بصائر الدرجات (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
|||
| (۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | {{ | + | {{خوب}} |
| − | + | {{مشخصات کتاب | |
| − | + | |عنوان= | |
| − | + | |تصویر= [[پرونده:بصائر الدرجات الكبري.jpg|240px|وسط]] | |
| − | + | |نویسنده= محمد بن حسن صفار | |
| − | + | |موضوع= فضايل چهارده معصوم | |
| − | + | |زبان= عربی | |
| − | + | |تعداد جلد= ۱ | |
| − | + | |عنوان افزوده1= مصحح | |
| − | + | |افزوده1= ميرزا محسن كوچه‌باغی | |
| − | + | |عنوان افزوده2= | |
| − | + | |افزوده2= | |
| − | + | |لینک= [http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource/38918/ بصائر الدرجات] | |
| − | کتاب [[ | + | }} |
| + | کتاب '''«بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد(صلی الله علیه وآله)»''' تألیف [[محمد بن حسن صفار]] (م، ۲۹۰ ق)، از علماى [[امامیه|امامیه]] و صحابى [[امام حسن عسکری علیه السلام|امام حسن عسکری]] (علیه السلام) است، که درباره شناخت [[ائمه اطهار|ائمه]] (علیهم السلام) و خصوصیات آنان به زبان عربی نوشته شده است. | ||
| − | + | ==مؤلف== | |
| − | + | [[محمد بن حسن صفار|ابوجعفر محمد بن حسن بن فروخ صفار قمی]] (م ۲۹۰ ق) از یاران [[امام حسن عسکری]] علیه السلام و از چهره های سرشناس یاران [[ائمه اطهار]] علیهم السلام و راویان [[حدیث]] در قرن سوم قمری بشمار می آید. [[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]] درباره او می گوید: «محمد بن حسن بن فروخ صفار، یکی از چهره های درخشان [[شیعه]] در شهر [[قم]] و شخصیتی مورد اطمینان و دارای ارزشی والا است که روایات او بر بسیاری از روایات ترجیح داده می شود. او تألیفات فراوانی نیز دارد». | |
| − | + | [[احمد بن محمد بن خالد برقى|احمد بن ابی عبدالله برقی]]، [[احمد بن محمد بن ابی نصر بزنطی|احمد بن محمد بن ابی نصر]]، [[حسن بن علی بن فضال]] و [[علی بن ابراهیم قمی|علی بن ابراهیم]]، از استادان صفار هستند. همچنین، [[احمد ابن ادریس|احمد بن ادریس]]، [[علی بن حسین بن بابویه قمی|علی بن حسین بن بابویه]]، [[احمد بن داوود قمی|احمد بن داوود بن علی]]، [[محمد بن حسن بن ولید]]، [[محمد بن یحیی عطار قمی|محمد بن یحیی عطار]] و [[شیخ کلینی|محمد بن یعقوب کلینی]]، از مهمترین شاگردان او به شمار می روند. | |
| − | + | تألیفات دیگر محمد صفار عبارتند از: کتاب الصلاة، کتاب الوضوء، کتاب الجنائز، کتاب الصیام، کتاب الحج، کتاب النکاح، کتاب الطلاق، کتاب المزار، کتاب التقیه، کتاب المناقب، کتاب بصائر الدرجات، کتاب ماروی فی اولاد الائمه، کتاب جهاد. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | ==معرفی اجمالی کتاب== | |
| + | کتاب «بصائر الدرجات» مشتمل بر ۱۸۸۱ [[حدیث|حدیث]] مى‌باشد که در ده بخش تنظیم شده و هر بخش حدوداً شامل بیست باب است. عناوین برخى بخش‌های کتاب (اجزاء) عبارتند از: ارزش علم و اینکه علماى حقیقى، آل محمد(علیهم‌السلام) هستند؛ مقام و منزلت [[ائمه اطهار|ائمه]]؛ ائمه وارث علم انبیایند؛ ودایع [[پیامبر اسلام|پیامبر]] نزد ایشان است؛ اسم اعظم و علم الکتاب نزد آنهاست؛ از مرگ [[شیعه|شیعیان]] خبر دارند؛ علومى که پیامبر به [[امام على]](علیه‌السلام) آموخت؛ فرق [[پیامبران]] با ائمه. | ||
| − | + | با آنکه این اثر قدمت زیادى دارد لیکن فصل‌بندى خوبى بر تمام آن حاکم است و مؤلف، عناوین متعددى را براى ابواب انتخاب کرده و در مواردى که عنوانى براى روایات نیاورده، آن را ذیل «باب نادر» آورده است. یکى از ویژگى‌هاى این کتاب آن است که مؤلف آن، همه اسناد روایات خود را به طور کامل ذکر مى‌کند. اما وى درباره روایات هیچ‌گونه اظهار نظرى ندارد و فقط به نقل آنها پرداخته است. | |
