مقاله بدون شناسه یا دارای شناسه ضعیف است
سنجش مقاله انجام نشده است

ظاهر قرآن باطن قرآن (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(رده اولویت مقاله)
جز
 
(۲ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۲۷: سطر ۲۷:
 
}}
 
}}
  
 +
کتاب '''«ظاهر قرآن باطن قرآن»''' تألیف محسن میرباقری، استاد اخلاق و قرآن‌پژوه معاصر، پیرامون ظاهر و باطن [[قرآن کریم]] است.
  
کتاب ِظاهر قرآن باطن قرآن تألیف محسن میر باقری، استاد اخلاق و قرآن پژوه ِ قرن معاصر است.
+
==ظاهر و باطن قرآن==
  
==پیشگفتار==
+
[[قرآن]] دو دسته منظور دارد: یکی ظاهر (منظوری که واضح است) و دیگری باطن (منظور یا منظور هایی که واضح نیستند). به گفتهٔ روایات و عالمان [[حدیث]]، بطون قرآن بسیار گسترده و ناشناخته‌اند. همچنین قرآن دو دسته آیات دارد:
 +
۱. [[محکمات]]. یعنی [[آیه|آیاتی]] که تنها یک معنی مشخّص و روشن دارند ۲. [[متشابهات]]. یعنی آیاتی که بیش از یک معنی دارند و برخی از آن معانی قابل سوء استفاده توسّط کج اندیشان می باشد.
  
قرآن دو دسته منظور دارد: یک ظاهر (منظوری که واضح است) و دیگری بطون (منظور یا منظور هایی که واضح نیستند) .
+
درباره مراد و منظور از بطن و باطن قرآن کریم نظرات مختلفی وجود دارد. از جمله:
به گفتهٔ روایات و عالمان حدیث، بطون قرآن شدیداً گسترده و ناشناخته‌اند. قرآن دو دسته آیات دارد:
 
1. محکمات. یعنی آیاتی که تنها یک معنی مشخّص و روشن دارند و دیگری: 2. متشابهات. یعنی آیاتی که بیش از یک معنی دارند و برخی از آن معانی قابل سوء استفاده توسّط کج اندیشان می باشد. در مورد آیات متشابه، قرآن می گوید : وَ ما یَعلَمُ تأویلَهُ الّا الله. یعنی: از تأویل یا بطن (معانی پنهان) آیات متشابه،  تنها خداوند آگاه است. (و نیز کسانی مانند پیامبر و امامان با تعلیم خداوند) .
 
فضيل بن يسار مي‌ گويد: از امام صادق عليه السلام درباره ی روايت «هيچ آيه ‌اي از قرآن نيست مگر آن كه براي آن ظاهري و باطني است» سؤال كردم، پاسخ فرمودند: «ظاهرش تنزيل آن و باطنش تأويل آن مي‌باشد» .
 
درباره ی مراد و منظور از بطن و باطن قرآن كريم نظرات مختلفي وجود دارد. از جمله:
 
  
1- باطن به معناي تأويل است چنان كه فضيل بن يسار مي‌ گويد: از امام باقر عليه السلام درباره ی روايتي پرسيدند كه مي‌ گويد: هيچ آيه‌ اي در قرآن نيست مگر اين كه ظهر و بطن دارد، حضرت فرمود: «ظهر آن تنزيل آن و بطن آن تأويل آن مي‌باشد». برخي از آيات قرآن درباره ی امور گذشته است و برخي درباره ی چیز هایی می باشد که هنوز پدید نیامده است. این حقایق همچون جریان خورشید، در بسترش جریان دارد. چون تأویل برخی از این بطون فرا رسد، درباره ی مردگان جاری خواهد بود، همانگونه که درباره ی زندگانی جریان دارد. خداوند متعال فرموده است: تأویل آن را جز خدا و راسخان در علم نمی دانند. امام فرمودند: ما آنها را می دانیم. باطن به معناي «جري و انطباق» باشد كه بر اين معنا نيز رواياتي وارد شده است،
+
۱- باطن به معنای «تأویل» است چنان که [[فضیل بن یسار|فضیل بن یسار]] می‌ گوید: از [[امام صادق علیه السلام|امام صادق]] علیه السلام درباره ی روایت «هیچ آیه ‌ای از قرآن نیست مگر آن که برای آن ظاهری و باطنی است» سؤال کردم، پاسخ فرمودند: «ظاهرش تنزیل آن و باطنش تأویل آن می‌باشد. برخی از آیات قرآن درباره ی امور گذشته است و برخی درباره ی چیز هایی می باشد که هنوز پدید نیامده است. این حقایق همچون جریان خورشید، در بسترش جریان دارد. درباره مردگان جاری خواهد بود، همانگونه که درباره ی زندگانی جریان دارد. خداوند متعال فرموده است: تأویل آن را جز خدا و راسخان در علم نمی دانند. امام فرمودند: ما آنها را می دانیم.» 
  
