الخصال (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
|||
| (۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۱ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| + | {{خوب}} | ||
| + | |||
{{مشخصات کتاب | {{مشخصات کتاب | ||
| سطر ۱۱: | سطر ۱۳: | ||
|زبان= عربی | |زبان= عربی | ||
| − | |تعداد جلد= | + | |تعداد جلد= ۲ |
| − | |عنوان افزوده1= | + | |عنوان افزوده1= تصحیح |
| − | |افزوده1= | + | |افزوده1= علی‌اکبر غفاری |
|عنوان افزوده2= | |عنوان افزوده2= | ||
| سطر ۲۱: | سطر ۲۳: | ||
|افزوده2= | |افزوده2= | ||
| − | |لینک= | + | |لینک= [http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource/38928/ الخصال] |
}} | }} | ||
| − | + | کتاب «'''الخصال'''» از تألیفات ارزشمند [[شیخ صدوق]] (م، ۳۸۱ ق) است که مؤلف در آن، [[احادیث|احادیثی]] از [[اهل بیت]] علیهم‌السلام را که مشتمل بر «شماره‌اى» بوده‌اند، گردآورى کرده و به ترتیب اعداد در ابواب مختلف آورده است. روایات این کتاب در موضوعات گوناگون [[اخلاق|اخلاقى]]، اعتقادى، فقهی و... می‌باشد. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | ==مؤلف== | |
| + | محمد بن علی بن حسین بابویه قمی معروف به [[شیخ صدوق]] (۳۰۵-۳۸۱ ق)، از [[محدث|محدثان]] بزرگ [[شیعه]] در قرن چهارم هجری است. از اساتید وی می توان به پدرش [[علی بن حسین بن بابویه قمی|على بن حسین بن بابویه]]، [[محمد بن حسن بن ولید]]، ابوالحسن محمد بن قاسم و حمزة بن محمد بن احمد بن جعفر بن محمد بن [[زید بن علی بن الحسین|زید بن على]](ع) اشاره کرد. | ||
| − | + | کتاب ارزشمند «[[من لایحضره الفقیه (کتاب)|من لایحضره الفقیه]]» از [[کتب اربعه]] شیعه اثر اوست. برخی دیگر از آثار ماندگار وی عبارتند از: [[الخصال (کتاب)|الخصال]]، [[کمال الدین و تمام النعمه|کمال‌الدین و تمام النعمة]]، [[التوحید (کتاب)|التوحید]]، [[معانى الأخبار (کتاب)|معانی الأخبار]]، [[عیون اخبارالرضا (کتاب)|عیون أخبار الرضا]]، [[علل الشرایع]] و [[المقنع (کتاب)|المقنع فی الفقه]]. | |
| − | == | + | ==معرفی کتاب== |
| − | + | [[شیخ صدوق]] در این کتاب که نام کامل آن «الخصال المحمودة و المذمومة» مى‌باشد، روایات فراوانى را درباره مسائل [[اخلاق|اخلاقى]] و عقیدتى و دیگر موضوعات مورد نیاز جامعه بشرى جمع آورى کرده است. مؤلف به شکلى زیبا و با توجه به اعداد یک تا هزار، روایات را دسته بندى نموده است. تمام روایات «الخصال» با [[حدیث متصل|سند متصل]] از [[معصوم|معصومان]] علیهم السلام نقل شده و بیشتر این روایات از طریق راویان [[شیعه|شیعی]] است. | |
