فوائد الاصول (نائینی) (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز (مهدی موسوی صفحهٔ فوائد الاصول (نائینی) را به فوائد الاصول (نائینی) (کتاب) منتقل کرد)
 
(۲ نسخهٔ میانیِ همین کاربر نمایش داده نشده است)
سطر ۱: سطر ۱:
[[پرونده:Favaed osool.jpg|بندانگشتی|فوائد الأصول]]
+
{{مشخصات کتاب
  
کتاب '''«فوائد الأصول»'''، مجموعه درس‌هاى [[میرزا محمدحسین نائینی|میرزا محمدحسین غروى نائینى]] (۱۲۷۶-۱۳۵۵ ق)، از بزرگ‌ترین چهره‌هاى درخشان [[شیعه]] در زمینه [[اصول فقه‌‌‌‌|علم اصول]] است. این درس‌ها، توسط عالم ربانى، شیخ محمد على کاظمى خراسانى (۱۳۰۹-۱۳۶۵ ق)، از شاگردان ممتاز علامه نایینى، به زبان عربى، تحریر شده است.
+
|عنوان=
  
== انگیزه تألیف ==
+
|تصویر= [[پرونده:Favaed osool.jpg|Favaed osool.jpg]]
 +
 
 +
|نویسنده=میرزا محمدحسین نائینی
 +
 
 +
|موضوع= اصول فقه شیعه
 +
 
 +
|زبان= عربی
 +
 
 +
|تعداد جلد= 1
 +
 
 +
|عنوان افزوده1=جمع‌آوری
 +
 
 +
|افزوده1= محمدعلى کاظمى خراسانى
 +
 
 +
|عنوان افزوده2=
 +
 
 +
|افزوده2=
 +
 
 +
|لینک= [http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource/38684/%D9%81%D9%88%D8%A7%D8%A6%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B5%D9%88%D9%84/&from=search&&query=%D9%81%D9%88%D8%A7%D8%A6%D8%AF%20%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B5%D9%88%D9%84&count=20&execute=true فوائد الأصول]
 +
 
 +
}}
 +
کتاب '''«فوائد الأصول»'''، مجموعه درس‌هاى [[میرزا محمدحسین نائینی|میرزا محمدحسین غروى نائینى]] (۱۲۷۶-۱۳۵۵ ق)، از بزرگ‌ترین چهره‌هاى درخشان [[شیعه]] در زمینه [[اصول فقه‌‌‌‌|علم اصول]] است. این درس‌ها، توسط عالم ربانى، شیخ محمد على کاظمى خراسانى (۱۳۰۹-۱۳۶۵ ق)، از شاگردان ممتاز علامه نایینى، به زبان عربى، تقریر و تحریر شده است.
 +
 
 +
==انگیزه تألیف==
 
شیخ محمد على کاظمى، در مقدمه کتاب، انگیزه خود را از نگارش کتاب «فواید الاصول» این‌گونه بیان مى‌فرماید: «از زمانى که در مجلس درس مولا، برترین مجتهدان، یگانه دهر و فقیه زمان، شخصیتى که ریاست حوزه‌هاى علمیه به دست اوست، استاد و پناه‌گاه ما، حضرت آیت‌الله [[میرزا محمدحسین نائینی|میرزا محمدحسین غروى نایینى]]، شرکت کردم، دیدم که مجلس درس ایشان داراى فواید ارزش‌مندى است که عالم اندیشمند از آن بهره‌مند مى‌شود؛ چه رسد به کسى که در این علم، مبتدى و آغازگر راه باشد و کسى که در این راه توانا باشد از آن بهره مى‌برد؛ لذا دوست داشتم این برگه‌ها را به آنچه از افادات و بیانات شریف ایشان استفاده برده‌ام، زینت بخشم و تا آن‌جا که فهم قاصر من به آن دست مى‌یابد، شرح و تقریر نمایم.»
 
شیخ محمد على کاظمى، در مقدمه کتاب، انگیزه خود را از نگارش کتاب «فواید الاصول» این‌گونه بیان مى‌فرماید: «از زمانى که در مجلس درس مولا، برترین مجتهدان، یگانه دهر و فقیه زمان، شخصیتى که ریاست حوزه‌هاى علمیه به دست اوست، استاد و پناه‌گاه ما، حضرت آیت‌الله [[میرزا محمدحسین نائینی|میرزا محمدحسین غروى نایینى]]، شرکت کردم، دیدم که مجلس درس ایشان داراى فواید ارزش‌مندى است که عالم اندیشمند از آن بهره‌مند مى‌شود؛ چه رسد به کسى که در این علم، مبتدى و آغازگر راه باشد و کسى که در این راه توانا باشد از آن بهره مى‌برد؛ لذا دوست داشتم این برگه‌ها را به آنچه از افادات و بیانات شریف ایشان استفاده برده‌ام، زینت بخشم و تا آن‌جا که فهم قاصر من به آن دست مى‌یابد، شرح و تقریر نمایم.»
  
سطر ۱۰: سطر ۳۳:
 
وى، در این کتاب و در این صفحات درخشان، آنچه را در مباحث خود بررسى کرده‌ایم، آورده است و در تنقیح و تهذیب آن از هیچ کوششى فروگذار نکرده و آن را با بیانى روان و نظمى زیبا به خوبى شرح و توضیح داده است...».
 
وى، در این کتاب و در این صفحات درخشان، آنچه را در مباحث خود بررسى کرده‌ایم، آورده است و در تنقیح و تهذیب آن از هیچ کوششى فروگذار نکرده و آن را با بیانى روان و نظمى زیبا به خوبى شرح و توضیح داده است...».
  
== ارزش کتاب ==
+
==ارزش کتاب==
 
کتاب «فوائد الأصول»، از بیانى رسا و روان در ارائه نظریات دقیق و ارزشمند اصولى [[میرزا محمدحسین نائینی|مرحوم نایینى]] برخوردار است و با تعبیرات متین و سنجیده، اثرى گران‌بها و قابل توجه در تبیین نظریات اصولى به شمار مى‌آید. این کتاب، اثر ارزشمند یکى از بهترین شاگردان مرحوم نایینى و چهره درخشان علم و عمل؛ یعنى شیخ محمد على کاظمى خراسانى است که متأسفانه اسرار گران‌بهاى آن دانشمند بزرگ آشکار نگشت و گنجینه‌هاى ارزشمند علوم آن عالم اندیشمند آن‌گونه که بود، نمایان نشد.
 
کتاب «فوائد الأصول»، از بیانى رسا و روان در ارائه نظریات دقیق و ارزشمند اصولى [[میرزا محمدحسین نائینی|مرحوم نایینى]] برخوردار است و با تعبیرات متین و سنجیده، اثرى گران‌بها و قابل توجه در تبیین نظریات اصولى به شمار مى‌آید. این کتاب، اثر ارزشمند یکى از بهترین شاگردان مرحوم نایینى و چهره درخشان علم و عمل؛ یعنى شیخ محمد على کاظمى خراسانى است که متأسفانه اسرار گران‌بهاى آن دانشمند بزرگ آشکار نگشت و گنجینه‌هاى ارزشمند علوم آن عالم اندیشمند آن‌گونه که بود، نمایان نشد.
  
سطر ۱۷: سطر ۴۰:
 
[[میرزا محمدحسین نائینی|محقق نایینى]] از شخصیت‌هاى برجسته و از علماى اصولى بزرگ قرن اخیر به شمار مى‌آید. نظریات و دیدگاه‌هاى اصولى این دانشمند بزرگ، آثارى شگرف بر تکامل [[اصول فقه‌‌‌‌|علم اصول]] داشته و توجه بسیارى از بزرگان این علم را به خود جلب نموده است. وى، در تنقیح مطالب علم اصول و شرح مقاصد علماى این علم از قدرتى فراوان برخوردار بود و با دیده ژرف‌نگر خود تحقیقات ارزش‌مندى را در این علم به عمل آورده است. وى، تلاش فراوانى در تهذیب این علم و تربیت فضلا و دانشمندان متخصص در این علم نموده است. از مجلس درس این اندیشمند نام‌آور، شخصیت‌هایى پا به عرصه وجود نهاده‌اند که آنچه را در مجلس درس مى‌شنیده‌اند، فراگرفته و آنچه را فرامى‌گرفتند، به نگارش درمى‌آورده‌اند. این نگاشته‌ها، به نام «تقریرات» مشهور شده است و از جمله تقریرات درس مرحوم نایینى این کتاب ارزشمند، یعنی «فواید الاصول» مى‌باشد.  
 
[[میرزا محمدحسین نائینی|محقق نایینى]] از شخصیت‌هاى برجسته و از علماى اصولى بزرگ قرن اخیر به شمار مى‌آید. نظریات و دیدگاه‌هاى اصولى این دانشمند بزرگ، آثارى شگرف بر تکامل [[اصول فقه‌‌‌‌|علم اصول]] داشته و توجه بسیارى از بزرگان این علم را به خود جلب نموده است. وى، در تنقیح مطالب علم اصول و شرح مقاصد علماى این علم از قدرتى فراوان برخوردار بود و با دیده ژرف‌نگر خود تحقیقات ارزش‌مندى را در این علم به عمل آورده است. وى، تلاش فراوانى در تهذیب این علم و تربیت فضلا و دانشمندان متخصص در این علم نموده است. از مجلس درس این اندیشمند نام‌آور، شخصیت‌هایى پا به عرصه وجود نهاده‌اند که آنچه را در مجلس درس مى‌شنیده‌اند، فراگرفته و آنچه را فرامى‌گرفتند، به نگارش درمى‌آورده‌اند. این نگاشته‌ها، به نام «تقریرات» مشهور شده است و از جمله تقریرات درس مرحوم نایینى این کتاب ارزشمند، یعنی «فواید الاصول» مى‌باشد.  
  
== محتوای کتاب ==
+
==محتوای کتاب==
 
«فوائد الأصول»، با بیان پاره‌اى از مباحث الفاظ آغاز مى‌شود و با این مطلب که موافقت یکى از متعارضین با اصل، باعث ترجیح آن بر دیگرى نمى‌گردد، پایان مى‌یابد.
 
«فوائد الأصول»، با بیان پاره‌اى از مباحث الفاظ آغاز مى‌شود و با این مطلب که موافقت یکى از متعارضین با اصل، باعث ترجیح آن بر دیگرى نمى‌گردد، پایان مى‌یابد.
  
سطر ۳۰: سطر ۵۳:
 
*بقیه مباحث شک، [[استصحاب]] و [[تعادل و تراجیح|تعادل و ترجیح]] (در جلد چهارم).
 
*بقیه مباحث شک، [[استصحاب]] و [[تعادل و تراجیح|تعادل و ترجیح]] (در جلد چهارم).
  
== منابع ==
+
==منابع==
 +
 
 +
*ویکی نور
 +
 
 +
== متن کتاب ==
 +
[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource/38684/%D9%81%D9%88%D8%A7%D8%A6%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B5%D9%88%D9%84/&from=search&&query=%D9%81%D9%88%D8%A7%D8%A6%D8%AF%20%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B5%D9%88%D9%84&count=20&execute=true '''فوائد الأصول''']
  
* ویکی نور
+
[[رده:منابع اصول فقه]]
 +
{{منابع اصول فقه}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۹ فوریهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۰۵:۳۱

Favaed osool.jpg
نویسنده میرزا محمدحسین نائینی
موضوع اصول فقه شیعه
زبان عربی
تعداد جلد 1
جمع‌آوری محمدعلى کاظمى خراسانى

فوائد الأصول

کتاب «فوائد الأصول»، مجموعه درس‌هاى میرزا محمدحسین غروى نائینى (۱۲۷۶-۱۳۵۵ ق)، از بزرگ‌ترین چهره‌هاى درخشان شیعه در زمینه علم اصول است. این درس‌ها، توسط عالم ربانى، شیخ محمد على کاظمى خراسانى (۱۳۰۹-۱۳۶۵ ق)، از شاگردان ممتاز علامه نایینى، به زبان عربى، تقریر و تحریر شده است.

انگیزه تألیف

شیخ محمد على کاظمى، در مقدمه کتاب، انگیزه خود را از نگارش کتاب «فواید الاصول» این‌گونه بیان مى‌فرماید: «از زمانى که در مجلس درس مولا، برترین مجتهدان، یگانه دهر و فقیه زمان، شخصیتى که ریاست حوزه‌هاى علمیه به دست اوست، استاد و پناه‌گاه ما، حضرت آیت‌الله میرزا محمدحسین غروى نایینى، شرکت کردم، دیدم که مجلس درس ایشان داراى فواید ارزش‌مندى است که عالم اندیشمند از آن بهره‌مند مى‌شود؛ چه رسد به کسى که در این علم، مبتدى و آغازگر راه باشد و کسى که در این راه توانا باشد از آن بهره مى‌برد؛ لذا دوست داشتم این برگه‌ها را به آنچه از افادات و بیانات شریف ایشان استفاده برده‌ام، زینت بخشم و تا آن‌جا که فهم قاصر من به آن دست مى‌یابد، شرح و تقریر نمایم.»

محقق نایینى، خود، درباره این کتاب و مؤلف دانشمند آن مى‌فرماید: «از بهترین نعمت‌هایى که خداوند سبحان و متعال، بر اهل علم ارزانى داشته، نعمتى است که بر نور چشم من، دانشمند برجسته و علامه اندیشمند و مبتکر دل‌سوز که به برترین درجات ثبات و استوارى نایل آمده، ارزانى داشته و آن، توفیق و تأیید الهى است. وى، با کوشش و تلاش فراوان به بالاترین مراتب استنباط و اجتهاد نایل آمده و برگزیده مجتهدان برجسته و بزرگ و رکن و پایه اسلام گردیده که پیوسته مورد تأیید و ثابت‌قدم باد... وى، در این کتاب و در این صفحات درخشان، آنچه را در مباحث خود بررسى کرده‌ایم، آورده است و در تنقیح و تهذیب آن از هیچ کوششى فروگذار نکرده و آن را با بیانى روان و نظمى زیبا به خوبى شرح و توضیح داده است...».

ارزش کتاب

کتاب «فوائد الأصول»، از بیانى رسا و روان در ارائه نظریات دقیق و ارزشمند اصولى مرحوم نایینى برخوردار است و با تعبیرات متین و سنجیده، اثرى گران‌بها و قابل توجه در تبیین نظریات اصولى به شمار مى‌آید. این کتاب، اثر ارزشمند یکى از بهترین شاگردان مرحوم نایینى و چهره درخشان علم و عمل؛ یعنى شیخ محمد على کاظمى خراسانى است که متأسفانه اسرار گران‌بهاى آن دانشمند بزرگ آشکار نگشت و گنجینه‌هاى ارزشمند علوم آن عالم اندیشمند آن‌گونه که بود، نمایان نشد.

کتاب، از همان زمان نگارش، مورد توجه علما و فضلاى حوزه‌هاى علمیه و مورد استفاده اساتید و مجتهدین بزرگ قرار گرفت و هم‌اکنون نیز در درس‌هاى خارج اصول حوزه‌هاى علمیه، یکى از کتاب‌هاى مورد استفاده طلاب و اساتید است.

محقق نایینى از شخصیت‌هاى برجسته و از علماى اصولى بزرگ قرن اخیر به شمار مى‌آید. نظریات و دیدگاه‌هاى اصولى این دانشمند بزرگ، آثارى شگرف بر تکامل علم اصول داشته و توجه بسیارى از بزرگان این علم را به خود جلب نموده است. وى، در تنقیح مطالب علم اصول و شرح مقاصد علماى این علم از قدرتى فراوان برخوردار بود و با دیده ژرف‌نگر خود تحقیقات ارزش‌مندى را در این علم به عمل آورده است. وى، تلاش فراوانى در تهذیب این علم و تربیت فضلا و دانشمندان متخصص در این علم نموده است. از مجلس درس این اندیشمند نام‌آور، شخصیت‌هایى پا به عرصه وجود نهاده‌اند که آنچه را در مجلس درس مى‌شنیده‌اند، فراگرفته و آنچه را فرامى‌گرفتند، به نگارش درمى‌آورده‌اند. این نگاشته‌ها، به نام «تقریرات» مشهور شده است و از جمله تقریرات درس مرحوم نایینى این کتاب ارزشمند، یعنی «فواید الاصول» مى‌باشد.

