فتح الأبواب (کتاب): تفاوت بین نسخهها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
|||
| (۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | + | {{مشخصات کتاب | |
| − | + | |عنوان= | |
| − | + | |تصویر= [[پرونده:فتح الابواب.jpg|240px|وسط]] | |
| − | + | |نویسنده= ابن طاووس حلی | |
| − | + | |موضوع= استخاره | |
| − | + | |زبان= عربی | |
| − | = | + | |تعداد جلد= ۱ |
| − | + | |عنوان افزوده1= تحقيق | |
| − | + | |افزوده1= حامد الخفاف | |
| − | + | |عنوان افزوده2= | |
| − | + | |افزوده2= | |
| − | + | |لینک= [http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/63106/ فتح الأبواب] | |
| + | }} | ||
| + | کتاب '''«فتح الأبواب بین ذَوى الألباب و بین ربّ الأرباب فی الاستخارات»''' اثر [[سید بن طاووس|سید على بن طاووس حلى]] (۵۸۹-۶۶۴ ق) است. این کتاب به اثبات جواز و مشروعیت [[استخاره]] و انواع آن و استدلالهاى مخالفین و جواب آنها میپردازد. | ||
| − | + | ==مؤلف== | |
| + | سید رضیالدین علی بن موسی معروف به [[سید بن طاووس]] (۵۸۹-۶۶۴ ق)، فقیه، محدث، متکلم و عارف بزرگ [[شیعه]] در قرن هفتم هجری است. جد اعلای او داود بن [[حسن مثنی]]، نوه پسری [[امام حسن علیه السلام|امام حسن]] (علیهالسلام) و نوه دختری [[امام سجاد علیه السلام|امام سجاد]] (علیهالسلام) است. | ||
| − | + | سید بن طاووس نقیب شیعیان در زمان حکومت مغول بر [[بغداد]] بود و وی را به سبب [[تقوا]]، مراقبه فراوان و حالات عرفانی «جمال العارفین» خواندهاند. علمای بزرگی چون [[علامه حلی|علامه حلى]] و [[ابن داوود حلی]] از شاگردان او هستند. | |
| − | + | سید بن طاووس آثار بسیاری دارد که موضوع غالب آنها [[دعا|ادعیه]] و [[زیارت|زیارات]] است. از جمله تألیفات او عبارتند از: [[اقبال الاعمال (کتاب)|إقبال الأعمال]]، [[مصباح الزائر (کتاب)|مصباح الزائر]]، [[اللهوف]]، [[فرج المهموم فی معرفه نهج الحلال من علم النجوم|فرج المهموم]]، [[مهج الدعوات و منهج العبادات (کتاب)|مهج الدعوات]]، [[سعد السعود]]، [[الیقین باختصاص علی بامره المومنین|الیقین باختصاص علی بامرة المومنین]]، [[الدروع الواقیة]]. | |
| − | == | + | ==معرفی کتاب== |
| − | + | پیرامون مسئله [[استخاره]] و جواز و ترغیب به آن، نزدیک به ۳۰ عنوان کتاب نوشته شده و به صورت متفرقه نیز در بسیارى از کتب ادعیه و روایى باب هایى به این موضوع اختصاص یافته است. اولین کتابى که در این موضوع و به صورت مستقل نوشته شده کتاب «الاستخارة» از [[محمد بن مسعود عیاشی|محمد بن مسعود عیاشى]] از بزرگان [[شیعه]] قرن سوم و صاحب [[تفسیر عیاشی (کتاب)|تفسیر عیاشى]] است. پس از او، احمد بن سلیمان بصرى معروف به زبیرى [[شافعی]] مذهب کتابى با عنوان «الاستخارة والاستشارة» در قرن چهارم هجرى تألیف نمود. اما از این دو کتاب تنها نامشان به ما رسیده و اصل کتابها در حوادث تاریخ از بین رفته اند. | |
| − | + | سومین اثر در این موضوع، کتاب حاضر یعنی «فتح الأبواب بین ذوى الألباب و بین ربّ الأرباب فی الاستخارات» از [[سید ابن طاووس]] است. این کتاب، اولین کتاب در این موضوع مى باشد که بدست ما رسیده است. بزرگان دیگرى پس از سید ابن طاووس در این خصوص دست به تألیف زده اند که بیشتر آنان از متأخرین مى باشند. | |
| − | + | [[سید عبدالله شبر|سید عبدالله شبّر]] در «إرشاد المستبصر فی الاستخارات» مى گوید: «من بجز علامه یگانه زمان، عالم ربانى یعنى سید على بن طاووس کسى را سراغ ندارم که در موضوع استخاره کتابى نوشته باشد که عطش جوینده را پاسخگو باشد و انسان را بى نیاز از کتابى دیگر در این موضوع نماید». | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | از نکات مهم این کتاب آن است که سید بن طاووس [[آیه|آیات]] و [[احادیث]] را نقل کرده و اقوال را رد یا تأیید نموده و در کنار آنها تجارب خویش را از استخاره آورده و نکات ظریفى پیرامون استخاره و مداومت بر آن ذکر کرده که حاکى از مواظبت همیشگى او بر استخاره است و نویسنده کتاب به مضمون آن اعتقاد کامل داشته و همیشه با دقت به آن عمل نموده است. | |
