قاموس قرآن: أَزْر: تفاوت بین نسخهها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
|||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | «أَزْر» در لغت به معنای نیرو، محکمی و پشت آمده، و دوبار در [[قرآن|قرآن کریم]] به صورت اسمی و فعلی ذکر شده است. | + | '''«أَزْر»''' در لغت به معنای نیرو، محکمی و پشت آمده، و دوبار در [[قرآن|قرآن کریم]] به صورت اسمی و فعلی ذکر شده است. |
==أَزْر در لغت== | ==أَزْر در لغت== | ||
| − | در [[النهایه فی غریب الحدیث و الاثر (کتاب)| | + | [[مجدالدین ابن اثیر]] در «[[النهایه فی غریب الحدیث و الاثر (کتاب)|النهایه]]» گوید: «أَزْر» یعنی نیرو و محکمی. [[حضرت موسی علیه السلام|حضرت موسی]] به خدا عرض کرد: {{متن قرآن|«اُشْدُدْ بِهِ أَزْرِي * وَأَشْرِكْهُ فِي أَمْرِي»}}<ref>[[سوره طه]]، ۳۲-۳۱.</ref> بوسیلۀ برادرم [[حضرت هارون علیه السلام|هارون]] بر نیروی من بیافزای و مرا بوسیلۀ او نیرومندتر کن، و او را شریک کار من گردان. |
| − | این کلمه در [[قاموس المحیط (کتاب)|قاموس]] | + | این کلمه در «[[قاموس المحیط (کتاب)|قاموس المحیط]]»، احاطه، نیرو، تقویت و پشت، معنی شده است. در «[[مجمع البیان (کتاب)|مجمع البیان]]» ذیل [[آیه]] فوق گوید: یعنی پشت مرا بدو محکم کن. |
| − | بنظر می آید که معنی | + | بنظر می آید که معنی جامع کلمه «أَزْر»، همان محکمی باشد، و آن با احاطه و پشت قابل جمع است. و آیه: {{متن قرآن|«...كَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ...»}}<ref>[[سوره فتح]]، ۲۹.</ref> یعنی مانند زرعی که جوانۀ خود را از زمین بیرون کرد (رویاند) پس آنرا نیرو داد تا سخت شد. فَآزَرَهُ (باب مفاعله) در آیه، بمعنی تکثیر است. |
==أَزر در آیات قرآن== | ==أَزر در آیات قرآن== | ||
'''أَزْری:''' | '''أَزْری:''' | ||
| − | *{{متن قرآن|«اشْدُدْ بِهِ أَزْرِي»}}.<ref> | + | *{{متن قرآن|«اشْدُدْ بِهِ أَزْرِي»}}.<ref>[[سوره طه]]، ۳۱.</ref> |
'''فَآزَرَهُ:''' | '''فَآزَرَهُ:''' | ||
| − | *{{متن قرآن|«مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْ تَرَاهُمْ رُكَّعًا سُجَّدًا يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانًا سِيمَاهُمْ فِي وُجُوهِهِمْ مِنْ أَثَرِ السُّجُودِ ذَٰلِكَ مَثَلُهُمْ فِي التَّوْرَاةِ وَمَثَلُهُمْ فِي الْإِنْجِيلِ كَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوَىٰ عَلَىٰ سُوقِهِ يُعْجِبُ الزُّرَّاعَ لِيَغِيظَ بِهِمُ الْكُفَّارَ وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِنْهُمْ مَغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِيمًا»}}.<ref> | + | *{{متن قرآن|«مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْ تَرَاهُمْ رُكَّعًا سُجَّدًا يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانًا سِيمَاهُمْ فِي وُجُوهِهِمْ مِنْ أَثَرِ السُّجُودِ ذَٰلِكَ مَثَلُهُمْ فِي التَّوْرَاةِ وَمَثَلُهُمْ فِي الْإِنْجِيلِ كَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوَىٰ عَلَىٰ سُوقِهِ يُعْجِبُ الزُّرَّاعَ لِيَغِيظَ بِهِمُ الْكُفَّارَ وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِنْهُمْ مَغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِيمًا»}}.<ref>[[سوره فتح]]، ۲۹.</ref> |
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| سطر ۲۱: | سطر ۲۱: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | *[[قاموس قرآن قرشی (کتاب)|قاموس قرآن]]، | + | *[[قاموس قرآن قرشی (کتاب)|قاموس قرآن]]، سید علیاکبر قرشی، تهران: دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۰۷. |
{{قرآن}} | {{قرآن}} | ||
[[رده:واژگان قرآنی]] | [[رده:واژگان قرآنی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۰۹:۲۷
«أَزْر» در لغت به معنای نیرو، محکمی و پشت آمده، و دوبار در قرآن کریم به صورت اسمی و فعلی ذکر شده است.
أَزْر در لغت
مجدالدین ابن اثیر در «النهایه» گوید: «أَزْر» یعنی نیرو و محکمی. حضرت موسی به خدا عرض کرد: «اُشْدُدْ بِهِ أَزْرِي * وَأَشْرِكْهُ فِي أَمْرِي»[۱] بوسیلۀ برادرم هارون بر نیروی من بیافزای و مرا بوسیلۀ او نیرومندتر کن، و او را شریک کار من گردان.
این کلمه در «قاموس المحیط»، احاطه، نیرو، تقویت و پشت، معنی شده است. در «مجمع البیان» ذیل آیه فوق گوید: یعنی پشت مرا بدو محکم کن.
بنظر می آید که معنی جامع کلمه «أَزْر»، همان محکمی باشد، و آن با احاطه و پشت قابل جمع است. و آیه: «...كَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ...»[۲] یعنی مانند زرعی که جوانۀ خود را از زمین بیرون کرد (رویاند) پس آنرا نیرو داد تا سخت شد. فَآزَرَهُ (باب مفاعله) در آیه، بمعنی تکثیر است.
أَزر در آیات قرآن
أَزْری:
- «اشْدُدْ بِهِ أَزْرِي».[۳]
فَآزَرَهُ:
- «مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْ تَرَاهُمْ رُكَّعًا سُجَّدًا يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانًا سِيمَاهُمْ فِي وُجُوهِهِمْ مِنْ أَثَرِ السُّجُودِ ذَٰلِكَ مَثَلُهُمْ فِي التَّوْرَاةِ وَمَثَلُهُمْ فِي الْإِنْجِيلِ كَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوَىٰ عَلَىٰ سُوقِهِ يُعْجِبُ الزُّرَّاعَ لِيَغِيظَ بِهِمُ الْكُفَّارَ وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِنْهُمْ مَغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِيمًا».[۴]
پانویس
منابع
- قاموس قرآن، سید علیاکبر قرشی، تهران: دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۰۷.