چنان كه حمران بن اعين مي‌ گويد: از امام باقر عليه السلام درباره ی ظهر و بطن قرآن پرسيدم، حضرت فرمود: «ظاهرش تنزيل آن و باطنش تأويل آن مي‌باشد. ظهر قرآن، كساني هستند كه درباره ی آنان نازل شده است، و بطن قرآن كساني هستند كه به شيوه ی آنان رفتار كرده اند، آن چه درباره ی آنان بوده، در مورد اینان نیز صدق می کند.»  
+
۲- باطن به معنای «جری و انطباق» باشد که بر این معنا نیز روایاتی وارد شده است، چنان که [[حمران بن اعین شیبانی|حمران بن اعین]] می‌ گوید: از [[امام باقر علیه السلام|امام باقر]] علیه السلام درباره ظهر و بطن قرآن پرسیدم، حضرت فرمود: «ظاهرش تنزیل آن و باطنش تأویل آن می‌باشد. ظهر قرآن، کسانی هستند که درباره آنان نازل شده است، و بطن قرآن کسانی هستند که به شیوه آنان رفتار کرده اند، آن چه درباره آنان بوده، در مورد اینان نیز صدق می کند.»  
  
==درباره ی کتاب==
+
==محتوای کتاب==
  
در این کتاب نخست مؤلف اذعان می‌دارد که عبارات قرآنی برای همگان قابل فهم است، سپس تأکید می‌کند که آرایه های ادبی همچون مجاز و استعاره در حوزه ی ظاهرند و ارتباطی الزامی با معانی باطنی ندارند. در ادامه نیز رهنمود هایی برای درک و فهم عبارت قرآن فراهم می‌آید. موضوع کتاب تفسیر و تبیین آیات 1 - 3 سوره ی زخرف است كه درباره ی عظمت قرآن قبل از نزول و پس از آن مباحثی را مطرح می‌ كند. نویسنده، به منظور شناخت آسیب‌ ها در پژوهش‌های قرآنی و ارائه ی راه‌كارها در حلّ آنها، در صدد است كه جلوه ‌هایی از قرآن را به نمایش بگذارد. وی، با استفاده از جوامع روایی شیعه و اهل سنّت، تفسیر و علوم قرآن، عناوین زیر را شرح داده است:
+
در این کتاب نخست مؤلف اذعان می‌دارد که عبارات [[قرآن|قرآنی]] برای همگان قابل فهم است، سپس تأکید می‌کند که آرایه های ادبی همچون مجاز و استعاره در حوزه ظاهرند و ارتباطی الزامی با معانی باطنی ندارند. در ادامه نیز رهنمود هایی برای درک و فهم عبارت قرآن فراهم می‌آید.
  
كاربرد ظاهر و باطن در قرآن، دلایل قابل فهم بودن آن، حجّیت ظواهر قرآن، آرایه‌ های ادبی در قرآن، نمونه‌ هایی از مراتب فهم در قرآن.  
+
نویسنده، به منظور شناخت آسیب‌ ها در پژوهش‌های قرآنی و ارائه راه‌کارها در حلّ آنها، در صدد است که جلوه ‌هایی از قرآن را به نمایش بگذارد. وی، با استفاده از جوامع روایی [[شیعه]] و [[اهل سنت|اهل سنّت]]، [[تفسیر قرآن|تفسیر]] و [[علوم قرآن]]، عناوین زیر را شرح داده است:
  
در بخش مربوط به باطن قرآن عناوینی مانند:
+
کاربرد ظاهر و باطن در قرآن، دلایل قابل فهم بودن آن، [[حجیت ظواهر|حجّیت ظواهر]] قرآن، آرایه‌ های ادبی در قرآن، نمونه‌ هایی از مراتب فهم در قرآن.
  
وجود باطن برای قرآن و معنای آن، نظریات مختلف درباره ی باطن قرآن، ارتباط معنای ظاهر و باطن و آگاهان از باطن قرآن را به بحث گذاشته است.  
+
در بخش مربوط به باطن قرآن عناوینی مانند: وجود باطن برای قرآن و معنای آن، نظریات مختلف درباره ی باطن قرآن، ارتباط معنای ظاهر و باطن و آگاهان از باطن قرآن را به بحث گذاشته است.
 +
==منابع==
 +
*ظاهر قرآن باطن قرآن، سید محسن میر باقری، انتشارات رایزن، ۱۳۸۰.
 +
*[http://islamicdatabank.com/MoshakhesatBook.aspx?cod=10033251 پایگاه اطلاع رسانی سراسری اسلامی (پارسا)]
 +
*[http://www.delijanadineh.ir/Forum/forum-f101/topic-t12188.html سایت رسمی دفتر امام جمعه شهرستان دلیجان]
 +
*[https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%81%D8%B3%DB%8C%D8%B1_%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86 دانشنامه ویکی پدیا _ تفسیر قرآن]
 +
*[http://94.232.175.44/index.aspx?pid=6&ID=517477&Complete=1&CBNID=e35b9557-67db-433e-8a66-4d471fc87a8f مشخّصات کتاب ِ ظاهر قرآن باطن قرآن در كتابخانه ی دیجیتالی مجلس شورای اسلامی]
 +
*[http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=9004280587 بزرگداشت محسن میر باقری]
  
 
==منابع==
 
*ظاهر قرآن باطن قرآن  تألیف : سید محسن میر باقری, انتشارات رایزن، 1380.
 
