المناجات الالهیات (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
|||
| (۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | + | {{مشخصات کتاب | |
| − | + | |عنوان= | |
| + | |تصویر=[[پرونده:المناجات الالهيات.jpg|240px|وسط]] | ||
| − | = | + | |نویسنده= امام علی علیه‌السلام |
| + | |موضوع= دعا و مناجات | ||
| − | + | |زبان= عربی | |
| − | + | |تعداد جلد= ۱ | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | == | + | |عنوان افزوده1= گردآورنده |
| − | + | ||
| + | |افزوده1=سید فضل‌الله راوندی | ||
| + | |||
| + | |عنوان افزوده2= | ||
| + | |||
| + | |افزوده2= | ||
| + | |||
| + | |لینک= | ||
| + | |||
| + | }} | ||
| + | '''«المناجات الإلهیات»''' یا '''«مناجات مولانا أمیرالمؤمنین علیه‌السلام»'''، مناجات مفصل عارفانه‌ای از [[امام علی علیه السلام|امیرالمؤمنین امام علی]] علیه‌السلام است. روایتگر این مناجات شریف، علامه [[سید فضل الله راوندى|سید فضل‌الله راوندی]] (م، ۵۷۱ ق) از عالمان بزرگ [[شیعه]] در قرن ششم هجری است. | ||
| + | |||
| + | ==مؤلف== | ||
| + | [[سید فضل الله راوندى|سید ضیاءالدین فضل الله بن علی راوندی]] (۵۷۱-۴۸۳ ق) ادیب و عالم وارسته [[شیعه]] در قرن ۶ هجری و از شاگردان [[شیخ طبرسی]] و [[ابو علی طوسی|ابوعلی طوسی]] است. | ||
| + | |||
| + | سید فضل الله راوندی، شخصیتی فاضل، ادیب، بزرگوار، رئیس مذهب و از برجسته ترین علمای دوران خود بشمار می رفت. راوندی از [[مشایخ]] [[ابن شهر آشوب]]، [[شیخ منتجب الدین رازی|منتجب الدین رازی]]، شیخ محمد بن حسن طوسی (پدر [[خواجه نصیرالدین طوسی]]) بود. نام او پیوسته در کتاب های تراجم و [[علم رجال]] با احترام یاد می شود و شخصیت ایشان مورد احترام علمای شیعه است. | ||
| + | |||
| + | برخی از تألیفات او عبارتند از: المناجات الإلهیات، [[النوادر (راوندی) (کتاب)|النوادر]]، ضوءالشهاب فی شرح الشهاب، الأربعین فی الأحادیث، التفسیر، دیوان اشعار. | ||
| + | |||
| + | ==معرفی کتاب== | ||
| + | |||
| + | === سند روایت === | ||
| + | [[سید فضل الله راوندى|فضل‌الله راوندی]] این [[حدیث]] (مناجات) را به [[سند حدیث|سند]] خود از طریق علی بن محمد بن شیرة الوثّابی القاسانی از [[امام حسن عسکری علیه السلام|امام حسن عسکری]] علیه‌السلام (در سال ۲۶۰ هجری در [[سامرا]])، و ایشان از طریق پدران معصومش از [[امام علی علیه السلام|امیرالمؤمنین]] علیه‌السلام نقل می کند: | ||
| + | |||
| + | «قال السیدُ الإمام ضیاءُالدّین حجّةُ الإسلام أبوالرّضا فضلُ اللّه بن علی بن عبیداللّه الحسنی الراوندی... عن علی بن محمّد بن شیرة الوَثّابی القاسانی المعروف بالأعَزّ، عن الإمام المعصوم المؤید الموسوم بأبی محمّد الحسن بن علی... عن أبیه عن آبائه عن أمیرالمؤمنین علیه السلام بهذه المناجاة، و ذلک ب«سُرَّ مَنْ رَأى» سنةَ ستّین ومائتین...». | ||
