آیه صالح المؤمنین

آیه 4 سوره تحریم را «آیه صالح المؤمنین» نامیده‌اند. در این آیه، دو تن از همسران پیامبر صلى الله علیه وآله را كه به آزار آن حضرت اقدام كردند، عتاب كرده و مى‌فرماید: اگر از كار خود توبه كنید، بهتر است؛ زیرا دل‌هایتان منحرف شده و اگر بر ضد او به یكدیگر كمك كنید، در حقیقت خدا خود سرپرست او است و جبرئیل و «صالح المؤمنین» نیز یاور اویند و گذشته از این، فرشتگان هم به او یارى مى‌رسانند:

«إِن تَتُوبَا إِلَى اللَّهِ فَقَدْ صَغَتْ قُلُوبُكُمَا وَإِن تَظَاهَرَا عَلَيْهِ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلَاهُ وَجِبْرِيلُ وَصَالِحُ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمَلَائِكَةُ بَعْدَ ذَلِكَ ظَهِيرٌ»

اگر شما دو زن از کار خود به پیشگاه خدا توبه کنید [خدا توبه شما را می پذیرد]، چون دل شما دو نفر از حق و درستی منحرف شده است، و اگر بر ضدِّ پیامبر به یکدیگر کمک دهید [راه به جایی نخواهید برد]؛ زیرا خدا و جبرئیل و صالح مؤمنان [که علی بن ابی طالب است] یار اویند، و فرشتگان نیز بعد از آنان پشتیبان او خواهند بود.

[66–4] (مشاهده آیه در سوره)

بر اساس اخبار شأن نزول، مقصود از این دو زن، عایشه و حفصه هستند. ابن عباس مى‌گوید: از عمر بن خطاب پرسیدم: دو زنى كه با رسول خدا صلى الله علیه وآله دشمنى كردند، كیست‌اند؟ گفت: عایشه و حفصه.

همچنین بر اساس روایات شیعه و سنی، مقصود از «صالح المؤمنین»، حضرت على علیه‌السلام است.

محمد بن سهل القطان با چهار واسطه از عمار یاسر نقل نماید که گفت: از على بن ابى‌طالب علیه‌السلام شنیدم که فرمود: روزى پیامبر صلى الله علیه وآله مرا نزد خود خواند و فرمود: یا على آیا می‌خواهى به تو بشارتى بدهم؟ گفتم: بلى یا رسول اللَّه شما همیشه مبشر خیر و خوبى بوده اید. فرمود: خداوند درباره تو آیه اى نازل فرموده است. گفتم: آن آیه کدام است؟ سپس این آیه را قرائت فرمود.

منابع

• دائرة المعارف قرآن کریم، علی خراسانی، ج1، ص390.
• نمونه بینات در شأن نزول آیات، محمدباقر محقق،‌ ص403.

قرآن
متن و ترجمه قرآن
اوصاف قرآن	(اسامی و صفات قرآن، اعجاز قرآن، عدم تحریف در قرآن)
اجزاء قرآن	آیه، سوره، جزء، حزب، حروف مقطعه
ترجمه و تفسیر قرآن	تاریخ تفسیر، روشهای تفسیری قرآن، سیاق آیات، اسرائیلیات، تاویل، فهرست تفاسیر شیعه، فهرست تفاسیر اهل سنت، ترجمه های قرآن
علوم قرآنی	تاریخ قرآن: نزول قرآن، جمع قرآن، شان نزول، کاتبان وحی، قراء سبعه
	دلالت الفاظ قرآن: عام و خاص، مجمل و مبین، مطلق و مقید، محکم و متشابه، مفهوم و منطوق، نص و ظاهر، ناسخ و منسوخ
تلاوت قرآن	تجوید، آداب قرائت قرآن، تدبر در قرآن
رده ها: سوره های قرآن * آیات قرآن * واژگان قرآنی * شخصیت های قرآنی * قصه های قرآنی * علوم قرآنی * معارف قرآن