یوشع بن نون

یوشع بن نون جانشین حضرت موسی علیه السلام است که پس از موسی (ع) مدت سی سال پیامبر قوم بنی اسرائیل بود. در زمان او بنی اسرائیل به رهبری او به جنگ عمالقه رفتند و شهر اریحا و سرزمین فلسطین را فتح کردند.

اصل و نسب او

نسب یوشع علیه السلام مطابق با آنچه در منتهی الارب آمده است "یوشع ابن نون بن افراهم بن یوسف بن یعقوب است. بنابراین او نوه افراهم (یا افرائیم) فرزند یوسف علیه السلام است.

یوشع علیه السلام در زمان حضرت موسی (ع)

یوشع (علیه السلام)از جمله بزرگان، علما و افراد باایمان قوم بنی اسرائیل به شمار می‌آید. مطابق با روایتی در تفسیر عیاشی از امام باقر علیه السلام او یکی از دو نفری بوده است که در آیه 23 سوره مائده مورد اشاره قرار گرفته است:

قَالَ رَجُلَانِ مِنَ الَّذِينَ يَخَافُونَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمَا ادْخُلُوا عَلَيْهِمُ الْبَابَ فَإِذَا دَخَلْتُمُوهُ فَإِنَّكُمْ غَالِبُونَ ۚ وَعَلَى اللَّهِ فَتَوَكَّلُوا إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ

دو نفر از مردانى که از خدا مى ترسیدند و خدایشان به آنها نعمت [عقل و ایمان] داده بود، گفتند: از آن دروازه بر آنها وارد شوید که اگر از آنجا وارد شدید، قطعا پیروز خواهید شد و بر خدا توکل کنید اگر ایمان دارید.

از باب اول سفر تثنیه تورات کنونى نیز استفاده مى شود که نام این دو نفر " یوشع" و "کالیب" بوده است.

همچنین مفسران در تفسیر آیه 60 سوره کهف در داستان موسی و خضر، یوشع بن نون را یکی از دو مصاحب موسی علیه السلام دانسته اند. خداوند در این آیه می فرماید:

وَإِذْ قَالَ مُوسَىٰ لِفَتَاهُ لَا أَبْرَحُ حَتَّىٰ أَبْلُغَ مَجْمَعَ الْبَحْرَيْنِ أَوْ أَمْضِيَ حُقُبًا

و هنگامى که موسى به جوان [همراه] خود گفت: همچنان خواهم رفت تا به محل تلاقى دو دریا برسم، هر چند مدتى طولانى به راه خود ادامه دهم.

علامه طباطبایی می فرماید: درباره آن جوانى که همراه موسى علیه السلام بوده بعضى گفته اند وصى او یوشع بن نون بوده و این معنا را روایات هم تایید مى کند.

یوشع بن نون پس از حضرت موسی علیه السلام

مطابق با روایات حضرت موسی (علیه السلام) پیش از وفات خویش حضرت یوشع را وصی خویش قرار داد. و یوشع پس از موسی علیه السلام مدت سی سال زنده بود، کار بنی اسرائیل را سامان بخشید و به پیشوایی او بنی اسرائیل به جنگ عمالقه رفتند و شهر اریحا و سرزمین فلسطین را فتح کردند.

در روایتى آمده است که یوشع بن نون سى سال پس از موسى زنده بود و در این مدت سر و سامانى به کار بنى اسرائیل داد و با دشمنان آن ها جنگید و همه را قلع و قمع کرد و سرزمین فلسطین و شامات را میان آنها تقسیم نمود. از جمله کسانى که بر ضد او قیام کردند، صفورا همسر موسى بود که جمعى از بنى اسرائیل را با خود همراه کرد و به جنگ یوشع آمد ولى شکست خورد و اسیر گردید، اما یوشع با کمال بزرگوارى با او رفتار کرد و او را به خانه خود بازگرداند، نظیر آنچه در جنگ جمل اتفاق افتاد.

در روایتی از امام علی علیه السلام آمده است که ذو الکفل در آیه «وَ اذْكُرْ إِسْماعِیلَ وَ الْیَسَعَ وَ ذَا الْكِفْلِ وَ كُلٌّ مِنَ الْأَخْیارِ» یوشع بن نون است

منابع

• یوشع بن نون، دائرة المعارف طهور، بازیابی: 2 مرداد 1397

قرآن
متن و ترجمه قرآن
اوصاف قرآن	(اسامی و صفات قرآن، اعجاز قرآن، عدم تحریف در قرآن)
اجزاء قرآن	آیه، سوره، جزء، حزب، حروف مقطعه
ترجمه و تفسیر قرآن	تاریخ تفسیر، روشهای تفسیری قرآن، سیاق آیات، اسرائیلیات، تاویل، فهرست تفاسیر شیعه، فهرست تفاسیر اهل سنت، ترجمه های قرآن
علوم قرآنی	تاریخ قرآن: نزول قرآن، جمع قرآن، شان نزول، کاتبان وحی، قراء سبعه
	دلالت الفاظ قرآن: عام و خاص، مجمل و مبین، مطلق و مقید، محکم و متشابه، مفهوم و منطوق، نص و ظاهر، ناسخ و منسوخ
تلاوت قرآن	تجوید، آداب قرائت قرآن، تدبر در قرآن
رده ها: سوره های قرآن * آیات قرآن * واژگان قرآنی * شخصیت های قرآنی * قصه های قرآنی * علوم قرآنی * معارف قرآن