| + | |||
| + | فرازهای نخستین این مناجات شریف چنین است: «بِسْمِ اللّه الرَّحْمنِ الرَّحِیم؛ اللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، وَارْحَمْنِی إِذَا انْقَطَعَ مِنَ الدُّنْیا أَثَرِی، وَانْمَحى مِنَ الْمَخْلُوقِینَ ذِکرِی، وَ صِرْتُ مِنَ الْمَنْسِیینَ، کمَنْ قَدْ نُسِی قَبْلِی. إِلهی کبُرَتْ سِنِّی، وَ رَقَّ جِلْدِی، وَ دَقَّ عَظْمِی، وَ نالَ الدَّهْرُ مِنِّی، وَاقْتَرَبَ أَجَلِی، وَنَفِدَتْ أَیامِی، وَذَهَبَتْ شَهْوَتِی، وَبَقِیتْ تَبِعَتِی...». | ||
| + | |||
| + | === در منابع روایی === | ||
| + | «مناجات مولانا امیرالمؤمنین علیه‌السلام» در مصادر روایی از طرق متعدد [[شیعه]] و [[اهل سنت|سنی]] به شکل‌های گوناگونی نقل شده است. در برخی مصادر قطعه‌هایی از این [[حدیث]] آمده و به سایر [[ائمه اطهار|امامان]] علیهم‌السلام نیز نسبت داده شده است. منابعی که این مناجات در آنها آمده عبارتند از: | ||
| + | |||
| + | *[[صحیفه سجادیه (کتاب)|الصحیفة السجادیة الکاملة]]، به [[سند حدیث|سند]] بهاءالشرف، که در دعای پنجاه‌وسوم آن بخشی از این مناجات آمده است. | ||
| + | *[[کامل الزیارات (کتاب)|کامل الزیارات]]، اثر [[جعفر بن محمد قولویه|جعفر بن محمد بن قولویه قمی]] (متوفی ۳۶۷ق) که بخش کوتاهی از این دعا را ضمن زیارت [[امام حسین علیه السلام|امام حسین]] علیه‌السلام به نقل از [[ابوحمزه ثمالی]] از [[امام صادق]] علیه‌السلام آورده‌است. | ||
| + | *[[دستور معالم الحكم (کتاب)|دستور معالم الحکم و مأثور مکارم الشیم]]، اثر قاضی قضاعی از علمای [[اهل سنّت]] (متوفی ۴۵۴ق) که در باب هشتم آن کتاب این مناجات را نقل کرده و کاستی‌هایی در متن و در تقدم و تأخر برخی فقرات دارد. | ||
| + | *[[اقبال الاعمال (کتاب)|اقبال الأعمال]]، اثر [[سید بن طاووس|سید بن طاووس]] که در آن بخشی از این مناجات از ابوحمزه ثمالی به نقل از [[امام سجاد علیه السلام|امام زین العابدین]] علیه‌السلام ذکر شده است. | ||
| + | *[[المزار (شهید اول) (کتاب)|المزار]]، اثر [[شهید اول]] بخشی از این مناجات را به نقل از [[میثم تمار]] از [[امیرالمومنین|امیرالمؤمنین]] علیه‌السلام آورده‌است. | ||
| + | *[[البلد الامین و الدرع الحصین (کتاب)|البلد الأمین]] و [[مصباح کفعمی (کتاب)|المصباح]]، اثر [[ابراهیم کفعمی]] که تمامی این مناجات را به نقل از [[امام حسن عسکری علیه السلام|امام حسن عسکری]] علیه‌السلام از پدرانش از [[امام علی علیه السلام|امام علی]] علیه‌السلام نقل کرده و در آن ذیلی برای این مناجات آورده که روایت [[سید فضل الله راوندى|راوندی]] فاقد آن است. | ||
| + | *[[علامه مجلسى|علامه مجلسی]] نیز در [[بحارالأنوار (کتاب)|بحارالانوار]] این مناجات را به نقل از «انیس العابدین» و «البلد الامین» نقل کرده‌است. | ||
