرآن، دروس مقدمات و سطح را نزد عموى بزرگوار خود شیخ حسین انصارى فراگرفت، آن گاه به سال 1232 ق یعنى در هیجده سالگى به قصد تشرف به عتبات متبرك در خدمت پدر از دزفول حركت نمود و در كربلا با سید مجاهد، فرزند صاحب ریاض ملاقات كرد.
سید، شیخ را بسیار باهوش یافت؛ از این رو، از پدرش خواست او در نجف بماند و خود به دزفول برگردد تا شیخ تحصیلاتش را تكمیل نماید. شیخ چهار سال در كربلا به تحصیل پرداخت و به سال 1240 ق به قصد زیارت هشتمین امام شیعیان عازم خراسان شد و بعد از آنجا به اصفهان و كاشان رفت. این مسافرتها شش سال به طول انجامید. سرانجام شیخ در سال 1249 ق مجدداً وارد نجف مى شود و به درس و بحث مى پردازد.
معرفى اجمالى كتاب
این كتاب در اصول فقه شیعه امامیه است و سالیان متمادى است كه از جمله متون درسى همه حوزه هاى تشیع است و به علت استحكام علمى كتاب و قداست شیخ، حوزه از كنار گذاشتن آن ابا دارد. فرائد الاصول فاقد مباحث الالفاظ است.
این كتاب در سه مقصد تنظیم شده است:
- مقصد اول، در قطع كه مباحث مربوط به قطع به طور دقیق و مبسوط در این مقصد بیان شده است.
- مقصد دوم، در ظن و مسائل مربوط به آن
- مقصد سوم، در شك كه در این مقصد هم مسائل مربوط به شك بیان و خود به سه بخش تقسیم شده است:
- شك در حكم
- شك در نفس تكلیف
- شك در مكلف به
شروح و تعلیقات
بحرالفرائد از میرزا محمدحسن آشتیانى، حاشیه میرزا محمدحسین كاشف الغطاء، حاشیه آخوند خراسانى، حاشیه سید عبدالحسین ملقب به شرف الدین جبل عاملى، حاشیه شیخ هادى تهرانى، حاشیه میرزا احمد آشتیانى و حواشى فراوان دیگر.
منابع
محمدرضا ضمیری، کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی.