هاویه: تفاوت بین نسخه‌ها
(رده:نامهای دوزخ در قرآن) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
||
| (۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۱ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | یکی از نامهای [[جهنم | + | '''«هاوِية»''' یکی از نامهای [[جهنم]] در [[قرآن کریم]] است. در نامگذارى جهنّم به «هاويه»، عميق بودن دوزخ و سقوط دوزخيان در آن، مورد توجه بوده است. |
| − | == | + | ==واژه‌شناسى == |
| − | + | واژه «هاوية» در اصل، از مادّه «هوى» به معناى افتادن به پايين و سقوط كردن از بلندى است. [[ابن فارس]] مى گويد: «الهاء و الواو و الياء: أصل صحيح يدلّ على خلوّ و سقوط... و يقال: هوى الشيء يهوى: سقط. و هاوية: جهنّم، لأنّ الكافر يهوى فيها. والهاوية: كلّ مهواة و الهوّة: الوهدة العميقة».<ref>معجم مقاييس اللغة، ج۲، ص۷۸.</ref> ه-و-ى، ريشه صحيحى است كه بر رهاشدن و فروافتادن دلالت مى كند. گفته مى شود: «هوى الشىء يهوى» يعنى: سقوط كرد. هاويه یعنی [[جهنم|جهنّم]]، براى اين كه كافر در آن سقوط مى كند. هاويه به هر گودالى گفته مى شود و هوّه، گودال عميق است. | |
| − | + | بنابراين ناميده شدن جهنّم به «هاويه»، بِدان جهت است كه تبهكاران در چنين جايگاه عميق و خطرناكى سقوط مى كنند. | |
| − | == | + | ==هاويه در قرآن و حديث== |
| − | واژه «هاويه» تنها | + | واژه «هاويه» تنها يک بار در [[قرآن]] آمده است: {{متن قرآن|«وَ أَمَّا مَنْ خَفَّتْ مَوَازِينُهُ * فَأُمُّهُ هَاوِيَةٌ * وَ مَآ أَدْرَاكَ مَاهِيَهْ * نَارٌ حَامِيَةُ»}}؛ ([[سوره قارعه]]، 11-8) و اما كسى كه ترازوهايش سبُك است، پناهگاهش «هاويه» است! و تو چه مى دانى «هاويه» چيست؟! آتشى سوزان است! |
| − | كلمه «اُمّ» در اين آيه به معناى جايگاه و قرارگاه است.<ref>ر.ك: الصحاح | + | محمد بن العباس با دو واسطه از [[امام رضا]] علیه‌السلام و ایشان از اجداد گرامى خود نقل می فرماید که آیات 8 و 9 این [[سوره]] درباره فاسقین نزول یافته است.<ref>البرهان فی تفسیر القرآن، بحرانی.</ref> |
| + | |||
| + | [[طبرسى]] در وجه نامگذارى [[جهنم]] به «هاويه» گوید: انسان را از بالا به پائين [[عذاب]] ساقط مىكند و نيز می گوید: «المهواة التی لا يدرك قعرها»؛<ref>تفسير احسن الحديث، سید علی‌اکبر قرشی، ج12، ص332.</ref> گودالی که قعر و عمق آن بی نهایت است. | ||
| + | |||
| + | كلمه «اُمّ» در اين [[آيه]] به معناى جايگاه و قرارگاه است.<ref>ر.ك: الصحاح جوهری، ج۶، ص۲۵-۳۹.</ref> بنابراين معناى آيه اين است كه جايگاه كسانى كه اعمال نيك آنان وزن و ارزشى ندارد، پرتگاه سوزان و عميق [[دوزخ]] است. | ||
| + | |||
| + | از برخى [[احاديث]] نيز استفاده مى شود كه در نامگذارى جهنّم به «هاويه»، عميق بودن دوزخ و سقوط دوزخيان در آن، مورد عنايت بوده است. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| سطر ۱۸: | سطر ۲۴: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | * | + | *بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حديث، محمد محمدی ری‌شهری، قم: دارالحدیث، چاپ اول، 1389ش، ج2، ص63. |
[[رده: واژگان قرآنی]] | [[رده: واژگان قرآنی]] | ||
| − | [[رده: | + | [[رده:جهنم]] |
نسخهٔ کنونی تا ۱۴ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۱۴
«هاوِية» یکی از نامهای جهنم در قرآن کریم است. در نامگذارى جهنّم به «هاويه»، عميق بودن دوزخ و سقوط دوزخيان در آن، مورد توجه بوده است.
واژه‌شناسى
واژه «هاوية» در اصل، از مادّه «هوى» به معناى افتادن به پايين و سقوط كردن از بلندى است. ابن فارس مى گويد: «الهاء و الواو و الياء: أصل صحيح يدلّ على خلوّ و سقوط... و يقال: هوى الشيء يهوى: سقط. و هاوية: جهنّم، لأنّ الكافر يهوى فيها. والهاوية: كلّ مهواة و الهوّة: الوهدة العميقة».[۱] ه-و-ى، ريشه صحيحى است كه بر رهاشدن و فروافتادن دلالت مى كند. گفته مى شود: «هوى الشىء يهوى» يعنى: سقوط كرد. هاويه یعنی جهنّم، براى اين كه كافر در آن سقوط مى كند. هاويه به هر گودالى گفته مى شود و هوّه، گودال عميق است.
بنابراين ناميده شدن جهنّم به «هاويه»، بِدان جهت است كه تبهكاران در چنين جايگاه عميق و خطرناكى سقوط مى كنند.
هاويه در قرآن و حديث
واژه «هاويه» تنها يک بار در قرآن آمده است: «وَ أَمَّا مَنْ خَفَّتْ مَوَازِينُهُ * فَأُمُّهُ هَاوِيَةٌ * وَ مَآ أَدْرَاكَ مَاهِيَهْ * نَارٌ حَامِيَةُ»؛ (سوره قارعه، 11-8) و اما كسى كه ترازوهايش سبُك است، پناهگاهش «هاويه» است! و تو چه مى دانى «هاويه» چيست؟! آتشى سوزان است!
محمد بن العباس با دو واسطه از امام رضا علیه‌السلام و ایشان از اجداد گرامى خود نقل می فرماید که آیات 8 و 9 این سوره درباره فاسقین نزول یافته است.[۲]
طبرسى در وجه نامگذارى جهنم به «هاويه» گوید: انسان را از بالا به پائين عذاب ساقط مىكند و نيز می گوید: «المهواة التی لا يدرك قعرها»؛[۳] گودالی که قعر و عمق آن بی نهایت است.
كلمه «اُمّ» در اين آيه به معناى جايگاه و قرارگاه است.[۴] بنابراين معناى آيه اين است كه جايگاه كسانى كه اعمال نيك آنان وزن و ارزشى ندارد، پرتگاه سوزان و عميق دوزخ است.
از برخى احاديث نيز استفاده مى شود كه در نامگذارى جهنّم به «هاويه»، عميق بودن دوزخ و سقوط دوزخيان در آن، مورد عنايت بوده است.
پانویس
منابع
- بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حديث، محمد محمدی ری‌شهری، قم: دارالحدیث، چاپ اول، 1389ش، ج2، ص63.
