سقر: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(افزودن الگوی قرآن)
 
(۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۱ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
یکی از نامهای دوزخ، «سَقَر» است.
+
'''«سَقَر»''' از واژگان [[قرآن|قرآنی]] و یکی از نامهای [[دوزخ]] است.
  
==واژه شناسى «سَقَر»==
+
==واژه شناسى «سقر»==
  
واژه «سقر» در اصل به معناى سوختن و دگرگون شدن به وسيله آتش است. ابن فارِس مى گويد: السين والقاف والراء أصل يدلّ على إحراق أو تلويح بنار، يقال: سقرتْهُ الشمس، إذا لوّحته.<ref>معجم مقاييس اللغة: ج۳، ص۸۶.</ref>
+
واژه «سَقَر» در اصل به معناى سوختن و دگرگون شدن به وسیله آتش است. [[ابن فارس]] مى گوید: «السین والقاف والراء أصل یدلّ على إحراق أو تلویح بنار، یقال: سقرتْهُ الشمس، إذا لوّحته»؛ س ق ر، ریشه اى است که بر سوزاندن یا داغ کردن با آتش دلالت دارد. گفته مى شود «سقرته الشمس» یعنى آفتاب، او را داغ کرد.<ref>معجم مقاییس اللغة: ج۳، ص۸۶.</ref>
  
س ق ر، ريشه اى است كه بر سوزاندن يا داغ كردن با آتش دلالت دارد. گفته مى شود «سقرته الشمس» يعنى آفتاب، او را داغ كرد. بعضى اين واژه را عربى مى دانند و بر اين باورند كه وجه تسميه آتش دوزخ به «سقر»، اين است كه جسم را ذوب مى نمايد؛<ref>ر.ك: النهاية: ج۲، ص۳۷۷، لسان العرب: ج۴، ص۳۷۲.</ref> ولى برخى ديگر معتقدند كه اين نام، عجمى است.<ref>ر.ك: الصحاح: ج۲، ص۶۸۷.</ref>
+
بعضى این واژه را عربى مى دانند و بر این باورند که وجه تسمیه آتش [[دوزخ]] به «سقر»، این است که جسم را ذوب مى نماید؛<ref>ر.ک: النهایة: ج۲، ص۳۷۷، لسان العرب: ج۴، ص۳۷۲.</ref> ولى برخى دیگر معتقدند که این نام، عجمى است.<ref>ر.ک: الصحاح: ج۲، ص۶۸۷.</ref>
  
==واژه «سقر» در قرآن و حديث==
+
==«سقر» در قرآن و حدیث==
  
در قرآن چهار بار كلمه «سقر» بكار رفته<ref>[[سوره قمر]]: آيه ۴۸، [[سوره مدثر]]: آيه ۲۶ و ۲۷ و ۴۲.</ref> و در همه موارد مقصود از آن آتش دوزخ است.  
+
در [[قرآن]] چهار بار کلمه «سقر» بکار رفته<ref>[[سوره قمر]]: آیه ۴۸، [[سوره مدثر]]: آیه ۲۶ و ۲۷ و ۴۲.</ref> و در همه موارد مقصود از آن آتش [[دوزخ]] است. در یکى از این موارد «سقر» چنین تعریف شده است: 
  
در يكى از اين موارد «سقر» چنين تعريف شده است: {{متن قرآن|«وَ مَآ أَدْرَاكَ مَا سَقَرُ × لَا تُبْقِى وَ لَا تَذَرُ × لَوَّاحَةٌ لِّلْبَشَرِ»}}؛<ref>[[سوره مدثر]]: آيه۲۷ـ۲۹.</ref> و تو نمى دانى «سقر» چيست؟ [آتشى است كه] نه چيزى را باقى مى گذارد و نه چيزى را رها مى سازد.
+
{{متن قرآن|«وَ مَآ أَدْرَاک مَا سَقَرُ * لَا تُبْقِى وَ لَا تَذَرُ * لَوَّاحَةٌ لِّلْبَشَرِ»}}؛<ref>[[سوره مدثر]]: آیه۲۷ـ۲۹.</ref> و تو نمى دانى «سقر» چیست؟ [آتشى است که] نه چیزى را باقى مى گذارد و نه چیزى را رها مى سازد.  
  
اين تعريف نشان مى دهد كه در نامگذارى دوزخ به «سقر»، ريشه لغوى آن مورد توجه بوده است با عنايت به اين كه آيات ياد شده بيانگر جايگاه يكى از سران شرك و كفر يعنى وليد بن مغيره است، مى توان گفت: «سقر» در دوزخ، نام جايگاهى است كه عذاب آن بيش از ساير مكانهاى دوزخ است. به اين معنا در شمارى از احاديث، تصريح شده است.<ref>ر.ك: ص۳۱، (فصل يكم: نامهاى دوزخ/ سقر).</ref>
+
این تعریف نشان مى دهد که در نامگذارى دوزخ به «سقر»، ریشه لغوى آن مورد توجه بوده است.
 +
 
 +
با عنایت به این که [[آیه|آیات]] یاد شده، بیانگر جایگاه یکى از سران [[شرک|شرک]] و [[کفر|کفر]] یعنى [[ولید بن مغیره|ولید بن مغیره]] است، مى توان گفت: «سقر» در دوزخ، نام جایگاهى است که [[عذاب]] آن بیش از سایر مکانهاى دوزخ است. به این معنا در شمارى از [[حدیث|احادیث]]، تصریح شده است.<ref>ر.ک: ص۳۱، (فصل یکم: نامهاى دوزخ/ سقر).</ref>
  
