البلد الامین و الدرع الحصین (کتاب)

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
البلد الأمين.jpg
نویسنده ابراهیم کفعمی
موضوع ادعیه و زیارات
زبان عربی
تعداد جلد ۱

البلدالأمين و الدرع‌الحصین

«البلد الأمین و الدِّرع الحصین» تألیف شیخ ابراهیم کفعمی (م، ۹۰۵ ق)، کتابی است در موضوعاتی همچون ادعیه و زیارات و اوراد و اعمال ماه‌های سال. در این کتاب، آداب نمازهای یومیه، تعقیبات، دعاهای مختصه و زیارات متعددی برای پیامبر صلی الله علیه وآله و ائمه علیهم‌السلام در مناسبت‌های گوناگون بیان شده است.

مؤلف

تقی‌الدین ابراهیم بن علی عاملی کَفعَمی (۸۴۰-۹۰۵ ق)، از محدثان و عالمان بزرگ شیعه در قرن نهم هجری است. وی در جبل عامل لبنان می‌زیسته و نسبش به حارث همدانی می‌رسد.

شیخ حر عاملی در وسائل الشیعه‌، محدث نوری در مستدرک الوسائل و علامه مجلسی در بحارالانوار ده‌ها روایت در موضوعات مختلف علوم اسلامی، از محدث کفعمی نقل کرده‌اند.

ابراهیم کفعمی در علوم مختلف چون عرفان، سیر و سلوک، ادبیات، شعر، تاریخ، دعا و زیارات، تألیفات متعددی دارد. «المصباح» و «البلد الامین» از مشهورترین آثار اوست.

معرفی اجمالی کتاب

مؤلف در ابتداى «البلد الامین»، آدابى از جمله آداب نماز و کفن و دفن میت و... را بیان کرده، سپس آداب نمازهاى یومیه و تعقیبات نماز را برشمرده است.

ادعیه اوقات مختصه و ادعیه ایام هفته، عنوان‌هاى بعدى کتاب است. کفعمى در این قسمت براى هر روز از ایام هفته چندین دعا و حِرز آورده است.

پس از ایام هفته، شروع به ذکر اعمال و ادعیه ماه‌هاى سال کرده و ابتداى آن را ماه شریف رجب قرار داده است. کفعمى زیارات متعددى براى پیامبر صلى الله علیه و آله و ائمه علیهم السلام ذکر کرده و زیارات ایام مخصوصه را با آداب آن مانند غسل زیارت و... آورده است.

در پایان نیز مناجات‌هاى ائمه و ادعیه وارده در مناسبت‌هاى گوناگون مانند دعای کمیل، دعای جوشن کبیر، دعای جوشن صغیر، دعاى فرج، دعای توسل و... را ذکر نموده است. حسن ختام کتاب شریف البلد الامین، دعاى «الأسماء الحسنى»، مروى از پیامبر صلى الله علیه و آله و دعاى تهلیل قرآن است.

ترجمه کتاب

کتاب «البلد الأمین» یک بار توسط سید محمدباقر زوارى اصفهانى و یک بار توسط مولا محمدحسین بن شاه محمد ترجمه شده است. البته چون هر دو ترجمه در عهد صفویه بوده، بعضى از صاحبان تراجم احتمال داده‌اند که هر دو ترجمه یکى باشد و اشتباهاً به دو نفر نسبت داده شده باشد.

وضعیت نشر

چاپ حاضر کتاب تنها یک مقدمه در شرح احوالات مؤلف دارد و هیچ گونه تعلیقه و پاورقى نیز در کتاب دیده نمى‌شود. در چاپ کنونى کتاب «البلد الأمین» بسیارى از نکات مهم رعایت نشده، از جمله:

  • نام کتب منبع که کفعمى در پایان کتاب ذکر کرده بود، ساقط شده است.
  • در نسخه اصلى البلدالأمین تمام صحیفه سجادیه آمده و کفعمى شرحى در پاورقى کتاب بر آن نوشته است که متأسفانه در این چاپ موجود نیست.
  • در نسخه اصلى کتاب، کفعمى رساله «دعوات الاسماء فی شرح أربعین اسماً من اسماء الله» شیخ شهید سُهروردى را خلاصه کرده و به آخر کتاب اضافه کرده است که در نسخه حاضر موجود نیست.
  • علاوه بر موارد بالا، مصنف حواشى فراوانى بر کتاب شریف البلدالأمین داشته که بنا به نقل الذریعه بسیار ارزشمند بوده و در نسخه‌هاى آنان موجود بوده است، اما در چاپ حاضر هیچ حاشیه و تعلیقه‌اى بر کتاب دیده نمى‌شود.

منابع

  • نرم افزار جامع فقه اهل البیت [لوح فشرده]، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.