| − | + | این کتاب در نوع و سبک خود کم نظیر بوده و اولین کتابى است که به این سبک به نگارش درآمده است. شیخ صدوق درباره انگیزه نگارش این کتاب مى گوید: «با تحقیق در تألیفات [[مشایخ]] و علماى بزرگ گذشته دریافتم که آنان در بخشهاى مختلف علوم کتابهایى نگاشته اند؛ اما درباره رابطه میان اعداد و صفات پسندیده و ناپسند چیزى نگاشته نشده است. با توجه به فایده فراوان این موضوع براى جوینده علم، بر آن شدم تا براى تقرب به درگاه الهى دست به نگارش چنین کتابى بزنم تا به پاداش الهى و خوشبختى و رحمت خداوند متعال نایل گردم و از درگاه ایزد منان خواهانم تا امیدم را ناامید نگرداند چرا که او بر هر کارى تواناست.» | |
| − | + | کتاب خصال صدوق با وجود حجم کم، مجموعه بزرگى از روایات [[اهل بیت]] علیهم السلام و معارف اسلامى و [[احکام شرعی|احکام]] [[حلال]] و [[حرام]] است. همچنین این کتاب به مباحث [[تاریخ|تاریخى]]، [[تفسیر قرآن]]، نکات [[فلسفه|فلسفى]] و مسائل سیاسى نیز اشاره دارد. | |
| − | + | این کتاب نیز مانند دیگر کتاب هاى شیخ صدوق، مورد توجه خاص علما و فقهاى [[شیعه]] قرار گرفته و روایات آن در بسیارى از مجموعه هاى روایى شیعه مانند [[کتب اربعه]] و [[بحارالانوار]] آمده است. | |
| − | + | کتاب «الخصال» توسط علی‌اکبر غفاری، تصحیح و تحقیق شده و برخی عالمان نیز بر آن ترجمه فارسی نگاشته اند، از جمله: محمدباقر کمره ای، مرتضی مدرس گیلانی، سید احمد فهری زنجانی، یعقوب جعفری و صادق حسن‌زاده. | |
| − | + | ==محتوای کتاب== | |
| − | + | کتاب الخصال با مقدمه ای کوتاه در شهادت به [[توحید|وحدانیت]] [[خدا]]، [[نبوت]] [[رسول خدا]] صلی الله علیه وآله و [[امامت]] [[ائمه اطهار|ائمه]] علیهم السلام و انگیزه نگارش، آغاز شده است. سپس ابواب کتاب به ترتیب از یگانه ها شروع و باب صدگانه و بیش از صدگانه ها ادامه یافته است. نوزده باب (از باب خصلت های یگانه تا باب خصلت های نوزده گانه) به ترتیب اعداد تنظیم شده اند و بیشترین بخش کتاب را تشکیل می دهند. از آنجا که ذیل تمام اعداد افزون بر بیست، روایت در دست نیست، [[شیخ صدوق]] ابواب بعد از بیست را در هفت باب بدینگونه تدوین کرده است: ابواب العشرین و مافوقه، ابواب الثلاثین و مافوقه، و... . | |
| − | + | کتاب حاضر شامل ۱۲۵۵ [[حدیث]] است و در ۲۶ باب مجزا تنظیم گردیده. عنوان بندى بابها بر اساس ارقام است؛ بدین شکل که روایات شامل یک خصلت در یک باب آمده و شامل دو خصلت در بابى دیگر و... . روایات این کتاب از نظر موضوع بسیار گسترده است و درباره هر یک از موضوعات [[اخلاق|اخلاقى]] و عقیدتى روایاتى نقل شده که به شکلى با اعداد در ارتباطند، مانند: | |
| − | * | + | *یک صفت از دوستى دنیا، یک صفت در برابر پنج خصلت |
| − | * دو صفت | + | *دو صفت [[شیعه]] |
| − | * تا سه خصلت در | + | *تا سه خصلت در کسى نباشد مؤمن نیست. |
| − | * چهار | + | *چهار چیز در چهار مورد پذیرفته نیست. |
| − | * نشانه هاى | + | *نشانه هاى [[ایمان]] پنج چیز است. |
| − | * هر | + | *هر کس شش عمل را انجام دهد به [[بهشت]] مى رود. |
| − | * [[رسول خدا]] صلی الله علیه | + | *[[رسول خدا]] صلی الله علیه وآله هفت چیز را منع فرمودند. |
| − | * نماز هشت گروه | + | *[[نماز]] هشت گروه پذیرفته نمى شود. |
| − | * [[حضرت فاطمه]] | + | *[[حضرت فاطمه]] سلام الله علیها نزد خداوند نُه نام دارد. |
| − | * امام ده خصلت دارد. | + | *[[امام]] ده خصلت دارد. و... |
| − | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | + | * [[نرم افزار جامع الاحادیث ۵ / ۳|نرم افزار جامع الاحادیث]] [لوح فشرده]، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. | |
| − | + | * [https://hadith.net/post/55733/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B5%D8%A7%D9%84/ "الخصال"، پایگاه اطلاع‌رسانی حدیث شیعه]. | |
| − | |||
| − | * [ | ||
[[رده:منابع حدیثی]] | [[رده:منابع حدیثی]] | ||
| − | [[رده:آثار شیخ صدوق]] | + | [[رده: کتابهای اخلاق اسلامی]][[رده: کتابهای اعتقادی]][[رده:آثار شیخ صدوق]] |
{{حدیث}} | {{حدیث}} | ||
| + | |||
| + | {{سنجش کیفی | ||
| + | |سنجش=شده | ||
| + | |شناسه= خوب | ||
| + | |عنوان بندی مناسب= خوب | ||
| + | |کفایت منابع و پی نوشت ها= خوب | ||
| + | |رعایت سطح مخاطب عام= خوب | ||
| + | |رعایت ادبیات دانشنامه ای= خوب | ||
| + | |جامعیت= خوب | ||
| + | |رعایت اختصار= خوب | ||
| + | |سیر منطقی= خوب | ||
| + | |کیفیت پژوهش= خوب | ||
| + | |رده= دارد | ||
| + | }} | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۶ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۷:۲۴
 | |
| نویسنده | شیخ صدوق |
| موضوع | احاديث شیعه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | ۲ |
| تصحیح | علی‌اکبر غفاری |
|
| |
کتاب «الخصال» از تألیفات ارزشمند شیخ صدوق (م، ۳۸۱ ق) است که مؤلف در آن، احادیثی از اهل بیت علیهم‌السلام را که مشتمل بر «شماره‌اى» بوده‌اند، گردآورى کرده و به ترتیب اعداد در ابواب مختلف آورده است. روایات این کتاب در موضوعات گوناگون اخلاقى، اعتقادى، فقهی و... می‌باشد.
محتویات
مؤلف
محمد بن علی بن حسین بابویه قمی معروف به شیخ صدوق (۳۰۵-۳۸۱ ق)، از محدثان بزرگ شیعه در قرن چهارم هجری است. از اساتید وی می توان به پدرش على بن حسین بن بابویه، محمد بن حسن بن ولید، ابوالحسن محمد بن قاسم و حمزة بن محمد بن احمد بن جعفر بن محمد بن زید بن على(ع) اشاره کرد.
کتاب ارزشمند «من لایحضره الفقیه» از کتب اربعه شیعه اثر اوست. برخی دیگر از آثار ماندگار وی عبارتند از: الخصال، کمال‌الدین و تمام النعمة، التوحید، معانی الأخبار، عیون أخبار الرضا، علل الشرایع و المقنع فی الفقه.
معرفی کتاب
شیخ صدوق در این کتاب که نام کامل آن «الخصال المحمودة و المذمومة» مى‌باشد، روایات فراوانى را درباره مسائل اخلاقى و عقیدتى و دیگر موضوعات مورد نیاز جامعه بشرى جمع آورى کرده است. مؤلف به شکلى زیبا و با توجه به اعداد یک تا هزار، روایات را دسته بندى نموده است. تمام روایات «الخصال» با سند متصل از معصومان علیهم السلام نقل شده و بیشتر این روایات از طریق راویان شیعی است.