| − | این | + | این اثر مشتمل بر روایات عجیبى درباره مقامات [[ائمه اطهار|امامان]] شیعه و گستره [[علم]] آنان است. به گونه‌اى که برخى روایت آن را غالیانه مى‌دانند. البته دسته‌اى از همین روایات در کتبى چون [[الکافی (کتاب)|کافى]] نیز آمده است، لیکن صفار مطالب بیشترى در این زمینه نقل کرده است. [[عبدالله مامقانی|مامقانى]] در [[تنقيح المقال فى علم الرجال (کتاب)|تنقیح المقال]] به نقل از [[علامه مجلسى]] مى‌نویسد: شاید علت آنکه [[محمد بن حسن بن ولید|ابن الولید]] استاد [[شیخ صدوق]]، بصائر الدرجات را روایت نکرده است (چنانکه [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشى]] و [[شیخ طوسی|طوسى]] در [[فهرست شیخ طوسی (کتاب)|فهرست]] خود به این نکته اشاره کرده‌اند) مطالب [[غلو|غلوّ]] آمیز آن در شأن ائمه باشد. |
| + | |||
| + | با این حال بصائرالدرجات از کتب معتبر و کهن شیعه به شمار مى‌رود که از زمان نگارش تا کنون پیوسته مورد توجه علما و بزرگان قرار داشته و بسیار به آن استناد نمودهاند؛ چنانکه مرحوم [[کلینی، محمد بن یعقوب|کلینى]] در کتاب کافى، [[حر عاملی، محمد بن حسن|شیخ حر عاملى]] در کتاب [[وسائل الشیعه (کتاب)|وسائل الشیعه]] و [[علامه مجلسى]] در [[بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار(ع)|بحار الانوار]] از آن نقل کرده‌اند. | ||
| + | |||
| + | [[محمد بن حسن صفار|محمد صفار]] دو کتاب کوچک و بزرگ با این نام داشته که در این زمان فقط نسخه بزرگ آن در اختیار ماست و گویا مؤلف با افزودن مطالبى بر بصائر صغیر، بصائر کبیر را نوشته است. | ||
| + | |||
| + | قابل ذکر است که [[سعد بن عبدالله اشعری قمی|سعد بن عبدالله اشعرى قمى]] (معاصر صفار) نیز کتابى با همین عنوان داشته که به دست ما نرسیده ولى بخشى از آن در کتاب «مختصر البصائر» حسن بن سليمان حلى، عالم [[شیعه|شيعى]] قرن هشتم هجری آمده است. | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | |||
| − | + | *کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی، محمدرضا ضمیری، صفحه ۳۶۱. | |
| − | + | *[[نرم افزار جامع الاحادیث ۵ / ۳|نرم افزار جامع الحادیث]] [لوح فشرده]، بخش کتابشناسی، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. | |
| − | * | ||
| + | ==متن کتاب== | ||
| + | [http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource/38918/ '''بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد(صلی الله علیه وآله)'''] | ||
[[رده:منابع حدیثی]] | [[رده:منابع حدیثی]] | ||
[[رده:کتابهای فضایل اهل البیت (ع)]] | [[رده:کتابهای فضایل اهل البیت (ع)]] | ||
| + | [[رده:کتابهای با موضوع اهل البیت علیهم السلام]] | ||
| + | [[رده: مقاله های مهم]] | ||
| + | {{سنجش کیفی | ||
| + | |سنجش=شده | ||
| + | |شناسه= خوب | ||
| + | |عنوان بندی مناسب= خوب | ||
| + | |کفایت منابع و پی نوشت ها= خوب | ||
| + | |رعایت سطح مخاطب عام= خوب | ||
| + | |رعایت ادبیات دانشنامه ای= خوب | ||
| + | |جامعیت= خوب | ||
| + | |رعایت اختصار= خوب | ||
| + | |سیر منطقی= خوب | ||
| + | |کیفیت پژوهش= خوب | ||
| + | |رده= دارد | ||
| + | }} | ||
| + | |||
| + | {{حدیث}} | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲ فوریهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۱۰
 | |
| نویسنده | محمد بن حسن صفار |
| موضوع | فضايل چهارده معصوم |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | ۱ |
| مصحح | ميرزا محسن كوچه‌باغی |
|
| |
کتاب «بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد(صلی الله علیه وآله)» تألیف محمد بن حسن صفار (م، ۲۹۰ ق)، از علماى امامیه و صحابى امام حسن عسکری (علیه السلام) است، که درباره شناخت ائمه (علیهم السلام) و خصوصیات آنان به زبان عربی نوشته شده است.