* [http://islamicdatabank.com/MoshakhesatBook.aspx?cod=10033251 پایگاه اطلاع رسانی سراسری اسلامی (پارسا)]
 
* [http://www.delijanadineh.ir/Forum/forum-f101/topic-t12188.html  سایت رسمی دفتر امام جمعه شهرستان دلیجان]
 
* [https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%81%D8%B3%DB%8C%D8%B1_%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86  دانشنامه ویکی پدیا _ تفسیر قرآن ]
 
* [http://94.232.175.44/index.aspx?pid=6&ID=517477&Complete=1&CBNID=e35b9557-67db-433e-8a66-4d471fc87a8f  مشخّصات کتاب ِ ظاهر قرآن باطن قرآن در كتابخانه ی دیجیتالی مجلس شورای اسلامی ]
 
* [http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=9004280587  بزرگداشت محسن میر باقری ]
 
 
{{سنجش کیفی
 
{{سنجش کیفی
 
|سنجش=نشده
 
|سنجش=نشده

نسخهٔ کنونی تا ‏۳۱ مهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۰۴:۵۶

ظاهر قرآن، باطن قرآن.jpg
نویسنده محسن میرباقری
موضوع مسائل لغوی قرآن
زبان فارسی
تعداد جلد 1

کتاب «ظاهر قرآن باطن قرآن» تألیف محسن میرباقری، استاد اخلاق و قرآن‌پژوه معاصر، پیرامون ظاهر و باطن قرآن کریم است.

ظاهر و باطن قرآن

قرآن دو دسته منظور دارد: یکی ظاهر (منظوری که واضح است) و دیگری باطن (منظور یا منظور هایی که واضح نیستند). به گفتهٔ روایات و عالمان حدیث، بطون قرآن بسیار گسترده و ناشناخته‌اند. همچنین قرآن دو دسته آیات دارد: ۱. محکمات. یعنی آیاتی که تنها یک معنی مشخّص و روشن دارند ۲. متشابهات. یعنی آیاتی که بیش از یک معنی دارند و برخی از آن معانی قابل سوء استفاده توسّط کج اندیشان می باشد.

درباره مراد و منظور از بطن و باطن قرآن کریم نظرات مختلفی وجود دارد. از جمله:

۱- باطن به معنای «تأویل» است چنان که فضیل بن یسار می‌ گوید: از امام صادق علیه السلام درباره ی روایت «هیچ آیه ‌ای از قرآن نیست مگر آن که برای آن ظاهری و باطنی است» سؤال کردم، پاسخ فرمودند: «ظاهرش تنزیل آن و باطنش تأویل آن می‌باشد. برخی از آیات قرآن درباره ی امور گذشته است و برخی درباره ی چیز هایی می باشد که هنوز پدید نیامده است. این حقایق همچون جریان خورشید، در بسترش جریان دارد. درباره مردگان جاری خواهد بود، همانگونه که درباره ی زندگانی جریان دارد. خداوند متعال فرموده است: تأویل آن را جز خدا و راسخان در علم نمی دانند. امام فرمودند: ما آنها را می دانیم.»

۲- باطن به معنای «جری و انطباق» باشد که بر این معنا نیز روایاتی وارد شده است، چنان که حمران بن اعین می‌ گوید: از امام باقر علیه السلام درباره ظهر و بطن قرآن پرسیدم، حضرت فرمود: «ظاهرش تنزیل آن و باطنش تأویل آن می‌باشد. ظهر قرآن، کسانی هستند که درباره آنان نازل شده است، و بطن قرآن کسانی هستند که به شیوه آنان رفتار کرده اند، آن چه درباره آنان بوده، در مورد اینان نیز صدق می کند.»

محتوای کتاب

در این کتاب نخست مؤلف اذعان می‌دارد که عبارات قرآنی برای همگان قابل فهم است، سپس تأکید می‌کند که آرایه های ادبی همچون مجاز و استعاره در حوزه ظاهرند و ارتباطی الزامی با معانی باطنی ندارند. در ادامه نیز رهنمود هایی برای درک و فهم عبارت قرآن فراهم می‌آید.

نویسنده، به منظور شناخت آسیب‌ ها در پژوهش‌های قرآنی و ارائه راه‌کارها در حلّ آنها، در صدد است که جلوه ‌هایی از قرآن را به نمایش بگذارد. وی، با استفاده از جوامع روایی شیعه و اهل سنّت، تفسیر و علوم قرآن، عناوین زیر را شرح داده است:

کاربرد ظاهر و باطن در قرآن، دلایل قابل فهم بودن آن، حجّیت ظواهر قرآن، آرایه‌ های ادبی در قرآن، نمونه‌ هایی از مراتب فهم در قرآن.

در بخش مربوط به باطن قرآن عناوینی مانند: وجود باطن برای قرآن و معنای آن، نظریات مختلف درباره ی باطن قرآن، ارتباط معنای ظاهر و باطن و آگاهان از باطن قرآن را به بحث گذاشته است.

منابع