این کتاب در نوع و سبک خود کم نظیر بوده و اولین کتابى است که به این سبک به نگارش درآمده است. شیخ صدوق درباره انگیزه نگارش این کتاب مى گوید: «با تحقیق در تألیفات مشایخ و علماى بزرگ گذشته دریافتم که آنان در بخشهاى مختلف علوم کتابهایى نگاشته اند؛ اما درباره رابطه میان اعداد و صفات پسندیده و ناپسند چیزى نگاشته نشده است. با توجه به فایده فراوان این موضوع براى جوینده علم، بر آن شدم تا براى تقرب به درگاه الهى دست به نگارش چنین کتابى بزنم تا به پاداش الهى و خوشبختى و رحمت خداوند متعال نایل گردم و از درگاه ایزد منان خواهانم تا امیدم را ناامید نگرداند چرا که او بر هر کارى تواناست.»
کتاب خصال صدوق با وجود حجم کم، مجموعه بزرگى از روایات اهل بیت علیهم السلام و معارف اسلامى و احکام حلال و حرام است. همچنین این کتاب به مباحث تاریخى، تفسیر قرآن، نکات فلسفى و مسائل سیاسى نیز اشاره دارد.
این کتاب نیز مانند دیگر کتاب هاى شیخ صدوق، مورد توجه خاص علما و فقهاى شیعه قرار گرفته و روایات آن در بسیارى از مجموعه هاى روایى شیعه مانند کتب اربعه و بحارالانوار آمده است.
کتاب «الخصال» توسط علی‌اکبر غفاری، تصحیح و تحقیق شده و برخی عالمان نیز بر آن ترجمه فارسی نگاشته اند، از جمله: محمدباقر کمره ای، مرتضی مدرس گیلانی، سید احمد فهری زنجانی، یعقوب جعفری و صادق حسن‌زاده.
محتوای کتاب
کتاب الخصال با مقدمه ای کوتاه در شهادت به وحدانیت خدا، نبوت رسول خدا صلی الله علیه وآله و امامت ائمه علیهم السلام و انگیزه نگارش، آغاز شده است. سپس ابواب کتاب به ترتیب از یگانه ها شروع و باب صدگانه و بیش از صدگانه ها ادامه یافته است. نوزده باب (از باب خصلت های یگانه تا باب خصلت های نوزده گانه) به ترتیب اعداد تنظیم شده اند و بیشترین بخش کتاب را تشکیل می دهند. از آنجا که ذیل تمام اعداد افزون بر بیست، روایت در دست نیست، شیخ صدوق ابواب بعد از بیست را در هفت باب بدینگونه تدوین کرده است: ابواب العشرین و مافوقه، ابواب الثلاثین و مافوقه، و... .
کتاب حاضر شامل ۱۲۵۵ حدیث است و در ۲۶ باب مجزا تنظیم گردیده. عنوان بندى بابها بر اساس ارقام است؛ بدین شکل که روایات شامل یک خصلت در یک باب آمده و شامل دو خصلت در بابى دیگر و... . روایات این کتاب از نظر موضوع بسیار گسترده است و درباره هر یک از موضوعات اخلاقى و عقیدتى روایاتى نقل شده که به شکلى با اعداد در ارتباطند، مانند:
- یک صفت از دوستى دنیا، یک صفت در برابر پنج خصلت
- دو صفت شیعه
- تا سه خصلت در کسى نباشد مؤمن نیست.
- چهار چیز در چهار مورد پذیرفته نیست.
- نشانه هاى ایمان پنج چیز است.
- هر کس شش عمل را انجام دهد به بهشت مى رود.
- رسول خدا صلی الله علیه وآله هفت چیز را منع فرمودند.
- نماز هشت گروه پذیرفته نمى شود.
- حضرت فاطمه سلام الله علیها نزد خداوند نُه نام دارد.
- امام ده خصلت دارد. و...
منابع
- نرم افزار جامع الاحادیث [لوح فشرده]، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
- "الخصال"، پایگاه اطلاع‌رسانی حدیث شیعه.
