سقر

«سَقَر» از واژگان قرآنی و یکی از نامهای دوزخ است.

واژه شناسى «سقر»

واژه «سَقَر» در اصل به معناى سوختن و دگرگون شدن به وسیله آتش است. ابن فارس مى گوید: «السین والقاف والراء أصل یدلّ على إحراق أو تلویح بنار، یقال: سقرتْهُ الشمس، إذا لوّحته»؛ س ق ر، ریشه اى است که بر سوزاندن یا داغ کردن با آتش دلالت دارد. گفته مى شود «سقرته الشمس» یعنى آفتاب، او را داغ کرد.

بعضى این واژه را عربى مى دانند و بر این باورند که وجه تسمیه آتش دوزخ به «سقر»، این است که جسم را ذوب مى نماید؛ ولى برخى دیگر معتقدند که این نام، عجمى است.

«سقر» در قرآن و حدیث

در قرآن چهار بار کلمه «سقر» بکار رفته و در همه موارد مقصود از آن آتش دوزخ است. در یکى از این موارد «سقر» چنین تعریف شده است:

«وَ مَآ أَدْرَاک مَا سَقَرُ * لَا تُبْقِى وَ لَا تَذَرُ * لَوَّاحَةٌ لِّلْبَشَرِ»؛ و تو نمى دانى «سقر» چیست؟ [آتشى است که] نه چیزى را باقى مى گذارد و نه چیزى را رها مى سازد.

این تعریف نشان مى دهد که در نامگذارى دوزخ به «سقر»، ریشه لغوى آن مورد توجه بوده است.

با عنایت به این که آیات یاد شده، بیانگر جایگاه یکى از سران شرک و کفر یعنى ولید بن مغیره است، مى توان گفت: «سقر» در دوزخ، نام جایگاهى است که عذاب آن بیش از سایر مکانهاى دوزخ است. به این معنا در شمارى از احادیث، تصریح شده است.

منابع

• محمد محمدی ری شهری، بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حدیث، ج۲، قم: دارالحدیث، چاپ اول، ۱۳۸۹ش، ص۵۳، در دسترس در پایگاه اطلاع رسانی حدیث شیعه، بازیابی: ۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۳.