| + | *[[الصحیفة العلویة و التحفة المرتضویة (کتاب)|الصحیفة العلویة والتحفة المرتضویة]]، اثر عبداللّه بن صالح سماهیجی از علمای قرن ۱۲. این دعا به طور کامل با اضافاتی در فقره پایانی دعا، در این کتاب آمده‌است. | ||
| + | *الصحیفة السجادیة الجامعة، جمع آوری محمدباقر ابطحی. این مناجات در دعای شماره ۱۹۷ آن با عنوان «المناجاة للّه» و در دعای ۱۹۹ با عنوان مناجات انجیلیه طویله و در ذیل دعای ۲۰۱ بخش‌هایی از این مناجات را آورده‌است. | ||
| + | *در کتاب [[مفاتیح الجنان (کتاب)|مفاتیح الجنان]] اثر [[حاج شیخ عباس قمی|شیخ عباس قمی]] نیز بخش‌هایی از این مناجات در ضمن [[مناجات شعبانیه]] و [[مناجات خمسة عشر]] و دعای روز پنج‌شنبه نقل شده‌است. | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | + | ||
| + | *کتاب المناجات الالهیات، سید فضل‌الله راوندی، تحقیق سعیدرضا علی‌عسکری. | ||
[[رده:منابع حدیثی]] | [[رده:منابع حدیثی]] | ||
[[رده:منابع زیارات و ادعیه]] | [[رده:منابع زیارات و ادعیه]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۴ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۴۰
 | |
| نویسنده | امام علی علیه‌السلام |
| موضوع | دعا و مناجات |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | ۱ |
| گردآورنده | سید فضل‌الله راوندی |
|
| |
«المناجات الإلهیات» یا «مناجات مولانا أمیرالمؤمنین علیه‌السلام»، مناجات مفصل عارفانه‌ای از امیرالمؤمنین امام علی علیه‌السلام است. روایتگر این مناجات شریف، علامه سید فضل‌الله راوندی (م، ۵۷۱ ق) از عالمان بزرگ شیعه در قرن ششم هجری است.
مؤلف
سید ضیاءالدین فضل الله بن علی راوندی (۵۷۱-۴۸۳ ق) ادیب و عالم وارسته شیعه در قرن ۶ هجری و از شاگردان شیخ طبرسی و ابوعلی طوسی است.
سید فضل الله راوندی، شخصیتی فاضل، ادیب، بزرگوار، رئیس مذهب و از برجسته ترین علمای دوران خود بشمار می رفت. راوندی از مشایخ ابن شهر آشوب، منتجب الدین رازی، شیخ محمد بن حسن طوسی (پدر خواجه نصیرالدین طوسی) بود. نام او پیوسته در کتاب های تراجم و علم رجال با احترام یاد می شود و شخصیت ایشان مورد احترام علمای شیعه است.
برخی از تألیفات او عبارتند از: المناجات الإلهیات، النوادر، ضوءالشهاب فی شرح الشهاب، الأربعین فی الأحادیث، التفسیر، دیوان اشعار.
معرفی کتاب
سند روایت
فضل‌الله راوندی این حدیث (مناجات) را به سند خود از طریق علی بن محمد بن شیرة الوثّابی القاسانی از امام حسن عسکری علیه‌السلام (در سال ۲۶۰ هجری در سامرا)، و ایشان از طریق پدران معصومش از امیرالمؤمنین علیه‌السلام نقل می کند:
«قال السیدُ الإمام ضیاءُالدّین حجّةُ الإسلام أبوالرّضا فضلُ اللّه بن علی بن عبیداللّه الحسنی الراوندی... عن علی بن محمّد بن شیرة الوَثّابی القاسانی المعروف بالأعَزّ، عن الإمام المعصوم المؤید الموسوم بأبی محمّد الحسن بن علی... عن أبیه عن آبائه عن أمیرالمؤمنین علیه السلام بهذه المناجاة، و ذلک ب«سُرَّ مَنْ رَأى» سنةَ ستّین ومائتین...».