 
==پانویس==  
 
==پانویس==  
<references/>
+
<references />
 
 
 
==منابع==
 
==منابع==
* محمد محمدی ری شهری، بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حديث، ج2، قم: دارالحدیث، چاپ اول، 1389ش، ص53، در دسترس در [http://lib.qhu.ac.ir/n2021-e25195-p53.html پایگاه اطلاع رسانی حدیث شیعه]، بازیابی: 16 اردیبهشت 1393.
+
*محمد محمدی ری شهری، بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حدیث، ج۲، قم: دارالحدیث، چاپ اول، ۱۳۸۹ش، ص۵۳، در دسترس در [http://lib.qhu.ac.ir/n2021-e25195-p53.html پایگاه اطلاع رسانی حدیث شیعه]، بازیابی: ۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۳.
 
+
{{قرآن}}
 
[[رده: واژگان قرآنی]]
 
[[رده: واژگان قرآنی]]
 
[[رده:جهنم]]
 
[[رده:جهنم]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۱ مارس ۲۰۲۵، ساعت ۱۱:۱۸

«سَقَر» از واژگان قرآنی و یکی از نامهای دوزخ است.

واژه شناسى «سقر»

واژه «سَقَر» در اصل به معناى سوختن و دگرگون شدن به وسیله آتش است. ابن فارس مى گوید: «السین والقاف والراء أصل یدلّ على إحراق أو تلویح بنار، یقال: سقرتْهُ الشمس، إذا لوّحته»؛ س ق ر، ریشه اى است که بر سوزاندن یا داغ کردن با آتش دلالت دارد. گفته مى شود «سقرته الشمس» یعنى آفتاب، او را داغ کرد.[۱]

بعضى این واژه را عربى مى دانند و بر این باورند که وجه تسمیه آتش دوزخ به «سقر»، این است که جسم را ذوب مى نماید؛[۲] ولى برخى دیگر معتقدند که این نام، عجمى است.[۳]

«سقر» در قرآن و حدیث

در قرآن چهار بار کلمه «سقر» بکار رفته[۴] و در همه موارد مقصود از آن آتش دوزخ است. در یکى از این موارد «سقر» چنین تعریف شده است:

«وَ مَآ أَدْرَاک مَا سَقَرُ * لَا تُبْقِى وَ لَا تَذَرُ * لَوَّاحَةٌ لِّلْبَشَرِ»؛[۵] و تو نمى دانى «سقر» چیست؟ [آتشى است که] نه چیزى را باقى مى گذارد و نه چیزى را رها مى سازد.

این تعریف نشان مى دهد که در نامگذارى دوزخ به «سقر»، ریشه لغوى آن مورد توجه بوده است.

با عنایت به این که آیات یاد شده، بیانگر جایگاه یکى از سران شرک و کفر یعنى ولید بن مغیره است، مى توان گفت: «سقر» در دوزخ، نام جایگاهى است که عذاب آن بیش از سایر مکانهاى دوزخ است. به این معنا در شمارى از احادیث، تصریح شده است.[۶]

پانویس

  1. پرش به بالا معجم مقاییس اللغة: ج۳، ص۸۶.
  2. پرش به بالا ر.ک: النهایة: ج۲، ص۳۷۷، لسان العرب: ج۴، ص۳۷۲.
  3. پرش به بالا ر.ک: الصحاح: ج۲، ص۶۸۷.
  4. پرش به بالا سوره قمر: آیه ۴۸، سوره مدثر: آیه ۲۶ و ۲۷ و ۴۲.
  5. پرش به بالا سوره مدثر: آیه۲۷ـ۲۹.
  6. پرش به بالا ر.ک: ص۳۱، (فصل یکم: نامهاى دوزخ/ سقر).

منابع

  • محمد محمدی ری شهری، بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حدیث، ج۲، قم: دارالحدیث، چاپ اول، ۱۳۸۹ش، ص۵۳، در دسترس در پایگاه اطلاع رسانی حدیث شیعه، بازیابی: ۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۳.
قرآن
متن و ترجمه قرآن
اوصاف قرآن (اسامی و صفات قرآن، اعجاز قرآن، عدم تحریف در قرآن)
اجزاء قرآن آیه، سوره، جزء، حزب، حروف مقطعه
ترجمه و تفسیر قرآن تاریخ تفسیر، روشهای تفسیری قرآن، سیاق آیات، اسرائیلیات، تاویل، فهرست تفاسیر شیعه، فهرست تفاسیر اهل سنت، ترجمه های قرآن
علوم قرآنی تاریخ قرآن: نزول قرآن، جمع قرآن، شان نزول، کاتبان وحی، قراء سبعه
دلالت الفاظ قرآن: عام و خاص، مجمل و مبین، مطلق و مقید، محکم و متشابه، مفهوم و منطوق، نص و ظاهر، ناسخ و منسوخ
تلاوت قرآن تجوید، آداب قرائت قرآن، تدبر در قرآن
رده ها: سوره های قرآن * آیات قرآن * واژگان قرآنی * شخصیت های قرآنی * قصه های قرآنی * علوم قرآنی * معارف قرآن