| − | [ | ||
| − | == | + | ==انگیزه نگارش== |
| − | |||
| − | [[ | + | سید بن طاووس بنابر آنچه روش او در اکثر کتابهایش مى باشد، در مقدمه کتاب موضوع آن را توضیح داده و انگیزه خود را نیز از تألیف آن کتاب بیان کرده است. او ابتدا توضیحى در معناى استخاره و دلیل عقلى بر نیکوبودن آن داده که: «چطور ممکن است مشاوره با هر عاقل و حکیم و پیامبر و وصى و... ستوده باشد، اما مشورت با [[خداوند]] عالِم به سرانجام انسانها و عالَم که به غیب و شهود آگاه است، ستوده نباشد؟! من نیز براى اثبات رجحان [[استخاره]] این کتاب را به رشته تحریر درآوردم». |
| + | |||
| + | سید انگیزه خود را این طور بیان مى کند که: «در ۲۴ [[رجب]] ۶۴۲ هجرى انگیزه اى قوى در خود احساس کردم براى نوشتن این کتاب و فهمیدم که این از عنایات الهى است به من که کتابى در موضوع استخاره بنویسم و هیچکس را سراغ ندارم که قبل از من نوشته باشد... که حجتى از جانب خدا باشد بر هر کس آن را ببیند تا مشاوره با خدا را در تمام مسائل دنیایى و اخروى خویش مقدم کند». | ||
| + | |||
| + | ==محتوای کتاب== | ||
| + | |||
| + | مؤلف، کتاب خویش را به یک مقدمه و ۲۴ باب تقسیم کرده است. مقدمه علاوه بر بیان و انگیزه تألیف کتاب و فهرست ابواب آن، شامل توضیحاتى در معناى [[استخاره]] و ارزش آن است و این که کسى که مى تواند با [[خدا]] مشورت نماید، اگر آن را ترک کرد، سزاوار سرزنش است. | ||
| + | |||
| + | ابواب کتاب شامل مباحث زیر است: | ||
| + | |||
| + | *از باب اول تا باب هفتم، ادله عقلى و نقلى بر استخاره و این که استخاره تنها در امور [[مباح]] نیست و [[فتوا|فتاواى]] اصحاب بر جواز آن است. | ||
| + | *از باب هشتم تا باب بیست و یکم، انواع استخاره و ادعیه آنها و بهترین نوع استخاره طبق روایات (استخاره ذات الرقاع). | ||
| + | *باب بیست و دوم، در استخاره براى دیگران است و اصل جواز آن. | ||
| + | *باب بیست و سوم، ادله منکرین عمل به استخاره و جواب آنها. | ||
| + | *باب بیست و چهارم، در این که انسان در امور عقلى و نقلى باید به خدا و [[پیامبر اسلام|پیامبر]] صلى الله علیه وآله اقتدا کند، چرا که اکثر مردم با این که [[عقل]] دارند، خلاف راه صحیح را مى پیمایند و این که انسان نباید به دنبال رضایت مردم باشد، بلکه تلاش کند رضاى الهى را بدست آورد. | ||
| + | |||
| + | ==منابع== | ||
| + | *[[نرم افزار جامع الاحادیث ۵ / ۳|نرم افزار جامع الاحادیث]]، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. | ||
{{حدیث}} | {{حدیث}} | ||
| + | [[رده:منابع حدیثی]][[رده:استخاره ها]][[رده:منابع زیارات و ادعیه]] | ||
| + | [[رده:آثار سید بن طاووس]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۵ اوت ۲۰۲۵، ساعت ۱۷:۱۳
 | |
| نویسنده | ابن طاووس حلی |
| موضوع | استخاره |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | ۱ |
| تحقيق | حامد الخفاف |
|
| |
کتاب «فتح الأبواب بین ذَوى الألباب و بین ربّ الأرباب فی الاستخارات» اثر سید على بن طاووس حلى (۵۸۹-۶۶۴ ق) است. این کتاب به اثبات جواز و مشروعیت استخاره و انواع آن و استدلالهاى مخالفین و جواب آنها میپردازد.
مؤلف
سید رضیالدین علی بن موسی معروف به سید بن طاووس (۵۸۹-۶۶۴ ق)، فقیه، محدث، متکلم و عارف بزرگ شیعه در قرن هفتم هجری است. جد اعلای او داود بن حسن مثنی، نوه پسری امام حسن (علیهالسلام) و نوه دختری امام سجاد (علیهالسلام) است.
سید بن طاووس نقیب شیعیان در زمان حکومت مغول بر بغداد بود و وی را به سبب تقوا، مراقبه فراوان و حالات عرفانی «جمال العارفین» خواندهاند. علمای بزرگی چون علامه حلى و ابن داوود حلی از شاگردان او هستند.
