فرهنگ عاشورا (کتاب): تفاوت بین نسخهها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) (ویرایش) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
||
| سطر ۷: | سطر ۷: | ||
|نویسنده= جواد محدثی | |نویسنده= جواد محدثی | ||
| − | |موضوع= واقعه | + | |موضوع= واقعه عاشورا |
|زبان= فارسی | |زبان= فارسی | ||
| − | |تعداد جلد= | + | |تعداد جلد= ۱ |
|عنوان افزوده1= | |عنوان افزوده1= | ||
| سطر ۲۴: | سطر ۲۴: | ||
}} | }} | ||
| − | کتاب «فرهنگ عاشورا» تألیف | + | کتاب '''«فرهنگ عاشورا»''' تألیف حجةالاسلام جواد محدثی، شامل اطلاعاتی مختصر و مستند و به ترتیب حروف الفبا درباره نهضت [[روز عاشورا|عاشورا]] و واقعه [[کربلا]] است. مؤلف در اين اثر، به هر كلمهاى كه بهنوعى با قيام [[امام حسين]] علیهالسلام -از رويدادها، دوست و دشمن، سنتها، عزادارى و...- ارتباطى وجود داشته، پرداخته است. |
| − | == | + | ==معرفی کتاب== |
| − | هدف از تدوین این فرهنگنامه آن بوده که یک | + | هدف از تدوین این فرهنگنامه آن بوده که یک مجموعهاى جلدی، فشرده در دسترس و کاربردی حاوی لازمترین دانستنی ها پیرامون موضوعاتی که به آن نهضت جاوید چه در عصر حادثه و چه در زمان های پس از آن تا امروز مربوط می شود، ارائه گردد. از این رو مدخل های کتاب که به ترتیب حروف الفبا است، اشخاص، گروه ها، مکان ها، کتاب ها، اصطلاحات، سنت ها، شعایر، تعالیم مکتبی و محورهای دیگر را که به نحوی در ارتباط با فرهنگ [[عاشورا]] است شامل می شود. به نظر مىرسد جواد محدثى مؤلف کتاب، به موفقيتى در اين زمينه دست يافته و مجموعهاى از دانستنىها را ارائه مىكند. |
| − | + | اين اثر به دليل آنكه واژههاى فراوانى را توضيح داده و شايد نظير آن در جاى ديگرى يافت نشود، ارزشمند است. | |
| − | تنها شباهت این کتاب به | + | تنها شباهت این کتاب به دائرةالمعارف ها، یکی ترتیب الفبایی اطلاعات آن است و دیگر ارجاعات آن. چنین می نماید که نویسنده بنا داشته است این کتاب را کاملاً در قالب دائرةالمعارف ها نگنجاند، تا فقط کتابی برای مراجعه نباشد، بلکه برای مطالعه هم باشد؛ از این رو کتاب حاضر خوشخوانتر از دائرةالمعارف هاست و می شود آن را به راحتی، از آغاز تا پایان خواند. |
| − | + | ==محتوای کتاب== | |
| − | + | کتاب «فرهنگ عاشورا» دائرةالمعارفى از واژههاى مرتبط با واقعه [[كربلا]] و قيام [[امام حسين]](ع) است. مؤلف اين اثر براى الفاظ، شمارهاى قرار نداده و تعداد اين واژهها مشخص نيست، ولى تعداد مدخلها فراوان است و به هر كلمهاى كه بهنوعى با قيام حسينى از رويدادها، دوست و دشمن، عزادارى در طول تاريخ و... ارتباطى وجود داشته، پرداخته است. | |
| − | + | مطالب در ذیل هر مدخل از کمتر از یک سطر تا چندین صفحه است. نویسنده در ذیل هر مدخل تنها به توصیف آن نپرداخته، بلکه تحلیل و گاه ارزشگذاری هم کرده است. اين كتاب طبق معمول يک دايرةالمعارف، اما يک جلدى و مختصر، به ترتيب الفبا پيش رفته و از كلمه «آب» تا «يوم الله» را در بر دارد. | |
| − | == | + | در توضيح واژهها به مشهورات اكتفا شده و به بررسى و تحقيق درباره مطالب، پرداخته نشده است. در واقع مؤلف آنچه را در منابع و كتب بوده گزارش مىكند و كمتر درباره صحت و سقم مطالب اظهار نظر كرده است. البته وى به موضوعاتى چون تحريفات و آسيبشناسى عزادارى توجه داشته و در مواردى مانند واژه «عروسى [[قاسم بن حسن|قاسم]]» بدون توضيح داستان، از ابتدا بيان مىكند كه مطلب نادرست و تحريف است. مؤلف بنا به اقتضاى حماسى انقلاب اسلامى و حال و هواى زمان انتشار كتاب، به درسهاى [[عاشورا]] نيز اشاره مىكند. |
