فروع دین

منظور از «فروع دین» (دین اسلام)، احکامی است که هر فرد مسلمان موظف و مکلف به انجام آنها می باشد. این اعمال عبادی که باید برای رضای خداوند انجام گیرد، در مقابل اصول دین، که در واقع مربوط به مسائل فکری و اعتقادی هستند، قرار می گیرند؛ از این رو از آنها تعبیر به «فروع دین» می شود و پایبندى به فروع دین - همچون اصول دین- واجب است.

موارد فروع دین

فروع دین اسلام مشتمل بر این ده مورد است:

1. نماز
2. روزه
3. حج
4. جهاد
5. خمس
6. زکات
7. امر به معروف
8. نهی از منکر
9. تولّی
10. تبرّی

برخى از فروع دین، رابطه انسان با خدا را در قالب قوانین و احکام بیان مى‌کنند و وظایفى را براى او پیش مى‌کشند؛ وظایفى همچون نماز، روزه و حج. برخى دیگر به وظایفى که انسان‌ها در برابر یکدیگر دارند نظر دارند و روابط انسانى را تنظیم مى‌کنند؛ مانند جهاد، خمس و بیع.

البته تعداد واجبات و محرمات که جزء فروع دین محسوب می شوند، بسیار زیاد است. دستورات دیگری مانند احکام خرید و فروش، ازدواج، قصاص، دیات، قضاوت و... نیز از فروع دین هستند.‌ اما آنچه از فروع دین که مشهور است این ده مورد است.

منابع استنباط فروع دین

فقهاى شیعه از رهگذر دانش‌ فقه و اصول، فروع دین را از متون دینى استخراج و استنباط مى‌کنند و احکام عملى شریعت را به دست مى‌دهند. دانش فقه و اصول، از دانش‌هاى اسلامى هستند که در قلمرو فروع دین، به پرسش‌هاى انسان پاسخ مى‌دهند و وظایف او را مشخص مى‌سازند. منابعى که فقها از آنها بهره مى‌جویند عبارت‌اند از: کتاب (قرآن)، سنّت (حدیث)، اجماع و عقل.

منابع

• فرهنگ شیعه، جمعی از نویسندگان، ج1، ص359، در دسترس در کتابخانه فقاهت، بازیابی: 2 شهریور 1395.