محتوای کتاب

«فوائد الأصول»، با بیان پاره‌اى از مباحث الفاظ آغاز مى‌شود و با این مطلب که موافقت یکى از متعارضین با اصل، باعث ترجیح آن بر دیگرى نمى‌گردد، پایان مى‌یابد.

این کتاب، در چهار جلد تنظیم شده است و موضوعات کلى مورد بحث در آن، عبارتند از:

  • تعریف علم اصول و مسائل مربوط به آن، ماهیت وضع، صحیح و اعم، مشتق، اوامر (در جلد اول)؛
  • نواهى، مفاهیم عام و خاص، مطلق و مقید (در جلد دوم)؛
  • قطع، ظن و شک (در جلد سوم)؛

منابع

  • ویکی نور

متن کتاب

فوائد الأصول

منابع اصول فقه
متون به ترتیب تاریخ وفات مولفین
التذکرة بأصول الفقه

شیخ مفید

(م413ق)

الذریعه

سید مرتضی

(436-335)

عدة الاصول

شیخ طوسی

(460-385)

غنیة النزوع

ابن زهره

(585-510)

تهذیب الوصول

علامه حلی

(726-648)

مبادی الوصول

علامه حلی

(726-648)

القواعد و الفوائد

شهید اول

(786-734)

تمهید القواعد

شهید ثانی

(965-911)

معالم الدین

صاحب معالم

(م1011)

زبدة الاصول

شیخ بهائی

(1030-953)

الوافیه فی الاصول

فاضل تونی

(م 1071)

الفوائد الحائریه

وحید بهبهانی

(م1206)

قوانین الاصول

میرزای قمی

(م1231)

فرائد الاصول

شیخ انصاری

(م1281)

کفایة الاصول

آخوند خراسانی

(م1329)

مفاتیح الاصول

سید محمد مجاهد

(م1342)

فوائد الاصول (نائینی)

میرزا محمدحسین نائینی

(1355-1276)

وقایة الأذهان

محمد رضا نجفی اصفهانی

(م 1362)

اصول الفقه

شيخ محمدرضا مظفر

(م 1383)

منتهی الاصول

سید محمد حسن بجنوردی

(1395-1316)

المعالم الجدیده

سید محمد باقر صدر

(1399-1355)

اصول الاستنباط

سید علی نقی حیدری

(1403-1325)

مناهج الوصول

امام خمینی

(1409-1320)

الاصول العامه

سید محمد تقی حکیم

(1346-)

شروح
شروح معالم الدین ← حاشیه معالم، سلطان العلماء (م 1064) - حاشیه معالم، ملا محمد صالح مازندرانی (م 1081) - هدایة المسترشدین، شیخ محمدتقی اصفهانی (م 1248)
شروح فرائد الاصول ← أوثق الوسائل، میرزا موسی بن جعفر بن احمد تبریزی - بحر الفوائد، میرزا محمد حسن آشتیانی - درر الفوائد فی الحاشیه علی الفرائد، آخوند خراسانی - فوائد الرضویه، آقا رضا همدانی
شروح کفایه ← انوار الهدایه، امام خمینی - حاشیة الکفایه، علامه طباطبائی - الحاشیة علی الکفایه، سید حسین بروجردی - حقائق الاصول، سید محسن حکیم - عنایة الاصول، سید مرتضی حسینی یزدی

منتهی الدرایه، سید محمد جعفر جزائری شوشتری - نهایة الدرایة، آیت الله کمپانی - نهایة النهایة، میرزا علی ایروانی