| − | [ | + | |
| + | یکى از مزایاى این فرهنگنامه آن است که در پایان اغلب مطالب مربوط به هر عنوان، با «فِلش» به کلماتى ارجاع داده شده که آنها در این کتاب مورد بحث قرار گرفته است. با مراجعه به مدخل هاى مشابه و نزدیک به هم یا مرتبط، مى توانید اطلاعات بیشترى به دست آورید. مثلا در آخر عنوان «[[اهل بیت]]» چنین آمده است «بوى سیب، [[تسبیح تربت]]، [[چاووش خوانی]]، [[فرات]]» که به هر کدام از آنها مراجعه شود، مطالبى مرتبط با موضوع «[[تربت امام حسین علیه السلام|تربت]]» دیده مى شود. ایجاد این «نظام ارتباطى» بین مدخل ها، بهره ورى خواننده را از کتاب افزایش مى دهد. | ||
| + | |||
| + | مؤلف، نام كتابهايى را كه از آنها در تدوين مدخلها بهره برده، در پاورقى آورده است. منابع و كتبى كه مؤلف به آنها مراجعه كرده، فراوان است و به دليل آنكه خواسته است همه واژههاى عاشورايى را ارائه كند طبعاً از برخى كتابهاى ضعيف و غير معتبر نيز استفاده كرده است. | ||
| + | |||
| + | در پايان كتاب نمايههاى متعدد به خواننده كمك مىكند و در لابهلاى كتاب هم هر مدخلى داراى ارجاعات متعددى است كه به ديگر مدخلهاى مرتبط نيز توجه داده است. | ||
| + | ==منابع== | ||
| + | *[[نرم افزار سیره معصومان (علیهم السلام)|نرم افزار سیره معصومان علیهمالسلام]]، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. | ||
{{منابع مرجع}} | {{منابع مرجع}} | ||
| − | |||
[[رده:فرهنگ نامه ها]] | [[رده:فرهنگ نامه ها]] | ||
| − | |||
[[رده:منابع تاریخ زندگی امام حسین(ع)]] | [[رده:منابع تاریخ زندگی امام حسین(ع)]] | ||
| + | [[رده:کتابهای با موضوع امام حسین علیه السلام]][[رده:واقعه عاشورا]][[رده:مقاتل]][[رده:کتابهای تاریخی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۴ اوت ۲۰۲۵، ساعت ۱۵:۵۷
 | |
| نویسنده | جواد محدثی |
| موضوع | واقعه عاشورا |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | ۱ |
| انتشارات | نشر معروف |
|
| |
کتاب «فرهنگ عاشورا» تألیف حجةالاسلام جواد محدثی، شامل اطلاعاتی مختصر و مستند و به ترتیب حروف الفبا درباره نهضت عاشورا و واقعه کربلا است. مؤلف در اين اثر، به هر كلمهاى كه بهنوعى با قيام امام حسين علیهالسلام -از رويدادها، دوست و دشمن، سنتها، عزادارى و...- ارتباطى وجود داشته، پرداخته است.
معرفی کتاب
هدف از تدوین این فرهنگنامه آن بوده که یک مجموعهاى جلدی، فشرده در دسترس و کاربردی حاوی لازمترین دانستنی ها پیرامون موضوعاتی که به آن نهضت جاوید چه در عصر حادثه و چه در زمان های پس از آن تا امروز مربوط می شود، ارائه گردد. از این رو مدخل های کتاب که به ترتیب حروف الفبا است، اشخاص، گروه ها، مکان ها، کتاب ها، اصطلاحات، سنت ها، شعایر، تعالیم مکتبی و محورهای دیگر را که به نحوی در ارتباط با فرهنگ عاشورا است شامل می شود. به نظر مىرسد جواد محدثى مؤلف کتاب، به موفقيتى در اين زمينه دست يافته و مجموعهاى از دانستنىها را ارائه مىكند.
اين اثر به دليل آنكه واژههاى فراوانى را توضيح داده و شايد نظير آن در جاى ديگرى يافت نشود، ارزشمند است.
تنها شباهت این کتاب به دائرةالمعارف ها، یکی ترتیب الفبایی اطلاعات آن است و دیگر ارجاعات آن. چنین می نماید که نویسنده بنا داشته است این کتاب را کاملاً در قالب دائرةالمعارف ها نگنجاند، تا فقط کتابی برای مراجعه نباشد، بلکه برای مطالعه هم باشد؛ از این رو کتاب حاضر خوشخوانتر از دائرةالمعارف هاست و می شود آن را به راحتی، از آغاز تا پایان خواند.