فرازهای نخستین این مناجات شریف چنین است: «بِسْمِ اللّه الرَّحْمنِ الرَّحِیم؛ اللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، وَارْحَمْنِی إِذَا انْقَطَعَ مِنَ الدُّنْیا أَثَرِی، وَانْمَحى مِنَ الْمَخْلُوقِینَ ذِکرِی، وَ صِرْتُ مِنَ الْمَنْسِیینَ، کمَنْ قَدْ نُسِی قَبْلِی. إِلهی کبُرَتْ سِنِّی، وَ رَقَّ جِلْدِی، وَ دَقَّ عَظْمِی، وَ نالَ الدَّهْرُ مِنِّی، وَاقْتَرَبَ أَجَلِی، وَنَفِدَتْ أَیامِی، وَذَهَبَتْ شَهْوَتِی، وَبَقِیتْ تَبِعَتِی...».
در منابع روایی
«مناجات مولانا امیرالمؤمنین علیه‌السلام» در مصادر روایی از طرق متعدد شیعه و سنی به شکل‌های گوناگونی نقل شده است. در برخی مصادر قطعه‌هایی از این حدیث آمده و به سایر امامان علیهم‌السلام نیز نسبت داده شده است. منابعی که این مناجات در آنها آمده عبارتند از:
- الصحیفة السجادیة الکاملة، به سند بهاءالشرف، که در دعای پنجاه‌وسوم آن بخشی از این مناجات آمده است.
- کامل الزیارات، اثر جعفر بن محمد بن قولویه قمی (متوفی ۳۶۷ق) که بخش کوتاهی از این دعا را ضمن زیارت امام حسین علیه‌السلام به نقل از ابوحمزه ثمالی از امام صادق علیه‌السلام آورده‌است.
- دستور معالم الحکم و مأثور مکارم الشیم، اثر قاضی قضاعی از علمای اهل سنّت (متوفی ۴۵۴ق) که در باب هشتم آن کتاب این مناجات را نقل کرده و کاستی‌هایی در متن و در تقدم و تأخر برخی فقرات دارد.
- اقبال الأعمال، اثر سید بن طاووس که در آن بخشی از این مناجات از ابوحمزه ثمالی به نقل از امام زین العابدین علیه‌السلام ذکر شده است.
- المزار، اثر شهید اول بخشی از این مناجات را به نقل از میثم تمار از امیرالمؤمنین علیه‌السلام آورده‌است.
- البلد الأمین و المصباح، اثر ابراهیم کفعمی که تمامی این مناجات را به نقل از امام حسن عسکری علیه‌السلام از پدرانش از امام علی علیه‌السلام نقل کرده و در آن ذیلی برای این مناجات آورده که روایت راوندی فاقد آن است.
- علامه مجلسی نیز در بحارالانوار این مناجات را به نقل از «انیس العابدین» و «البلد الامین» نقل کرده‌است.
- الصحیفة العلویة والتحفة المرتضویة، اثر عبداللّه بن صالح سماهیجی از علمای قرن ۱۲. این دعا به طور کامل با اضافاتی در فقره پایانی دعا، در این کتاب آمده‌است.
- الصحیفة السجادیة الجامعة، جمع آوری محمدباقر ابطحی. این مناجات در دعای شماره ۱۹۷ آن با عنوان «المناجاة للّه» و در دعای ۱۹۹ با عنوان مناجات انجیلیه طویله و در ذیل دعای ۲۰۱ بخش‌هایی از این مناجات را آورده‌است.
- در کتاب مفاتیح الجنان اثر شیخ عباس قمی نیز بخش‌هایی از این مناجات در ضمن مناجات شعبانیه و مناجات خمسة عشر و دعای روز پنج‌شنبه نقل شده‌است.
منابع
- کتاب المناجات الالهیات، سید فضل‌الله راوندی، تحقیق سعیدرضا علی‌عسکری.