سید بن طاووس آثار بسیاری دارد که موضوع غالب آنها ادعیه و زیارات است. از جمله تألیفات او عبارتند از: إقبال الأعمال، مصباح الزائر، اللهوف، فرج المهموم، مهج الدعوات، سعد السعود، الیقین باختصاص علی بامرة المومنین، الدروع الواقیة.
معرفی کتاب
پیرامون مسئله استخاره و جواز و ترغیب به آن، نزدیک به ۳۰ عنوان کتاب نوشته شده و به صورت متفرقه نیز در بسیارى از کتب ادعیه و روایى باب هایى به این موضوع اختصاص یافته است. اولین کتابى که در این موضوع و به صورت مستقل نوشته شده کتاب «الاستخارة» از محمد بن مسعود عیاشى از بزرگان شیعه قرن سوم و صاحب تفسیر عیاشى است. پس از او، احمد بن سلیمان بصرى معروف به زبیرى شافعی مذهب کتابى با عنوان «الاستخارة والاستشارة» در قرن چهارم هجرى تألیف نمود. اما از این دو کتاب تنها نامشان به ما رسیده و اصل کتابها در حوادث تاریخ از بین رفته اند.
سومین اثر در این موضوع، کتاب حاضر یعنی «فتح الأبواب بین ذوى الألباب و بین ربّ الأرباب فی الاستخارات» از سید ابن طاووس است. این کتاب، اولین کتاب در این موضوع مى باشد که بدست ما رسیده است. بزرگان دیگرى پس از سید ابن طاووس در این خصوص دست به تألیف زده اند که بیشتر آنان از متأخرین مى باشند.
سید عبدالله شبّر در «إرشاد المستبصر فی الاستخارات» مى گوید: «من بجز علامه یگانه زمان، عالم ربانى یعنى سید على بن طاووس کسى را سراغ ندارم که در موضوع استخاره کتابى نوشته باشد که عطش جوینده را پاسخگو باشد و انسان را بى نیاز از کتابى دیگر در این موضوع نماید».
از نکات مهم این کتاب آن است که سید بن طاووس آیات و احادیث را نقل کرده و اقوال را رد یا تأیید نموده و در کنار آنها تجارب خویش را از استخاره آورده و نکات ظریفى پیرامون استخاره و مداومت بر آن ذکر کرده که حاکى از مواظبت همیشگى او بر استخاره است و نویسنده کتاب به مضمون آن اعتقاد کامل داشته و همیشه با دقت به آن عمل نموده است.
انگیزه نگارش
سید بن طاووس بنابر آنچه روش او در اکثر کتابهایش مى باشد، در مقدمه کتاب موضوع آن را توضیح داده و انگیزه خود را نیز از تألیف آن کتاب بیان کرده است. او ابتدا توضیحى در معناى استخاره و دلیل عقلى بر نیکوبودن آن داده که: «چطور ممکن است مشاوره با هر عاقل و حکیم و پیامبر و وصى و... ستوده باشد، اما مشورت با خداوند عالِم به سرانجام انسانها و عالَم که به غیب و شهود آگاه است، ستوده نباشد؟! من نیز براى اثبات رجحان استخاره این کتاب را به رشته تحریر درآوردم».
سید انگیزه خود را این طور بیان مى کند که: «در ۲۴ رجب ۶۴۲ هجرى انگیزه اى قوى در خود احساس کردم براى نوشتن این کتاب و فهمیدم که این از عنایات الهى است به من که کتابى در موضوع استخاره بنویسم و هیچکس را سراغ ندارم که قبل از من نوشته باشد... که حجتى از جانب خدا باشد بر هر کس آن را ببیند تا مشاوره با خدا را در تمام مسائل دنیایى و اخروى خویش مقدم کند».
محتوای کتاب
مؤلف، کتاب خویش را به یک مقدمه و ۲۴ باب تقسیم کرده است. مقدمه علاوه بر بیان و انگیزه تألیف کتاب و فهرست ابواب آن، شامل توضیحاتى در معناى استخاره و ارزش آن است و این که کسى که مى تواند با خدا مشورت نماید، اگر آن را ترک کرد، سزاوار سرزنش است.
ابواب کتاب شامل مباحث زیر است:
- از باب اول تا باب هفتم، ادله عقلى و نقلى بر استخاره و این که استخاره تنها در امور مباح نیست و فتاواى اصحاب بر جواز آن است.
- از باب هشتم تا باب بیست و یکم، انواع استخاره و ادعیه آنها و بهترین نوع استخاره طبق روایات (استخاره ذات الرقاع).
- باب بیست و دوم، در استخاره براى دیگران است و اصل جواز آن.
- باب بیست و سوم، ادله منکرین عمل به استخاره و جواب آنها.
- باب بیست و چهارم، در این که انسان در امور عقلى و نقلى باید به خدا و پیامبر صلى الله علیه وآله اقتدا کند، چرا که اکثر مردم با این که عقل دارند، خلاف راه صحیح را مى پیمایند و این که انسان نباید به دنبال رضایت مردم باشد، بلکه تلاش کند رضاى الهى را بدست آورد.
منابع
- نرم افزار جامع الاحادیث، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