محتویات
مؤلف
ابوجعفر محمد بن حسن بن فروخ صفار قمی (م ۲۹۰ ق) از یاران امام حسن عسکری علیه السلام و از چهره های سرشناس یاران ائمه اطهار علیهم السلام و راویان حدیث در قرن سوم قمری بشمار می آید. نجاشی درباره او می گوید: «محمد بن حسن بن فروخ صفار، یکی از چهره های درخشان شیعه در شهر قم و شخصیتی مورد اطمینان و دارای ارزشی والا است که روایات او بر بسیاری از روایات ترجیح داده می شود. او تألیفات فراوانی نیز دارد».
احمد بن ابی عبدالله برقی، احمد بن محمد بن ابی نصر، حسن بن علی بن فضال و علی بن ابراهیم، از استادان صفار هستند. همچنین، احمد بن ادریس، علی بن حسین بن بابویه، احمد بن داوود بن علی، محمد بن حسن بن ولید، محمد بن یحیی عطار و محمد بن یعقوب کلینی، از مهمترین شاگردان او به شمار می روند.
تألیفات دیگر محمد صفار عبارتند از: کتاب الصلاة، کتاب الوضوء، کتاب الجنائز، کتاب الصیام، کتاب الحج، کتاب النکاح، کتاب الطلاق، کتاب المزار، کتاب التقیه، کتاب المناقب، کتاب بصائر الدرجات، کتاب ماروی فی اولاد الائمه، کتاب جهاد.
معرفی اجمالی کتاب
کتاب «بصائر الدرجات» مشتمل بر ۱۸۸۱ حدیث مى‌باشد که در ده بخش تنظیم شده و هر بخش حدوداً شامل بیست باب است. عناوین برخى بخش‌های کتاب (اجزاء) عبارتند از: ارزش علم و اینکه علماى حقیقى، آل محمد(علیهم‌السلام) هستند؛ مقام و منزلت ائمه؛ ائمه وارث علم انبیایند؛ ودایع پیامبر نزد ایشان است؛ اسم اعظم و علم الکتاب نزد آنهاست؛ از مرگ شیعیان خبر دارند؛ علومى که پیامبر به امام على(علیه‌السلام) آموخت؛ فرق پیامبران با ائمه.
با آنکه این اثر قدمت زیادى دارد لیکن فصل‌بندى خوبى بر تمام آن حاکم است و مؤلف، عناوین متعددى را براى ابواب انتخاب کرده و در مواردى که عنوانى براى روایات نیاورده، آن را ذیل «باب نادر» آورده است. یکى از ویژگى‌هاى این کتاب آن است که مؤلف آن، همه اسناد روایات خود را به طور کامل ذکر مى‌کند. اما وى درباره روایات هیچ‌گونه اظهار نظرى ندارد و فقط به نقل آنها پرداخته است.
این اثر مشتمل بر روایات عجیبى درباره مقامات امامان شیعه و گستره علم آنان است. به گونه‌اى که برخى روایت آن را غالیانه مى‌دانند. البته دسته‌اى از همین روایات در کتبى چون کافى نیز آمده است، لیکن صفار مطالب بیشترى در این زمینه نقل کرده است. مامقانى در تنقیح المقال به نقل از علامه مجلسى مى‌نویسد: شاید علت آنکه ابن الولید استاد شیخ صدوق، بصائر الدرجات را روایت نکرده است (چنانکه نجاشى و طوسى در فهرست خود به این نکته اشاره کرده‌اند) مطالب غلوّ آمیز آن در شأن ائمه باشد.
با این حال بصائرالدرجات از کتب معتبر و کهن شیعه به شمار مى‌رود که از زمان نگارش تا کنون پیوسته مورد توجه علما و بزرگان قرار داشته و بسیار به آن استناد نمودهاند؛ چنانکه مرحوم کلینى در کتاب کافى، شیخ حر عاملى در کتاب وسائل الشیعه و علامه مجلسى در بحار الانوار از آن نقل کرده‌اند.
محمد صفار دو کتاب کوچک و بزرگ با این نام داشته که در این زمان فقط نسخه بزرگ آن در اختیار ماست و گویا مؤلف با افزودن مطالبى بر بصائر صغیر، بصائر کبیر را نوشته است.
قابل ذکر است که سعد بن عبدالله اشعرى قمى (معاصر صفار) نیز کتابى با همین عنوان داشته که به دست ما نرسیده ولى بخشى از آن در کتاب «مختصر البصائر» حسن بن سليمان حلى، عالم شيعى قرن هشتم هجری آمده است.
منابع
- کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی، محمدرضا ضمیری، صفحه ۳۶۱.
- نرم افزار جامع الحادیث [لوح فشرده]، بخش کتابشناسی، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
متن کتاب
بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد(صلی الله علیه وآله)