محتوای کتاب
کتاب «فرهنگ عاشورا» دائرةالمعارفى از واژههاى مرتبط با واقعه كربلا و قيام امام حسين(ع) است. مؤلف اين اثر براى الفاظ، شمارهاى قرار نداده و تعداد اين واژهها مشخص نيست، ولى تعداد مدخلها فراوان است و به هر كلمهاى كه بهنوعى با قيام حسينى از رويدادها، دوست و دشمن، عزادارى در طول تاريخ و... ارتباطى وجود داشته، پرداخته است.
مطالب در ذیل هر مدخل از کمتر از یک سطر تا چندین صفحه است. نویسنده در ذیل هر مدخل تنها به توصیف آن نپرداخته، بلکه تحلیل و گاه ارزشگذاری هم کرده است. اين كتاب طبق معمول يک دايرةالمعارف، اما يک جلدى و مختصر، به ترتيب الفبا پيش رفته و از كلمه «آب» تا «يوم الله» را در بر دارد.
در توضيح واژهها به مشهورات اكتفا شده و به بررسى و تحقيق درباره مطالب، پرداخته نشده است. در واقع مؤلف آنچه را در منابع و كتب بوده گزارش مىكند و كمتر درباره صحت و سقم مطالب اظهار نظر كرده است. البته وى به موضوعاتى چون تحريفات و آسيبشناسى عزادارى توجه داشته و در مواردى مانند واژه «عروسى قاسم» بدون توضيح داستان، از ابتدا بيان مىكند كه مطلب نادرست و تحريف است. مؤلف بنا به اقتضاى حماسى انقلاب اسلامى و حال و هواى زمان انتشار كتاب، به درسهاى عاشورا نيز اشاره مىكند.
یکى از مزایاى این فرهنگنامه آن است که در پایان اغلب مطالب مربوط به هر عنوان، با «فِلش» به کلماتى ارجاع داده شده که آنها در این کتاب مورد بحث قرار گرفته است. با مراجعه به مدخل هاى مشابه و نزدیک به هم یا مرتبط، مى توانید اطلاعات بیشترى به دست آورید. مثلا در آخر عنوان «اهل بیت» چنین آمده است «بوى سیب، تسبیح تربت، چاووش خوانی، فرات» که به هر کدام از آنها مراجعه شود، مطالبى مرتبط با موضوع «تربت» دیده مى شود. ایجاد این «نظام ارتباطى» بین مدخل ها، بهره ورى خواننده را از کتاب افزایش مى دهد.
مؤلف، نام كتابهايى را كه از آنها در تدوين مدخلها بهره برده، در پاورقى آورده است. منابع و كتبى كه مؤلف به آنها مراجعه كرده، فراوان است و به دليل آنكه خواسته است همه واژههاى عاشورايى را ارائه كند طبعاً از برخى كتابهاى ضعيف و غير معتبر نيز استفاده كرده است.
در پايان كتاب نمايههاى متعدد به خواننده كمك مىكند و در لابهلاى كتاب هم هر مدخلى داراى ارجاعات متعددى است كه به ديگر مدخلهاى مرتبط نيز توجه داده است.
منابع
- نرم افزار سیره معصومان علیهمالسلام، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
| دائره المعارف ها | * دانشنامه جهان اسلام * دائرة المعارف بزرگ اسلامی * دائرة المعارف قرآن کریم * دانشنامه فرهنگ فاطمی * دانشنامه امام حسین علیه السلام * دانشنامه امیرالمومنین علیه السلام * دانشنامه قرآن و حدیث * دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی * دایرة المعارف فارسی |
| فرهنگ های تخصصی | *فرهنگ قرآن * فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهمالسلام * فرهنگ عاشورا * قاموس قرآن * نثر طوبی * سفینه البحار |
| واژه نامه ها | * المنجد * تاج العروس * جمهرة اللغة * قاموس المحیط * لسان العرب * مجمع البحرین * مفردات قرآن راغب * معجم مقاییس اللغة |
| سرگذشت نامه ها | *ريحانة الادب * روضات الجنات * طبقات اعلام الشیعه * اعیان الشیعه * مجالس المؤمنین * گلشن ابرار * ستارگان حرم * اثر آفرینان |
| کتابشناسی ها | * الذریعه الی تصانیف الشیعه * کشف الظنون * الفهرست ابن ندیم * فهرست کتاب های چاپی فارسی |
| منابع مرجع الکترونیکی | * ویکی شیعه * دانشنامه اسلامی |
